Stok yönetimi için ABC - Küresel Bulanık AHS - ELECTRE tabanlı melez grup karar verme yöntemi ve bir uygulama

Özdemir, Yavuz Selim

Stok yönetimi için ABC - Küresel Bulanık AHS - ELECTRE tabanlı melez grup karar verme yöntemi ve bir uygulama

Yavuz Selim ÖZDEMİR (Ankara Bilim Üniversitesi, Endüstri Mühendisliği Bölümü, Ankara, Türkiye)

Journal of the Turkish Operations Management (JTOM)

23 7

Yıl: 2022 Cilt: 6 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 928 - 942 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 06-01-2023

Stok yönetimi için ABC - Küresel Bulanık AHS - ELECTRE tabanlı melez grup karar verme yöntemi ve bir uygulama

Öz:

Günümüz ekonomik koşullarında işletmelerin stok maliyetlerini azalmaları, üretim maliyetlerinin düşmesine ve rekabet gücünün artmasına yol açan önemli faktörlerden bir tanesidir. Bu çalışmanın amacı, uygulanabilir ve etkin bir hammadde-stok yönetim sistemi tasarlayarak oluşabilecek stok açıklarının ve fazlalıklarının önüne geçmektir. Bu amaç doğrultusunda ABC, Küresel Bulanık AHS ve ELECTRE yöntemleri beraber kullanılarak stok analizleri yapılmış ve dört adımdan oluşan yeni bir yöntem önerilmiştir. Birinci adımda ABC analizi kullanılmış, yıllık maliyet ve kullanım miktarlarına göre malzemeler sınıflandırılmıştır. İkinci adımda, Küresel Bulanık AHS metodu kullanılmıştır. Burada ürünün bulunabilirliği, ikame edilebilirliği, verilen siparişin ulaşma süresi ve malzeme fiyatlarının dalgalanmalardan etkilenmesi gibi kriterler ele alınmıştır. Bu kriterler işletme yöneticileri ve üretimden sorumlu mühendislerle beraber değerlendirilmiş ve grup karar verme yöntemi ile kriter ağırlıkları hesaplanmıştır. Üçüncü adımda, kriter ağırlıkları ELECTRE yönteminde kullanılarak ürünlerin sıralanması ve bu sıralamaya bağlı gruplanması sağlanmıştır. Son adımda ise ABC ve KB-AHS - ELECTRE’den elde edilen sonuçlar bir araya getirilmiş ve bir değerlendirme skalası elde oluşturulmuştur. Bu çalışma kapsamında önerilen yöntemin mobilya sektörü için bir uygulamasına yer verilmiştir.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Atanassov, K. T. (1986). Intuitionistic fuzzy sets. Fuzzy Sets and Systems, 20(1), 87–96. https://doi.org/10.1016/S0165-0114(86)80034-3
Atanassov, K. T. (1989). More on intuitionistic fuzzy sets. Fuzzy Sets and Systems, 33(1). https://doi.org/10.1016/0165-0114(89)90215-7
Ayyildiz, E., & Taskin Gumus, A. (2020). A novel spherical fuzzy AHP-integrated spherical WASPAS methodology for petrol station location selection problem: a real case study for İstanbul. Environmental Science and Pollution Research. https://doi.org/10.1007/s11356-020-09640-0
Balaji, K., & Kumar, V. S. S. (2014). Multicriteria inventory ABC classification in an automobile rubber components manufacturing industry. In Procedia CIRP. https://doi.org/10.1016/j.procir.2014.02.044
Ben-Arieh, D., & Qian, L. (2003). Activity-based cost management for design and development stage. International Journal of Production Economics, 83(2). https://doi.org/10.1016/S0925-5273(02)00323-7
Cakir, O., & Canbolat, M. S. (2008). A web-based decision support system for multi-criteria inventory classification using fuzzy AHP methodology. Expert Systems with Applications. https://doi.org/10.1016/j.eswa.2007.08.041
Can, G. F. (2018). Intituionistic Fuzzy TLX (IF-TLX): Implementation of Intituionistic Fuzzy Set Theory for Evaluating Subjective Workload. Journal of Turkish Operations Management, 2(1), 79–90. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/jtom/issue/40793/514530
Çetin, O., & Böker, Z. (2020). Sağlık Sektöründe ABC-VED AHP ve TOPSIS Yöntemleri Kullanılarak Çok Kriterli Stok Sınıflandırması. Öneri Dergisi. https://doi.org/10.14783/maruoneri.676528
Dağsuyu, C. (2019). Bulanık ABC-VED Analizi ile Metal Sektöründe Stok Sınıflandırması. Uludağ University Journal of The Faculty of Engineering. https://doi.org/10.17482/uumfd.479764
Dugdale, D., & Jones, T. C. (1997). How many companies use ABC for stock valuation? A comment on Innes and Mitchell’s questionnaire findings. Management Accounting Research, 8(2), 233–240. https://doi.org/10.1006/mare.1996.0043
Figueira, J. R., Mousseau, V., & Roy, B. (2016). ELECTRE methods. International Series in Operations Research and Management Science. https://doi.org/10.1007/978-1-4939-3094-4_5
Garibaldi, J. M., & Ozen, T. (2007). Uncertain fuzzy reasoning: A case study in modelling expert decision making. IEEE Transactions on Fuzzy Systems, 15(1). https://doi.org/10.1109/TFUZZ.2006.889755
Gündoğdu, F. K., & Kahraman, C. (2019). Spherical fuzzy sets and spherical fuzzy TOPSIS method. Journal of Intelligent and Fuzzy Systems. https://doi.org/10.3233/JIFS-181401
Gündoğdu, F. K., & Kahraman, C. (2020a). A novel spherical fuzzy analytic hierarchy process and its renewable energy application. Soft Computing. https://doi.org/10.1007/s00500-019-04222-w
Gündoğdu, F. K., & Kahraman, C. (2020b). Spherical fuzzy analytic hierarchy process (AHP) and its application to industrial robot selection. In Advances in Intelligent Systems and Computing. https://doi.org/10.1007/978-3- 030-23756-1_117
Gurnani, C. (2007). Economic analysis of inventory systems. International Journal of Production Research. https://doi.org/10.1080/00207548308942352
Hadi-Vencheh, A. (2010). An improvement to multiple criteria ABC inventory classification. European Journal of Operational Research. https://doi.org/10.1016/j.ejor.2009.04.013
Inderfurth, K. (1991). Safety stock optimization in multi-stage inventory systems. International Journal of Production Economics. https://doi.org/10.1016/0925-5273(91)90157-O
Liu, J., Liao, X., Zhao, W., & Yang, N. (2016). A classification approach based on the outranking model for multiple criteria ABC analysis. Omega (United Kingdom). https://doi.org/10.1016/j.omega.2015.07.004
Lolli, F., Ishizaka, A., & Gamberini, R. (2014). New AHP-based approaches for multi-criteria inventory classification. International Journal of Production Economics. https://doi.org/10.1016/j.ijpe.2014.05.015
Michalski, G. (2009). Inventory management optimization as part of operational risk management. Economic Computation and Economic Cybernetics Studies and Research, 213–222. Retrieved from https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1562699
Minner, S. (1997). Dynamic programming algorithms for multi-stage safety stock optimization. OR Spectrum. https://doi.org/10.1007/BF01539783
Özdağoğlu, A. (2010). Analysis of selection criteria for manufacturing employees using fuzzy-AHP. DEÜ İşletme Fakültesi Dergisi, 9(1), 141–160. Retrieved from http://web.deu.edu.tr/dergi/index.php/isletme/article/view/18/0
Pınar, A. (2020). Tedarikçi seçiminde kullanılan çok kriterli karar verme metotları. Journal of Turkish Operations Management, 2(4), 449–478. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/jtom/issue/59336/851846
Roy, B. (1968). Classement et choix en présence de points de vue multiples. Revue Française d’informatique et de Recherche Opérationnelle, 1, 57–75. Retrieved from http://www.numdam.org/item/RO_1968__2_1_57_0/
Saaty, T. L. (1980). The Analytic Hierarchy Process. Education, 1–11. https://doi.org/10.3414/ME10-01-0028
Smarandache, F. (2006). Neutrosophic set - A generalization of the intuitionistic fuzzy set. In 2006 IEEE International Conference on Granular Computing (pp. 38–42). https://doi.org/10.1109/grc.2006.1635754
Torra, V. (2010). Hesitant fuzzy sets. International Journal of Intelligent Systems, 25(6), 529–539. https://doi.org/10.1002/int.20418
Yager, R. R. (1986). On the theory of bags. International Journal of General Systems, 13(1). https://doi.org/10.1080/03081078608934952
Yager, R. R. (2014). Pythagorean membership grades in multicriteria decision making. IEEE Transactions on Fuzzy Systems, 22(4), 958–965. https://doi.org/10.1109/TFUZZ.2013.2278989
Yager, R. R. (2017). Generalized Orthopair Fuzzy Sets. IEEE Transactions on Fuzzy Systems, 25(5), 1222–1230. https://doi.org/10.1109/TFUZZ.2016.2604005
Zadeh, L. A. (1975). The concept of a linguistic variable and its application to approximate reasoning-I. Information Sciences, 8(3), 199–249. https://doi.org/10.1016/0020-0255(75)90036-5
Zadeh, Lotfi A. (1965). Fuzzy Sets. Information and Control, 8, 338–353. https://doi.org/10.1109/2.53

APA	Özdemir Y (2022). Stok yönetimi için ABC - Küresel Bulanık AHS - ELECTRE tabanlı melez grup karar verme yöntemi ve bir uygulama. , 928 - 942.
Chicago	Özdemir Yavuz Selim Stok yönetimi için ABC - Küresel Bulanık AHS - ELECTRE tabanlı melez grup karar verme yöntemi ve bir uygulama. (2022): 928 - 942.
MLA	Özdemir Yavuz Selim Stok yönetimi için ABC - Küresel Bulanık AHS - ELECTRE tabanlı melez grup karar verme yöntemi ve bir uygulama. , 2022, ss.928 - 942.
AMA	Özdemir Y Stok yönetimi için ABC - Küresel Bulanık AHS - ELECTRE tabanlı melez grup karar verme yöntemi ve bir uygulama. . 2022; 928 - 942.
Vancouver	Özdemir Y Stok yönetimi için ABC - Küresel Bulanık AHS - ELECTRE tabanlı melez grup karar verme yöntemi ve bir uygulama. . 2022; 928 - 942.
IEEE	Özdemir Y "Stok yönetimi için ABC - Küresel Bulanık AHS - ELECTRE tabanlı melez grup karar verme yöntemi ve bir uygulama." , ss.928 - 942, 2022.
ISNAD	Özdemir, Yavuz Selim. "Stok yönetimi için ABC - Küresel Bulanık AHS - ELECTRE tabanlı melez grup karar verme yöntemi ve bir uygulama". (2022), 928-942.

APA	Özdemir Y (2022). Stok yönetimi için ABC - Küresel Bulanık AHS - ELECTRE tabanlı melez grup karar verme yöntemi ve bir uygulama. Journal of the Turkish Operations Management (JTOM), 6(1), 928 - 942.
Chicago	Özdemir Yavuz Selim Stok yönetimi için ABC - Küresel Bulanık AHS - ELECTRE tabanlı melez grup karar verme yöntemi ve bir uygulama. Journal of the Turkish Operations Management (JTOM) 6, no.1 (2022): 928 - 942.
MLA	Özdemir Yavuz Selim Stok yönetimi için ABC - Küresel Bulanık AHS - ELECTRE tabanlı melez grup karar verme yöntemi ve bir uygulama. Journal of the Turkish Operations Management (JTOM), vol.6, no.1, 2022, ss.928 - 942.
AMA	Özdemir Y Stok yönetimi için ABC - Küresel Bulanık AHS - ELECTRE tabanlı melez grup karar verme yöntemi ve bir uygulama. Journal of the Turkish Operations Management (JTOM). 2022; 6(1): 928 - 942.
Vancouver	Özdemir Y Stok yönetimi için ABC - Küresel Bulanık AHS - ELECTRE tabanlı melez grup karar verme yöntemi ve bir uygulama. Journal of the Turkish Operations Management (JTOM). 2022; 6(1): 928 - 942.
IEEE	Özdemir Y "Stok yönetimi için ABC - Küresel Bulanık AHS - ELECTRE tabanlı melez grup karar verme yöntemi ve bir uygulama." Journal of the Turkish Operations Management (JTOM), 6, ss.928 - 942, 2022.
ISNAD	Özdemir, Yavuz Selim. "Stok yönetimi için ABC - Küresel Bulanık AHS - ELECTRE tabanlı melez grup karar verme yöntemi ve bir uygulama". Journal of the Turkish Operations Management (JTOM) 6/1 (2022), 928-942.