Yıl: 2011 Cilt: 11 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 635 - 650 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Göreve yeni başlayan özel dershane öğretmenlerinin kurumlarındaki çalışma koşullarına ilişkin görüşleri

Öz:
Bu çalışmanın amacı, özel dershanelerde çalışan ve hizmet süresi 5 yıl ve daha az olan öğretmenlerin çalışma koşulları ile ilgili görüşlerini belirlemektir. Araştırmada olgubilim deseni kullanılmıştır. Veriler nitel araştırma yönteminin bir tekniği olan odak grup görüşmesi tekniği ile toplanmıştır. Amaçlı örnekleme tekniklerinden "benzeşik (homojen) örnekleme" tekniği kullanılarak hizmet süresi 5 yıl ve daha az olan 10 özel dershane öğretmeni ile odak grup görüşmesi yapılmıştır. Odak grup görüşmesi video kameraya kaydedilmiş, daha sonra da çözümlenmiştir. Analizlerde betimsel analiz teknikleri kullanılmıştır. Katılımcılar genel olarak özel dershanelerde çalışmanın ilk tercihleri olmadığını; özel dershanelerdeki çalışma koşullarının çok zor ve ağır olduğunu; çalışma koşullarının öğretmenleri genel olarak olumsuz etkilediğini; çalışma koşullarının bu kadar ağır olmasına rağmen aldıkları ücretin de emeklerini karşılamadığını düşünmektedir. Katılımcılar özel dershaneleri açıklamada labirent, karınca yuvası, dantel, kova ile su taşımak, kale, saat, at yarışı, kölelik ve amelelik gibi metaforları kullanmıştır.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

The views of new teachers at private teaching institutions about working conditions

Öz:
The main purpose of the research was to determine the views of teachers about working conditions working at private teaching institutions for 5 years or less. The research was designed as a phenomenology model. The data were collected by focus group interview technique of qualitative research method. 10 teachers from private teaching institutions working for 5 years or less underwent focus group interview by homogeneous sampling, which is one of purposeful sampling techniques. The video recorded focus group, then interview was deciphered. In the analysis process, descriptive analysis techniques were used. Generally, the participants said that working at private teaching institutions was not their first choice, the working conditions there were very difficult and they affected the teachers negatively in general and despite such conditions, their wages were too low. While talking about the private teaching institutions, the participants used such metaphors as maze, ant home, lacework, carrying water with a bucket, castle, watch, horse race, slavery and workmanship.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • Ağan, F. (2002). Özel okullarda, devlet okullarında ve dershanelerde çalışan lise öğretmenlerinin iş tatminlerinin karşılaştırılması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Akgün, M. (2005; Eylül). Özel dershanelere ayrılan ekonomik kaynakların incelenmesi. XIV. Eğitim Bilimleri Kongresi’nde sunulan bildiri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Denizli.
  • Arslan, M. ve Öztürk, A. (2001). Özel dershanelerin üniversite sınavına ilk girişte kazanamayan öğrencilere ÖSS’deki puan getirisi. Eğitim Araştırmaları, 5, 15–20.
  • Asunakutlu, T. (2007). Güven, kültür ve örgütsel yansımaları. R. Erdem ve C. Ş. Çukur (Ed.), Kültürel bağlamda yönetselörgütsel davranış (ss. 231-265). Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
  • Ay, Ü. (2008, Ocak). Dershanelerde ve devlet okullarında çalışan öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeylerini anlamaya ilişkin bir araştırma. Eğitim ve Bilim İşkolunda Çalışan Kadınların Sosyal Hakları ve İş Güvencesi Sempozyumu’nda sunulan bildiri. Eğitim-Sen, Ankara.
  • Bağımsız Eğitimciler Sendikası. (2008). Dershaneler mercek altında: Özel dershanelere velilerin bakışını irdeleyen alan araştırması. http://www.be-sen.org.tr/basinaciklama.asp. adresinden 20 Haziran 2008 tarihinde edinilmiştir.
  • Baştürk, S. ve Doğan, S. (2010). Lise öğretmenlerinin özel dershaneler hakkındaki görüşlerinin incelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7 (2). http://www.insanbilimleri.com adresinden 1 Kasım 2010 tarihinde edinilmiştir.
  • Bogdan, R. C., & Biklen, S. K. (1992). Qualitative research for education: an introduction to theory and methods. Boston: Allyn and Bacon.
  • Büyükdere, B. ve Solmuş, T. (2006). İş ve özel yaşamda kişilerarası güven. http://www.isguc.org/?avc=arc_view. php&ex=271&pg=m. adresinden 10 Mart 2007 tarihinde edinilmiştir.
  • Çağlayan, H. (2008, Ocak). Muz kabuğu piyasasında dershane öğretmenleri-odak grup görüşmesi. Eğitim ve Bilim İşkolunda Çalışan Kadınların Sosyal Hakları ve İş Güvencesi Sempozyumu’nda sunulan bildiri. Eğitim-Sen, Ankara.
  • Çifçili, V. (2007). Dershane öğretmenlerinin öğretmen yeterlilik düzeyleri ve mesleki doyumları arasındaki ilişki. Yayınlanmamış doktora tezi, İstanbul Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Dağlı, S. (2006). Özel dershanelere öğrenci gönderen velilerin dershaneler hakkındaki görüş ve beklentileri (Kahramanmaraş örneği). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Sütçü İmam Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş. Eğitim Sen. (2008). Üniversite öğrencilerinin profili araştırması. http://www.egitimsen.org.tr. Adresinden 20 Haziran 2008 tarihinde edinilmiştir.
  • Ekiz, D. (2003). Eğitimde araştırma yöntem ve metotlarına giriş. Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Gibbs, A. (1997). Focus groups. Social Research Update, 19. Retrieved 12 February 2008 from http://sru.soc.surrey.ac.uk/ SRU19.html.
  • Gilfl ores, J., & Alonso, C. G. (1995). Using focus groups in educational research: Exploring teachers’ perspectives on educational change. Evaluation Review, 19 (4), 84–101.
  • Gök, F. (2004). Eğitimin özelleştirilmesi. N. Balkan ve S. Savran (Ed.), Neoliberalizmin tahribatı içinde (s. 94-110). İstanbul: Metis Yayınları.
  • Gök, F. (2005, Eylül). Üniversiteye girişte umut pazarı. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi’nde sunulan bildiri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Denizli.
  • Greenbaum, T. L. (1998). The handbook for focus group research. California: Sage.
  • İskender, B. M. (2007). Özel dershanelerde animasyon kullanımıyla bilgisayar destekli fen öğretiminin öğrenci başarısına, hatırda tutma düzeyine ve duyuşsal özellikleri üzerine etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Muğla Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Muğla.
  • Kılıç, Z. (1997). Özel dershanelerde fen bilgisinin (maddeyi tanıyalım ünitesi) deneyle öğretilmesinin kavramların kazanılmasına ve hatırlanmasına etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Kırbaç, M. (2004). Öğrencilerin özel dershanelerdeki fizik dersi başarıları ile öğrenci seçme sınavındaki fizik dersi başarıları arasındaki ilişki. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gazi Üniversitesi, Ankara.
  • Korkut, C. (2008). Ortaöğretim kapsamında özel dershanelerdeki coğrafya öğretiminin öğrenci görüşlerine göre değerlendirilmesi: Çanakkale merkez ilçe örneği. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
  • Kroll, T., Barbour, R., & Haris, J. (2007). Using focus groups in disability research. Qualitative Health Research, 17 (5), 690-698.
  • Krueger, R. A., & Casey, M. A. (2000). Focus groups: a practical guide for applied research. California: Sage.
  • Kuş, E. (2003). Nicel-nitel araştırma teknikleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Kutluer, S. (2001). Üniversiteye giriş sınavındaki sistem değişikliğinin ortaöğretim kurumları ve özel dershanelere etkileri üzerine bir inceleme. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2008). Milli eğitim istatistikleri: 2007–2008. Ankara: Yazar.
  • Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2009). Milli eğitim istatistikleri: 2008–2009. Ankara: Yazar.
  • Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2010). Milli eğitim istatistikleri: 2009–2010. Ankara: Yazar.
  • Merriam, S. B. (1988). Case study research in education – a qualitative approach. San Francisco: Jossey-Bass Publishers.
  • Miles, M., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis. London: Sage.
  • Morgan, D. L. (1997). Focus groups as qualitative research. California: Sage.
  • Morgil, İ.,Yılmaz, A. ve Geban, Ö. (2001). Özel dershanelerin üniversiteye girişte öğrenci başarısına etkileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 89–96.
  • Okur, M. (2002). Özel dershanelerin ortaöğretim düzeyinde cebir öğretimindeki yeri ve önemi (bilişsel alan öğrenmeleri açısından). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
  • ÖZDEBİR (2010). Diğer ülkelerde özel dershaneler. http:// www.ozdebir.org.tr/icerik~135_-diger-ulkelerde-durum.html. adresinden 23 Ocak 2011 tarihinde edinilmiştir.
  • Özdem, G. (2007). Türkiye’de 1980 sonrası uygulanan eğitim politikalarının ilköğretim okullarında yarattığı dönüşümün değerlendirilmesi (Ankara ili örneği). Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Öztürk, T. (1994). Türk eğitim sistemi içerisinde özel dershanelerin yeri, gelişmesi ve fonksiyonları (Aydın Körfez Dershaneleri örneğinde). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sivas.
  • Patton, M. Q. (1987). How to use qualitative methods in evaluation. California: Sage.
  • Patton, M. Q. (2002). Qualitative research and evaluation methods. California: Sage.
  • Rossman, G., & Rallis, S. F. (1998). Learning in the field: an introduction to qualitative research. California: Sage.
  • Stewart, D. W., Shamdasani P. N., & Room, D. W. (2007). Focus groups: theory and practice. California: Sage.
  • Subaşı, B. (2005). Dünya’da ve Türkiye’de özel dershaneler. İstanbul: İTO Yayını.
  • Şahin, B. (2002). Özel dershanelerin Türk eğitim sistemindeki yeri ve önemi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Kırıkkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale.
  • Şahin, M. T. (2006). Özel dershanelerde tarih öğretimi ve tarih öğretmenlerinin sorunları (Kastamonu ili örneği). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Tekeli, İ. (2004). Eğitim üzerine düşünmek. Ankara: Türkiye Bilimler Akademisi Yayınları.
  • Terzioğlu, H. (2001). ÖSYM sınavlarına girişte dershanelerdeki kimya eğitiminin katkıları. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Tunay, U. (1992). Lise öğrencilerini özel dershanelere iten faktörler. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Türk Eğitim Derneği [TED]. (2005). Türkiye’de üniversiteye giriş sistemi araştırması ve çözüm önerileri: Sonuç raporu. Ankara: Yazar.
  • Türk Eğitim Derneği [TED]. (2010). Ortaöğretime ve yükseköğretime geçiş sistemi raporu. Basın Bildirisi, (24 Mayıs 2010).
  • Türk Eğitim Sen - Turkish Education Union (2010). Aylık Haber Bülteni, 73, 2–6.
  • Uğraş, K. (2009). Özel dershanelerde çalışan tarih öğretmenlerinin sorunları ve çözüm önerileri (Ankara il örneği). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Uzuner, Y. (1997, Eylül). Niteliksel araştırma yöntemlerinin özellikleri. IV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi’nde sunulan bildiri. Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
  • Uzuner Y. ve Çolak, A. (2004). Zihin engelli çocukların okuma yazma öğrenmeleri ve özel eğitim öğretmenleri: Yarı yapılanmış görüşme araştırması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 4, 242–270.
  • Üren, M. C. (1999). Okullarda ve dershanelerdeki kimya öğretiminin karşılaştırılması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Üstün, P. (2003). Özel dershanelerde kavram haritası metodunun öğrencilerin fen bilgisi test çözme başarılarına etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Wilson, V. (1997). Focus groups: A useful qualitative method for educational research? British Educational Research Journal, 23 (2), 209-224.
  • Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Yıldız, C. (2005). 1980’lerin eğitim politikalarının özel dershanelere etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Yıldız, N. (2008). Neoliberal küreselleşme ve eğitim. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 13–32.
  • Yılmaz, K. (2009). Özel dershane öğretmenlerinin örgütsel güven düzeyleri ile örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 15 (59), 471– 490.
APA YILMAZ K, Altınkurt Y (2011). Göreve yeni başlayan özel dershane öğretmenlerinin kurumlarındaki çalışma koşullarına ilişkin görüşleri. , 635 - 650.
Chicago YILMAZ Kürşad,Altınkurt Yahya Göreve yeni başlayan özel dershane öğretmenlerinin kurumlarındaki çalışma koşullarına ilişkin görüşleri. (2011): 635 - 650.
MLA YILMAZ Kürşad,Altınkurt Yahya Göreve yeni başlayan özel dershane öğretmenlerinin kurumlarındaki çalışma koşullarına ilişkin görüşleri. , 2011, ss.635 - 650.
AMA YILMAZ K,Altınkurt Y Göreve yeni başlayan özel dershane öğretmenlerinin kurumlarındaki çalışma koşullarına ilişkin görüşleri. . 2011; 635 - 650.
Vancouver YILMAZ K,Altınkurt Y Göreve yeni başlayan özel dershane öğretmenlerinin kurumlarındaki çalışma koşullarına ilişkin görüşleri. . 2011; 635 - 650.
IEEE YILMAZ K,Altınkurt Y "Göreve yeni başlayan özel dershane öğretmenlerinin kurumlarındaki çalışma koşullarına ilişkin görüşleri." , ss.635 - 650, 2011.
ISNAD YILMAZ, Kürşad - Altınkurt, Yahya. "Göreve yeni başlayan özel dershane öğretmenlerinin kurumlarındaki çalışma koşullarına ilişkin görüşleri". (2011), 635-650.
APA YILMAZ K, Altınkurt Y (2011). Göreve yeni başlayan özel dershane öğretmenlerinin kurumlarındaki çalışma koşullarına ilişkin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(2), 635 - 650.
Chicago YILMAZ Kürşad,Altınkurt Yahya Göreve yeni başlayan özel dershane öğretmenlerinin kurumlarındaki çalışma koşullarına ilişkin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 11, no.2 (2011): 635 - 650.
MLA YILMAZ Kürşad,Altınkurt Yahya Göreve yeni başlayan özel dershane öğretmenlerinin kurumlarındaki çalışma koşullarına ilişkin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, vol.11, no.2, 2011, ss.635 - 650.
AMA YILMAZ K,Altınkurt Y Göreve yeni başlayan özel dershane öğretmenlerinin kurumlarındaki çalışma koşullarına ilişkin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2011; 11(2): 635 - 650.
Vancouver YILMAZ K,Altınkurt Y Göreve yeni başlayan özel dershane öğretmenlerinin kurumlarındaki çalışma koşullarına ilişkin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2011; 11(2): 635 - 650.
IEEE YILMAZ K,Altınkurt Y "Göreve yeni başlayan özel dershane öğretmenlerinin kurumlarındaki çalışma koşullarına ilişkin görüşleri." Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11, ss.635 - 650, 2011.
ISNAD YILMAZ, Kürşad - Altınkurt, Yahya. "Göreve yeni başlayan özel dershane öğretmenlerinin kurumlarındaki çalışma koşullarına ilişkin görüşleri". Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 11/2 (2011), 635-650.