Yıl: 2023 Cilt: 16 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 79 - 90 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.46483/deuhfed.868458 İndeks Tarihi: 14-03-2023

Klinik Hemşirelerin Profesyonel Benlik Kavramı ile Spiritual Bakım Algıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Öz:
Giriş: Profesyonel benlik, kişinin mesleğe özgü bilgi, beceri, tutum, değer ve inançlarını içselleştirmesidir. Sağlık bakım profesyoneli olan hemşireler, bakım verdikleri bireylerde manevi bakım gereksinimleriyle karşılaşmaktadırlar. Hemşirelikte profesyonel benlik kavramı ile manevi bakım algıları arasındaki ilişkiyi inceleyen araştırmalara ve bu ilişki hakkında yanıtlanması gereken sorulara ihtiyaç bulunduğu düşünülmektedir. Amaç: Bu araştırmada klinik hemşirelerin profesyonel benlik kavramı ile manevi bakım algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Araştırma tanımlayıcı tipte olup, Eylül 2017-Mart 2018 tarihleri arasında bir kamu üniversitesi hastanesinde çalışan 142 hemşire ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak sosyo-demografik veri formu, Profesyonel Benlik Kavramı Ölçeği, Maneviyat ve Manevi Bakımı Algılama Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin istatistiksel değerlendirmesinde tanımlayıcı istatistikler, bağımsız gruplarda t testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), pearson korelasyon testi ve Tukey Post Hoc testi kullanılmıştır. Bulgular: Çalışmaya katılan hemşirelerin yaş ortalamalarının 33.34±8.25, %85’inin kadın, %64’ünün evli, %73’ünün lisans mezunu ve %39’unundahili servislerde çalışmakta oldukları belirlenmiştir. Katılımcıların çalışma yılı ortalamasının 11.85±8.22 yıl olduğu ve %58’indinçalışma şeklinin gündüz ve nöbet şeklinde olduğu, %48’inin atanma olasılığı diğer mesleklere göre daha fazla olduğu için hemşirelik mesleğini seçtikleri belirlenmiştir. Katılımcıların Profesyonel Benlik Kavramı Ölçeği puan ortalamaları 111.24±0.32 olarak belirlenmiştir. Maneviyat ve Manevi Bakımı Algılama Ölçeği puan ortalamaları ise 64.09±0.42 iken, toplam puan madde ortalamaları 3.77±0.42olarak bulunmuştur. Araştırmada hemşirelerin profesyonel benlik kavramı ile maneviyat ve manevi bakımı algılama arasında istatistiksel olarak pozitif yönde orta düzey bir ilişki (r= .42, p= .001) belirlenmiştir.Sonuç: Klinik hemşirelerin profesyonel benlik düzeyi arttıkça maneviyat ve manevi bakım algılarının arttığı sonucuna ulaşılmıştır. Hemşirelik eğitiminde ve hizmet içi eğitimlerde, profesyonel benlik kavramını geliştiren eğitim uygulamalarının içine manevi bakıma ilişkin öğelerin yerleştirilmesi önerilebilir.
Anahtar Kelime: Hemşirelik Manevi Bakım Profesyonel Benlik

Investigation of the Relationship Between the Professional Self Concept and Spiritual Care of Clinical Nurses

Öz:
Background: Professional self is the internalization of knowledge, skills, attitudes, values and belief sspecific to the profession. Nurses, who are healthcare professionals, can encounter spiritual care needs in everyenvironment they are with individuals. However, it is thought that there is a need for studies examining the relationship between professional self-concept and spiritual care perceptions in nursing and questions to be answered about this relationship. Objectives: In this study, it was aimed to examine the relationship between clinical nurses’ professional self-conceptand their perceptions of spiritual care. Methods: The research is descriptive and was conducted with 142 nurses working at Ondokuz Mayıs University Health Application and Research Center (OMÜSUVAM) between September 2017 and March 2018. Sociodemographic data form, Professional Self-Concept Scale, Spirituality and Spiritual Care Perception Scale were used as data collection tools in the study. Descriptive statistics, t-test for in dependent groups, one-wayan alysis of variance (ANOVA), pearson correlation test and Tukey Post Hoc test were used in the statistical evaluation of the data. Results: The meanage of the nurses participating in the study was 33.34±8.25 years, 85% were women, 64% were married, 73% were under graduates, and 39% were working in internal services. The average working year was 11.85±8.22 years, 58% of them stated that they worked during the ayand on duty, 48% of them stated that they chose the nursing profession because the appointment criteria were easier than other professions. Professional Self-Concept Scale meanscore of the participants was 111.24±0.32, Spirituality and Spiritual care Perception Scale means core was 64.09±0.42, and total item mean score was 3.77±0.42. In the study, a statistically positivem oderate relationship (r= .42, p= .001) was determined between nurses’ professional self-concepts and their perception of spirituality and spiritual care. Conclusion: It was concluded that as the professional self level of clinical nurses increased, their perceptions of spirituality and spiritual care increased. In nursing education and in-service training, it may be suggested to place elements of spiritual care into educational practices that develop professional self-concept.
Anahtar Kelime: Nursing Spiritual Care Professional Self

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Adams, K., Hean, S., Sturgis, P. ve Clark, J.M. (2006). Investigating the factors influencing the professional identify of first–year health and social care students. Learning in Health and Social Care, 5(2), 55-68.
  • Adlina, K. (2013). Professionalism in postlicensure nurses in developed countries. Journal of Nursing Education Practise, 3(5): 128-137.
  • Arthur, D. ve Randle, J. (2007). The professional self-concept of nurses: a review of the from 1992-2006. Australian Journal of Advanced Nursing, 24(3), 60-64.
  • Atabek, E.A. ve Karadağ, A. (2013). Hemşirelik esasları: hemşirelik bilimi ve esasları. İstanbul: Akademi Basım ve Yayıncılık.
  • Babamohamadi, H., Ahmadpanah, M.S. ve Ghorbani, R. (2018). Attitudes toward spirituality and spiritual care among ıranian nurses and nursing students: a cross-sectional study. Journal of Religion and Health, 57(4), 1304-1314. doi:10.1007/s10943-017-0485-y
  • Baldacchino, D. (2006). Nursing competencies for spiritual care. Journal of Clinical Nursing, 15(7), 885-896.
  • Birol, L. (2011). Hemşirelik süreci. (10. bs). İzmir: Etki Yayınları; 259-289.
  • Büssing, A., Pilchowska, I. ve Surzykiewicz, J. (2015). Spiritual needs of polish patients with chronic diseases . Journal of Religion and Health, ;54(5), 1524-1542.
  • Coyle, J. (2002). Spirituality and health: towards a frame work for exploring the relationship between sprituality and health. Journal of Advanced Nursing, 37(6), 589-597.
  • Cowin, L. S. ve Hengstberger-Sims, C. (2006). New graduate nurse self-concept and retention: a longitudinal survey. International Journal of Nursing Studies, 43, 59-70.
  • Çelik, A.S., Özdemir, F., Durmaz, H. ve Pasinlioğlu, T. (2014). Hemşirelerin maneviyat ve manevi bakımı algılama düzeyleri ve etkileyen bazı faktörlerin belirlenmesi. Journal of Hacettepe University Faculty of Nursing, 2014, 1(3), 1-12.
  • Çınar, F. ve Eti, A.F. (2017). Spiritüalizm ve hemşirelik: yoğun bakım hastalarında spritüel bakımın önemi. Hemşirelik Akademik Araştırma Dergisi, 3(1), 37-42.
  • Dağhan, S. (2018). Nursing students’ perceptionsof spirituality and spiritual care; an example of Turkey. Journal Religion Health, 18(57), 420–430.
  • Demir, D.Y., Yönder, M., Yorgun, S., Yıldırım Usta Y., Umur, S. ve Aytekin, A. (2014). Hemşirelerin profesyonel tutumları ile bunu etkileyen faktörlerin incelenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 17(3):, 58-164.
  • Demirsoy, N., Değirmen, N. ve Kırımlıoğlu, N. (2011). Holism kavramının sağlık hizmetlerindeki yeri ve önemi. Turkiye Klinikleri J Med Ethics, 19(3), 164-174.
  • Doğan, S. (2013). İnancın hemşireliğe yansıması: spiritual bakım. Sağlık Düşüncesi ve Tıp Kültürü Dergisi, 28:96-97.
  • Eğlence, R. ve Şimşek, N. (2014). Hemşirelerin maneviyat ve manevi bakım hakkındaki bilgilerinin değerlendirilmesi. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(1), 48-53.
  • Ergül, Ş. ve Bayık, A. (2004). Hemşirelik ve manevi bakım. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 8(1), 37-45.
  • Ergül,Ş. ve Temel, B.A. Maneviyat ve manevi bakım dereceleme ölçeğinin Türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirliği. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 23(1), 75-87.
  • Fagermoen, S. (1997). Professional ıdentity: values embedded in meaning ful nursing practice. Journal Advanced Nursing, 25(3), 434-41.
  • Gönenç, İ.M., Akkuzu, G., Altın, D.R. ve Möroy, P. (2016). Hemşirelerin ve ebelerin manevi bakıma ilişkin görüşleri. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(3), 34-38.
  • Gregg, M.F. ve Magilvy, J.K. (2013). Professional identity of japanese nurses: Bonding into nursing. Nursing&Health Sciences, 3(1), 47-55.
  • Hall, J. (2006). Spirituality at the beginning of life. Journal of Clinical Nursing, 15,804-810.
  • Hensel, D. (2011). Relationships among nurses’ professional self-concept, health, and life styles. Western Journal of Nursing Resarch, 33(1), 45-62.
  • Ince, S.C. ve Akhan, L.U. (2016). Nursing students’ perceptions about spirituality and spiritual care. Journal of Education and Research in Nursing, 13(3), 202-208.
  • Kaya, H., Işık, B., Şenyuva, E. ve Kaya, N. (2012). Hemşirelik öğrencilerinin bireysel ve profesyonel değerleri. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 15(1), 18-26.
  • Khorshid, L. ve Gürol, A.G. (2006). Hemşirelik ve spritüel bakım. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 22(1), 233-243.
  • Koren Elaine, M. ve Papamiditriou, C. (2013). Spirituality of staff nurses application of modeling and role modeling theory. Holistic Nursing Practise, 27(1), 37–44.
  • Küçük, L. (2019). Bakımda spiritüal yaklaşım. A. Atabek Aştı T & B. Karadağ A (Der.), Hemşirelik esasları bilgiden uygulamaya: kavramlar-ilkelerbeceriler içinde (ss. 969-976). İstanbul: Akademi Basın ve Yayıncılık, 2. Baskı.
  • Mlinar, S., Tušak, M. ve Karpljuk, D. (2009). Self-concept in intensive care nurses and control group. Nursing Ethics, 16 (3), 328-339.
  • McSherry, W., Draper, P. ve Kendick, D. (2002). The Construct Validity of a Rating Scale Designed to Assess Spirituality and Spiritual Care. International Journal of Nursing Studies, 39(7), 723-734.
  • McSherry, W. ve Jamieson, S. (2011). An online survey of nurses’ perceptions of spirituality and spiritual care. Journal of Clinical Nursing, 20, 1757-1767.
  • Kobya-Bulut, H. ve Meral, B. (2019). Öğrenci hemşirelerin maneviyat ve manevi bakımı algılama düzeyleri ve etkileyen bazı faktörlerin belirlenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 8(4), 353-362.
  • Kostak, A.M. (2007). Hemşirelik bakımının spiritüal boyutu. Fırat Sağlık Hizmetler Dergisi, 2, 105-13.
  • O’Brien, M.R., Kinloch. K., Groves, K.E. ve Jack, B.A. (2019). Meeting patients’ spiritual needs during end of life care: a qualitative study of nurses’ and health care professionals’ perceptions of spiritual caretraining. Journal of Clinical Nursing, 28(1-2), 182-189.
  • Öhlen, J. ve Segesten, K. (1998). The professional identity of the nurse: concept analysis and development. Journal of Advanced Nursing, 28(4), 720-727.
  • Örgev, M. ve Günalan, M. (2011). İşyeri maneviyatı üzerine eleştirel bir değerlendirme. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(2), 51-63.
  • Öz, F. (2004). Human, spiritual requirements and nursing. MN Klinik Bilimler& Doktor, 10, 266-273.
  • Özbaşaran, F., Ergül, S., Temel, A.B., Aslan, G.G. ve Çoban, A. (2011). Turkish nurses’ perceptions of spirituality and spiritual care. Jornal of Clinical Nursing, 20(21-22), 3102-3110.
  • Hiçdurmaz, D. ve Öz, F. (2013). Stresle başetmenin bir boyutu olarak spiritüalite. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 16(1):50-56.
  • Parandavar, N., Rahmanian, A. ve Jahromi, Z.B. (2016). A study of the relationship between nurses’ professional self concept and professional ethics in hospital saffiliated to jahrom university of medical Sciences, Iran. Global Journal of Health Science, 8(4), 82-88.
  • Park. C.L. ve Sacco, S.J. (2017) Heart failure patients’ desires for spiritual care, Perceived Constraints, and unmet spiritual needs: relations with well-being and health-related quality of life. Psychology Health & Medicine, 22(9),1011-1020.
  • Poorgholami, F., Ramezanli, S., Jahromi, M.K. ve Jahromi, Z.B. (2016). Nursing students’ clinical performance and professional self-concept. Bangladesh Journal of Medical Science, 15(1), 57-61.
  • Ramezani, M., Ahmadi, F., Mohammadi, E. ve Kazemadi, A. (2014). Spiritual care in nursing: a concept analysis. Internaitonal Nursing Review, 61(2), 211-219.
  • Sabancıoğulları, S., Doğan, S. ve Bircan, H. (2011). Klinik hemşireleri için profesyonel benlik kavramı ölçeği (HPBKÖ): Geliştirilmesi, geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Türkiye Klinikleri Dergisi, 3(1), 16-28.
  • Sabancıoğulları, S. ve Doğan, S. (2017). Professional self-concept in nurses and related factors. International Journal of Caring Science, 10(3), 1676-1686.
  • Siebens, K., Casterlé, D.B., Abraham, I., Dierckx, K., Braes, T., Darras, E., Yannic, D. (2016). The professional self-image of nurses in belgian hospitals: a cross-sectional questionnaire survey. International Journal of Nursing Study, 43(1), 71- 82.
  • Sullıvan, K.M., Dean, A.S.O.E. (2009). Minn On Academics: OpenEpi: A Web-Based Epidemiologic and Statisticacal Culator for Public Health. Public Health Reports, 124(3): 471-474.
  • Tarhan, G., Kılıç, D. ve Yıldız, E. (2016). Hemşirelerin mesleğe yönelik tutumları ile mesleki profesyonellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Gülhane Tıp Dergisi, 58:411-416.
  • Tiew, L.H., Creedy, D.K. ve Chan, M.F. (2013). Student nurses perspectives of spirituality and spiritual care. Nurse Education Today, 33(6), 574-579.
  • Yılmaz M. (2011). Holistik bakımın bir boyutu. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 14(2):61-70.
  • Woo, HY. ve Tak, YR. (2015). Professional Self concept and caring perception in nursing students. Advanced Science Letters Journal, 88, 79-82.
  • Wong, K.F., Lee, L.Y.K. ve Lee, J.K.L. (2008). Hong Kong enrolled nurses’ perceptions of spirituality and spiritual care. International Nursing Review, 55, 333–340.
  • Yılmaz, M. ve Okyay, N. (2009). Hemşirelerin maneviyat ve manevi bakıma ilişkin görüşleri. Turkish Journal of Research & Development in Nursing, 11(3), 41-52.
APA Aktaş G, güleç keskin s (2023). Klinik Hemşirelerin Profesyonel Benlik Kavramı ile Spiritual Bakım Algıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. , 79 - 90. 10.46483/deuhfed.868458
Chicago Aktaş Gonca,güleç keskin serap Klinik Hemşirelerin Profesyonel Benlik Kavramı ile Spiritual Bakım Algıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. (2023): 79 - 90. 10.46483/deuhfed.868458
MLA Aktaş Gonca,güleç keskin serap Klinik Hemşirelerin Profesyonel Benlik Kavramı ile Spiritual Bakım Algıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. , 2023, ss.79 - 90. 10.46483/deuhfed.868458
AMA Aktaş G,güleç keskin s Klinik Hemşirelerin Profesyonel Benlik Kavramı ile Spiritual Bakım Algıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. . 2023; 79 - 90. 10.46483/deuhfed.868458
Vancouver Aktaş G,güleç keskin s Klinik Hemşirelerin Profesyonel Benlik Kavramı ile Spiritual Bakım Algıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. . 2023; 79 - 90. 10.46483/deuhfed.868458
IEEE Aktaş G,güleç keskin s "Klinik Hemşirelerin Profesyonel Benlik Kavramı ile Spiritual Bakım Algıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi." , ss.79 - 90, 2023. 10.46483/deuhfed.868458
ISNAD Aktaş, Gonca - güleç keskin, serap. "Klinik Hemşirelerin Profesyonel Benlik Kavramı ile Spiritual Bakım Algıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi". (2023), 79-90. https://doi.org/10.46483/deuhfed.868458
APA Aktaş G, güleç keskin s (2023). Klinik Hemşirelerin Profesyonel Benlik Kavramı ile Spiritual Bakım Algıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 16(1), 79 - 90. 10.46483/deuhfed.868458
Chicago Aktaş Gonca,güleç keskin serap Klinik Hemşirelerin Profesyonel Benlik Kavramı ile Spiritual Bakım Algıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi 16, no.1 (2023): 79 - 90. 10.46483/deuhfed.868458
MLA Aktaş Gonca,güleç keskin serap Klinik Hemşirelerin Profesyonel Benlik Kavramı ile Spiritual Bakım Algıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, vol.16, no.1, 2023, ss.79 - 90. 10.46483/deuhfed.868458
AMA Aktaş G,güleç keskin s Klinik Hemşirelerin Profesyonel Benlik Kavramı ile Spiritual Bakım Algıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi. 2023; 16(1): 79 - 90. 10.46483/deuhfed.868458
Vancouver Aktaş G,güleç keskin s Klinik Hemşirelerin Profesyonel Benlik Kavramı ile Spiritual Bakım Algıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi. 2023; 16(1): 79 - 90. 10.46483/deuhfed.868458
IEEE Aktaş G,güleç keskin s "Klinik Hemşirelerin Profesyonel Benlik Kavramı ile Spiritual Bakım Algıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi." Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 16, ss.79 - 90, 2023. 10.46483/deuhfed.868458
ISNAD Aktaş, Gonca - güleç keskin, serap. "Klinik Hemşirelerin Profesyonel Benlik Kavramı ile Spiritual Bakım Algıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi". Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi 16/1 (2023), 79-90. https://doi.org/10.46483/deuhfed.868458