Yıl: 2023 Cilt: 18 Sayı: 59 Sayfa Aralığı: 110 - 145 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.14783/maruoneri.1170235 İndeks Tarihi: 16-02-2023

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK RAPORLAMASI VE BIST SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK ENDEKSİNE TABİ ŞİRKETLERDE BİR ARAŞTIRMA

Öz:
Günümüzde artık işletmelerin sunduğu finansal raporlar, karar vericiler tarafından yeterli görülmemekte ve işletmelerin çevresel, sosyal ve yönetişim boyutlarındaki performanslarını içeren sürdürülebilirlik raporlarını da sunmaları beklenmektedir. İşletmeler ve karar vericilerin sürdürülebilir kalkınma ve sürdürülebilirlik raporlamasına verdiği önemle beraber, dünyada sürdürülebilirlik endeksleri yayınlanmaya başlamıştır. Türkiye’ de de 2014 yılından itibaren hesaplanarak yayınlanmaya başlayan Borsa İstanbul Sürdürülebilirlik Endeksine tabi, 30.07.2021 itibariyle 65 adet şirket bulunmaktadır. 2021 yılında Borsa İstanbul ve dünyaca ünlü veri tabanı şirketi Refinitiv arasında imzalanan anlaşma gereği; endekse tabi şirketlerin sürdürülebilirlik performanslarının belirlenebilmesi amacıyla “Çevresel, Sosyal ve Yönetişim (ESG) Skorları” Refinitiv tarafından ölçülmekte ve yayınlanmaktadır. Çalışmada; endekste yer alan 65 adet şirketin sürdürülebilirlik performanslarının ortaya çıkarılması amacıyla, Refinitiv üzerinden alınan ESG skorları, nitel araştırma yöntemlerinden biri olan doküman analizi ile incelenmiş ve karşılaştırılmıştır. Ayrıca çalışmada; endekste yer alan 65 adet şirketin sürdürülebilirlik performanslarına etki eden, şirket düzeyindeki faktörlerin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla; şirketlerin çevresel, sosyal, yönetişim ve genel ESG skorları ile aktif büyüklükleri, karlılık oranları ve finansal kaldıraç oranları arasındaki ilişkiler regresyon yöntemi ile analiz edilmiştir.
Anahtar Kelime: Sürdürülebilir Kalkınma Sürdürülebilirlik Raporlaması Çevresel Sosyal ve Yönetişim (ESG) Skorları.

SUSTAINABILITY REPORTING AND A RESEARCH ON COMPANIES WHICH ARE SUBJECT TO BIST SUSTAINABILITY INDEX

Öz:
Today, the financial reports submitted by the enterprises are no longer considered sufficient by the decision makers and the businesses are expected to submit sustainability reports that include their performance in environmental, social and governance dimensions as well. Since the businesses and the decision makers put the emphasis on the sustainability development and the sustainability reporting, sustainability indices have started to be published in the world.By 30.07.2021, there are 65 companies in Turkey that are subject to Istanbul Stock Exchange (Borsa İstanbul) Sustainability Index, which has been calculated and published since 2014. In order to determine the sustainability performance of the companies subject to the index, “Environmental, Social and Governance (ESG) Scores” are measured and published by Refinitiv, in accordance with the agreement signed between Istanbul Stock Exchange and the world-famous database company in 2021. In the study; with the aim of revealing the sustainability performances of 65 companies in the index, the ESG scores that have been attained via Refinitiv have been examined and compared by document analysis, which is one of the qualitative research methods.In the study, it is also aimed to determine the company-level factors that affect the sustainability performances of 65 companies in the index. For this purpose, the relationships between the environmental, social, governance, and general ESG scores of the companies and their asset sizes, profitability ratios and financial leverage ratios were analyzed by the regression method.
Anahtar Kelime: Sustainable Development Sustainability Reporting Environmental Social and Governance (ESG) Scores.

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akarçay, Ç. (2014). Sürdürülebilirlik Muhasebesi Standartları Kurulu-Sustaınabılıty Accountıng Standards Board. Öneri Dergisi, 11(42), 1-11.
  • Akgül, U. (2010). Sürdürülebilir kalkınma: uygulamalı antropolojinin eylem alanı. Antropoloji, (24), 133-164. An update on the ISSB at COP26, https://www.ifrs.org/news-and-events/news/2021/11/An-update-on-the- ISSB-at-COP26/. (12.04.2022).
  • Anand, S.; Sen, A. (2000). Human development and economic sustainability.World Development, 28, 2029-2049.
  • Aras, G.&Sarıoğlu, G. U. 2015. Kurumsal raporlamada yeni dönem: entegre raporlama, TÜSİAD, Yayın No: T/2015, 10-567.
  • Arowoshegbe, Amos O. – Emmanuel, Uniamikogbo (2016),Sustainability and triple bottom line:an overview of two ınterrelated concepts. Igbinedion University Journal of Accounting, V. 2, August, 88-126.
  • Aşan, D. (2021). Ülkemizde ve dünyada sürdürülebilirlik endeksleri. Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi, (161), 30- 31.
  • Baumgartner, R.J. ; Ebner, D. (2010). Corporate Sustainability Strategies: Sustainability Profiles and Maturity Levels. Sustain. Dev., 18 (2), 76-89.
  • Beder, S. (1994). Politics of sustainable development.
  • Bianchi, R.J., Drew, M.E.&Walk, A.N. (2010).On the responsible investment disclosure practices of the word’s largest pension funds. Accounting Research Journal, Vol. 23 No. 3, 302-318.
  • Borsa İstanbul Sürdürülebilirlik Endeksi, https://borsaistanbul.com/tr/sayfa/165/bist-surdurulebilirlik- endeksleri (20.03.2022).
  • Common, M.S.&Stagl, S. (2005). Ecological economics: an ıntroduction. Cambridge University Press, Cambridge,1-10. https://assets.cambridge.org › excerpt pdf den alındı.
  • Das, D. ; Das, N. Sustainability reporting framework: Comparative analysis of global reporting initiatives and Dow Jones Sustainability Index. Int. J. Sci. Environ. Technol. 2014, 3, 55–66.
  • Environmental, Social and Governance Scores From Refinitiv (2022).1-25.https://www.refinitiv.com › en_us › methodology pdf (14.03.2022).
  • Gao, Y. 2011.CSR in an emerging country: a content analysis of CSR reports of listed companies. Baltic Journal of Management, 6 (2):263-291.
  • Gray, R. H. (1994). Corporate reporting for sustainable development: accounting for sustainability in 2000AD. Environmental values, 3(1), 17-45.
  • GRI, Global Reporting Inıtiative Standarts GRI 1: Foundation 2021 https://www.globalreporting.org/how-to- use-the-gri-standards/gri-standards-english-language (24.02.2022).
  • Herzig, C. ; Schaltegger, S. (2006). Corporate sustainability reporting. An overview. Sustainability accounting and reporting, 301-324.
  • Kamuyu Aydınlatma Platformu/BIST Sürdürülebilirlik Endeksi Şirketleri, https://www.kap.org.tr/tr/Endeksler (23.05.2022).
  • Önce, S., Onay, A. & Yeşilçelebi, G. (2015). Kurumsal sürdürülebilirlik raporlaması ve Türkiye’deki durum. Journal of Economics Finance and Accounting, 2 (2), 230-252.
  • Özdemir, Z.&Pamukçu, F. (2016). Kurumsal sürdürülebilir raporlama sisteminin borsa istanbul sürdürülebilirlik endeksi kapsamındaki işletmelerde analizi. Mali Çözüm Dergisi, 26(134).
  • Özgül, B.&Tarhan Mengi, B. (2016). Kurumsal sürdürülebilirlik ve güvencesi “iç denetim”. İstanbul: Beta Yayıncılık.
  • Çalışkan, A. Ö. Ö. (2012). Sürdürülebilirlik raporlaması. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 5(1), 41-68.
  • Roca, L. C.&Searcy, C. (2012). An analysis of indicators disclosed in corporate sustainability reports. Journal of cleaner production, 20(1), 103-118.
  • Schaltegger, S.; Burritt, R. L. (2010). Sustainability accounting for companies: Catchphrase or decision support for business leaders? Journal of World Business, 45(4), 375-384.
  • Signitzer B, Prexl A. 2008. Corporate sustainability marketing communications: aspects of theory and professionalization.Journal of Public Relations Research20(1): 1–19.
  • Sisaye, S. (2011). Ecological systems approaches to sustainability and organizational development: Emerging trends in environmental and social accounting reporting systems. Leadership & Organization Development Journal.
APA Beyazyol E, Ataman B (2023). SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK RAPORLAMASI VE BIST SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK ENDEKSİNE TABİ ŞİRKETLERDE BİR ARAŞTIRMA. , 110 - 145. 10.14783/maruoneri.1170235
Chicago Beyazyol Emel,Ataman Başak SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK RAPORLAMASI VE BIST SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK ENDEKSİNE TABİ ŞİRKETLERDE BİR ARAŞTIRMA. (2023): 110 - 145. 10.14783/maruoneri.1170235
MLA Beyazyol Emel,Ataman Başak SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK RAPORLAMASI VE BIST SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK ENDEKSİNE TABİ ŞİRKETLERDE BİR ARAŞTIRMA. , 2023, ss.110 - 145. 10.14783/maruoneri.1170235
AMA Beyazyol E,Ataman B SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK RAPORLAMASI VE BIST SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK ENDEKSİNE TABİ ŞİRKETLERDE BİR ARAŞTIRMA. . 2023; 110 - 145. 10.14783/maruoneri.1170235
Vancouver Beyazyol E,Ataman B SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK RAPORLAMASI VE BIST SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK ENDEKSİNE TABİ ŞİRKETLERDE BİR ARAŞTIRMA. . 2023; 110 - 145. 10.14783/maruoneri.1170235
IEEE Beyazyol E,Ataman B "SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK RAPORLAMASI VE BIST SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK ENDEKSİNE TABİ ŞİRKETLERDE BİR ARAŞTIRMA." , ss.110 - 145, 2023. 10.14783/maruoneri.1170235
ISNAD Beyazyol, Emel - Ataman, Başak. "SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK RAPORLAMASI VE BIST SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK ENDEKSİNE TABİ ŞİRKETLERDE BİR ARAŞTIRMA". (2023), 110-145. https://doi.org/10.14783/maruoneri.1170235
APA Beyazyol E, Ataman B (2023). SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK RAPORLAMASI VE BIST SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK ENDEKSİNE TABİ ŞİRKETLERDE BİR ARAŞTIRMA. ÖNERİ, 18(59), 110 - 145. 10.14783/maruoneri.1170235
Chicago Beyazyol Emel,Ataman Başak SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK RAPORLAMASI VE BIST SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK ENDEKSİNE TABİ ŞİRKETLERDE BİR ARAŞTIRMA. ÖNERİ 18, no.59 (2023): 110 - 145. 10.14783/maruoneri.1170235
MLA Beyazyol Emel,Ataman Başak SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK RAPORLAMASI VE BIST SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK ENDEKSİNE TABİ ŞİRKETLERDE BİR ARAŞTIRMA. ÖNERİ, vol.18, no.59, 2023, ss.110 - 145. 10.14783/maruoneri.1170235
AMA Beyazyol E,Ataman B SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK RAPORLAMASI VE BIST SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK ENDEKSİNE TABİ ŞİRKETLERDE BİR ARAŞTIRMA. ÖNERİ. 2023; 18(59): 110 - 145. 10.14783/maruoneri.1170235
Vancouver Beyazyol E,Ataman B SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK RAPORLAMASI VE BIST SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK ENDEKSİNE TABİ ŞİRKETLERDE BİR ARAŞTIRMA. ÖNERİ. 2023; 18(59): 110 - 145. 10.14783/maruoneri.1170235
IEEE Beyazyol E,Ataman B "SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK RAPORLAMASI VE BIST SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK ENDEKSİNE TABİ ŞİRKETLERDE BİR ARAŞTIRMA." ÖNERİ, 18, ss.110 - 145, 2023. 10.14783/maruoneri.1170235
ISNAD Beyazyol, Emel - Ataman, Başak. "SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK RAPORLAMASI VE BIST SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK ENDEKSİNE TABİ ŞİRKETLERDE BİR ARAŞTIRMA". ÖNERİ 18/59 (2023), 110-145. https://doi.org/10.14783/maruoneri.1170235