Erken Çocuklukta Yılmazlığın Yordayıcısı Olarak Sosyal Değerler Kazanımı
Yıl: 2022 Cilt: 56 Sayı: 56 Sayfa Aralığı: 76 - 97 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.15285/maruaebd.1050414 İndeks Tarihi: 16-11-2022
Erken Çocuklukta Yılmazlığın Yordayıcısı Olarak Sosyal Değerler Kazanımı
Öz: Bu çalışmanın amacı, erken çocukluk döneminde yılmazlığı ele almak ve yılmazlığın, çocukların sosyal değerler kazanımına ne ölçüde bağlı olduğunu incelemektir. Araştırmada Türkiye’nin Ankara ilinde, yaşamlarında boşanma, maddi sıkıntı/yoksulluk, göç/şehir değişikliği, psikolojik/fiziksel rahatsızlıklar, şiddetli geçimsizlik/aile sorunu, afet/travmatik kaza, babanın uzakta/cezaevinde olması risklerinden birini taşıyan ve okul öncesi dönem çocuğa sahip 220 ailenin çocuklarında yılmazlık düzeyleri ve sosyal değerler kazanımları incelenmiştir. Sonuçlar, çocuklarda yılmazlığın cinsiyet ve baba öğrenim durumu değişkenlerine göre anlamlı olarak farklılık gösterdiğini; anne öğrenim durumu ve ailenin yaşadığı olumsuz yaşantının ne olduğu değişkenlerine göre ise anlamlı olarak farklılık göstermediğini ortaya koymaktadır. Farklılıklarda kız çocukları, erkek çocuklardan daha yılmaz; babası lisans mezunu olan çocukların yılmazlıkları, babası ilkokul ve ortaokul mezunu olanlardan daha yüksektir. Çocuklarda sosyal değerler kazanımı sadece baba öğrenim düzeyi değişkenine göre anlamlı farklılık göstermektedir. Babası lise ve lisans mezunu olan çocukların sosyal değerler kazanım düzeyleri, babası ortaokul mezunu olanlara göre daha yüksektir. Sonuçlar sosyal değerler kazanımının, çeşitli risklere maruz kalan okul öncesi dönem çocuklarda yılmazlığın önemli bir yordayıcısı olduğunu da ortaya koymaktadır. Bu sonuçların, erken çocukluk dönemindeki çocuklarda yılmazlığı artırmaya ve geliştirmeye katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Anahtar Kelime: Acquisition of Social Values as a Predictor of Resilience in Early Childhood
Öz: This study aims to address resilience in early childhood and to examine to what extent resilience depends on acquisition of social values by children. In the study, we examined acquisition of social values and resilience levels of children in the city of Ankara, Turkey. The sample consists of 220 families who had a child at the pre-school age and who were exposed to one of the following risks: divorce, financial distress/poverty, migration/moving to another city, psychological/physical illness, irreconcilable differences/family problems, disaster/traumatic accident, father away/in prison. The results showed that resilience in children differed significantly according to gender and father’s educational status. The mother’s education level and the type of negative experience of the family did not have a significant effect on children’s resilience. We found that girls were more resilient than boys. The resilience of children whose fathers had a bachelor’s degree is higher than children whose fathers were primary and secondary school graduates. The acquisition of social values by children differs significantly only according to the father’s education level. Social values acquisition levels of children whose fathers were high school and university graduates were higher than children whose fathers were secondary school graduates. The results also reveal that the acquisition of social values is an important predictor of resilience in preschool children who are exposed to various risks. We think that these results will contribute to efforts that aim to increase and improve resilience of children in early childhood.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Aktan, B. Ş. & Önder, A. (2018). Okul öncesi dönemde psikolojik dayanıklılık. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 4(2), 20-30.
- Atabey, D. & Ömeroğlu, E. (2016). Okul Öncesi Sosyal Değerler Kazanımı Ölçeğinin Geliştirilmesi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(35), doi: 10.31795/baunsobed.645318
- Bredekamp, S. (2015). Erken çocukluk eğitiminde etkili uygulamalar. (Effective Practices in Early Childhood Education, 2nd Edition). (Çev. Hatice Zeynep İnan ve Taşkın İnan). 343-345. Ankara: Nobel Yayıncılık.
- Brooks, R. B. (2006). The power of parenting. In Sam Goldstein & Robert B. Brooks (Eds.), Handbook of resilience in children (pp. 297-314). New York: Springer.
- Brooks, R., & Goldstein, S. (2001). Raising resilient children: Fostering strength, hope, andoptimism in yourchild. New York: Contemporary Books.
- Büyüköztürk, Ş., Bökeoğlu, Ö. Ç. & Köklü, N. (2008). Sosyal bilimler için istatistik. Ankara: Pegem.
- Calkins, S. D., Blandon A. Y., Williford A. P., & Keane S. P. (2007). Biological, behavioral, and relational levels of resilience in thecontext of risk forearly childhood behavior problems. Development and Psychopathology, 19(3), 675–700, doi: 10.1017/S095.457.940700034X
- Cicchetti, D., & Rogosch, F. A. (1997). The role of self-organization in the promotion of resilience in maltreated children. Development and Psychopathology, 9(1997), 797–815, doi: 10.1017/S095.457.9497001442
- Condly, S. J. (2006). Resilience in children. Urban Education, 41(3), 211-236, doi: 10.1177/ 004.208.5906287902
- Conway, M. A., & Mcdonough, C. S. (2006). Emotional resilience in early childhood, developmental antecedents and relations to behavior problem. New York Academy Of Sciences, 1094(1), 272-277, doi: 10.1196/ annals.1376.033.
- Creswell, J. W. (2017). Eğitim araştırmaları: Nicel ve nitel araştırmanın planlanması, yürütülmesi ve değerlendirilmesi. (Research Design: Qualitative, Quantitative, and Mixed Methods Approaches). (Çev. Halil Ekşi). 163-164. Edam: İstanbul.
- Çevik, E. E. (2022). Okul öncesi dönem çocuklarda duygu düzenleme becerisi ve yılmazlık arasındaki ilişki. (Yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
- Engle, P. L., Castle, S. & Menon, P. (1996). Child development: vulnerability and resilience. Social Scence & Medicine, 43( 5), 621-635, doi: 10.1016/0277-9536(96)00110-4
- Erdem, E. (2017). Okul Öncesi Eğitime Devam Eden 4-5 Yaşındaki Çocukların Yılmazlık Özellikleri ve Yılmazlığı Destekleyici Faktörlerin İncelenmesi. (Yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Ersay, E. (2018). Early Childhood Resilience: Promising Results from a New Scale. 70thOMEP World Assembly and Conference. 25-26 June, Prague/CzechRepublic. https://konference2018. omep.cz/list-of-abstracts adresinden alınmıştır.
- Garmezy, N. (1987). Continuities in the Study of Schizophrenic Adults, Children Vulnerableto Psychopathology, and the Search for Stress-Resistant Children. American Orthopsychiatric Association, 57(2), doi: 10.1111/j.1939-0025.1987.tb03526.x
- Garmezy, N. (1991). Resilience in children’s adaptation to negative life events and stressed environments. Pediatric Annals, 20(9),459-466, doi: 10.3928/0090-4481.199.10901-05
- Gizir, C. A. (2004). Academic Resilience: An Investigation of protective factors contributing to the academic achievement of eighth grade students in poverty (Master’s thesis).
- Gutman, L. M. (2008). Social and emotional development in infancy and early childhood. In J. B. Benson, M. M. Haith (Eds.), Risk and resilience (pp. 24-34). University of London, UK: Elsevier.
- Gültekin, S. E. (2008).5 yaş çocuklarının sosyal becerilerinin bazı değişkenler açısından değerlendirilmesi. (Yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
- Güney, S. (2008). Davranış bilimleri. Ankara: Nobel.
- Gürgan, U. (2006). Grupla psikolojik danışmanın üniversite öğrencilerinin yılmazlık düzeylerine etkisi. (Doktora tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
- Hall, J., Sylvaa, K., Melhuish, E., Sammons, P., Siraj-Blatchford, I., & Taggart, B. (2009). The role of pre- schoolquality in promoting resilience in the cognitive development of young children. Oxford Review of Education, 35(3), 331-352, doi: 10.1080/030.549.80902934613
- Holmes, M. R., Yoon, S., Voith, L. A., Kobulsky, J. M., & Steigerwald, S. (2015). Resilience in physically abused children: protective factors for aggression. Behavioral Sciences, 5(2), 176-189, doi: 10.3390/bs5020176
- Ilgın, T. İ. (2018). Okul öncesi çocukların sosyal beceri düzeyleri ve sosyal değer kazanımları ile ebeveyn sosyal beceri düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yüksek lisans tezi). Karabük Üniversitesi, Karabük.
- Major, B., Richards, C., Cooper, M. L., Cozzarelli, C., & Zubek, J. (1998). Personal resilience, cognitive appraisals, andcoping: An integrative model of adjustment to abortion. Journal of Personality and Social Psychology, 74(3), 735–752, doi: 10.1037/0022-3514.74.3.735
- Mary, T., & Ulich, M. (2009). Social emotional well being and resilience of children in early childhood settings – PERIK: an empirically based observation scale for practitioners. Early Years, 29 (1), 45-57, doi: 10.1080/095.751.40802636290
- Masten, A. S. (2001). Resilience processes in development. American Psychologist, 56 (3), 227-238, doi: 10.1037/0003-066X.56.3.227
- Masten, A. S., & Coasworth, J. D. (1998). The Development of Competence in Favorable and Unfavorable Environments. Lessons from research on successful children. American Psychologist, 53 (2), doi: 10.1037//0003-066x.53.2.205
- Masten, A. S., & Monn, A. R. (2015). Child and family resilience: a call for integrated science, practice, and Professional training. Family Relations, 64 (1), 5-21, doi:10.1111/fare. 12103
- Murray, C. (2003). Risk factors, protective factors, vulnerability, and resilience. Remedial and Special Education, 24 (1), 16–26, doi: 10.1177/074.193.250302400102.
- NAEYC (National Association for the Education of Young Children, 2011). Code of Ethical Conduct: Supplement for Early Childhood Program Administrators https://www.naeyc.org/ sites/default/ files/globallyshared/downloads/PDFs/resources/positionstatements/Supplement%20P S2011.pdf adresinden alınmıştır.
- Nesheiwat, K., & Brandwein, D. (2011). Factors related to resilience in preschool and kindergarten students. Child Welfare League of America, 90(1), 7-24.
- Nolan, A., Taget, A., & Stagnitti, K. (2014). Supporting resilience in early years classrooms: the role of the teacher. Teachers and Teaching, 20(5), 595-608, doi: 10.1080/ 13540.602.2014.937955
- Oades-Sese, G. V., & Esquivel, G. B. (2006). Resilience among at-risk Hispanic American preschool children. Annals of the New York Academy of Sciences, (1094), 335-339, doi: 10.1196/ annals.1376.045
- Penick, N. I., & Jepsen, D. A. (1992). Family Functioning and Adolescent Career Development. The Career Development Quarterly, 40(3), 208-222, doi: 10.1002/j.21610.045.1992.tb00327.x
- Rönnau-Böse, M., & Fröhlich-Gildhoff, K. (2009). Thepromotion of resilience: A person centered perspective of prevention in early childhood institutions. Person-Centeredand Experiential Psychotherapies, 8(4), 299-318, doi: 10.1080/ 14779.757.2009.9688495
- Rutter, M. (1987). Psychosocial resilience and protective mechanisms. American Journal of Orthopsychiartry, 57(3), 316–319, doi: 10.1111/j.19390.025.1987.tb03 541.x.PMID 3303954
- Safalı, S. (2021). Sosyoekonomik açıdan dezavantajlı olan beş yaş çocuklarının yılmazlık düzeyleri, problem çözme becerileri ve annelerinin ebeveyn tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yüksek lisans tezi). Bursa Uludağ Üniversitesi, Bursa.
- Salvucci, S., Walter, E., Conley, V., Fink, S., & Saba, M. (1997). Measurement error studies at the National Center for Education Statistics (NCES). Washington D. C.: U. S.
- Sammons, P.,Sylva, K., Melhuish, E., Siraj-Blatchford, I., Taggart, B., Grabbe, Y., & Barreau, S. (2007). Effective Pre-school and Primary Education 3-11 Project (EPPE 3-11): Influences on children’s attainment and progress in keystage 2: Cognitiveoutcomes in year 5. Departmentfor Education and Skills. Research Report, 828, 1-51.
- Sapsağlam, Ö. & Ömeroğlu, E. (Ed.). (2016). Okul öncesi dönemde karakter ve değerler eğitimi. Ankara: Pegem.
- Tanrıverdi, H. & Eraslan, N. (2015). Okul öncesi çocukların sosyal uyum ve beceri düzeyleri ile değer kazanımları arasındaki ilişki. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 5(9), 9-23.
- Tok, Y. (2020). Examınıng the correlatıon between resılıence levels and math and scıence process skılls of 5-year- old preschoolers. Research in Pedagogy, 10(2), 203-228, doi: 10.5937/IstrPed 2002203T
- Tunçeli, H. İ. & Zembat, R. (2017). Erken çocukluk döneminde gelişimin değerlendirilmesi ve önemi. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 3(3), 01-12.
- Ulavere, P., & Veisson, M. (2015). Values and values education in Estonian preschool child care institutions. Journal of Teacher Education for Sustainability, 17(2), 108-124, doi: 10.1515/jtes-2015-0014
- UNICEF (2003). The State Of The World’s Chıldren 2003. Erişim Tarihi: 04.05.2022. https://www.unicef.org/ media/84791/file/SOWC-2003.pdf adresinden alınmıştır.
- Uyanık Balat, G. (2012). Okul öncesinde değerler eğitimi. G. Uyanık Balat (Ed.), Okul öncesinde değerler eğitimi ve etkinlik örnekleri içinde (s. 2-33). Ankara: Pegem Akademi.
- Werner, E. E. (1989). High-risk children in young adulthood: A longitudinal study from birthto 32 years. American Journal of Orthopsychiatry, 59(1), 72–81, doi:10.1111/j.19390025.19 89.tb01636.x
- Werner, E. E., & Smith, R. S. (1982). Vulnerable but invincible: A study of resilientchildren. New York: McGraw- Hill.
- Werner, E. E., & Smith, R. S. (2001).Journeys from childhood to midlife. London: Cournell University Press. https:// books.google.com.tr/books?id=oRbHTAe0t1oC&printsec=frontcover &hl=tr#v=onepage&q&f=false adresinden alınmıştır.
- Yıldız, M., Dilmaç, B. & Engin Deniz, M. (2013). Öğretmen adaylarının sahip oldukları değerler ile benlik saygıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. İlköğretim Online, 12(3), 740-748.
| APA | USLU Ş, Demiriz S (2022). Erken Çocuklukta Yılmazlığın Yordayıcısı Olarak Sosyal Değerler Kazanımı. , 76 - 97. 10.15285/maruaebd.1050414 |
| Chicago | USLU Şeyma Sultan,Demiriz Serap Erken Çocuklukta Yılmazlığın Yordayıcısı Olarak Sosyal Değerler Kazanımı. (2022): 76 - 97. 10.15285/maruaebd.1050414 |
| MLA | USLU Şeyma Sultan,Demiriz Serap Erken Çocuklukta Yılmazlığın Yordayıcısı Olarak Sosyal Değerler Kazanımı. , 2022, ss.76 - 97. 10.15285/maruaebd.1050414 |
| AMA | USLU Ş,Demiriz S Erken Çocuklukta Yılmazlığın Yordayıcısı Olarak Sosyal Değerler Kazanımı. . 2022; 76 - 97. 10.15285/maruaebd.1050414 |
| Vancouver | USLU Ş,Demiriz S Erken Çocuklukta Yılmazlığın Yordayıcısı Olarak Sosyal Değerler Kazanımı. . 2022; 76 - 97. 10.15285/maruaebd.1050414 |
| IEEE | USLU Ş,Demiriz S "Erken Çocuklukta Yılmazlığın Yordayıcısı Olarak Sosyal Değerler Kazanımı." , ss.76 - 97, 2022. 10.15285/maruaebd.1050414 |
| ISNAD | USLU, Şeyma Sultan - Demiriz, Serap. "Erken Çocuklukta Yılmazlığın Yordayıcısı Olarak Sosyal Değerler Kazanımı". (2022), 76-97. https://doi.org/10.15285/maruaebd.1050414 |
| APA | USLU Ş, Demiriz S (2022). Erken Çocuklukta Yılmazlığın Yordayıcısı Olarak Sosyal Değerler Kazanımı. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 56(56), 76 - 97. 10.15285/maruaebd.1050414 |
| Chicago | USLU Şeyma Sultan,Demiriz Serap Erken Çocuklukta Yılmazlığın Yordayıcısı Olarak Sosyal Değerler Kazanımı. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi 56, no.56 (2022): 76 - 97. 10.15285/maruaebd.1050414 |
| MLA | USLU Şeyma Sultan,Demiriz Serap Erken Çocuklukta Yılmazlığın Yordayıcısı Olarak Sosyal Değerler Kazanımı. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, vol.56, no.56, 2022, ss.76 - 97. 10.15285/maruaebd.1050414 |
| AMA | USLU Ş,Demiriz S Erken Çocuklukta Yılmazlığın Yordayıcısı Olarak Sosyal Değerler Kazanımı. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi. 2022; 56(56): 76 - 97. 10.15285/maruaebd.1050414 |
| Vancouver | USLU Ş,Demiriz S Erken Çocuklukta Yılmazlığın Yordayıcısı Olarak Sosyal Değerler Kazanımı. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi. 2022; 56(56): 76 - 97. 10.15285/maruaebd.1050414 |
| IEEE | USLU Ş,Demiriz S "Erken Çocuklukta Yılmazlığın Yordayıcısı Olarak Sosyal Değerler Kazanımı." Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 56, ss.76 - 97, 2022. 10.15285/maruaebd.1050414 |
| ISNAD | USLU, Şeyma Sultan - Demiriz, Serap. "Erken Çocuklukta Yılmazlığın Yordayıcısı Olarak Sosyal Değerler Kazanımı". Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi 56/56 (2022), 76-97. https://doi.org/10.15285/maruaebd.1050414 |
