GIDA SEKTÖRÜNDEKİ FİRMALARDA KURUMLAR VERGİSİ VE DURAN VARLIK DEĞİŞİMİNİN KARLILIK ÜZERİNDEKİ UZUN DÖNEM ETKİLERİ: BİST ÖRNEĞİ
Yıl: 2023 Cilt: 33 Sayı: 176 Sayfa Aralığı: 335 - 353 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 04-05-2023
GIDA SEKTÖRÜNDEKİ FİRMALARDA KURUMLAR VERGİSİ VE DURAN VARLIK DEĞİŞİMİNİN KARLILIK ÜZERİNDEKİ UZUN DÖNEM ETKİLERİ: BİST ÖRNEĞİ
Öz: İşletmelerin, sürekliliğini sağlamak amacıyla yapmış olduğu faaliyetler, ülke ekonomisi ve işletmeler açısından büyük önem arz etmektedir. İşletmeler ekonomik olarak büyümeyi sağlamak, piyasa değerini ve karlılığını arttırmak gibi planlarını gerçekleştirmek amacıyla çeşitli faaliyetlerde bulunmaktadırlar. İşletmelerin bu faaliyetleri arasında duran varlık yatırımları önemli bir yer tutmaktadır. Duran varlık yatırımlarının işletmelerin gelecekteki nakit akışlarına önemli etkisi olduğu açıktır. Bu amaçla yöneticilerin yatırım kararları arasında öncelikli olarak duran varlık yatırımları gelmektedir. Çalışmanın amacı uzun vadeli duran varlık yatırımları, vergi oranlarındaki değişiklikler ve vergi tutarlarının net kar üzerinde uzun dönemdeki etkisini ortaya koymaktır. Çalışmada Borsa İstanbul’da Gıda, İçecek, Tütün sektöründe faaliyet gösteren on adet firmanın on yıllık mali tablolarından elde edilen veriler panel veri analizi ile incelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, işletmelerin net karlılığı ile duran varlık yatırımları ve vergi tutarları arasında uzun dönemde bir ilişki olmadığı, fakat net karlılık ile vergi oranları arasında uzun dönemli bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Ortalama Grup Dinamik En Küçük Kareler Tahmincisi testi sonuçlarına göre, duran varlık yatırımlarında meydana gelen artışların net karı olumlu yönde etkilediği, vergi tutarı ve vergi oranlarındaki artışın net karı olumsuz yönde etkilediği tespit edilmiştir. Nedensellik testine göre ise, duran varlık yatırımları, vergi tutarları ve vergi oranlarının net karı etkilediği ortaya konulmuştur.
Anahtar Kelime: LONG-TERM EFFECTS OF CORPORATE TAX AND FIXED ASSETS CHANGE ON PROFITABILITY IN FOOD COMPANIES: BIST EXAMPLE
Öz: Activities carried out in order to ensure the continuity of enterprises, are of great importance in terms of the country’s economy and enterprises. Enterprises are engaged in various activities in order to realize their plans, such as ensuring economic growth, increasing market value and profitability. Among these activities of enterprises occupy a significant place in non-current asset investments. It is clear that non-current assets investments have a significant impact on the future cash flow of enterprises. For this purpose, among the investment decisions of managers for this purpose are primarily non-current asset investments. The aim of the study reveals the long-term non-current asset investment, changes in tax rates and long term effect on tax amounts on net profit. In the study, the data obtained from the ten-year financial statements of ten companies operating in the Food, Beverage and Tobacco sector in Borsa Istanbul were analyzed by panel data analysis. According to the results of the research, it was established that there is no long-term relationship between the net profitability of enterprises and non-current assets investments and tax amounts, but there is a long-term relationship between net profitability and tax rates. According to the results of the Average Group Dynamic Least Squares Estimator test, it has been determined that the increases in non-current assets investments have a positive effect on net profit, while the increase in tax amount and tax rates have a negative effect on net profit. According to the causality test, it has been revealed that non-current assets investments, tax amounts and tax rates affect net profit.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akdoğan N, Gedik, M., Günel, T. (2020). Seçilmiş Geçiş Ekonomileri ve Türkiye’de Vergi Türlerinin Yatırımlar Üzerindeki Etkisi: Panel Veri Analizi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 9(3), 2179-2200.
- Almeida, H., Campello, M. (2007). Financial constraints, asset tangibility, and corporate investment. The Review of Financial Studies, 20(5), 1429-1460.
- Aydin, K., Bulu, I., Ozbay, E. (2007). Subwavelength resolution with a negative-index metamaterial superlens. Applied physics letters, 90(25), 254102
- Becker, J., Fuest, C., Riedel, N. (2012). Corporate tax effects on the quality and quantity of FDI. European Economic Review, 56(8), 1495-1511.
- Bénassy Q. A., Fontagné L., Lahrèche R. A., How does FDI react to corporate taxation, “Int. Tax Public Finance” 2005, no. 12 (5), pp. 583-603
- Bonucchi, M., Ferrari, M., Tomasini, S., and Tsenova, T. (2015). “Tax Policy, İnvestment Decisions and Economic Growth”. Revue de l’OFCE. no:5, 225-262.
- Bucovetsky, S., Wilson, J. D. (1991). Tax competition with two tax instruments. Regional science and urban Economics, 21(3), 333-350.
- Bunescu, L., Comaniciu, C. (2014). Analysis of correlation between tax revenue and other economic indicators in European Union member states. Studies in Business & Economics, (9)1, 24-34.
- Cassou, S. P. (1997). The link between tax rates and foreign direct investment. Applied Economics, 29(10), 1295-1301.)
- Demircan, E. S. (2003). Vergilendirmenin ekonomik büyüme ve kalkınmaya etkileri. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21.
- Devereux, M. P. and Freeman, H. (1995). The impact of tax on foreign direct investment: empirical evidence and the implications for tax integration schemes, International Tax and Public Finance, 2(1), s. 85-106.
- Dreßler, D. (2012). “The Impact of Corporate Taxes on Investment-An Explanatory Empirical Analysis for Interested Practitioners”, Zentrum für Europäische Wirtschaftsforschung (ZEW) Erişim Adresi: ftp://ftp.zew.de/ pub/zew-docs/dp/dp12040.pdf Erişim tarihi: 20.02.2023.
- Kaya D. ve Ezanoğlu, Z. (2020). OECD Ülkelerinde Kurumlar Vergisi Oranlarının Doğrudan Yabancı Yatırımlar Üzerine Etkisi. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, Sonbahar Özel Sayı I/II, 30-37.
- Erdinç, N. Y. (2020). Borsa İstanbul’da İşlem Gören İmalat İşletmelerinin Karlılığını Etkileyen İşletmeye Özgü ve Makroekonomik Değişkenlerin Analizi. Third Sector Social Economic Review, 55(4), 2108-2125.
- Erol, I. ve Tırtıroğlu, D. (2008). The Inflation-Hedging Properties Of Turkish REITs, Applied Economics, 40(20), 2671-2696.
- Grubert, H. and Mutti, J. (2000). Do taxes influence where US corporations invest?. National Tax Journal, 53(4), 825-839.)
- Gündoğdu, S. (2022). Türkiye’de Vergi Denetiminde Etkinlik; Dolayli ve Dolaysiz Vergiler Bağlamında İnceleme. 19 Mayıs Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 161-172.
- Özel, H. ve Akaner, U. (2020). Seçilmiş Değişkenlerin Doğrudan Yabancı Yatırımlara Etkisi: Türkiye Örneği. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 15(2), 95-110
- SPK, Merkezi Kayıt Kuruluşu, Erişim Adresi: https://www.vap.org.tr/ Erişim Tarihi: 2023.01.10
- Indriyani, E. (2017). Pengaruh ukuran perusahaan dan profitabilitas terhadap nilai perusahaan. Akuntabilitas, 10(2), 333–348
- Ionita, C. and Dinu, E. (2021). The effect of intangible assets on sustainable growth and firm value–Evidence on intellectual capital investment in companies listed on Bucharest Stock Exchange. Kybernetes.
- James, S. (2009). Tax and non-tax incentives and investments: evidence and policy implications. FIAS, The World Bank Group.
- Jeza, M. T., Hassen, A. A. and Ramakrishna, G. (2016). The Impact of Foreign Direct Investment (Fdi) Flows on Aggregate and Disaggregate Tax Revenues in Ethiopia: A Bounds Test with a Structural Break’. Asian-African Journal of Economics and Econometrics, 16(2), 171-201.
- Justman, M., Thisse, J. F. and Van Ypersele, T. (2001). Fiscal competition and regional differentiation (No. UCL-Université Catholique de Louvain). Monaster Center for Economic Research, Ben-Gurion University of the Negev.
- Lahrèche R., A. (2006). Who’s afraid of tax competition. Harmless tax competition from the new European member states. CEPII, (2006-11).
- Lee, Y., Gordon, R. H. (2005). Tax structure and economic growth. Journal of Public Economics, 89, 1027-1043.
- Mintz, J. (1995). The corporation tax: A survey. Fiscal Studies, 16(4), 23- 68.
- Mintz, J. M. (1990). Corporate tax holidays and investment. The World Bank Economic Review, 4(1), 81-102.)
- Muter, N. , (2001). Vergi Teorisi, 2. Bs. Manisa
- Nistor, I. A. and Păun, D. (2013). Taxation and its effect on foreign direct investments–the case of Romania. Financial Sciences. Nauki o Finansach, (3 (16), 37-47.
- Nunes, P. J., Serrasqueiro, Z. M. And Sequeira, T. N. (2009). Profitability in Portuguese Service IndustiesA Panel Approach, The Service Industy Journal, 29(5) , 693-707.
- Ojeka, S. A., Kelobo, O. F., Opeyemi, A., Dahunsi, O. and Adegboye, A. (2021). Tax rates and foreign direct investments in Sub-Sahara Africa.
- European Journal of Accounting, Auditing and Finance Research, 9(5), 1-15.) Pratheepan, T. (2014).A Panel Data Anaylsis of Profitability Determinants Empirical Results From Sri Lankan Manufacturing Companies, International Journal of Economics, Commerce and Management, II, (12), 1-9.
- Purwaka, A. J., Firmansyah, A., Qadri, R. A., Dinarjito, A. and Arfiansyah, Z. (2022). Cost of capital, corporate tax plannings, and corporate social responsibility disclosure. Jurnal Akuntansi, 26(1), 1-22.
- Sağdıç, E. N. and Aydın, D. (2021). Dolaylı ve dolaysız vergiler ile ekonomik büyüme arasındaki nedensellik ilişkisi: Türkiye örneği (2006- 2018). International Journal of Public Finance, 6(1), 21-46.
- Sarısoy, İ., Koç, S. (2010). Doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının kurumlar vergisi gelirleri üzerindeki etkisinin ekonometrik analizi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 36, 133-153.
- Sentance, A. (2012). Regression Analysis of Taxation, Economic Growth and Foreign Direct İnvestment, Erişim Adresi: PwC. https://www.pwc.com/ gx/en/paying-taxes/assets/economic-analysis-andrew-sentance.pdf Erişim tarihi: 20.02.2023.
- Soylu, N., Uygurtürk, H. and Korkmaz, T. (2018). Maddi Duran Varlık Alımı Duyurularının Pay Getirilerine Etkisi: BİST Dokuma, Giyim Eşyası ve Deri Sektörü Üzerine Bir Araştırma. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (79), 67-80.
- Sudsawasd, S. (2008). Taxation, business regulation, and foreign direct investment in East Asia. Deepening economic integration-The ASEAN economic community and beyond. Chiba IDE-JETRO: ERIA Research Project Report, 239-265.
- Şaşmaz, M. Ü. ve Yayla, Y. E. (2019). Vergilerin Makroekonomik Etkilerinin Değerlendirilmesine Yönelik Bir Literatür İncelemesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (41), 317-328.
- Şaşmaz, M. Ü. ve Yayla, Y. E. (2018). Vergilerin ve Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımlarının Ekonomik Kalkınma Üzerindeki Etkisi: Avrupa Birliği Geçiş Ekonomileri Örneği. Maliye Dergisi, 174, 315-336.
APA | yildiz F, YANIK A, TÜRKOĞLU D (2023). GIDA SEKTÖRÜNDEKİ FİRMALARDA KURUMLAR VERGİSİ VE DURAN VARLIK DEĞİŞİMİNİN KARLILIK ÜZERİNDEKİ UZUN DÖNEM ETKİLERİ: BİST ÖRNEĞİ. , 335 - 353. |
Chicago | yildiz Ferah,YANIK AHMET,TÜRKOĞLU DAMLA GIDA SEKTÖRÜNDEKİ FİRMALARDA KURUMLAR VERGİSİ VE DURAN VARLIK DEĞİŞİMİNİN KARLILIK ÜZERİNDEKİ UZUN DÖNEM ETKİLERİ: BİST ÖRNEĞİ. (2023): 335 - 353. |
MLA | yildiz Ferah,YANIK AHMET,TÜRKOĞLU DAMLA GIDA SEKTÖRÜNDEKİ FİRMALARDA KURUMLAR VERGİSİ VE DURAN VARLIK DEĞİŞİMİNİN KARLILIK ÜZERİNDEKİ UZUN DÖNEM ETKİLERİ: BİST ÖRNEĞİ. , 2023, ss.335 - 353. |
AMA | yildiz F,YANIK A,TÜRKOĞLU D GIDA SEKTÖRÜNDEKİ FİRMALARDA KURUMLAR VERGİSİ VE DURAN VARLIK DEĞİŞİMİNİN KARLILIK ÜZERİNDEKİ UZUN DÖNEM ETKİLERİ: BİST ÖRNEĞİ. . 2023; 335 - 353. |
Vancouver | yildiz F,YANIK A,TÜRKOĞLU D GIDA SEKTÖRÜNDEKİ FİRMALARDA KURUMLAR VERGİSİ VE DURAN VARLIK DEĞİŞİMİNİN KARLILIK ÜZERİNDEKİ UZUN DÖNEM ETKİLERİ: BİST ÖRNEĞİ. . 2023; 335 - 353. |
IEEE | yildiz F,YANIK A,TÜRKOĞLU D "GIDA SEKTÖRÜNDEKİ FİRMALARDA KURUMLAR VERGİSİ VE DURAN VARLIK DEĞİŞİMİNİN KARLILIK ÜZERİNDEKİ UZUN DÖNEM ETKİLERİ: BİST ÖRNEĞİ." , ss.335 - 353, 2023. |
ISNAD | yildiz, Ferah vd. "GIDA SEKTÖRÜNDEKİ FİRMALARDA KURUMLAR VERGİSİ VE DURAN VARLIK DEĞİŞİMİNİN KARLILIK ÜZERİNDEKİ UZUN DÖNEM ETKİLERİ: BİST ÖRNEĞİ". (2023), 335-353. |
APA | yildiz F, YANIK A, TÜRKOĞLU D (2023). GIDA SEKTÖRÜNDEKİ FİRMALARDA KURUMLAR VERGİSİ VE DURAN VARLIK DEĞİŞİMİNİN KARLILIK ÜZERİNDEKİ UZUN DÖNEM ETKİLERİ: BİST ÖRNEĞİ. Mali Çözüm, 33(176), 335 - 353. |
Chicago | yildiz Ferah,YANIK AHMET,TÜRKOĞLU DAMLA GIDA SEKTÖRÜNDEKİ FİRMALARDA KURUMLAR VERGİSİ VE DURAN VARLIK DEĞİŞİMİNİN KARLILIK ÜZERİNDEKİ UZUN DÖNEM ETKİLERİ: BİST ÖRNEĞİ. Mali Çözüm 33, no.176 (2023): 335 - 353. |
MLA | yildiz Ferah,YANIK AHMET,TÜRKOĞLU DAMLA GIDA SEKTÖRÜNDEKİ FİRMALARDA KURUMLAR VERGİSİ VE DURAN VARLIK DEĞİŞİMİNİN KARLILIK ÜZERİNDEKİ UZUN DÖNEM ETKİLERİ: BİST ÖRNEĞİ. Mali Çözüm, vol.33, no.176, 2023, ss.335 - 353. |
AMA | yildiz F,YANIK A,TÜRKOĞLU D GIDA SEKTÖRÜNDEKİ FİRMALARDA KURUMLAR VERGİSİ VE DURAN VARLIK DEĞİŞİMİNİN KARLILIK ÜZERİNDEKİ UZUN DÖNEM ETKİLERİ: BİST ÖRNEĞİ. Mali Çözüm. 2023; 33(176): 335 - 353. |
Vancouver | yildiz F,YANIK A,TÜRKOĞLU D GIDA SEKTÖRÜNDEKİ FİRMALARDA KURUMLAR VERGİSİ VE DURAN VARLIK DEĞİŞİMİNİN KARLILIK ÜZERİNDEKİ UZUN DÖNEM ETKİLERİ: BİST ÖRNEĞİ. Mali Çözüm. 2023; 33(176): 335 - 353. |
IEEE | yildiz F,YANIK A,TÜRKOĞLU D "GIDA SEKTÖRÜNDEKİ FİRMALARDA KURUMLAR VERGİSİ VE DURAN VARLIK DEĞİŞİMİNİN KARLILIK ÜZERİNDEKİ UZUN DÖNEM ETKİLERİ: BİST ÖRNEĞİ." Mali Çözüm, 33, ss.335 - 353, 2023. |
ISNAD | yildiz, Ferah vd. "GIDA SEKTÖRÜNDEKİ FİRMALARDA KURUMLAR VERGİSİ VE DURAN VARLIK DEĞİŞİMİNİN KARLILIK ÜZERİNDEKİ UZUN DÖNEM ETKİLERİ: BİST ÖRNEĞİ". Mali Çözüm 33/176 (2023), 335-353. |