Türkiye’de Kooperatiflerin Kamu Yönetimi Yapısındaki Yerinin Ve Denetiminin Yeniden Yapılandırma Gerekliliği Üzerine Yeni Bir Yaklaşım

Yıl: 2022 Cilt: 57 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 1859 - 1874 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.22.08.1823 İndeks Tarihi: 01-10-2022

Türkiye’de Kooperatiflerin Kamu Yönetimi Yapısındaki Yerinin Ve Denetiminin Yeniden Yapılandırma Gerekliliği Üzerine Yeni Bir Yaklaşım

Öz:
İnsanların ihtiyaçlarını karşılıklı yardımlaşma ve dayanışma esasına göre ve en düşük maliyetle karşılamak amacıyla gönüllülük esasına göre kurulan kooperatif tüzel kişilikleri, toplumsal hayatta çok önemli bir misyon üstlenmektedirler. Kooperatiflerin faaliyetleri sırasında birtakım usulsüzlüklere karşı korunup korunmadıkları, yasal mevzuat ile uyumlu hareket edip etmedikleri ancak genel kurul, yönetim kurulu, denetçiler ve ortaklar tarafından yapılan iç kontroller sonucu tespit edilebilmektedir. Ancak söz konusu kontrollerin etkin ve günün şartlarına uygun olarak yapılabilmesi için öncelikle kooperatif denetleme kurulunun yapısı büyük önem taşımaktadır. Ayrıca iç denetim ile birlikte dış denetim çalışmasının yapılması durumunda etkin olmaktadır. Bu çerçevede dış denetime tabi olan kooperatif tüzel kişiliğine ait temel ve ek mali tablolar, banka ve finans kurumları nezdinde kullanılacak işletme/yatırım kredilerine esas teşkil etmektedir. Ayrıca Türkiye’de kooperatifler kamu yönetiminde birden fazla bakanlığın görev ve sorumluluğu altında faaliyet göstermektedirler. Bu durum kooperatiflerin yönetsel ve denetimsel işlevlerinde bazı sorunların ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Bu çalışmada kooperatiflerdeki iç/dış denetim süreci yapılan son yasal değişiklikler kapsamında işleyiş açısından ve kamu yönetimi içindeki yapısı incelenerek sistemin olumsuz yönlerinin çözümüne yönelik öneriler ile yönetim ve denetimin daha etkili bir işleve sahip olması yönünde analizlere yer verilmiştir.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Çetin, H. (2013). Kamu Ekonomisi Yönünden Tarım Satış Kooperatifleri Birliklerinin Fonksiyonları. Vergi Sorunları Dergisi, Sayı: 297, Haziran, 155-163.
  • Demir, E. (2004). Tarım Kredi Kooperatiflerinin Kooperatif İşletmeciliği Yönünden Analizi. Ankara: Türk Kooperatifçilik Kurumu Basın Yayın Araştırma Danışmanlık ve Eğitim Hizmetleri İşletmesi Yayınları, No:96.
  • Doğan, A.Z. ve Yercan, M. (2016). Türkiye ve AB Ülkelerindeki Kooperatifçilik Mevzuatının Karşılaştırmalı Analizi. Tarım Ekonomisi Dergisi, Cilt:22, Sayı:2, 49-58.
  • Euricse-International Cooperative Alliance. (2021). World Cooperative Monitor Report 2021- Exploring The Cooperative Economy, 2021, 10’th Edition, Kasım 2021. Erişim adresi: https://monitor. coop/sites/default/files/2022-01/WCM_2021_0.pdf.
  • Gürkan, S. (2019). Türkiye’deki Kooperatiflerde Kurumsal Yönetişim İlkelerinin Uygulanabilirliği. Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 8(16) 157–167.
  • Haberal, İ. ve Öztürk, T.A. (2020). Kooperatiflerde İç Denetim Süreci: Eğirdir Tarımsal Kalkınma Kooperatifleri Örneği. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 55(3), 1540-1560.
  • Pınar, H. (2014). Kooperatif Yöneticilerinin Görevden Alınması ve Kooperatiflerde Denetim Sorunu, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XVIII, sayı 2, 139-174.
  • Şeren, Y.G. ve Ağbal, M. (2020). Türkiye’deki Kooperatiflere Vergi Penceresinden Bakmak: Kurumlar Vergisi Özelinde Bir Yorum. Vergi Sorunları Dergisi, Sayı: 387, Aralık, 59-75.
  • T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2019). On Birinci Kalkınma Planı (2019-2023), Ankara.
  • T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı. (2012). Türkiye Kooperatifçilik Stratejisi ve Eylem Planı 2012-2016, Ankara.
  • T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı. (2013). Gelişmiş Ülkelerde Kooperatifçilik Uygulamaları, Ankara.
  • T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı. (2015). Türkiye’de Kooperatifçilik Raporu, Ankara.
  • T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı. (2020). G-20 Ülkelerinde Kooperatifçilik, Ankara.
  • T.C. Ticaret Bakanlığı. (2012). Gelişmiş Ülkelerde Kooperatifçilik Uygulamaları, Ankara.
  • T.C. Ticaret Bakanlığı. (2020). 100 Soruda Kooperatifçilik, Ankara.
  • T.C. Ticaret Bakanlığı. (2021a). Türkiye Geneli Kooperatif ve Birlik Raporu. Erişim adresi: https://ticaret.gov.tr/data/5d43d82d13b876433065528e/T%C3%9CRK%C4%B0YE%20GENEL%C4%B0%20KOOPERAT%C4%B0F%20VE%20B%C4%B0RL%C4%B0K%20RAPORU.pdf.
  • T.C. Ticaret Bakanlığı. (2021b). Türkiyede Kooperatifçilik. Erişim adresi: https://ticaret.gov.tr/kooperatifcilik/bilgi-bankasi/kooperatifler-hakkinda/turkiyede-kooperatifcilik#:~:text=G%C3%BCn%C3%BCm%C3%BCzde%20GTB%2C%20GTHB%20ve%20%C3%87%C5%9EB,225'tir%5B3%5D.
  • Turan, K, Demirci, R ve Poyraz, H. (1986). Kooperatiflerde Eğitim-Denetim-Finansman. Ankara: Tarım Kredi Kooperatifleri Yayınları No:8.
APA Aydın F, DEMIR E, Hatipoğlu İ (2022). Türkiye’de Kooperatiflerin Kamu Yönetimi Yapısındaki Yerinin Ve Denetiminin Yeniden Yapılandırma Gerekliliği Üzerine Yeni Bir Yaklaşım. , 1859 - 1874. 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.22.08.1823
Chicago Aydın Fazıl,DEMIR EROL,Hatipoğlu İlhan Türkiye’de Kooperatiflerin Kamu Yönetimi Yapısındaki Yerinin Ve Denetiminin Yeniden Yapılandırma Gerekliliği Üzerine Yeni Bir Yaklaşım. (2022): 1859 - 1874. 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.22.08.1823
MLA Aydın Fazıl,DEMIR EROL,Hatipoğlu İlhan Türkiye’de Kooperatiflerin Kamu Yönetimi Yapısındaki Yerinin Ve Denetiminin Yeniden Yapılandırma Gerekliliği Üzerine Yeni Bir Yaklaşım. , 2022, ss.1859 - 1874. 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.22.08.1823
AMA Aydın F,DEMIR E,Hatipoğlu İ Türkiye’de Kooperatiflerin Kamu Yönetimi Yapısındaki Yerinin Ve Denetiminin Yeniden Yapılandırma Gerekliliği Üzerine Yeni Bir Yaklaşım. . 2022; 1859 - 1874. 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.22.08.1823
Vancouver Aydın F,DEMIR E,Hatipoğlu İ Türkiye’de Kooperatiflerin Kamu Yönetimi Yapısındaki Yerinin Ve Denetiminin Yeniden Yapılandırma Gerekliliği Üzerine Yeni Bir Yaklaşım. . 2022; 1859 - 1874. 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.22.08.1823
IEEE Aydın F,DEMIR E,Hatipoğlu İ "Türkiye’de Kooperatiflerin Kamu Yönetimi Yapısındaki Yerinin Ve Denetiminin Yeniden Yapılandırma Gerekliliği Üzerine Yeni Bir Yaklaşım." , ss.1859 - 1874, 2022. 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.22.08.1823
ISNAD Aydın, Fazıl vd. "Türkiye’de Kooperatiflerin Kamu Yönetimi Yapısındaki Yerinin Ve Denetiminin Yeniden Yapılandırma Gerekliliği Üzerine Yeni Bir Yaklaşım". (2022), 1859-1874. https://doi.org/10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.22.08.1823
APA Aydın F, DEMIR E, Hatipoğlu İ (2022). Türkiye’de Kooperatiflerin Kamu Yönetimi Yapısındaki Yerinin Ve Denetiminin Yeniden Yapılandırma Gerekliliği Üzerine Yeni Bir Yaklaşım. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi, 57(3), 1859 - 1874. 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.22.08.1823
Chicago Aydın Fazıl,DEMIR EROL,Hatipoğlu İlhan Türkiye’de Kooperatiflerin Kamu Yönetimi Yapısındaki Yerinin Ve Denetiminin Yeniden Yapılandırma Gerekliliği Üzerine Yeni Bir Yaklaşım. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi 57, no.3 (2022): 1859 - 1874. 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.22.08.1823
MLA Aydın Fazıl,DEMIR EROL,Hatipoğlu İlhan Türkiye’de Kooperatiflerin Kamu Yönetimi Yapısındaki Yerinin Ve Denetiminin Yeniden Yapılandırma Gerekliliği Üzerine Yeni Bir Yaklaşım. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi, vol.57, no.3, 2022, ss.1859 - 1874. 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.22.08.1823
AMA Aydın F,DEMIR E,Hatipoğlu İ Türkiye’de Kooperatiflerin Kamu Yönetimi Yapısındaki Yerinin Ve Denetiminin Yeniden Yapılandırma Gerekliliği Üzerine Yeni Bir Yaklaşım. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi. 2022; 57(3): 1859 - 1874. 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.22.08.1823
Vancouver Aydın F,DEMIR E,Hatipoğlu İ Türkiye’de Kooperatiflerin Kamu Yönetimi Yapısındaki Yerinin Ve Denetiminin Yeniden Yapılandırma Gerekliliği Üzerine Yeni Bir Yaklaşım. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi. 2022; 57(3): 1859 - 1874. 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.22.08.1823
IEEE Aydın F,DEMIR E,Hatipoğlu İ "Türkiye’de Kooperatiflerin Kamu Yönetimi Yapısındaki Yerinin Ve Denetiminin Yeniden Yapılandırma Gerekliliği Üzerine Yeni Bir Yaklaşım." Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi, 57, ss.1859 - 1874, 2022. 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.22.08.1823
ISNAD Aydın, Fazıl vd. "Türkiye’de Kooperatiflerin Kamu Yönetimi Yapısındaki Yerinin Ve Denetiminin Yeniden Yapılandırma Gerekliliği Üzerine Yeni Bir Yaklaşım". Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi 57/3 (2022), 1859-1874. https://doi.org/10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.22.08.1823