Yıl: 2023 Cilt: 10 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 26 - 35 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.4274/jtsm.galenos.2022.22043 İndeks Tarihi: 04-05-2023

Pandemi Döneminde Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Polikliniğine Başvuran Çocuklarda Uyku Bozukluğu ve İlişkili Faktörler

Öz:
Amaç: Bu çalışmada, Koronavirüs hastalığı-2019 (COVID-19) pandemisi kısıtlama sürecinde çocukların uyku bozukluğu yaşayıp yaşamadığının, eğer yaşıyorlarsa uyku ile ilgili hangi alanlarda sorun yaşadıklarının saptanması, ayrıca uyku bozukluğunun kronotip ve Koronavirüs anksiyetesi ile ilişkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Nisan-Kasım 2020 tarihleri arasında Kocaeli Üniversitesi Çocuk ve Ergen Psikiyatri polikliniklerine başvuran; ilkokul 1-4. sınıfa giden 98 hasta çalışmaya dahil edilmiştir. Ebeveynlere “Sosyodemografik Bilgi Formu”, “Çocuk Uyku Alışkanlıkları Anketi”, “Çocukluk Dönemi Kronotip Anketi”; çocuklara ise “Koronavirus Anksiyete Ölçeği Kısa Formu” ve pandemi süreci ile ilgili beş maddeden oluşan bilgi formu uygulanmıştır. Bulgular: Uyku alışkanlıkları anketi toplam puanına bakıldığında, grubun %70,4’ünün klinik olarak anlamlı düzeyde uyku sorunu yaşadığı saptanmıştır. Çalışmamızda gözlenen en yaygın uyku bozuklukları; yatma zamanı direnci, uykuya dalmanın gecikmesi ve gece uyanmalarıdır. Ailede fiziksel hastalık (p=0,019), sigara kullanımı (p=0,032), pandemide uyku düzen değişikliği (p=0,002), annenin uyku değişimi (p=0,006), babanın uyku değişimi (p=0,035), ve iştah değişimi (p=0,010) ile uyku bozukluğu arasında anlamlı ilişki saptanmıştır. Kronotip ölçeğine göre 66 çocuğun sabahçı, 31 çocuğun ara form, bir çocuğun ise akşamcı olduğu gözlenmiştir. Çocukların Koronavirüse yönelik anksiyetesinin düşük olduğu saptanmıştır. Sonuç: Çalışmamız, çocuklarda pandemi döneminde uyku bozukluğunun belirgin düzeyde olduğunu ancak bu durumun pandemi ile ilişkili anksiyete ya da kronotip ile ilgili sorunlardan çok, uyku düzenlerindeki değişiklik ve ebeveynlerin uykusundaki değişimlerden kaynaklandığını göstermektedir. Polikliniklere başvuran hastaların uyku ile ilgili sorunları değerlendirilirken bu faktörlerin sorgulanması ve bu yönde düzenlemeler yapılması yararlı olacaktır.
Anahtar Kelime:

Sleep Disorders and Associated Factors in Children Who Admitted to the Child and Adolescent Psychiatry Outpatient Clinics During the Pandemic

Öz:
Objective: This study determined whether children have sleep disorders during the Coronavirus disease-2019 (COVID-19) pandemic restriction process, and if they do, to determine in which areas they have problems with sleep, as well as to examine the relationship of sleep disorder with chronotype and coronavirus anxiety. Materials and Methods:In April-November 2020, 98 patients attending Kocaeli University Child Psychiatry clinics and attending primary school 1-4th grade were recruited. “Sociodemographic Form”, “Child Sleep Habits Questionnaire”, and “Children’s Chronotype Questionnaire” were applied to the parents. The short form of the “Coronavirus Anxiety Scale” and the information form about the pandemic process were applied to the children. Results: According to the sleep habits questionnaire, 70.4% of the group had clinically significant sleep problems. The most common sleep disorders observed in our study; are bedtime resistance, delayed falling asleep, and nighttime awakenings. A significant relationship was found between physical illness in the family (p=0.019), smoking (p=0.032), sleep pattern change during the pandemic (p=0.002), sleep change of the mother (p=0.006) and/or father (p=0.035), change in appetite (p=0.010), and sleep disorder. According to the chronotype scale, 66 children were morning and children’s anxiety toward coronavirus was low. Conclusion: Our study shows that sleep disturbance in children is marked during the pandemic period, but this is due to changes in sleep patterns and parents’ sleep rather than problems related to anxiety or chronotype associated with the pandemic. It will be useful to question these factors and make arrangements in this direction when evaluating the sleep-related problems of patients who apply to outpatient clinics.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • 1. van Litsenburg RRL, Waumans RC, van den Berg G, Gemke RJ. Sleep habits and sleep disturbances in Dutch children: a population-based study. Eur J Pediatr 2010;169:1009-15.
  • 2. Dahl RE, Lewin DS. Pathways to adolescent health sleep regulation and behavior. J Adolesc Health 2002;31(6 Suppl):175-84.
  • 3. Walker MP, van der Helm E. Overnight therapy? The role of sleep in emotional brain processing. Psychol Bull 2009;135:731-48.
  • 4. Öncel S, Akcan A, Meydanlıoğlu A. Sağlığın geliştirilmesi ve hastalıkların önlenmesi, okul çağı çocuklarında uyku. Gözüm S. (Ed.). Okul Dönemindeki Çocukların Sağlığının Geliştirilmesi. 1. Basım, Vize Basın Yayın, Ankara. 2016;228-32.
  • 5. Hart CN, Palermo TM, Rosen CL. Health-related quality of life among children presenting to a pediatric sleep disorders clinic. Behav Sleep Med 2005;3:4-17.
  • 6. Durcan G. Relationship between psychopathology and disease parameters of sleep habits of children and adolescents with familial mediterranean fever. İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Tıpta Uzmanlık Tezi; 2018.
  • 7. Cagle CS. School Aged Child. In Edelman. Mandle CL. (Eds.) Health promotion: throughout the life Span. 7th Ed., St.Louis: Mosby, 2010;578.
  • 8. Lee S, Crain TL, McHale SM, Almeida DM, Buxton OM. Daily antecedents and consequences of nightly sleep. J Sleep Res 2017;26:498-509.
  • 9. Jiao WY, Wang LN, Liu J, Fang SF, Jiao FY, Pettoello-Mantovani M, Somekh E. Behavioral and Emotional Disorders in Children during the COVID-19 Epidemic. J Pediatr 2020;221:264-266.e1.
  • 10. Xiao H, Zhang Y, Kong D, Li S, Yang N. The Effects of Social Support on Sleep Quality of Medical Staff Treating Patients with Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) in January and February 2020 in China. Med Sci Monit 2020;26:e923549. doi: 10.12659/MSM.923549.
  • 11. Owens JA, Spirito A, McGuinn M. The Children’s Sleep Habits Questionnaire (CSHQ): psychometric properties of a survey instrument for school-aged children. Sleep 2000;23:1043-51.
  • 12. Perdahlı Fiş N, Arman A, Ay P, Topuzoğlu A, Güler AS, Gökçe İmren S, Ersu R, Berkem M. The validity and the reliability of Turkish version of children’s sleep habits Qquestionnaire. Anatolian Journal of Psychiatry 2010;11:151-60.
  • 13. Werner H, Lebourgeois MK, Geiger A, Jenni OG. Assessment of chronotype in four-to eleven-year-old children: reliability and validity of the Children’s Chronotype Questionnaire (CCTQ). Chronobiol Int 2009;26:992-1014.
  • 14. Dursun OB, Ogutlu H, Esin IS. Turkish validation and adaptation of Children’s Chronotype Questionnaire (CCTQ). Eurasian J Med 2015;47:56-61.
  • 15. Lee SA. Coronavirus Anxiety Scale: A brief mental health screener for COVID-19 related anxiety. Death Stud 2020;44:393-401.
  • 16. Biçer İ, Çakmak C, Demir H, Kurt ME. Coronavirus Anxiety Scale Short Form: Turkish Validity and Reliability Study. Anatol Clin 2020;25(Special Issue on COVID 19):216-25.
  • 17. Durmuş H, Solak Y, Kaya E, Canbolat H. Prevalence of Sleep Disorders in Primary School Children and its Relationship with Obesity. J Curr Pediatr 2020;19:303-10.
  • 18. Bruni O, Malorgio E, Doria M, Finotti E, Spruyt K, Melegari MG, Villa MP, Ferri R. Changes in sleep patterns and disturbances in children and adolescents in Italy during the Covid-19 outbreak. Sleep Med 2022;91:166-74.
  • 19. Bhargava S. Diagnosis and management of common sleep problems in children. Pediatr Rev 2011;32:91-8; quiz 99.
  • 20. Ward TM, Rankin S, Lee KA. Caring for children with sleep problems. J Pediatr Nurs. 2007;22:283-96.
  • 21. Wearick-Silva LE, Richter SA, Viola TW, Nunes ML; COVID-19 Sleep Research Group. Sleep quality among parents and their children during COVID-19 pandemic. J Pediatr (Rio J) 2022;98:248-55.
  • 22. Cellini N, Giorgio E, Mioni G, Riso D. Sleep and Psychological Difficulties in Italian School-Age Children During COVID-19 Lockdown. J Pediatr Psychol 2021;46:153-67.
  • 23. T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. COVID-19 (SARS- COV-2 Enfeksiyonu) Genel Bilgiler, Epidemiyoloji Ve Tanı. Bilimsel Danışma Kurulu Çalışması. 2020. URL: https://covid19.saglik.gov.tr/ Eklenti/39551/0/covid-19rehberigenelbilgilerepidemiyolojivetanip df.pdf.
  • 24. Gokdemir Y, Civelek E, Cakir B, Demir A, Kocabaş CN, Ikizoğlu NB, Karakoc F, Karadag B, Ersu R. Prevalence of sleep-disordered breathing and associated risk factors in primary school children in urban and rural environments. Sleep Breath 2021;25:915-22.
  • 25. Sun K, Zhang Y, Tian Y, Jiang X. Environmental tobacco smoke exposure and risk of habitual snoring in children: a meta-analysis. J Epidemiol Community Health 2018;72:1064-70.
  • 26. Petit D, Touchette E, Tremblay RE, Boivin M, Montplaisir J. Dyssomnias and parasomnias in early childhood. Pediatrics 2007;119:e1016-25.
  • 27. Roberts CM, Harper KL, Bistricky SL, Short MB. Bedtime behaviors: Parental mental health, parental sleep, parental accommodation, and children’s sleep disturbance. Children’s Health Care 2020;49:115-33.
  • 28. Boergers J, Hart C, Owens JA, Streisand R, Spirito A. Child sleep disorders: associations with parental sleep duration and daytime sleepiness. J Fam Psychol 2007;21:88-94.
  • 29. Meltzer LJ, Montgomery-Downs HE. Sleep in the family. Pediatr Clin North Am 2011;58:765-74.
  • 30. Hogenkamp PS, Nilsson E, Nilsson VC, Chapman CD, Vogel H, Lundberg LS, Zarei S, Cedernaes J, Rångtell FH, Broman JE, Dickson SL, Brunstrom JM, Benedict C, Schiöth HB. Acute sleep deprivation increases portion size and affects food choice in young men. Psychoneuroendocrinology 2013;38:1668-74.
APA Çimen İ, Çetin E, H, ÇAKIN MEMIK N (2023). Pandemi Döneminde Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Polikliniğine Başvuran Çocuklarda Uyku Bozukluğu ve İlişkili Faktörler. , 26 - 35. 10.4274/jtsm.galenos.2022.22043
Chicago Çimen İrem Damla,Çetin Ezgi, Hilal Fındık,ÇAKIN MEMIK NURSU Pandemi Döneminde Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Polikliniğine Başvuran Çocuklarda Uyku Bozukluğu ve İlişkili Faktörler. (2023): 26 - 35. 10.4274/jtsm.galenos.2022.22043
MLA Çimen İrem Damla,Çetin Ezgi, Hilal Fındık,ÇAKIN MEMIK NURSU Pandemi Döneminde Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Polikliniğine Başvuran Çocuklarda Uyku Bozukluğu ve İlişkili Faktörler. , 2023, ss.26 - 35. 10.4274/jtsm.galenos.2022.22043
AMA Çimen İ,Çetin E, H,ÇAKIN MEMIK N Pandemi Döneminde Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Polikliniğine Başvuran Çocuklarda Uyku Bozukluğu ve İlişkili Faktörler. . 2023; 26 - 35. 10.4274/jtsm.galenos.2022.22043
Vancouver Çimen İ,Çetin E, H,ÇAKIN MEMIK N Pandemi Döneminde Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Polikliniğine Başvuran Çocuklarda Uyku Bozukluğu ve İlişkili Faktörler. . 2023; 26 - 35. 10.4274/jtsm.galenos.2022.22043
IEEE Çimen İ,Çetin E, H,ÇAKIN MEMIK N "Pandemi Döneminde Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Polikliniğine Başvuran Çocuklarda Uyku Bozukluğu ve İlişkili Faktörler." , ss.26 - 35, 2023. 10.4274/jtsm.galenos.2022.22043
ISNAD Çimen, İrem Damla vd. "Pandemi Döneminde Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Polikliniğine Başvuran Çocuklarda Uyku Bozukluğu ve İlişkili Faktörler". (2023), 26-35. https://doi.org/10.4274/jtsm.galenos.2022.22043
APA Çimen İ, Çetin E, H, ÇAKIN MEMIK N (2023). Pandemi Döneminde Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Polikliniğine Başvuran Çocuklarda Uyku Bozukluğu ve İlişkili Faktörler. Türk Uyku Tıbbı Dergisi, 10(1), 26 - 35. 10.4274/jtsm.galenos.2022.22043
Chicago Çimen İrem Damla,Çetin Ezgi, Hilal Fındık,ÇAKIN MEMIK NURSU Pandemi Döneminde Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Polikliniğine Başvuran Çocuklarda Uyku Bozukluğu ve İlişkili Faktörler. Türk Uyku Tıbbı Dergisi 10, no.1 (2023): 26 - 35. 10.4274/jtsm.galenos.2022.22043
MLA Çimen İrem Damla,Çetin Ezgi, Hilal Fındık,ÇAKIN MEMIK NURSU Pandemi Döneminde Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Polikliniğine Başvuran Çocuklarda Uyku Bozukluğu ve İlişkili Faktörler. Türk Uyku Tıbbı Dergisi, vol.10, no.1, 2023, ss.26 - 35. 10.4274/jtsm.galenos.2022.22043
AMA Çimen İ,Çetin E, H,ÇAKIN MEMIK N Pandemi Döneminde Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Polikliniğine Başvuran Çocuklarda Uyku Bozukluğu ve İlişkili Faktörler. Türk Uyku Tıbbı Dergisi. 2023; 10(1): 26 - 35. 10.4274/jtsm.galenos.2022.22043
Vancouver Çimen İ,Çetin E, H,ÇAKIN MEMIK N Pandemi Döneminde Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Polikliniğine Başvuran Çocuklarda Uyku Bozukluğu ve İlişkili Faktörler. Türk Uyku Tıbbı Dergisi. 2023; 10(1): 26 - 35. 10.4274/jtsm.galenos.2022.22043
IEEE Çimen İ,Çetin E, H,ÇAKIN MEMIK N "Pandemi Döneminde Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Polikliniğine Başvuran Çocuklarda Uyku Bozukluğu ve İlişkili Faktörler." Türk Uyku Tıbbı Dergisi, 10, ss.26 - 35, 2023. 10.4274/jtsm.galenos.2022.22043
ISNAD Çimen, İrem Damla vd. "Pandemi Döneminde Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Polikliniğine Başvuran Çocuklarda Uyku Bozukluğu ve İlişkili Faktörler". Türk Uyku Tıbbı Dergisi 10/1 (2023), 26-35. https://doi.org/10.4274/jtsm.galenos.2022.22043