AİHM Kararları Işığında AİHS md. 6 ve Tahkim
Yıl: 2022 Cilt: 17 Sayı: 209 Sayfa Aralığı: 683 - 722 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 06-10-2022
AİHM Kararları Işığında AİHS md. 6 ve Tahkim
Öz: İnsan haklarına ilişkin en temel düzenlemelerden biri olan Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nde güvence altına alınan en önemli haklardan biri, şüphesiz ki adil yargılanma hakkıdır. Her ne kadar temelinde sözleşmesel bir ilişki olsa da, tahkimin aynı zamanda bir yargılama faaliyeti olması Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin tahkime uygulanıp uygulanmayacağı sorusunu akıllara getirir. Bu bağlamda, tahkim yargılamasının devlet organlarınca değil hakem adı verilen özel şahıslarca gerçekleştirildiği göz önünde bulundurulduğunda, cevaplanması gereken bir diğer soru, taraf devletlerin, kendi yetki alanları içerisinde gerçekleşen tahkim yargılaması sırasında ortaya çıkan hak ihlallerinden sorumlu tutulup tutulamayacağıdır. İlk bakışta anılan iki sorunun birbirinden ayrışmadığı ve ikisine de verilecek cevabın aynı olduğu düşünülebilirse de, esasında bunlardan ilki Sözleşme’nin uygulama alanı, diğeri ise sorumlulukla ilgili olup birbiriyle karıştırılmaması gereken iki farklı sorudur. Bu çalışmada, ilk olarak Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin adil yargılanma hakkını düzenleyen 6. maddesinin iradi (ihtiyari) tahkime uygulanabilirliği incelenmiş ve daha sonra daha sonra Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin tahkimle bağlantılı içtihatlarının ortaya koyduğu tablo analiz edilmiştir.
Anahtar Kelime: ECHR Art. 6 and Arbitration in light of the ECtHR’s Case Law
Öz: One of the most important rights guaranteed in the European Convention on Human Rights is undoubtedly the right to a fair trial. Although it is based on a contractual relationship, the fact that arbitration is also a type of adjudication recalls the question of whether the European Convention on Human Rights’ scope of application extends to arbitration. Moreover, given that the arbitral proceedings are conducted not by state organs but by private individuals, i.e. arbitrators, another question that needs to be addressed is whether the states parties could be held responsible for the violations of human rights that occur during the arbitral proceedings within their jurisdiction. Whereas it might be thought that the two questions do not differ from each other, they are indeed different ones that should be addressed separately: the former relating to the Convention’s scope of application and the latter to states’ responsibility. In our study, the applicability of Article 6 of the European Convention on Human Rights to voluntary arbitration followed by the evolution of the European Court of Human Rights’ case-law are examined.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
- AKINCI, Ziya : Milletlerarası Tahkim, İstanbul 2021.
- AKTEPE ARTIK, Sezin : Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları Işığında Medeni Usul Hukukunda Adil Yargılanma Hakkı, Ankara, 2014.
- BALKAR BOZKURT, Süheylâ : Ödeme Güçlüğü İçinde Bulunma veya İflas Halinin Tahkim Anlaşmasına Etkileri, Tahkim Anlaşması (Editörler: ÖZDEMİR KOCASAKAL, Hatice/ BALKAR BOZKURT, Süheylâ), İstanbul 2020 (Ödeme Güçlüğü).
- BALKAR BOZKURT, Süheylâ : Milletlerarası Tahkimde Yargılama Masraflarının Hak Arama Özgürlüğüne Etkisi ve Sonuçları, Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 10, S:129-130, 121-222 (Masraflar).
- BALKAR BOZKURT, Süheylâ : Milletlerarası Ticari Tahkimde Hakemlerin Bağımsızlık Yükümlülüğü, İstanbul, 2016 (Bağımsızlık).
- BISSARDON, Sébastien : Guide du Language Juridique- Vocabulaire, Pièges et Difficultés, 2013, Paris.
- BRINER, Robert/ von SCHLABRENDORFF, Fabian : Article 6 of the European Convention on Human Rights and its Bearing upon Arbitration, Liber Amicorum Karl-Heinz Böckstiegel, Köln, 2001.
- CAMBI FAVRE-BULLE Alessandra / DAL Georges-Albert / FLECHEUX Georges/ LAMBERT Pierre / MOURRE Alexis : Annexes, L’Arbitrage et La Convention Européenne des Droits de L’Homme, Droit et Justice No.31, 2001, Bruxelles, s. 89-120.
- EMBERLAND, Marius : The Usefulness of Applying Human Rights Arguments in International Commercial Arbitration – A Comment on Arbitration and Human Rights by Alexandre Jaksic, Journal of International Arbitration, Cilt: 20, Sayı:4, 2003.
- FLAUSS, Jean-François : A Propos de la Renonciation A La Publicité des Débats Judiciaires, Revue Trimestrielle des Droits de L’Homme, 1991.
- GREER, Steven : The European Convention on Human Rights: Achieveents, Problems and Prospects, New York: Cambridge University Press, 2006.
- GUTMANN, Daniel : Les Droits de L’Homme Sont - Ils L’Avenir du Droit?, L’Avenir du Droit: Mélanges en hommage à François Terré (Editörler: FRISON-ROCHE, Marie-Anne/LEQUETTE, Yves/ ROBERT, Jacques-Henri), Paris, 1999, s. 329-342.
- HELLER, Kurt : Constitutional Limits of Arbitration, Stockholm Arbitration Report, Sayı: 1, 2000, 7-23.
- HENRY, Marc : Le Devoir D’Indépendance de L’Arbitre, Paris, 2001.
- JARROSSON, Charles : L’Arbitrage et La Convention Europeenne des Droits de l’Homme, Revue de l’Arbitrage, Sayı: 4, 1989, s.573-607.
- KRINGS, Ernest/ MATRAY Lambert : Le Juge et L’Arbitre, Revue de Droit International et de Droit Comparé, 1982, 227-258.
- LAMBERT, Pierre : LAMBERT, Pierre, L’Arbitrage et L’Article 6/1 de la Convention Européenne des Droits de L’Homme, L’Arbitrage et La Convention Européenne des Droits de L’Homme (Editörler: CAMBI FAVRE-BULLE, Alessandra/ DAL, Georges-Albert/ FLECHEUX, Georges/ LAMBERT Pierre/ MOURRE, Alexis), Droit et Justice No. 31, 2001, 9-22.
- LANDROVE, Juan Carlos : European Convention on Human Rights’ Impact on Consensual Arbitration. An Etat des Lieux of Strasbourg Case-Law and of a Problematic Swiss Law Feature, Human Rights at the Center (Editörler: BESSON, Samantha/ Werro, Franz/ HOTTELIER, Michel), Zürich, 2006, s.73-101 (http://www.landrove.ch/pdf/ECHR_2006_Landrove.pdf) (Erişim Tarihi: 14.08.2022).
- LEW, Julian D.M./ MISTELIS, Loukas A./ KRÖLL, Stefan Michael : Comparative International Commercial Arbitration, Kluwer Law International, 2003.
- MATSCHER Franz : L’Arbitrage et La Convention, La Convention Européenne des Droits de L’Homme (Editörler: PETTITI, Louis-Edmond/ DECAUX, Emmanuel/ IMBERTT, Henri), Paris, 1995.
- MOURRE, Alexis : “Le Droit Français de L’Arbitrage International Face à La Convention Européenne des Droits de l’Homme”, Les Cahiers de L’Arbitrage, Gazette du Palais, Sayı: Temmuz 2002, 22-34.
- ÖZDEMİR KOCASAKAL, Hatice : Avrupa Insan Hakları Mahkemesi’nin Pecshtein Kararı Çerçevesinde CAS’ın Tarafsızlığı ve Bağımsızlığı, Public and Private International Law Bulletin, Cilt: 40, Sayı: 1, 79-123.
- PERNET, Martial : Le Siège de L’Arbitrage International, Etude D’Une Autonomisation, Paris, 2020.
- PETROCHILOS, Georges : Procedural Law in International Arbitration, Oxford, 2000.
- POUDRET, Jean-François/ BESSON, Sébastien : Droit Comparé de L’Arbitrage International, Kluwer, Schulthess, Bruylant, The Hague, Zurich, Brussels, 2002.
- RINGQUIST, Fredrik : Do Procedural Human Rights Requirements Apply to Arbitration – A Study of Article 6 (1) of the European Convention on Human Rights and its Bearing upon Arbitration, Yüksek Lisans Tezi, Lund Üniversitesi Hukuk Fakültesi, 2005, (https://lup.lub.lu.se/luur/download?func=downloadFile&recordOId=1561507&fileOId=1565658.) (Erişim Tarihi: 14.08.2022).
- SARIÖZ BÜYÜKALP, İpek : Adil Yargılanma Hakkının Türk Milletlerarası Usul Hukuku Üzerindeki Etkileri, İstanbul, 2018.
- SUDRE, Frédéric : Le Recours aux Notions Autonomes, L’Interprétation de la Convention Européenne des Droits de L’Homme, Bruxelles, 1998.
- SVOBODOVA, Klara : Application of The Article 6(1) of the ECHR in International Commercial Arbitration, 2010 (https://dfk-online.sze.hu/images/egyedi/doktori/%C3%A1ll_%C3%A9s_jog_alap_%C3%A9rt%C3%A9kei_2010/2.%20k%C3%B6t/kl%C3%A1ra.pdf) (Erişim Tarihi: 14.08.2022).
- ŞANLI, Cemal : Uluslararası Ticari Akitlerin Hazırlanması ve Uyuşmazlıkların Çözüm Yolları, İstanbul, 2019.
- ŞANLI, Cemal/ ESEN, Emre/ ATAMAN-FİGANMEŞE, İnci : Milletlerarası Özel Hukuk, İstanbul, 2021.
- VELU, Jacques/ ERGEC, Rusen : La Convention Européenne des Droits de L’Homme, Bruxelles, 1990.
- YEŞİLOVA, Bilgehan : Milletlerarası Ticari Tahkimde Nihai Karardan Önce Mahkemelerin Yardımı ve Denetimi, İzmir, 2008.
- ZAVODNA, Martina : The European Convention on Human Rights and Arbitration, Brno, 2013.
| APA | Balkar S (2022). AİHM Kararları Işığında AİHS md. 6 ve Tahkim. , 683 - 722. |
| Chicago | Balkar Suheyla AİHM Kararları Işığında AİHS md. 6 ve Tahkim. (2022): 683 - 722. |
| MLA | Balkar Suheyla AİHM Kararları Işığında AİHS md. 6 ve Tahkim. , 2022, ss.683 - 722. |
| AMA | Balkar S AİHM Kararları Işığında AİHS md. 6 ve Tahkim. . 2022; 683 - 722. |
| Vancouver | Balkar S AİHM Kararları Işığında AİHS md. 6 ve Tahkim. . 2022; 683 - 722. |
| IEEE | Balkar S "AİHM Kararları Işığında AİHS md. 6 ve Tahkim." , ss.683 - 722, 2022. |
| ISNAD | Balkar, Suheyla. "AİHM Kararları Işığında AİHS md. 6 ve Tahkim". (2022), 683-722. |
| APA | Balkar S (2022). AİHM Kararları Işığında AİHS md. 6 ve Tahkim. Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 17(209), 683 - 722. |
| Chicago | Balkar Suheyla AİHM Kararları Işığında AİHS md. 6 ve Tahkim. Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 17, no.209 (2022): 683 - 722. |
| MLA | Balkar Suheyla AİHM Kararları Işığında AİHS md. 6 ve Tahkim. Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, vol.17, no.209, 2022, ss.683 - 722. |
| AMA | Balkar S AİHM Kararları Işığında AİHS md. 6 ve Tahkim. Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2022; 17(209): 683 - 722. |
| Vancouver | Balkar S AİHM Kararları Işığında AİHS md. 6 ve Tahkim. Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2022; 17(209): 683 - 722. |
| IEEE | Balkar S "AİHM Kararları Işığında AİHS md. 6 ve Tahkim." Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 17, ss.683 - 722, 2022. |
| ISNAD | Balkar, Suheyla. "AİHM Kararları Işığında AİHS md. 6 ve Tahkim". Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 17/209 (2022), 683-722. |
