NÖROPAZARLAMA YAKLAŞIMLARINI SIGMUND FREUD’UN YAPISAL ZİHİN MODELİ ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRMEK
Yıl: 2022 Cilt: 21 Sayı: 82 Sayfa Aralığı: 771 - 783 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.17755/esosder.843073 İndeks Tarihi: 23-10-2022
NÖROPAZARLAMA YAKLAŞIMLARINI SIGMUND FREUD’UN YAPISAL ZİHİN MODELİ ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRMEK
Öz: Nöropazarlama alanında araştırma yapan uzmanlar, nörobilim alanında kullanılan çeşitli teknikler vasıtasıyla pazarlama alanının sorunlarına yönelik yeni çözümler bulmaya çalışmaktadır. Nöropazarlamacı olarak da ifade edilen uzmanlar, nörogörüntüleme teknikleriyle insan beyninin tepkilerini ölçerek elde ettikleri bilgileri, pazarlama kararları alırken kullanmaktadır. Nöropazarlama alanında yapılan çalışmalar sonucunda, insan zihni çeşitli yapısal kategorilere ayrılarak incelenmekte, bu alanda başarılı olmanın yolunun beynin yapılarının anlaşılması ile doğrudan ilişkili olduğu belirtilmektedir. Beynin yapılarının anlaşılmasını sağlayacak temel çalışmalar, nörobilim literatüründe yer almakta, fakat nöropazarlama alanında bu konu ile ilgili yeterli çalışma bulunmamaktadır. Bu çalışmanın amacı beynin nasıl çalıştığı ile ilgili yapılan nörobilim çalışmalarını, nöropazarlama bakış açısı ile incelemek ve nörobilim literatürüne katkı sunacak unsurları keşfetmektir. Keşfedici araştırma yöntemiyle gerçekleştirilen çalışmada, beynin bilinmez süreçleri ile ilgili araştırmaların temelini atan Sigmund Freud‟un bilinç ve bilinçaltını içeren topografik zihin modeli ile id, ego ve süperegoyu içeren yapısal zihin modelinin nöropazarlama yaklaşımları açısından son derece önemli olduğu tespit edilmiştir. Söz konusu tespitten hareketle, Freud‟un yapısal zihin modelinin nöropazarlama çalışmalarını açıklamada önemli bir kavram olduğu ortaya konulmakta ve değerlendirilen konu üzerine çeşitli öneriler getirilmektedir.
Anahtar Kelime: EVALUATION OF NEUROMARKETING APPROACHES IN THE CONTEXT OF SIGMUND FREUD‟S STRUCTURAL MODEL OF THE MIND
Öz: Experts in neuromarketing, conduct research to find new solutions to marketing problems using various techniques from the field of neuroscience. Experts, also known as neuro marketers, make marketing decisions based on information obtained by measuring the reactions of the human brain with neuroimaging techniques. As a result of neuromarketing research, the human mind is analyzed by categorizing it into various structural categories, and it is stated that the path to success in this field is directly related to understanding the brain's structures. The neuroscience literature contains basic studies that will aid in understanding of the brain's structures, but there are not enough studies on this subject in the field of neuromarketing. The purpose of this research is to examine at neuroscience studies on how the brain works from a neuromarketing standpoint and to look for elements that will contribute to the neuroscience literature. According to the findings of this experimental research study, Sigmund Freud's topographic mind model, which includes the conscious and subconscious, and the structural model of the mind, which includes the id, ego, and superego, are critical in terms of neuromarketing approaches. Based on the findings, it is revealed that Freud's structural model of the mind is a fundamental idea in understanding neuromarketing research, and some recommendations are given on the assessed issue.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akgün, V. Ö. & Ergün, G. S. (2016). Yeni Bir Pazarlama YaklaĢımı Olarak Nöropazarlama Üzerine Kuramsal Bir AraĢtırma, Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi, 11, 223- 235.
- AltunıĢık, R., Yolcu, T., Özkaynar, K. (2013). Türk Tüketicilerindeki Otomobil Ġmgesinin Kültürel Kodları Üzerine Bir AraĢtırma, 11th International Conference on Knowledge, Economy and Management (ICKEM).
- Alyar, P., Pirtini, S. & Yücel, N. (2021). Pazarlamada Yeni Eğilimler Açısından Nöropazarlama ve Algı Yönetimi Üzerine Bir AraĢtırma, Öneri Dergisi, 16 (55), 311-341. Doi: 10.14783/maruoneri.731864
- Atlı, D. (2014). Pazarlamada Yeni Bir Vizyon: Nöropazarlama, Pi Dergisi, 47, 20-23.
- Batı, U. & Erdem, O. (2015). Ben Bilmem Beynim Bilir: Nöropolitik, Karar Bilimi, Oy Verme Davranışlarımızın Nedeni ve Biz Zavallı Seçmenler, Ġstanbul: MediaCat.
- Bercea, M. D. (2012). Anatomy of Methodologies for Measuring Consumer Behavior in Neuromarketing Research, Proceedings of the Lupcon Center for Business Research (LCBR) European Marketing Conference, Retreived from http://www.lcbr online.com/index_files/proceedingsemc12/12emc02 3.pdf
- Boeree, C. G. (2006). Personality Theories: Sigmund Freud, [E-text Book]. Retreived from http://www.social-psychology.de/do/pt_freud.pdf
- Carlson, N.R. (2014). Foundations of Behavioral Neuroscience, (9th Ed.), Boston: Pearson Education.
- Crivellato, E., & Ribatti, D. (2007). Soul, Mind, Brain: Greek Philosophy and The Birth of Neuroscience, Brain Research Bulletin, 71(4), 327-336.
- Çokluk, N. (2022). Siyasal ĠletiĢimde Yeni Yönelimler Nörosiyaset ve Siyasal Beynin Çözümlenmesi, Öneri Dergisi, 17 (57), 148-173. Doi: 10.14783/maruoneri.902785
- Fisher, S. Z. & Student, S. T. (2012). A Triple Dissociation of Neural Systems Supporting ID, EGO and SUPEREGO, Psyence, 335,1669. Doi: 10.1126/science.696969
- Freud, S. (2016). Psikanaliz, ( C. Ġnal, Ed.), Ankara: Gece Kitaplığı.
- Friedenberg, J., & Silverman, G. (2006). Cognitive Science: An Introduction to the Study of Mind, California: Sage Publications.
- Genco, S. J., Pohlmann, A. P., Steidl, P. (2013). Neuromarketing for Dummies, Mississauga: John Wiley & Sons.
- Gürbüz, S. & ġahin F. (2018). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, 5. Baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık
- Hazar, Ç. M. (2006). KiĢilik ve ĠletiĢim Tipleri, Selçuk İletişim, C.IV, 2, 125-140.
- Ġsen, G. & Batmaz, V. (2006). Ben ve Toplum, Ġstanbul: Salyangoz Yayınları.
- Karadoğan Doruk, E. (2015). İknanın Sosyal Psikolojisi: Temel Kavramlar ve Kuramlarıyla, Ġstanbul: Derin Yayınları.
- Kayabalı, K. (2017, Ocak 20). Amigdala, Duygusal Hafıza, Kararlarımız, [Web log post]. Retreived from http://www.kivilcimkayabali.com/?p=668
- Kotter, R. & Meyer, N. (1992). The Limbic System: A Review of Its Empirical Foundation, Behavioural Brain Research, Elsevier Science Publishers, 52(2), 105-127.
- Lindstrom, M. (2013). Buy-ology, (Ü. ġensoy, Çev.), Ġstanbul: Optimist Yayınları.
- Morin, C. (2011). Neuromarketing: The New Science of Consumer Behavior, Society, 48(2), 131-135. doi: 10.1007/s12115-010-9408-1
- Renvoise, P. & Morin, C. (2012). Nöromarketing: Müşterinizin Beynindeki “Satın Alma Düğmesi”ne Basmak. (Y. Yertutan, Çev.), Ġstanbul: MediaCat.
- Reuter Lorenz, P.A., Baynes, K., Mangun, G.R., Phelps, E.A. (2010). The Cognitive Neuroscience of Mind: A Tribute to Michael S. Gazzaniga. Cambridge: A Bradford Book, The MIT Press.
- Roxo, M. R., Franceschini, P. R., Zubaran, C., Kleber, F. D., Sander, J. W. (2011). The Limbic System Conception and Its Historical Evolution, The Scientific World Journal, 11, 2428-2441. doi: 10.1100/2011/157150
- Sadedil, S. (2016). Pazarlama Mesajlarının Etkinliği Açısından Geleneksel Pazarlama AraĢtırmaları ile Nöropazarlama AraĢtırmalarının KarĢılaĢtırılması; “Sigara Paketleri Üzerindeki Caydırıcı Mesajların, Sigara Kullanma AlıĢkanlıkları Üzerindeki Etkisi, YayımlanmamıĢ Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye.
- Snowden, R. (2016). Freud: Kilit Fikirler, (M. Ġnan, Çev.), Ġstanbul: Optimist Yayınları.
- Silkü, S. N., & ġar, S. (2015). Nöropazarlama Tekniklerinin Eczacılık Alanında Kullanılması, Türkiye Klinikleri Journal of Pharmacy Sciences, 4(1), 37-42. doi: 10.5336/pharmsci.2015-45567
- Squire, L., Berg, D., Bloom, F., Lac, S.D., Ghosh, A., Spıtzer, N. (2008). Fundamental Neuroscience, Canada: Elsevier Academic Press.
- Stephens, R. (2016). The Left Brain Speaks, The Right Brain Laughs, New Jersey: Cleis Press.
- Tuzcuoğlu, N. (1995). Psikanaliz Kuramı ve Özellikleri, M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 7, 275-285.
- Ural, T. (2008). Pazarlamada Yeni YaklaĢım: Nöropazarlama Üzerine Kuramsal Bir Değerlendirme, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(2), 421-432.
- Zurawicki, L. (2010). Neuromarketing: Exploring The Brain of The Consumer, Berlin: Springer.
| APA | Gökgül A (2022). NÖROPAZARLAMA YAKLAŞIMLARINI SIGMUND FREUD’UN YAPISAL ZİHİN MODELİ ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRMEK. , 771 - 783. 10.17755/esosder.843073 |
| Chicago | Gökgül Ahmet Neca NÖROPAZARLAMA YAKLAŞIMLARINI SIGMUND FREUD’UN YAPISAL ZİHİN MODELİ ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRMEK. (2022): 771 - 783. 10.17755/esosder.843073 |
| MLA | Gökgül Ahmet Neca NÖROPAZARLAMA YAKLAŞIMLARINI SIGMUND FREUD’UN YAPISAL ZİHİN MODELİ ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRMEK. , 2022, ss.771 - 783. 10.17755/esosder.843073 |
| AMA | Gökgül A NÖROPAZARLAMA YAKLAŞIMLARINI SIGMUND FREUD’UN YAPISAL ZİHİN MODELİ ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRMEK. . 2022; 771 - 783. 10.17755/esosder.843073 |
| Vancouver | Gökgül A NÖROPAZARLAMA YAKLAŞIMLARINI SIGMUND FREUD’UN YAPISAL ZİHİN MODELİ ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRMEK. . 2022; 771 - 783. 10.17755/esosder.843073 |
| IEEE | Gökgül A "NÖROPAZARLAMA YAKLAŞIMLARINI SIGMUND FREUD’UN YAPISAL ZİHİN MODELİ ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRMEK." , ss.771 - 783, 2022. 10.17755/esosder.843073 |
| ISNAD | Gökgül, Ahmet Neca. "NÖROPAZARLAMA YAKLAŞIMLARINI SIGMUND FREUD’UN YAPISAL ZİHİN MODELİ ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRMEK". (2022), 771-783. https://doi.org/10.17755/esosder.843073 |
| APA | Gökgül A (2022). NÖROPAZARLAMA YAKLAŞIMLARINI SIGMUND FREUD’UN YAPISAL ZİHİN MODELİ ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRMEK. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik), 21(82), 771 - 783. 10.17755/esosder.843073 |
| Chicago | Gökgül Ahmet Neca NÖROPAZARLAMA YAKLAŞIMLARINI SIGMUND FREUD’UN YAPISAL ZİHİN MODELİ ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRMEK. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik) 21, no.82 (2022): 771 - 783. 10.17755/esosder.843073 |
| MLA | Gökgül Ahmet Neca NÖROPAZARLAMA YAKLAŞIMLARINI SIGMUND FREUD’UN YAPISAL ZİHİN MODELİ ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRMEK. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik), vol.21, no.82, 2022, ss.771 - 783. 10.17755/esosder.843073 |
| AMA | Gökgül A NÖROPAZARLAMA YAKLAŞIMLARINI SIGMUND FREUD’UN YAPISAL ZİHİN MODELİ ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRMEK. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik). 2022; 21(82): 771 - 783. 10.17755/esosder.843073 |
| Vancouver | Gökgül A NÖROPAZARLAMA YAKLAŞIMLARINI SIGMUND FREUD’UN YAPISAL ZİHİN MODELİ ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRMEK. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik). 2022; 21(82): 771 - 783. 10.17755/esosder.843073 |
| IEEE | Gökgül A "NÖROPAZARLAMA YAKLAŞIMLARINI SIGMUND FREUD’UN YAPISAL ZİHİN MODELİ ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRMEK." Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik), 21, ss.771 - 783, 2022. 10.17755/esosder.843073 |
| ISNAD | Gökgül, Ahmet Neca. "NÖROPAZARLAMA YAKLAŞIMLARINI SIGMUND FREUD’UN YAPISAL ZİHİN MODELİ ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRMEK". Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik) 21/82 (2022), 771-783. https://doi.org/10.17755/esosder.843073 |
