İMKB'de işlem gören banka hisse senetlerinin getirileri ile makro ekonomik faktörler arasındaki ilişkinin analizi

BOZTOSUN, Derviş

İMKB'de işlem gören banka hisse senetlerinin getirileri ile makro ekonomik faktörler arasındaki ilişkinin analizi

Derviş BOZTOSUN (Erciyes Üniversitesi, İzzet Bayraktar Sosyal Bilimler Meslek Yüksek Okulu, Kayseri, Türkiye)

Üçüncü Sektör Kooperatifçilik

12 0

Yıl: 2010 Cilt: 45 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 39 - 53 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

İMKB'de işlem gören banka hisse senetlerinin getirileri ile makro ekonomik faktörler arasındaki ilişkinin analizi

Öz:

Bu çalışmada, İMKB'de hisse senetleri işlem gören bankaların hisse senedi getirilerini etkilediği düşünülen çeşitli makro ekonomik faktörler tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışmada 2002-2009 döneminde İMKB'de işlem gören bankacılık endeksindeki bankaların aylık getirilen incelenmiştir. İMKB'de hisse senetleri işlem gören bankaların hisse senetlerinin getirilerini etkileyen makro ekonomik değişkenlere karşı duyarlılığı ve getirilerini açıklama gücü ortaya konmuştur. Çalışmada bankalara ait hisse senedi getirilerini etkilediği düşünülen makro ekonomik değişkenler olarak döviz kuru, repo ve hazine bonosu ağırlıklı faiz oranı, Banka endeksi, GSYİH, iç borç ve portföy yatırımları kullanılmıştır. Sonuçlara bakıldığında, Türkiye'de bankalara ait hisse senedi getirilerini etkileyen makro ekonomik faktörleri mevduat faiz oran ve portföy yatırımları ile bankacılık endeksi arasında negatif ilişki mevcutken diğer açıklayıcı değişkenlerle pozitif anlamlı ilişki bulunmaktadır.

Anahtar Kelime: hisse senedi getirileri zaman serisi analizi makro ekonomi İstanbul menkul kıymetler borsası ekonomik dalgalanmalar İstanbul menkul kıymetler borsası (İMKB) bankacılık bankacılık endeksi

The analysis of relation between stock returns of banks trated in Istanbul Stock Exchange and macro economic factors

Öz:

In this study, different macro economic factors, which are expected to affect the stock returns of banks traded in İstanbul Stock Exchange, are aimed to be determined. Monthly returns of banks, which are in the banking index and traded in İstanbul Stock Exchange during 2002-2009period, are examined in the study. The sensitivity of the banks traded in Istanbul Stock Exchange against macro economic factors affecting their stock returns and power of explaining returns are presented. In the study, as macro economic variables, which are expected to affect the banks' stock returns; exchange rate, repo, treasury bill weighted interest rate, bank index, gross domestic product(GDP), domestic debt and portfolio investment are used. According to the results, there is a negative relation between some of the macro economic factors affecting the equity returns of banks in Turkey; interest rate on deposit, portfolio investment and banking index, while there is a positive meaningful relation with the other explanatory variables.

Anahtar Kelime: Istanbul stock exchange economic fluctuations Istanbul stock exchange (ISE) banking banking indeks stock returns time series analysis macroeconomics

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akçoraoğlu, A. ve Yurdakul, F. (2002). "Global Faktörler ve Hisse Senedi Getirileri: İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'na İliksin Amprik Kanıtlar", İMKB Dergisi, 6(21), ss. 1-20.
Albeni, M. ve Demir, Y. (2005). "Makroekonomik Göstergelerin Mali Sektör Hisse Senedi Fiyatlarma Etkisi", Muğla Üniversitesi SBE Dergisi, 14, ss. 1-18.
Canbas, S. ve Demir, H. (1988). "Hisse Senedi Verimi ve Enflasyon Arasındaki İlişkiler ve 1980 Sonrası Dönemde Türkiye'de Hisse Senetlerinin Gerçek Verimi", Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi, 2(1), ss. 139-155.
Chambers, N. R. , İşeri, M. ve Çılingirtürk, A. (2003). Makro Ekonomik Göstergelerin İMKB Üzerindeki Etkilerini İncelemeye Yönelik Bir Araştırma, Türkmen Kitapevi, İstanbul.
Dizdarlar, I. ve Derindere, S. (2008). "Hisse Senedi Endeksini Etkileyen Faktörler: İMKB 100 Endeksini Etkileyen Makro Ekonomik Göstergeler Üzerine Bir Araştırma", Yönetim Dergisi, 19(61), ss.l 13- 124.
Duracasu, H. (1997). "Ekonomik Göstergelerin İMKB'ye Etkisinin Analizi", Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(1-2), ss.121-150.
Durukan, M. B. (1999). "İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda Makroekonomik Değişkenlerin Hisse Senedi Fiyatlarına Etkisi", İMKB Dergisi, 3(11), ss.19-48
Erdem, C., Erdem, M. S. ve Arslan, C. K. (2006). "Makroekonomik Değişkenler ve İMKB 100 Endeksi Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi", İktisat İsletme ve Finans Dergisi, 21(239), ss. 125-135.
Ertuna, İ. Ö. (2005). Türkiye Ekonomisinin Kayıp Yılları (1989- 2005), 1. Basım, Avcıol Basım Yayın, İstanbul.
Gençtürk, M. (2009). "Finansal Kriz Dönemlerinde Makroekonomik Faktörlerin Hisse Senedi Fiyatlarına Etkisi", Süleyman DemirelÜniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(1), ss.127- 136.
Gong, F. , Mariano, R. (1997). "Stock Market Returnsand Economic Fundementals In An Emerging Market: The Case of Korea", Asia-Pasifıc Financial Markets, 4(2), pp. 147-169.
Horasan, M. (2008). "Enflasyonun Hisse Senedi Getirilerine Etkisi: İMKB 100 endeksi üzerine bir uygulama", Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(2), ss.427-435
Humpe, A. and Macmillan, P. (2007). "Can Macroeconomic Variables Expalin Long Term Stock Market Movements? A Comparisonof the Us and Japan", Centre for Dynamic Macroeconomic Analysis Working Paper Series, CDMA,7(20),pp.l-20
Sayım, I. , Duman, K. ve Korkmaz, A. (2004). "Türkiye Ekonomisinde Finansal Krizler: Bir Faktör Analizi Uygulaması", D.E.Ü. İİ.B.F. Dergisi, 19(1), ss.45-69
Karagöz, K. ve Armutlu, R. (2007). "Hisse Senedi Piyasasının Gelişimi ve Ekonomik Büyüme: Türkiye Örneği", 8. Türkiye Ekonometri ve İstatistik Kongresi, 24-25 Mayıs 2007, Malatya.
Karamustafa, O. ve Karakaya, A. (2004). "Enflasyonun Borsa Performansı Üzerindeki Etkisi", Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), ss.23-35.
Kanalıcı, H. (1997). Hisse Senedi Fiyatlarının Tespiti ve Tesir Eden Faktörler, SPK Yayınları, Yayın No:77,
Kargı, N. (1998). Ekonomik Kalkınma, Tasarruf ve Sermaye Piyasası İlişkileri: Türkiye Örneği, SPK Yayınları, Yayın No: 115, Ankara.
Maysami, R. C. and Koh, T. S. (2000). "A Vector Error Correction Model of The Singapore Stock Market", International Review of Economics & Finance, 9(1), pp.79-90.
Nishat, M. and Shaheen, R. (2004). "Macroeconomic Factors and Pakistani Equity Market", The Pakistan Development Review, 43(4), pp.619-637.
Önal, Y. B. , Doğanlar, M. ve Canbaş, S. (2002). "Döviz Kuru Riskinin Özel Türk Bankalarının Hisse Senedi Fiyatlarına Etkisinin Araştırılması", İMKB Dergisi, Nisan-Mayıs-Haziran, 6(22), ss. 17-33.
Padhan, P. C. (2007). "The Nexus Between Stock Market and Economic Actvity: an Empirical Analysis for India", International Journal of Social Economics, 34(10), pp. 741-753.
Wongbangpo, P. and Sharma, S. C. (2002). "Stock market and macroeconomic fundamental dynamic interactions : ASEAN-5 countries", Journal of Asian Economi, 13, pp.27-51.
Yamak, N. ve Küçükkkale, Y. (1997). "Türkiye'de Kamu Harcamaları Ekonomik Büyüme ilişkisi", İsletme ve Finans Dergisi,12(131), ss.8-9
Yılmaz, Ö. , Güngör, B. ve Kaya, V. (2006). "Hisse Senedi Fiyatları ve Makro Ekonomik Değişkenler Arasında Eşbütünleşme ve Nedensellik", İMKB Dergisi,8(34), ss.1-16.
Yüce, A. (1997). "Türkiye'de Liberalizasyon Hareketlerinin Hisse Senedi Fiyatlarına Etkisi", İMKB Dergisi, Ekim-Kasım-Aralık, 1(4), ss.1-13.
Züğül, M. ve Şahin, C. (2009). "İMKB 100 Endeksi İle Bazı Makroekonomik Değişkenler Arasındaki İlişkiyi İncelemeye Yönelik Bir Uygulama" Akademik Bakış Uluslar arası Hakemli Sosyal Bilimler E- Dergisi 16, ss.1-16

APA	BOZTOSUN D (2010). İMKB'de işlem gören banka hisse senetlerinin getirileri ile makro ekonomik faktörler arasındaki ilişkinin analizi. , 39 - 53.
Chicago	BOZTOSUN Derviş İMKB'de işlem gören banka hisse senetlerinin getirileri ile makro ekonomik faktörler arasındaki ilişkinin analizi. (2010): 39 - 53.
MLA	BOZTOSUN Derviş İMKB'de işlem gören banka hisse senetlerinin getirileri ile makro ekonomik faktörler arasındaki ilişkinin analizi. , 2010, ss.39 - 53.
AMA	BOZTOSUN D İMKB'de işlem gören banka hisse senetlerinin getirileri ile makro ekonomik faktörler arasındaki ilişkinin analizi. . 2010; 39 - 53.
Vancouver	BOZTOSUN D İMKB'de işlem gören banka hisse senetlerinin getirileri ile makro ekonomik faktörler arasındaki ilişkinin analizi. . 2010; 39 - 53.
IEEE	BOZTOSUN D "İMKB'de işlem gören banka hisse senetlerinin getirileri ile makro ekonomik faktörler arasındaki ilişkinin analizi." , ss.39 - 53, 2010.
ISNAD	BOZTOSUN, Derviş. "İMKB'de işlem gören banka hisse senetlerinin getirileri ile makro ekonomik faktörler arasındaki ilişkinin analizi". (2010), 39-53.

APA	BOZTOSUN D (2010). İMKB'de işlem gören banka hisse senetlerinin getirileri ile makro ekonomik faktörler arasındaki ilişkinin analizi. Üçüncü Sektör Kooperatifçilik, 45(4), 39 - 53.
Chicago	BOZTOSUN Derviş İMKB'de işlem gören banka hisse senetlerinin getirileri ile makro ekonomik faktörler arasındaki ilişkinin analizi. Üçüncü Sektör Kooperatifçilik 45, no.4 (2010): 39 - 53.
MLA	BOZTOSUN Derviş İMKB'de işlem gören banka hisse senetlerinin getirileri ile makro ekonomik faktörler arasındaki ilişkinin analizi. Üçüncü Sektör Kooperatifçilik, vol.45, no.4, 2010, ss.39 - 53.
AMA	BOZTOSUN D İMKB'de işlem gören banka hisse senetlerinin getirileri ile makro ekonomik faktörler arasındaki ilişkinin analizi. Üçüncü Sektör Kooperatifçilik. 2010; 45(4): 39 - 53.
Vancouver	BOZTOSUN D İMKB'de işlem gören banka hisse senetlerinin getirileri ile makro ekonomik faktörler arasındaki ilişkinin analizi. Üçüncü Sektör Kooperatifçilik. 2010; 45(4): 39 - 53.
IEEE	BOZTOSUN D "İMKB'de işlem gören banka hisse senetlerinin getirileri ile makro ekonomik faktörler arasındaki ilişkinin analizi." Üçüncü Sektör Kooperatifçilik, 45, ss.39 - 53, 2010.
ISNAD	BOZTOSUN, Derviş. "İMKB'de işlem gören banka hisse senetlerinin getirileri ile makro ekonomik faktörler arasındaki ilişkinin analizi". Üçüncü Sektör Kooperatifçilik 45/4 (2010), 39-53.