İki Farklı Lisede Öğrenim Gören Öğrencilerin Sağlık Okuryazarlığı Düzeylerinin Belirlenmesi: Tanımlayıcı Bir Çalışma
Yıl: 2022 Cilt: 31 Sayı: 5 Sayfa Aralığı: 360 - 370 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.17942/sted.1086127 İndeks Tarihi: 18-11-2022
İki Farklı Lisede Öğrenim Gören Öğrencilerin Sağlık Okuryazarlığı Düzeylerinin Belirlenmesi: Tanımlayıcı Bir Çalışma
Öz: Amaç: Çalışmanın amacı iki farklı lisede öğrenim gören öğrencilerin sağlık okuryazarlığı düzeylerini belirlemektir. Yöntem: Tanımlayıcı araştırma türünde olan çalışmanın örneklemini iki farklı lisede öğrenim gören 220 öğrenci oluşturdu. Veriler, “Tanıtıcı Bilgi Formu” ve “Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği-32” ile çevrimiçi olarak toplandı. Veriler SPSS 21 ile değerlendirildi ve yanılma düzeyi 0,05 alındı. Bulgular: Öğrencilerin sağlık okuryazarlığı toplam puan ortalamaları 32,17±9,00’dı. Düz lise öğrencilerinin Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği puan ortalamaları 29,64±7,43; sağlık ağırlıklı lise öğrencilerinin ölçek puan ortalamaları 34,84±9,73’tü. Öğrencilerin ölçek toplam ve alt boyut puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark vardı (p=0,000). Düz lise öğrencilerinin %3,5’i; sağlık ağırlıklı lise öğrencilerinin %26,2’si “mükemmel sağlık okuryazarlığı” indeksindeydi. Öğrencilerin okullarına göre sağlık okuryazarlığı indeksleri arasında istatistiksel olarak anlamlı fark vardı (p=0,000). Ekonomik durumunu iyi olarak ifade eden öğrencilerin sağlık okuryazarlığı düzeyi daha yüksekti (p=0,024). Sonuç: Sağlık eğitimi ağırlıklı lisedeki öğrencilerin, düz lisedeki öğrencilere göre sağlık okuryazarlığı düzeylerinin daha yüksek olduğu belirlendi. Öğrencilerin sağlık okuryazarlığı düzeyinin arttırılmasında öğrencilere sağlık eğitimi verilmesinin etkili olacağı sonucuna ulaşıldı.
Anahtar Kelime: Determining Health Literacy Levels of Students Studying at Two Different High Schools: A Descriptive Study
Öz: Aim: The aim of the study is to determinate the levels of health literacy of students studying at two different high schools. Methods: The sample of this descriptive research, is 220 students studying at two different high schools. The data was collected online with the “Introductory Information Form” and “Turkey Health Literacy Scale-32”. Data assessed with SPSS 21 and, error level taken 0.05. Results: The mean health literacy total score of the students was 32.17±9.00. The mean Turkish Health Literacy Scale score of normal high school students was 29.64±7.43; the mean of the health-oriented high school students was 34.84±9.73. There was a statistically significant difference between the mean scores of the total scale and the subdimensions of the students (p=0.000). 3.5% of normal high school students only and 26.2% of health-oriented high school students were in the "excellent health literacy" index. There was a statistically significant difference between students' health literacy indices by school (p=0.000). The level of health literacy was higher among students who reported their economic status as good (p=0.024). Conclusions: It was determined that the health literacy levels of the health-oriented high school students were higher than the students in the plain normal high school. Therefore, it was concluded that students' health education can effectively contribute to improving students' health literacy.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- 1. Orhan M, Sayar B, Biçer EB. Üniversite öğrencilerinin E-sağlık okuryazarlık düzeylerinin karşılaştırılması: Sağlık bilimleri lisans ve lisansüstü öğrencileri üzerine bir araştırma. SABAD 2020; 2 (3): 141.
- 2. WHO. Health literacy. In: Kickbusch I, Pelikan LM, Apfel F, Tsouros AD editors. World Health Organization, Regional Office for Europe; 2013.
- 3. Şahinöz T, Şahinöz S, Kıvanç A. Üniversite son sınıf öğrencilerinin sağlık okuryazarlığı düzeyleri üzerine karşılaştırmalı bir araştırma. GÜSBD 2018;7 (3); 71-9.
- 4. Bilir N. Sağlık okur-yazarlığı. Turk J Public Health 2014; 12 (1):61-8.
- 5. Al Sayah F, Williams B, Johnson JA. Measuring health literacy in individuals with diabetes: A systematic review and evaluation of available measures. Health Education & Behavior 2013; 40 (1):42-55.
- 6. TC Sağlık Bakanlığı. Türkiye sağlık okuryazarlığı düzeyi ve ilişkili faktörleri araştırması, 2018, https://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/ SOYA%20 RAPOR.pdf.
- 7. Çıtak Bilgin N, Ak B, Cerit B, Ertem M, Çıtak Tunç G. Üniversite öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının belirlenmesi. Sağlık Akademisi Kastamonu 2019;(3):188-210.
- 8. Dinçer A, Kurşun Ş. Üniversite öğrencilerinin sağlık okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi. STED 2017; 26(1):20-26.
- 9. Gül İ, Yeşiltaş A, Şahin S. The relationship between healthy life style behaviors and health literacy: A study on university students. Journal of International Health Sciences and Management 2019;(9):26-43.
- 10. Kılıç T, Balta TS. Üniversite öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının incelenmesi. Turkish Studies 2019;(1):425-38.
- 11. Şengül H, Cınar F, Çapar H, Bulut A. Sağlık bilimleri fakültesi öğrencilerinin e-sağlık okuryazarlığı düzeyleri ve internet kullanımına yönelik tutumları: Bir vakıf üniversitesi örneği. JSHSR 2017;1277-87.
- 12. Karabacak F. Lise öğrencilerinin sağlık okuryazarlığı. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi. İstanbul. 2019. s. 39.
- 13. Office of Disease Prevention and Health Promotion Health Literacy. Accesed January 10, 2022, at https://www.healthypeople.gov/2020/ topics-objectives/topic/social-determinants- health/interventions-resources/health-literacy.
- 14. TC Sağlık Bakanlığı Sağlığın Geliştirilmesi Genel Müdürlüğü. Türkiye sağlık okuryazarlığı ölçekleri güvenirlik ve geçerlilik çalışması. Sağlık Bakanlığı Yayın No: 1025. Ankara; 2016.
- 15. Daşdemir AC. Sivas lise öğrencilerinde sağlık okuryazarlığı düzeyi ve ilişkili faktörlerin araştırılması. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi. Sivas; 2019. s.v.
- 16. İnkaya B, Tüzer H. Bir üniversitenin sosyal ve sağlık bilimlerinde okuyan öğrencilerinin sağlık okuryazarlığı durumunun incelenmesi. Kocaeli Med J 2018;(3):124.
- 17. Tuğut N, Yılmaz A, Yeşildağ Çelik B. Hemşirelik öğrencilerinin sağlık okuryazarlığı düzeyleri ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasındaki ilişki. CUSBED 2021;(6):103.
- 18. Özdenk GD, Özdenk S, Üner S, Özcebe LH. Üniversite öğrencilerinin sağlık okuryazarlığı ve etkileyen faktörler. In 18. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi; 2015.
- 19. Alzahrani SH, Malik AA, Bashawri J, et al. Health- promoting lifestyle profile and associated factors among medical students in a Saudi University. SAGE Open Medicine 2019;7:1-7.
- 20. Balçık PY, Taşkaya S, Şahin B. Sağlık okur-yazarlığı. TAF Preventive Medicine Bulletin 2014; (4):321- 26.
- 21. Yılmazel G, Çetinkaya F. Sağlık okuryazarlığının toplum sağlığı açısından önemi. TAF Prev Med Bull 2016;(1):69.
- 22. Chahardah Cherik S, Gheibizadeh M, Jahani S, Cheraghian B. The relationship between health literacy and health promoting behaviors in patients with type 2 diabetes. IJCBNM 2018;6 (1): 65-75.
- 23. Froze S, Arif MT, Saimon R. Determinants of health literacy and healthy lifestyle against metabolic syndrome among major ethnic groups of Sarawak, Malaysia: A multi-group path analysis. The Open Public Health Journal 2019; 12: 172-183.
- 24. Gürkan KP, Ayar D. E-sağlık okuryazarlığının lise öğrencilerinin sağlığı geliştirme davranışlarına etkisi. Pediatrik Araştırma Dergisi 2020;(4):286- 92.
| APA | Altunbaş N, Altunbaş Ç (2022). İki Farklı Lisede Öğrenim Gören Öğrencilerin Sağlık Okuryazarlığı Düzeylerinin Belirlenmesi: Tanımlayıcı Bir Çalışma. , 360 - 370. 10.17942/sted.1086127 |
| Chicago | Altunbaş Nermin,Altunbaş Çetin İki Farklı Lisede Öğrenim Gören Öğrencilerin Sağlık Okuryazarlığı Düzeylerinin Belirlenmesi: Tanımlayıcı Bir Çalışma. (2022): 360 - 370. 10.17942/sted.1086127 |
| MLA | Altunbaş Nermin,Altunbaş Çetin İki Farklı Lisede Öğrenim Gören Öğrencilerin Sağlık Okuryazarlığı Düzeylerinin Belirlenmesi: Tanımlayıcı Bir Çalışma. , 2022, ss.360 - 370. 10.17942/sted.1086127 |
| AMA | Altunbaş N,Altunbaş Ç İki Farklı Lisede Öğrenim Gören Öğrencilerin Sağlık Okuryazarlığı Düzeylerinin Belirlenmesi: Tanımlayıcı Bir Çalışma. . 2022; 360 - 370. 10.17942/sted.1086127 |
| Vancouver | Altunbaş N,Altunbaş Ç İki Farklı Lisede Öğrenim Gören Öğrencilerin Sağlık Okuryazarlığı Düzeylerinin Belirlenmesi: Tanımlayıcı Bir Çalışma. . 2022; 360 - 370. 10.17942/sted.1086127 |
| IEEE | Altunbaş N,Altunbaş Ç "İki Farklı Lisede Öğrenim Gören Öğrencilerin Sağlık Okuryazarlığı Düzeylerinin Belirlenmesi: Tanımlayıcı Bir Çalışma." , ss.360 - 370, 2022. 10.17942/sted.1086127 |
| ISNAD | Altunbaş, Nermin - Altunbaş, Çetin. "İki Farklı Lisede Öğrenim Gören Öğrencilerin Sağlık Okuryazarlığı Düzeylerinin Belirlenmesi: Tanımlayıcı Bir Çalışma". (2022), 360-370. https://doi.org/10.17942/sted.1086127 |
| APA | Altunbaş N, Altunbaş Ç (2022). İki Farklı Lisede Öğrenim Gören Öğrencilerin Sağlık Okuryazarlığı Düzeylerinin Belirlenmesi: Tanımlayıcı Bir Çalışma. STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 31(5), 360 - 370. 10.17942/sted.1086127 |
| Chicago | Altunbaş Nermin,Altunbaş Çetin İki Farklı Lisede Öğrenim Gören Öğrencilerin Sağlık Okuryazarlığı Düzeylerinin Belirlenmesi: Tanımlayıcı Bir Çalışma. STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 31, no.5 (2022): 360 - 370. 10.17942/sted.1086127 |
| MLA | Altunbaş Nermin,Altunbaş Çetin İki Farklı Lisede Öğrenim Gören Öğrencilerin Sağlık Okuryazarlığı Düzeylerinin Belirlenmesi: Tanımlayıcı Bir Çalışma. STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, vol.31, no.5, 2022, ss.360 - 370. 10.17942/sted.1086127 |
| AMA | Altunbaş N,Altunbaş Ç İki Farklı Lisede Öğrenim Gören Öğrencilerin Sağlık Okuryazarlığı Düzeylerinin Belirlenmesi: Tanımlayıcı Bir Çalışma. STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi. 2022; 31(5): 360 - 370. 10.17942/sted.1086127 |
| Vancouver | Altunbaş N,Altunbaş Ç İki Farklı Lisede Öğrenim Gören Öğrencilerin Sağlık Okuryazarlığı Düzeylerinin Belirlenmesi: Tanımlayıcı Bir Çalışma. STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi. 2022; 31(5): 360 - 370. 10.17942/sted.1086127 |
| IEEE | Altunbaş N,Altunbaş Ç "İki Farklı Lisede Öğrenim Gören Öğrencilerin Sağlık Okuryazarlığı Düzeylerinin Belirlenmesi: Tanımlayıcı Bir Çalışma." STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 31, ss.360 - 370, 2022. 10.17942/sted.1086127 |
| ISNAD | Altunbaş, Nermin - Altunbaş, Çetin. "İki Farklı Lisede Öğrenim Gören Öğrencilerin Sağlık Okuryazarlığı Düzeylerinin Belirlenmesi: Tanımlayıcı Bir Çalışma". STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 31/5 (2022), 360-370. https://doi.org/10.17942/sted.1086127 |
