İshalli Hastaların Dışkı Örneklerinde Entamoeba histolytica’nın Saptanmasında Kullanılan Yöntemlerin Değerlendirilmesi

Ongut, Gozde; Ogunc, Dilara; Donmez, Levent; Tortop, Sema; Öztürk Eryiğit, Feryal; KOYUNCU OZYURT, OZLEM; Ozhak, Betil; YAZISIZ, HATİCE; Şekercioğlu, Ali Osman

doi:10.5578/mb.20229606

İshalli Hastaların Dışkı Örneklerinde Entamoeba histolytica’nın Saptanmasında Kullanılan Yöntemlerin Değerlendirilmesi

Sema TORTOP, (Kütahya Sağlık Bilimleri Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Kütahya.)

Özlem KOYUNCU ÖZYURT, (Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Antalya.)

Gözde ÖNGÜT, (Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Antalya.)

Hatice YAZISIZ, (Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Antalya. 2 Akdeniz University Faculty of Medicine, Department of Medical Microbiology, A)

Feryal ÖZTÜRK ERYİĞİT, (Sağlık Bakanlığı Isparta Şehir Hastanesi, Tıbbi Parazitoloji Laboratuvarı, Isparta.)

Betil ÖZHAK, (Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Antalya.)

Levent DÖNMEZ, (Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Antalya)

Ali Osman ŞEKERCİOĞLU, (Sağlık Bilimleri Üniversitesi Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Tıbbi Mikrobiyoloji Laboratuvarı, Antalya.)

Dilara ÖĞÜNÇ (Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Antalya.)

Mikrobiyoloji Bülteni

47 0

Yıl: 2022 Cilt: 56 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 682 - 691 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.5578/mb.20229606 İndeks Tarihi: 28-10-2022

İshalli Hastaların Dışkı Örneklerinde Entamoeba histolytica’nın Saptanmasında Kullanılan Yöntemlerin Değerlendirilmesi

Öz:

Amipli dizanteri (amibiyaz), Entamoeba histolytica’nın neden olduğu paraziter bir enfeksiyondur. İnva- ziv amibiyaz tanısı geleneksel olarak dışkı örneklerinin direkt ve boyalı mikroskobik incelemesine dayanır. Dışkı mikroskopisinin duyarlılığının düşük olması ve E.histolytica kist ve trofozoitlerinin dışkıda bulunan lökosit, makrofaj gibi hücreler ve patojen olmayan Entamoeba türlerinden mikroskopi ile ayrımının zor olması nedeniyle, dışkıda E.histolytica’ya özgü antijen varlığını araştıran enzyme linked immunosorbent assay (ELISA) testleri ve polimeraz zincir reaksiyonu [polymerase chain reaction (PCR)] gibi daha duyarlı ve özgül tanı yöntemleri yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır. Bu çalışmada, ishali olan ve bağırsak amibiyazı ön/ayırıcı tanısı için E.histolytica araştırılması istenen hastaların dışkı örneklerinde, direkt ve ka- lıcı boyalı mikroskobik inceleme, dışkıda E.histolytica adezin antijeni ELISA ve gerçek zamanlı PCR temelli BD Max Enteric Parasite Panel (BD Max EPP) testlerinin çalışılması ve E.histolytica’nın saptanmasında bu testlerin tanı değerlerinin araştırılması amaçlanmıştır. Kanlı ve/veya mukuslu, şekilsiz toplam 546 dışkı örneği çalışmaya alınmıştır. Bu örneklerde direkt ve kalıcı boyalı mikroskopi, E.histolytica adezin antijeni ELISA ve BD Max EPP PCR ile E.histolytica varlığı araştırılmıştır. Direkt mikroskobik inceleme ile örneklerin %36.3’ünde şüpheli E.histolytica/dispar/moshkovskii kist ve/veya trofozoiti görülmüştür. Bu örneklere trik- rom boyama yapılmış ve 49 örnek E.histolytica/dispar/moshkovskii kist ve/veya trofozoiti varlığı açısından şüpheli bulunmuştur. Trikrom boyama yönteminin uygulanmasıyla direkt mikroskopi ile şüpheli bulunan örneklerin %75.2’sinde E.histolytica ve diğer Entamoeba türlerinin varlığı dışlanmıştır. Trikrom boyama ile şüpheli bulunan örneklerde BD Max EPP PCR ve E.histolytica adezin antijeni ELISA testleri çalışılmıştır. Örneklerin hiçbirinde E.histolytica adezin antijeni pozitifliği saptanmamıştır. PCR yöntemiyle 49 örnekten 44’ü negatif bulunmuş, beş örnekte geçersiz test sonucu elde edilmiştir. Çalışmada, hasta popülasyo- nunda E.histolytica saptanmamıştır. Bu çalışmada elde edilen bulgular, E.histolytica’nın saptanmasında yalnızca mikroskobik incelemenin yeterli olmadığını göstermektedir. Sonuç olarak, amibiyaz tanısında E.histolytica’ya özgü antijen aranması veya PCR gibi daha duyarlı ve özgül, aynı zamanda hızlı bir tanı tes- tinin kullanılması gerektiği, sadece mikroskobik inceleme ile sonuç verilmesinin hatalı tanıya ve gereksiz tedaviye neden olacağı düşünülmüştür.

Anahtar Kelime:

Evaluation of the Methods Used for the Detection of Entamoeba histolytica in Stool Samples of Patients with Diarrhea

Öz:

Amoebic dysentery (amebiasis) is a parasitic infection caused by Entamoeba histolytica. The diagnosis of invasive amebiasis has traditionally been based on direct and stained microscopic examination of stool samples. Stool microscopy exhibits low sensitivity and it is difficult to distinguish E.histolytica cysts and trophozoites from cells such as leukocytes, macrophages and non-pathogenic Entamoeba species in the stool by microscopy. Therefore more sensitive and specific diagnostic methods such as enzyme linked immunosorbent assay (ELISA) tests which investigate the presence of E.histolytica-specific antigen in sto- ol, and polymerase chain reaction (PCR) are being widely used. In this study it was aimed to study stool samples of the patients who applied with the clinical signs of amebiasis by using direct and permanent stained microscopy, E.histolytica adhesin antigen ELISA test and real-time PCR-based BD Max Enteric Parasite Panel (BD Max EPP) test and to evaluate the diagnostic values of these tests. A total of 546 faecal samples with blood and/or mucus were analyzed in the study. In these samples, the presence of E.histolytica was investigated by direct and permanent stained microscopy, E.histolytica adhesin antigen ELISA and BD Max EPP PCR. Of the samples 36.3% were suspected to contain E.histolytica/dispar/mosh- kovskii cyst and/or trophozoite by direct microscopic examination. Trichrome staining was performed on these samples and 49 samples were found suspicious for the presence of E.histolytica/dispar/moshkovskii cysts and/or trophozoites. The presence of E.histolytica and other Entamoeba species was not confirmed in 75.2% of the samples. BD Max EPP PCR and E.histolytica adhesin antigen ELISA tests were studied in 49 faecal samples that were suspected by trichrome staining. None of these samples were positive by ELISA. Forty-four samples were negative by PCR and invalid test results were obtained in five samples. In this study, E.histolytica was not detected in the patient population. The results of this study showed that microscopic examination alone is not sufficient for the detection of E.histolytica. It is concluded that it is necessary to use a more sensitive and specific also rapid diagnostic test such as E.histolytica-specific antigen detection test or PCR in the diagnosis of amebiasis to avoid misdiagnosis and unnecessary tre- atment of patients.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik

1. Caballero-Salcedo A, Viveros-Rogel M, Salvatierra B, Tapia-Conyer R, Sepulveda-Amor J, Gutierrez G, et al. Seroepidemiology of amebiasis in Mexico. Am J Trop Med Hyg 1994; 50(4): 412-9. https://doi.org/10.4269/ ajtmh.1994.50.412
2. Haque R, Huston CD, Hughes M, Houpt E, Petri WA Jr. Amebiasis. N Engl J Med 2003; 348(16): 1565. https://doi.org/10.1056/NEJMra022710
3. Doğancı L, Tanyüksel M, Gün H. Overdiagnosis of intestinal amoebosis in Turkey. Lancet 1997; 350(9078): 670. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(05)63371-5
4. Novak-Weekly S, Leber EL. Intestinal and urogenital amebae, flagellates, and ciliates, pp: 2497-525. In: Carroll KC, Pfaller MA, Landry ML, McAdam AJ, Patel R, Richter SS, Warnock DW (eds), Manual of Clinical Microbiology. 2019, 12th ed. American Society for Microbiology, Washington, DC.
5. Shirley DAT, Farr L, Watanabe K, Moonah S. A review of the global burden, new diagnostics, and current therapeutics for amebiasis. Open Forum Infect Dis 2018; 5(7): ofy161. https://doi.org/10.1093/ofid/ofy161
6. Saidin S, Othman N, Noordin R. Update on laboratory diagnosis of amoebiasis. Eur J Clin Microbiol Infect Dis 2019; 38(1): 15-38. https://doi.org/10.1007/s10096-018-3379-3
7. Carrero JC, Reyes-López M, Serrano-Luna J, Shibayama M, Unzueta J, León-Sicairos N, et al. Intestinal amoebiasis: 160 years of its first detection and still remains as a health problem in developing countries. Int J Med Microbiol 2020; 310(1): 15135. https://doi.org/10.1016/j.ijmm.2019.151358
8. Delialioglu N, Aslan G, Öztürk C, Bayer M, Emekdaş G. Mersin ilinde ilkokul çocuklarında Entamoeba histolytica antikorlarının araştırılması. Turkiye Parazitol Derg 2004; 28(4): 185-8.
9. Bayram Y, Parlak M, Çıkman A. Van Bölge Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde Giardia intestinalis ve Entamoeba histolytica/dispar prevalansı: Dört yıllık izlem. Dicle Med J 2013; 40(1): 40-4. https://doi.org/10.5798/ diclemedj.0921.2013.01.0221
10. Ekşi F, Doğan Y, Özdemir G, Zer Y, Bayram A, Karslıgil T. Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’nde bir yıllık sürede gaita örneklerinde saptanan bağırsak parazitlerinin dağılımı. Fırat Med J 2013; 18(4): 235-8.
11. Yıldız Zeyrek F, Özbilge H, Yüksel FM, Zeyrek CD, Sırmatel F. Şanlıurfa’da parazit faunası ve ELISA yöntemi ile dışkıda Entamoeba histolytica/Entamoeba dispar sıklığı. Turkiye Parazitol Derg 2006; 30(2): 95-8.
12. Tüzemen NÜ, Doğan N. Entamoeba histolytica’nın tanısında direkt mikroskopi, kültür, ELISA ve moleküler yöntemlerin karşılaştırılması. Mikrobiyol Bul 2014; 48(1): 114-22. https://doi.org/10.5578/mb.6795
13. Delialioğlu N, Aslan G, Sözen M, Babür C, Kanık A, Emekdaş G. Detection of Entamoeba histolytica/Entamoeba dispar in stool specimens by using enzyme linked immunosorbent assay. Mem Inst Oswaldo Cruz 2004; 99(7): 769-72. https://doi.org/10.1590/S0074-02762004000700019
14. Fotedar R, Stark D, Beebe N, Marriott D, Ellis J, Harkness J. Laboratory diagnostic techniques for Entamoeba species. Clin Microbiol Rev 2007; 20(3): 511-32. https://doi.org/10.1128/CMR.00004-07
15. Pereira VV, Conceição AS, Maximiano LH, Belligoli LQG, Silva ES. Laboratory diagnosis of amebiasis in a sample of students from southeastern Brazil and a comparison of microscopy with enzyme-linked immunosorbent assay for screening of infections with Entamoeba sp. Rev Soc Bras Med Trop 2014; 47(1): 52-6. https://doi. org/10.1590/0037-8682-0214-2013
16. Soares NM, Azevedo HC, Pacheco FTF, Souza JN, Del-Rei RP, Teixeira MCA, et al. A cross-sectional study of Entamoeba histolytica/dispar/moshkovskii complex in Salvador, Bahia, Brazil. BioMed Res Int 2019; 7523670. https://doi.org/10.1155/2019/7523670
17. Haque R, Neville LM, Hahn P, Petri WA Jr. Rapid diagnosis of Entamoeba infection by using Entamoeba and Entamoeba histolytica stool antigen detection kits. J Clin Microbiol 1995; 33(10): 2558-61. https://doi. org/10.1128/jcm.33.10.2558-2561.1995
18. Silva MTN, Santana JV, Bragagnoli G, Marinho AM, Malagueño E. Prevalence of Entamoeba histolytica/ Entamoeba dispar in the city of Campina Grande, in northeastern Brazil. Rev Inst Med Trop Sao Paulo 2014; 56(5): 451-4. https://doi.org/10.1590/S0036-46652014000500015
19. Mohanty S, Sharma N, Deb M. Microscopy versus enzyme linked immunosorbent assay test for detection of Entamoeba histolytica infection in stool samples. Trop Parasitol 2014; 4(2): 136-8. https://doi. org/10.4103/2229-5070.138547
20. Koyuncu Özyurt Ö, Bertocco AL, Pereira LA, Jimenes L, Yazısız H, Özhak B, et al. Detection of Salmonella, Campylobacter, Shiga toxin-producing E.coli and Shigella/EIEC by culture and a multiplex PCR panel in pediatric patients with acute diarrheal illness. J Lab Med 2019; 43(4): 211-5. https://doi.org/10.1515/ labmed-2019-0037
21. Haque R, Faruque ASG, Hahn P, Lyerly D, Petri WA Jr. Entamoeba histolytica and Entamoeba dispar infection in children in Bangladesh. J Infect Dis 1997; 175(3): 734-6. https://doi.org/10.1093/infdis/175.3.734
22. Gatti S, Swierczynski G, Robinson F, Anselmi M, Corrales J, Moreira J, et al. Amebic infections due to the Entamoeba histolytica-Entamoeba dispar complex: A study of the incidence in a remote rural area of Ecuador. Am J Trop Med Hyg 2002; 67(1): 123-7. https://doi.org/10.4269/ajtmh.2002.67.123
23. Visser LG, Verweij JJ, Esbroeck MV, Edeling WM, Clerinx J, Polderman AM. Diagnostic methods for differentiation of Entamoeba histolytica and Entamoebadispar in carriers: Performance and clinical implications in a non-endemic setting. Int J Med Microbiol 2006; 296(6): 397-403. https://doi.org/10.1016/j. ijmm.2006.03.001
24. Stark D, Van Hal S, Fotedar R, Butcher A, Marriott D, Ellis J, et al. Comparison of stool antigen detection kits to PCR for diagnosis of amebiasis. J Clin Microbiol 2008; 46(5): 1678-81. https://doi.org/10.1128/ JCM.02261-07
25. Batra R, Judd E, Eling J, Newsholme W, Goldenberg SD. Molecular detection of common intestinal parasites: A performance evaluation of the BD Max™ Enteric Parasite Panel. Eur J Clin Microbiol Infect Dis 2016; 35(11): 1753-7. https://doi.org/10.1007/s10096-016-2722-9
26. Mölling P, Nilsson P, Ennefors T, Ögren J, Floren K, Thulin Hedberg S, et al. Evaluation of the BD Max enteric parasite panel for clinical diagnostics. J Clin Microbiol 2016; 54(2): 443-4. https://doi.org/10.1128/ JCM.02100-15
27. Akgün S, Çelik T. Evaluation of Giardia intestinalis, Entamoeba histolytica and Cryptosporidium hominis/ Cryptosporidium parvum in human stool samples by the BD MAX Enteric Parasite Panel. Folia Parasitologica 2020; 67: 020. https://doi.org/10.14411/fp.2020.020
28. Madison-Antenucci S, Relich RF, Doyle L, Espina N, Fuller D, Karchmer T, et al. Multicenter evaluation of BD max enteric parasite real-time PCR assay for detection of Giardia duodenalis, Cryptosporidium hominis, Cryptosporidium parvum, and Entamoeba histolytica. J Clin Microbiol 2016; 54(11): 2681-8. https://doi. org/10.1128/JCM.00765-16
29. Autier B, Belaz S, Razakandrainibe R, Gangneux JP, Robert-Gangneux F. Comparison of three commercial multiplex PCR assays for the diagnosis of intestinal protozoa. Parasite 2018; 25: 48. https://doi.org/10.1051/ parasite/2018049
30. Van Lint P, Rossen JW, Vermeiren S, Ver Elst K, Weekx S, Van Schaeren J, et al. Detection of Giardia lamblia, Cryptosporidium spp. and Entamoeba histolytica in clinical stool samples by using multiplex real-time PCR after automated DNA isolation. Acta Clinica Belgica 2013; 68(3): 188-92. https://doi.org/10.2143/ACB.3170

APA	Tortop S, KOYUNCU OZYURT O, Ongut G, YAZISIZ H, Öztürk Eryiğit F, Ozhak B, Donmez L, Şekercioğlu A, Ogunc D (2022). İshalli Hastaların Dışkı Örneklerinde Entamoeba histolytica’nın Saptanmasında Kullanılan Yöntemlerin Değerlendirilmesi. , 682 - 691. 10.5578/mb.20229606
Chicago	Tortop Sema,KOYUNCU OZYURT OZLEM,Ongut Gozde,YAZISIZ HATİCE,Öztürk Eryiğit Feryal,Ozhak Betil,Donmez Levent,Şekercioğlu Ali Osman,Ogunc Dilara İshalli Hastaların Dışkı Örneklerinde Entamoeba histolytica’nın Saptanmasında Kullanılan Yöntemlerin Değerlendirilmesi. (2022): 682 - 691. 10.5578/mb.20229606
MLA	Tortop Sema,KOYUNCU OZYURT OZLEM,Ongut Gozde,YAZISIZ HATİCE,Öztürk Eryiğit Feryal,Ozhak Betil,Donmez Levent,Şekercioğlu Ali Osman,Ogunc Dilara İshalli Hastaların Dışkı Örneklerinde Entamoeba histolytica’nın Saptanmasında Kullanılan Yöntemlerin Değerlendirilmesi. , 2022, ss.682 - 691. 10.5578/mb.20229606
AMA	Tortop S,KOYUNCU OZYURT O,Ongut G,YAZISIZ H,Öztürk Eryiğit F,Ozhak B,Donmez L,Şekercioğlu A,Ogunc D İshalli Hastaların Dışkı Örneklerinde Entamoeba histolytica’nın Saptanmasında Kullanılan Yöntemlerin Değerlendirilmesi. . 2022; 682 - 691. 10.5578/mb.20229606
Vancouver	Tortop S,KOYUNCU OZYURT O,Ongut G,YAZISIZ H,Öztürk Eryiğit F,Ozhak B,Donmez L,Şekercioğlu A,Ogunc D İshalli Hastaların Dışkı Örneklerinde Entamoeba histolytica’nın Saptanmasında Kullanılan Yöntemlerin Değerlendirilmesi. . 2022; 682 - 691. 10.5578/mb.20229606
IEEE	Tortop S,KOYUNCU OZYURT O,Ongut G,YAZISIZ H,Öztürk Eryiğit F,Ozhak B,Donmez L,Şekercioğlu A,Ogunc D "İshalli Hastaların Dışkı Örneklerinde Entamoeba histolytica’nın Saptanmasında Kullanılan Yöntemlerin Değerlendirilmesi." , ss.682 - 691, 2022. 10.5578/mb.20229606
ISNAD	Tortop, Sema vd. "İshalli Hastaların Dışkı Örneklerinde Entamoeba histolytica’nın Saptanmasında Kullanılan Yöntemlerin Değerlendirilmesi". (2022), 682-691. https://doi.org/10.5578/mb.20229606

APA	Tortop S, KOYUNCU OZYURT O, Ongut G, YAZISIZ H, Öztürk Eryiğit F, Ozhak B, Donmez L, Şekercioğlu A, Ogunc D (2022). İshalli Hastaların Dışkı Örneklerinde Entamoeba histolytica’nın Saptanmasında Kullanılan Yöntemlerin Değerlendirilmesi. Mikrobiyoloji Bülteni, 56(4), 682 - 691. 10.5578/mb.20229606
Chicago	Tortop Sema,KOYUNCU OZYURT OZLEM,Ongut Gozde,YAZISIZ HATİCE,Öztürk Eryiğit Feryal,Ozhak Betil,Donmez Levent,Şekercioğlu Ali Osman,Ogunc Dilara İshalli Hastaların Dışkı Örneklerinde Entamoeba histolytica’nın Saptanmasında Kullanılan Yöntemlerin Değerlendirilmesi. Mikrobiyoloji Bülteni 56, no.4 (2022): 682 - 691. 10.5578/mb.20229606
MLA	Tortop Sema,KOYUNCU OZYURT OZLEM,Ongut Gozde,YAZISIZ HATİCE,Öztürk Eryiğit Feryal,Ozhak Betil,Donmez Levent,Şekercioğlu Ali Osman,Ogunc Dilara İshalli Hastaların Dışkı Örneklerinde Entamoeba histolytica’nın Saptanmasında Kullanılan Yöntemlerin Değerlendirilmesi. Mikrobiyoloji Bülteni, vol.56, no.4, 2022, ss.682 - 691. 10.5578/mb.20229606
AMA	Tortop S,KOYUNCU OZYURT O,Ongut G,YAZISIZ H,Öztürk Eryiğit F,Ozhak B,Donmez L,Şekercioğlu A,Ogunc D İshalli Hastaların Dışkı Örneklerinde Entamoeba histolytica’nın Saptanmasında Kullanılan Yöntemlerin Değerlendirilmesi. Mikrobiyoloji Bülteni. 2022; 56(4): 682 - 691. 10.5578/mb.20229606
Vancouver	Tortop S,KOYUNCU OZYURT O,Ongut G,YAZISIZ H,Öztürk Eryiğit F,Ozhak B,Donmez L,Şekercioğlu A,Ogunc D İshalli Hastaların Dışkı Örneklerinde Entamoeba histolytica’nın Saptanmasında Kullanılan Yöntemlerin Değerlendirilmesi. Mikrobiyoloji Bülteni. 2022; 56(4): 682 - 691. 10.5578/mb.20229606
IEEE	Tortop S,KOYUNCU OZYURT O,Ongut G,YAZISIZ H,Öztürk Eryiğit F,Ozhak B,Donmez L,Şekercioğlu A,Ogunc D "İshalli Hastaların Dışkı Örneklerinde Entamoeba histolytica’nın Saptanmasında Kullanılan Yöntemlerin Değerlendirilmesi." Mikrobiyoloji Bülteni, 56, ss.682 - 691, 2022. 10.5578/mb.20229606
ISNAD	Tortop, Sema vd. "İshalli Hastaların Dışkı Örneklerinde Entamoeba histolytica’nın Saptanmasında Kullanılan Yöntemlerin Değerlendirilmesi". Mikrobiyoloji Bülteni 56/4 (2022), 682-691. https://doi.org/10.5578/mb.20229606