Klinik örneklerden izole edilen mycobacterium tuberculosis kompleks suşlarının antibiyotiklere direnç oranları

Dinç, Uğur; BURUK, Kurtluş; KÖSE, Tuba; DEDE, Ruşen; Aydın, Faruk; KAKLIKKAYA, NESE; BAYRAMOĞLU, Gülçin; ÖZKUL, Gülsün

Klinik örneklerden izole edilen mycobacterium tuberculosis kompleks suşlarının antibiyotiklere direnç oranları

Faruk AYDIN, (Karadeniz Teknik Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Trabzon, Türkiye)

Neşe KAKLIKKAYA, (Karadeniz Teknik Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Trabzon, Türkiye)

Gülçin BAYRAMOĞLU, (Karadeniz Teknik Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Trabzon, Türkiye)

Gülsün ÖZKUL, (Karadeniz Teknik Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Trabzon, Türkiye)

Kurtluş BURUK, (Karadeniz Teknik Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Trabzon, Türkiye)

Uğur DİNÇ, (Karadeniz Teknik Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Trabzon, Türkiye)

Tuba KÖSE, (Karadeniz Teknik Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Trabzon, Türkiye)

Ruşen DEDE (Karadeniz Teknik Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Trabzon, Türkiye)

Mikrobiyoloji Bülteni

9 0

Yıl: 2011 Cilt: 45 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 36 - 42 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Klinik örneklerden izole edilen mycobacterium tuberculosis kompleks suşlarının antibiyotiklere direnç oranları

Öz:

Bu çalışmanın amacı, Ocak 2005-Mart 2010 tarihleri arasında Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Mikobakteriyoloji Laboratuvarında izole edilen Mycobacterium tuberculosis kompleks suşlarında izoniazid, rifampisin, streptomisin ve etambutol direnç oranlarının belirlenmesidir. Çalışmaya 152 (%71.7)’si solunum sistemi örneğinden, 60 (%28.3)’ı solunum sistemi dışı örneklerden izole edilen toplam 212 M.tuberculosis kompleks suşu dahil edilmiştir. M.tuberculosis kompleks suşları, IS6110 gen bölgesine özgül primerler kullanılarak polimeraz zincir reaksiyonu ile tanımlanmıştır. Her hasta için tek bir izolat çalışmaya alınmış, bu izolatların antibiyotik dirençleri MGIT 960 (Becton Dickinson, ABD) sistemi kullanılarak araştırılmıştır. Çalışmamızda, 212 MTC suşunun 157 (%74)’si test edilen her dört ilaca duyarlı bulunurken, 55 (%25.9)’inin bir veya birden fazla ilaca karşı dirençli olduğu gözlenmiştir. İzole edilen suşlarda tekli ilaç dirençleri izoniazid için %6.1, rifampisin için %0.5, streptomisin için %5.2, etambutol için %2.4 olarak tespit edilmiştir. En az izoniazid ve rifampisine direnç gösteren çok ilaca dirençli M.tuberculosis kompleks sayısının 10 (%4.8) olduğu belirlenmiştir. Bulgularımız, hastanemize başvuran hastalarda gerek tek ilaca dirençli, gerekse çok ilaca dirençli tüberküloz olgularının daha önce bölgemizde yapılan çalışmalarda elde edilen oranlara göre daha düşük, Sağlık Bakanlığı verilerinde belirtilen Türkiye ortalamaları ile benzer olduğunu göstermektedir. Bölgesel düzeyde elde edilen bu verilerin sürekli olarak takibinin, ülkemizde başarılı bir tüberküloz sürveyans programının uygulanmasına büyük katkı sağlayacağı görüşüne varılmıştır.

Anahtar Kelime:

Konular: Biyoloji Mikrobiyoloji Biyoteknoloji ve Uygulamalı Mikrobiyoloji Tıbbi Laboratuar Teknolojisi

Resistance rates of mycobacterium tuberculosis complex strains isolated from clinical specimens

Öz:

The aim of this study was to investigate isoniazid, rifampicin, streptomycin and ethambutol resistance rates of Mycobacterium tuberculosis complex strains isolated from clinical specimens in the Mycobacteriology Laboratories of Karadeniz Technical University Hospital between January 2005-March 2010. A total of 212 M.tuberculosis complex strains, 152 (71.7%) of which were isolated from respiratory specimens and 60 (28.3%) from non-respiratory system specimens, were included to the study. M.tuberculosis complex strains were determined by polymerase chain reaction using primers specific for the IS6110 gene region. Single isolate of each patient were enrolled in the study. Antituberculosis drug susceptibility testing was performed by BACTEC MGIT 960 (Becton Dickinson, USA). Of the 212 isolates, 157 (74.05%) were susceptible to all of the four antimycobacterial agents while 55 (25.9%) were found resistant to one or more of the drugs. The monodrug resistance rates were found as 6.1% for isoniazid, 0.5% for rifampicin, 5.2% for streptomycin, and 2.4% for ethambutol. The number of multidrug resistant isolates characterized with resistance to isoniazid and rifampicin were 10 (4.8%). Our findings indicated that the rates of mono and multidrug resistant M.tuberculosis complex strains were significantly lower than the rates previously reported from our region and similar to the average country-base resistance rates reported by the Ministry of Health. Continuous monitoring of M.tuberculosis antimicrobial resistance at regional level would greatly aid to the success of the tuberculosis surveillance program in Turkey.

Anahtar Kelime:

Konular: Biyoloji Mikrobiyoloji Biyoteknoloji ve Uygulamalı Mikrobiyoloji Tıbbi Laboratuar Teknolojisi

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik

1. Çelenk M. Tüberküloz epidemiyolojisi. Türk Klin Tıp Bilimleri Derg 1994; 14(6): 391-403.
2. World Health Organization. Global tuberculosis control - epidemiology, strategy, financing. WHO Report 2009.
WHO/HTM/TB/2009.411. Geneva, 2009. http://www.who.int/tb/publications/global_report/2009/en/index. html
3. Türkiye’de Verem Savaşı 2009 Raporu. T.C. Sağlık Bakanlığı Verem Savaşı Daire Başkanlığı, 24 Mart 2009. Ankara.
4. De Rossi E, Aínsa JA, Riccardi G. Role of mycobacterial efflux transporters in drug resistance: an unresolved question. FEMS Microbiol Rev 2006; 30(1): 36-52.
5. Jarlier V, Nikaido H. Mycobacterial cell wall: structure and role in natural resistance to antibiotics. FEMS Microbiol Lett 1994; 123(1-2): 11-8.
6. Heym B, Honoré N, Truffot-Pernot C, et al. Implications of multidrug resistance for the future of short-course chemotherapy of tuberculosis: a molecular study. Lancet 1994; 344(8918): 293-8.
7. Almeida da Silva P, Ainsa JA. Drugs and drug interactions, pp: 593-633. In: Palomino JC, Leao SC, Ritacco V (eds), Tuberculosis 2007, from Basic Science to Patients Care. 2007. Available from: http://www.tuberculosistextbook. com/tb/drugs.htm
8. WHO/CDC/TB/2003.313 Treatment of tuberculosis: guidelines for national programmes, third edition-Revision approved by STAG, June 2004.
9. Durmaz R. Mycobacterium tuberculosis’de direnç sorunu. ANKEM 2005; 19(2): 107-10.
10. van Staden M, van der Ryst E, Attwood EM, Hendricks ML, Joubert G, Weich DJ. Detection of Mycobacterium tuberculosis in serum samples using the polymerase chain reaction. J Infect 1998; 36(3): 273-7.
11. Öger O, Karagöz T. Tüberküloz Epidemiyolojisi ve Ülkemizdeki Durum, s: 67-80. 1992. Türkiye Ulusal Verem Savaş Dernekleri Federasyonu Başkanlığı Yayınları, Erol Ofset, İstanbul.
12. Bicmen C, Gunduz AT, Coskun M, et al. Molecular identification and characterization of rifampicin-resistant Mycobacterium tuberculosis isolates by line probe assay: an approach for rapid diagnosis of multidrug-resistant tuberculosis. Lett Appl Microbiol 2008; 47(3): 214-20.
13. Hascelik G, Ercis S, Özakin C, et al. Is Mycobacterium tuberculosis still a problem in Turkey? American Society for Microbiology 100th General Meeting, 20-24 May 2001. Florida, USA. Abstract Book, p: 235.
14. Baylan O, Kısa Ö, Albay A, Doğancı L. Mikobakteriyoloji laboratuvarımızda 2002 yılında tüberküloz olgularından izole edilen Mycobacterium tuberculosis kompleks (MTC) suşları ve antitüberküloz ilaç duyarlılık sonuçları. Gülhane Tıp Derg 2003; 45(3): 256-62.
15. Arseven O, Eraksoy H, Uzun Y ve ark. Doğu Karadeniz Bölgesinde tüberküloz ilaçlarına direnç durumu. Klimik Dergisi 1995; 8(2): 63-7.
16. Saral Bayraktar Ö, Sucu N, Aktoz Boz G, Erdem M, Köksal İ. 442 Mycobacterium tuberculosis suşunda BACTEC yöntemi ile ilaç direncinin araştırılması. Toraks Derg 2007; 8(3): 174-8.
17. Şenol G, Kömürcüoğlu B, Kömürcüoğlu A. Mycobacterium tuberculosis kökenlerinin antitüberküloz ilaçlara direnç durumu. İnfeksiyon Derg 2004; 18(4): 441-5.
18. Şenol G, Coşkun M, Biçmen C, Erer OF. Aktif akciğer tüberkülozlu hastalardan izole edilen Mycobacterium tuberculosis kökenlerinin ilaç direnç oranlarının değerlendirilmesi. Klimik Dergisi 2006; 19(2): 71-4.
19. Karadağ A, Tokaç M, Güvenli A, Sünbül M, Günaydın M, Saniç A. Klinik örneklerden izole edilen tüberküloz basili kompleksinin majör antitüberküloz ilaçlara direnç oranları. ANKEM 2004; 18(4): 189-92.
20. Esen N, Gündüz AT. Dokuz Eylül Üniversitesi’nde izole edilen Mycobacterium tuberculosis izolatlarında ilaç direnci (2000-2002). Türk Mikrobiyol Cem Derg 2003; 33(4): 337-42.
21. Aydın O, Beğendik Cömert F, Külah C, Aktaş E, Sümbüloğlu V. Zonguldak ilinde izole edilen Mycobacterium tuberculosis suşlarının primer antitüberküloz ilaçlara duyarlığının BACTEC MGIT 960 sistemi ile belirlenmesi. Türk Mikrobiyol Cem Derg 2008; 38(2): 61-70.
22. Zer Y, Çiçek H, Mehli M, Bayıl S, Balcı İ. Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’nde 2004-2006 yılları arasında tüberküloz hastalarından soyutlanan mikobakterilerin antitüberküloz ilaç direnci. Klimik Dergisi 2007; 20(1): 20-2.
23. Orhan G, Zer Y, Balcı İ, Bayram A, Korkmaz G. Mikobakteriyoloji laboratuvarında incelenen örneklerin retrospektif olarak değerlendirilmesi. Türk Mikrobiyol Cem Derg 2002; 32(3-4): 225-9.
24. Yaylı G, Sözen H, Ağalar C. Isparta yöresinden izole edilen Mycobacterium tuberculosis suşlarının antitüberküloz ilaçlara duyarlılıkları. Türk Mikrobiyol Cem Derg 2003; 33(1): 24-30.
25. Dündar D, Taner GS. Mycobacterium tuberculosis kompleksi izolatlarının primer antitüberküloz ilaçlara direnç oranları. Klimik Dergisi 2009; 22(2): 52-4.
26. Gonlugur U, Bakici MZ, Gonlugur TE, Hasbek M. Resistance rates to antituberculous drugs in Sivas province. Mikrobiyol Bul 2007; 41(3): 459-63.
27. Ucar E, Kilic A, Ceyhan I, et al. Resistance rates to major anti-tuberculosis drugs in Mycobacterium tuberculosis strains isolated from seven different regions of Turkey in 2003-2006 period. Mikrobiyol Bul 2010; 44(1): 11-9.

APA	Aydın F, KAKLIKKAYA N, BAYRAMOĞLU G, ÖZKUL G, BURUK K, Dinç U, KÖSE T, DEDE R (2011). Klinik örneklerden izole edilen mycobacterium tuberculosis kompleks suşlarının antibiyotiklere direnç oranları. , 36 - 42.
Chicago	Aydın Faruk,KAKLIKKAYA NESE,BAYRAMOĞLU Gülçin,ÖZKUL Gülsün,BURUK Kurtluş,Dinç Uğur,KÖSE Tuba,DEDE Ruşen Klinik örneklerden izole edilen mycobacterium tuberculosis kompleks suşlarının antibiyotiklere direnç oranları. (2011): 36 - 42.
MLA	Aydın Faruk,KAKLIKKAYA NESE,BAYRAMOĞLU Gülçin,ÖZKUL Gülsün,BURUK Kurtluş,Dinç Uğur,KÖSE Tuba,DEDE Ruşen Klinik örneklerden izole edilen mycobacterium tuberculosis kompleks suşlarının antibiyotiklere direnç oranları. , 2011, ss.36 - 42.
AMA	Aydın F,KAKLIKKAYA N,BAYRAMOĞLU G,ÖZKUL G,BURUK K,Dinç U,KÖSE T,DEDE R Klinik örneklerden izole edilen mycobacterium tuberculosis kompleks suşlarının antibiyotiklere direnç oranları. . 2011; 36 - 42.
Vancouver	Aydın F,KAKLIKKAYA N,BAYRAMOĞLU G,ÖZKUL G,BURUK K,Dinç U,KÖSE T,DEDE R Klinik örneklerden izole edilen mycobacterium tuberculosis kompleks suşlarının antibiyotiklere direnç oranları. . 2011; 36 - 42.
IEEE	Aydın F,KAKLIKKAYA N,BAYRAMOĞLU G,ÖZKUL G,BURUK K,Dinç U,KÖSE T,DEDE R "Klinik örneklerden izole edilen mycobacterium tuberculosis kompleks suşlarının antibiyotiklere direnç oranları." , ss.36 - 42, 2011.
ISNAD	Aydın, Faruk vd. "Klinik örneklerden izole edilen mycobacterium tuberculosis kompleks suşlarının antibiyotiklere direnç oranları". (2011), 36-42.

APA	Aydın F, KAKLIKKAYA N, BAYRAMOĞLU G, ÖZKUL G, BURUK K, Dinç U, KÖSE T, DEDE R (2011). Klinik örneklerden izole edilen mycobacterium tuberculosis kompleks suşlarının antibiyotiklere direnç oranları. Mikrobiyoloji Bülteni, 45(1), 36 - 42.
Chicago	Aydın Faruk,KAKLIKKAYA NESE,BAYRAMOĞLU Gülçin,ÖZKUL Gülsün,BURUK Kurtluş,Dinç Uğur,KÖSE Tuba,DEDE Ruşen Klinik örneklerden izole edilen mycobacterium tuberculosis kompleks suşlarının antibiyotiklere direnç oranları. Mikrobiyoloji Bülteni 45, no.1 (2011): 36 - 42.
MLA	Aydın Faruk,KAKLIKKAYA NESE,BAYRAMOĞLU Gülçin,ÖZKUL Gülsün,BURUK Kurtluş,Dinç Uğur,KÖSE Tuba,DEDE Ruşen Klinik örneklerden izole edilen mycobacterium tuberculosis kompleks suşlarının antibiyotiklere direnç oranları. Mikrobiyoloji Bülteni, vol.45, no.1, 2011, ss.36 - 42.
AMA	Aydın F,KAKLIKKAYA N,BAYRAMOĞLU G,ÖZKUL G,BURUK K,Dinç U,KÖSE T,DEDE R Klinik örneklerden izole edilen mycobacterium tuberculosis kompleks suşlarının antibiyotiklere direnç oranları. Mikrobiyoloji Bülteni. 2011; 45(1): 36 - 42.
Vancouver	Aydın F,KAKLIKKAYA N,BAYRAMOĞLU G,ÖZKUL G,BURUK K,Dinç U,KÖSE T,DEDE R Klinik örneklerden izole edilen mycobacterium tuberculosis kompleks suşlarının antibiyotiklere direnç oranları. Mikrobiyoloji Bülteni. 2011; 45(1): 36 - 42.
IEEE	Aydın F,KAKLIKKAYA N,BAYRAMOĞLU G,ÖZKUL G,BURUK K,Dinç U,KÖSE T,DEDE R "Klinik örneklerden izole edilen mycobacterium tuberculosis kompleks suşlarının antibiyotiklere direnç oranları." Mikrobiyoloji Bülteni, 45, ss.36 - 42, 2011.
ISNAD	Aydın, Faruk vd. "Klinik örneklerden izole edilen mycobacterium tuberculosis kompleks suşlarının antibiyotiklere direnç oranları". Mikrobiyoloji Bülteni 45/1 (2011), 36-42.