Bir Akademik Kütüphanenin Mekânsal Tasarım Ölçütleri ve Niteliklerinin Mimarlık Öğrencileri Tarafından Değerlendirilmesi
Yıl: 2022 Cilt: 12 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 1697 - 1720 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.48146/odusobiad.1170429 İndeks Tarihi: 05-12-2022
Bir Akademik Kütüphanenin Mekânsal Tasarım Ölçütleri ve Niteliklerinin Mimarlık Öğrencileri Tarafından Değerlendirilmesi
Öz: Günün değişen koşulları kullanıcı ihtiyaçları ile mekânların, yapıların biçim ve işlevlerinde değişimlere yol açmaktadır. Bu değişim, bireysel kullanılan mekânlarda olmakla birlikte kütüphaneler gibi toplu kullanıma, birlikte paylaşıma ve farklı işlevlere sahip yapılarda kendini göstermektedir. Kütüphane yapıları, bir yandan eğitime destek olurken bir yandan da toplumların sosyokültürel ve ekonomik anlamda gelişmesinin de öncülü olmakta, destek sağlamaktadır. Kütüphaneler, kullanıcı çeşitliliğine yönelik olarak çok farklı şekillerde karşımıza çıkmaktadır. Öyle ki bu noktada akademik kütüphaneler, öğrencilerin yanı sıra bilim insanlarına da sunduğu destek ve hizmet ile ayrıca önem kazanmaktadır. Ancak çeşitli kaynakların ve koleksiyonların bir araya getirildiği, kullanıcı hizmetine sunulduğu, depolandığı geleneksel kütüphane hizmet ve yapılarının günün değişen teknolojik ve sosyal gereksinmelerini karşılamadığı da bir gerçektir. Diğer yandan, doğru yöntemlerle oluşturulacak kurgu ve tasarımla kullanıcı istek ve ihtiyaçlarının kolaylıkla karşılanabileceği unutulmamalıdır. Bu bağlamda araştırmanın konusu, akademik kütüphanelerin mevcut fiziki koşullarının kullanıcı ihtiyacını karşılayıp karşılamadığını anlamak, inşa edilecek yeni nesil akademik kütüphanelerin mekânsal tasarım ölçütleri ve niteliklerinin mimarlık bölümü öğrencileri tarafından nasıl algılandığını değerlendirmek, kütüphane kullanıcılarının sunulan hizmetlerden ve mekânsal yönden beklentilerini, tatmin düzeyini ortaya koymaktır. Çalışma kapsamında Ondokuz Mayıs Üniversitesi Merkez Kütüphanesi analiz edilerek öğrenci görüşmeleri gerçekleştirilmiştir. Çalışmalardan elde edilen veriler ve bulgular analiz edildikten sonra ortaya çıkan sonuçlar doğrultusunda konuya ilişkin önerilerde bulunulmuştur.
Anahtar Kelime: Evaluation of Spatial Design Criteria and Qualities of an Academic Library by Architecture Students
Öz: The changing conditions of the day lead to changes in the forms and functions of the spaces and structures with the needs of the users. This change manifests itself not only in individual spaces, but also in structures with collective use, sharing and different functions such as libraries. Library structures not only support education, but also lead and support the socio-cultural and economic development of societies. Libraries come in many different forms for user diversity. At this point, academic libraries gain importance with the support and service they offer to scientists as well as students. However, it is also a fact that the traditional library services and structures, where various resources and collections are brought together, offered to the service of users and stored, do not meet the changing technological and social needs of the day. On the other hand, it should not be forgotten that user requests and needs can be easily met with the fiction and design that will be created with the right methods. In this context, the subject of the research is to understand whether the current physical conditions of the academic libraries meet the needs of the users, to evaluate how the spatial design criteria and qualities of the new generation academic libraries to be built are perceived by the students of the architecture department, to reveal the expectations and satisfaction level of the library users from the services provided and spatially. Within the scope of the study, Ondokuz Mayıs University Central Library was analyzed and student interviews were conducted. After the data and findings obtained from the studies were analyzed, suggestions were made on the subject in line with the results.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Aabo, S., Audunson, R., Varheim, A. (2010). How do public libraries function as meeting places?, Library & Information Science Research, 32, 16-26.
- Acartürk, R. ve Akkaya, M.A.,2022. Lisansüstü Öğrencilerde Kütüphane Kaygısının Kütüphane Kullanımına Etkisi: Çankırı Karatekin Üniversitesi Örneği, ÇAKÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(1), 141-178.
- Al Şensoy, S. & Midilli Sarı, R. (2020). Yeni nesil akademik kütüphane kavramı ve mimariye yansıması, The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication – TOJDAC, July 2020 Volume 10 Issue 3, p. 285-310.
- Altuğ, B.G. (2019). Üniversite kütüphanelerinin mekânsal analizi, Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Aydoğan Moza, E. (2020). Gelenekselden bilişime: Sürdürülebilir kütüphane tasarımının güncel ilkeleri, Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
- Aydoğan Moza, E. & Tokman, L. (2015). "Bilişim teknolojileri" ve "Sürdürülebilir mimarlık" yaklaşımlarının "Yeni kütüphane mimarisi"ne mekansal etkileri, Milli Eğitim Dergisi, 208, 33- 50. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/milliegitim/issue/36142/406085
- Barnett, J. Bull, S. & Cooper, H. (2016). Pop-up library at the university of birmingham: Extending the reach of an academic library by taking “the library” to the students, New Review of Academic Librarianship, 22(2–3), 112–131.
- Bazillion, R. J. (2002). Academic library construction: managing the design-to-build process, Journal of library administration, 36(4), 49-65.
- Beard, J. & Dale, P. (2010). “Library design, learning spaces and academic literacy”, New Library World, 111(11/12), 480-492, available at: http://dx.doi.org/10.1108/03074801011094859
- Bezirci, P. (2018). Dünya üniversite kütüphanelerinde mükemmellik örnekleri ve gelecek, Yükseköğretim Dergisi, 8(2), 234–246.
- Bilandzic, M., Foth, M. (2013). Libraries as coworking spaces: Understanding user motivations and perceived barriers to social learning. Library Hi Tech, 31(2), 254-273.
- Choy, F. C., Goh, S. N. (2016). A framework for planning academic library spaces. Library Management, 37(1/2), 13-28.
- Çelik, A. & Uçak, N. (1993). Üniversite kütüphaneleri üzerine, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 10(2), 115-121.
- Çevik, E,. 2015. Kütüphanelerde Fiziksel Ortam ve Kullanıcı Memnuniyeti: Örnek Bir Uygulama Galatasaray Üniversitesi Suna Kıraç Kütüphanesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi, İstanbul.
- Delice Güller, E. & Bilbay, P. (2016). Kütüphane yapılarında okul öncesi çocuklara yönelik interaktif mekanların irdelenmesi, Türk Kütüphaneciliği, 30(3), 398-414. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/tk/issue/48653/618590
- Emsen, H. H. & Örmecioğlu, H.T. (2020). Üniversite kütüphanelerinin mekânsal tasarımının kullanıcı üzerindeki etkisine ilişkin istatistiki bir çalışma: Akdeniz Üniversitesi Merkez Kütüphanesi örneği, Türk Kütüphaneciliği, 34 (2), 187-207.
- Er Koçoğlu, N. (2018). Yakın geleceğin kütüphaneleri, III. Uluslararası Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü Öğrenci Kongresi, 71-78, 10-12 Mayıs 2018, Ankara
- Göksel, S. (1969). Kütüphane mimarisinde modern eğilim, Türk Kütüphaneciliği, 151-163.
- Hashempour, L. & Taghizadeh Sapchi, A. (2015). Kütüphanelerin iç mekân tasarımına yönelik renk etkileri, Elektronik çağda içerikten mimariye kütüphaneler, 1-3 Ekim 2015, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
- Jochumsen, H., Rasmussen, C. H., Skot-Hansen, D. (2012). The four spaces – a new model for the public library, New Library World, 113(11/12), 586-597.
- Keser, E.,2007. Üniversite Kütüphanelerinde Kullanıcı memnuniyeti Ölçümü, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
- Keseroğlu, H. S. (2010). Kütüphanenin değişen mimarisi. A. Tercan (Der.). Dosya: Kütüphane Yapıları içinde, 46-54.
- Kurulgan, M. ve Çekerol, G.S.,2008. Öğrencilerin Okuma ve Kütüphane Kullanma Alışkanlıkları Üzerine Bir Araştırma, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt/Vol.:8- Sayı/No: 2
- Küçükcan, B. (2012). Engelli kullanıcılar açısından kütüphane binaları ve karşılaşılan sorunlar, 3. Uluslararası Değişen Dünyada Bilgi Yönetimi Sempozyumu, Kurbanoğlu, S., Al, U., Erdoğan, P. L., Tonta, Y., Uçak, N. Ö. (Editör), Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü, Ankara, 161-168.
- McConnaughy, R. P. & Wilson, S. P. (2018). Content and design features of academic health sciences libraries’ home pages, Medical Reference Services Quarterly, 37(2), 153–167.
- McDonald, A. (2006). The ten commandments revisited: the qualities of good library space. LIBER quarterly, 16(2). 104-119.
- Merčun, T. & Žumer, M. (2008). The new generation of catalogues for the new generation of users: A comparison of six library catalogues, program: Electronic Library and Information Systems, 42(3), 243– 261.
- Moran, Jr. R. F. (1980). Improving the organizational design of academic libraries, Journal of Academic Librarianship, 6, 140-45.
- Muscogiuri, M. & Aydın, A. (2012). İtalya’da kütüphane mimarisi: Senaryolar, stratejiler ve fırsatlar. Türk Kütüphaneciliği, 26 (1), 181-195. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/tk/issue/48849/622349
- Odabaş, H. & Polat, C. (2011). Türkiye'de üniversite kütüphanesi standartları, Atatürk Üniversitesi TürkiyatAraştırmaları Enstitüsü Dergisi, 45, 321-346.
- Rizzo, J. C. (2002). Finding your place in the information age library. New Library World, 103(11/12), 457-466.
- Sadeh, T. (2007). Time for a change: New approaches for a new generation of library users, New Library World, 108(7/8), 307-316, available at: www.emeraldinsight.com/ 10.1108/03074800710763608
- Schopfel, J., Roche, J., Hubert, G. (2015). Co-working and innovation: new concepts for academic libraries and learning centres. New Library World, 116(1/2), 67-78.
- Sen, T. (2019). Ensuring relevancy in today’s academic library, available at: https://www.bhdp.com/blog/ensuring-relevancy-in-todays-academic-library/
- Şeşen, Y., 2019., Akademik Kütüphane Hizmetlerinde Sürekli Gelişim Felsefesine Uygun Hizmet Anlayışı, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Haziran 2019 23(2): 887-918
- Yaman, M. (1962). Yarının kütüphanesi kitap dünyasında elektronik makineler, Türk Kütüphaneciliği, 128-137.
- Zaugg, H. & Warr, M. C. (2018). Integrating a creativity, ınnovation, and design studio within an academic library, Library Management, 39(3/4), 172-187.
| APA | BODUR A, keskin k (2022). Bir Akademik Kütüphanenin Mekânsal Tasarım Ölçütleri ve Niteliklerinin Mimarlık Öğrencileri Tarafından Değerlendirilmesi. , 1697 - 1720. 10.48146/odusobiad.1170429 |
| Chicago | BODUR ALPER,keskin kader Bir Akademik Kütüphanenin Mekânsal Tasarım Ölçütleri ve Niteliklerinin Mimarlık Öğrencileri Tarafından Değerlendirilmesi. (2022): 1697 - 1720. 10.48146/odusobiad.1170429 |
| MLA | BODUR ALPER,keskin kader Bir Akademik Kütüphanenin Mekânsal Tasarım Ölçütleri ve Niteliklerinin Mimarlık Öğrencileri Tarafından Değerlendirilmesi. , 2022, ss.1697 - 1720. 10.48146/odusobiad.1170429 |
| AMA | BODUR A,keskin k Bir Akademik Kütüphanenin Mekânsal Tasarım Ölçütleri ve Niteliklerinin Mimarlık Öğrencileri Tarafından Değerlendirilmesi. . 2022; 1697 - 1720. 10.48146/odusobiad.1170429 |
| Vancouver | BODUR A,keskin k Bir Akademik Kütüphanenin Mekânsal Tasarım Ölçütleri ve Niteliklerinin Mimarlık Öğrencileri Tarafından Değerlendirilmesi. . 2022; 1697 - 1720. 10.48146/odusobiad.1170429 |
| IEEE | BODUR A,keskin k "Bir Akademik Kütüphanenin Mekânsal Tasarım Ölçütleri ve Niteliklerinin Mimarlık Öğrencileri Tarafından Değerlendirilmesi." , ss.1697 - 1720, 2022. 10.48146/odusobiad.1170429 |
| ISNAD | BODUR, ALPER - keskin, kader. "Bir Akademik Kütüphanenin Mekânsal Tasarım Ölçütleri ve Niteliklerinin Mimarlık Öğrencileri Tarafından Değerlendirilmesi". (2022), 1697-1720. https://doi.org/10.48146/odusobiad.1170429 |
| APA | BODUR A, keskin k (2022). Bir Akademik Kütüphanenin Mekânsal Tasarım Ölçütleri ve Niteliklerinin Mimarlık Öğrencileri Tarafından Değerlendirilmesi. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 12(3), 1697 - 1720. 10.48146/odusobiad.1170429 |
| Chicago | BODUR ALPER,keskin kader Bir Akademik Kütüphanenin Mekânsal Tasarım Ölçütleri ve Niteliklerinin Mimarlık Öğrencileri Tarafından Değerlendirilmesi. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi 12, no.3 (2022): 1697 - 1720. 10.48146/odusobiad.1170429 |
| MLA | BODUR ALPER,keskin kader Bir Akademik Kütüphanenin Mekânsal Tasarım Ölçütleri ve Niteliklerinin Mimarlık Öğrencileri Tarafından Değerlendirilmesi. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, vol.12, no.3, 2022, ss.1697 - 1720. 10.48146/odusobiad.1170429 |
| AMA | BODUR A,keskin k Bir Akademik Kütüphanenin Mekânsal Tasarım Ölçütleri ve Niteliklerinin Mimarlık Öğrencileri Tarafından Değerlendirilmesi. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi. 2022; 12(3): 1697 - 1720. 10.48146/odusobiad.1170429 |
| Vancouver | BODUR A,keskin k Bir Akademik Kütüphanenin Mekânsal Tasarım Ölçütleri ve Niteliklerinin Mimarlık Öğrencileri Tarafından Değerlendirilmesi. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi. 2022; 12(3): 1697 - 1720. 10.48146/odusobiad.1170429 |
| IEEE | BODUR A,keskin k "Bir Akademik Kütüphanenin Mekânsal Tasarım Ölçütleri ve Niteliklerinin Mimarlık Öğrencileri Tarafından Değerlendirilmesi." Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 12, ss.1697 - 1720, 2022. 10.48146/odusobiad.1170429 |
| ISNAD | BODUR, ALPER - keskin, kader. "Bir Akademik Kütüphanenin Mekânsal Tasarım Ölçütleri ve Niteliklerinin Mimarlık Öğrencileri Tarafından Değerlendirilmesi". Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi 12/3 (2022), 1697-1720. https://doi.org/10.48146/odusobiad.1170429 |
