Yıl: 2022 Cilt: Sayı: 56 Sayfa Aralığı: 63 - 84 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.21563/sutad.1222225 İndeks Tarihi: 04-05-2023

GENERAL NİKOLAY NİKOLAYEVİÇ YUDENİÇ HAKKINDA BİYOGRAFİK BİR DEĞERLENDİRME

Öz:
Nikolay Nikolayeviç Yudeniç 1862 yılında dünyaya geldi. Askerî eğitiminin ardından çeşitli kurmay ve cephe görevlerinde bulundu. Onu kariyerinde ön plana çıkaran görevlerden biri Rus-Japon Savaşı oldu. I. Dünya Savaşı'nın patlak vermesinden kısa bir süre önce Kafkasya Askerî Bölgesi Genelkurmay Başkanlığı'na atandı. Aralık 1914’te Türk III. Ordunun mağlubiyeti ile sonuçlanan Sarıkamış Harekâtı'nda önemli etkisi oldu. 1916 yılı sonundan Şubat 1917’ye dek süren Erzurum Harekâtı’nda taarruz planını hazırladı. Önce Erzurum’un Ruslar tarafından alınmasında, daha sonra da Trabzon Harekâtı’nda askerî yeteneklerini sergiledi. Bu tarihler itibariyle Çarlık Rusya’sında kahraman bir asker olarak ünü ve saygınlığı arttı. Yudeniç açısından hayatında yeni bir devreyi başlatan hadise Şubat Devrimi oldu. Bu süreçte Kafkas Cephesi Komutanlığına atanan Yudeniç orduyu Türklere karşı taarruzlara devam ettirdi. Ancak devrimin getirdiği atmosfer içerisinde ordudaki problemler birliklerin durdurulması ve geri çekilmesini doğurdu. Çok geçmeden Geçici Hükûmetin taarruzu sürdürme emrini yerine getirmeyi kabul etmediği için cephe komutanlığından alındı. Yudeniç 1918 yılının Kasım ayında Finlandiya'ya geçerek burada Bolşeviklere karşı mücadeleye katıldı. Yudeniç'e Rusya'nın kuzey batısındaki Bolşevik karşıtı harekete liderlik etme görevi verildi. Liderliğindeki askerî birlikler 1919 yılının Mayıs- Haziran ve Eylül-Ekim aylarında iki defa Petrograd'a ilerledi. Ancak Bolşeviklerin sıkı direnişi ve ardından karşı taarruzu Yudeniç ordularının yenilgisiyle sonuçlandı. Ocak 1920’ye gelindiğinde Yudeniç, Kuzey-Batı Ordusunun dağıldığını duyurdu. Fransa'da Nice şehrine yerleşen Yudeniç, 5 Ekim 1933'te Cannes'da öldü.
Anahtar Kelime:

A BIOGRAPHICAL REVIEW ABOUT GENERAL NIKOLAY NIKOLAYEVIC YUDENIC

Öz:
Nikolay Nikolayeviç Yudenich was born in 1862. After his military education, he served in various military staff and frontline positions. One of the missions that brought him to the fore in his career was the Russo-Japanese War. Shortly before the outbreak of World War I, he was appointed Chief of Staff of the Caucasus Military District. In December 1914, He had a significant impact on the Sarıkamış Operation, which resulted in the defeat of the 3rd Army. Yudenich prepared an attack plan in the Erzurum campaign, which lasted from the end of 1916 to February 1917. He displayed his military skills first in the capture of Erzurum by the Russians and then in the Trabzon operation. As of these dates, his reputation and prestige as a heroic soldier in Tsarist Russia increased. For Yudenich, the event that started a new era in his life was the February Revolution. In this process, Yudenich, who was appointed as the commander of the Caucasian Front, continued the offensive against the Turks. However, in the atmosphere brought by the revolution, the problems in the army caused the troops to be stopped and withdrawn. Soon Yudenich was removed from the front command for refusing to follow the Provisional Government's order to continue the offensive. He went to Finland in November 1918, where he joined the struggle against the Bolsheviks. Yudenich was given the task of leading the anti-Bolshevik movement in the north-west of Russia. Troops under his leadership advanced to Petrograd twice, in May-June and September-October 1919. However, the strong resistance of the Bolsheviks and the subsequent counter-offensive resulted in the defeat of the Yudenich armies. In January 1920, Yudenich announced the disbandment of the North-Western Army. Yudenich, who first settled in Nice, France, died on October 5, 1933 in Cannes.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akarca, H. D. (2014). İlmî işgal: Birinci Cihan harbi’nde Rus bilim adamlarının Trabzon ve civarında gerçekleştirdikleri arkeolojik faaliyetler. Uluslararası Karadeniz İncelemeleri Dergisi, 9(17), 21-30.
  • Akyıldız, A. (2017). İnsanı yazmak: 19. yüzyıl Osmanlı biyografi yazıcılığı ve problemleri üzerine bir değerlendirme. Osmanlı Araştırmaları, 50(50), 219-242.
  • Alekseyev, S. A. (1991). Деникин. Юденич. Врангель [Denikin, Yudeniç, Vrangel]. Moskova: Gosudarstvennoe Sotsialno-Ekonomiçeskoe İzdatelstvo.
  • Allen, E. D. & Muratoff, P. (1966). 1828-1921 Türk-Kafkas sınırındaki Harplerin tarihi, Ankara: Genelkurmay Basımevi.
  • Alman Yarbay Guze. (2007). Birinci Dünya savaşı’nda Kafkas cephesi’ndeki muharebeler. Yarbay Hakkı (Çev.). A. Keskin (Haz.). Ankara: Genelkurmay Yayınları.
  • Altınbilek, H. & Kır N. (1993). Birinci Dünya Harbi’nde Türk harbi Kafkas Cephesi 3ncü ordu harekâtı Cilt II birinci kitap, Ankara: Genelkurmay Başkanlığı Yayını.
  • Askarova, A. (2010). Türk – Rus ilişkilerinde Eçmiyadzin Ermeni katogikosluğu’nun yeri (1914 – 1983) (Yayımlanmamış Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
  • Bakar, B. (2012). Esir şehrin misafirleri Beyaz Ruslar. İstanbul: Tarihçi Kitabevi.
  • Bilgin, M. (2015). Birinci Dünya savaşı’nda Kafkas cephesi sol kanat muharebeleri (Yayımlanmamış Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
  • Bondarenko, V. (2013). Герои Первой Мировой [Geroi Pervoy Mirovoy]. Moskova: İzdatelstvo Molodaya Gvardiya.
  • Çakmak, F. (2005). Birinci Dünya Savaşı’nda doğu cephesi harekâtı -1935 Yılında Harp akademisinde verilen konferanslar. Tetik, A., Kiper, S. vd. (Yay. Haz.). Ankara: ATASE Yayınları.
  • Demirel, M. (1996). Birinci Dünya harbinde Erzurum ve çevresinde Ermeni hareketleri. Ankara: Genelkurmay Basımevi.
  • Fuller, H. (2019). Great Britain and Russia’s Civil War: The Necessity for a Definite and Coherent Policy. The Journal of Slavic Military Studies, 32(4), 553-555. General Nikolski (1990). Sarıkamış Harekâtı (12-24 Aralık 1914). Ankara: Genelkurmay Basımevi.
  • Golinkov, D. (1981). The Secret war againts Soviet Russia. Moskova: Novosti Press Agency Publishing House.
  • Gorn, B., Margulies, S., Kirdetsov, G. & İvanov, N. Н. (1927). Юденич Под NПетроградом из белых мемуаров [Yudeniç Pod Petrogradom iz belıh memuarov]. Ленинград: Красная газета.
  • Güleç, F. (1978). Birinci Dünya harbinde Türk harbi IInci Cilt, 2nci kısım Kafkas cephesi, 2nci ordu harekâtı 1916-1918. Ankara: Genelkurmay Basımevi.
  • Günay, N. (2015). Yeniköy anlaşması’nın Ermeniler üzerindeki etkileri ve Birinci Dünya Savaşı’nda Rus-Ermeni işbirliği. Gazi Akademik Bakış, 8(16), 63-93.
  • Kersnovskiy, A. A. (1994). История Русской Армии [İstoriya Russkoy Armii]. (C. 4). Moskova: İzdatelstvo Golos.
  • Kurat, A. N. (1990). Türkiye ve Rusya. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • Luckett, R. (1971). The White generals an account of the white movement and the Russian civil war. London: Longman Publications
  • Mahmud Muhtar, (1999). Maziye bir nazar Berlin antlaşmasından Harb-i umûmîye kadar Avrupa ve Türkiye-Almanya münasebetleri. E. Kılınç (Haz.). İstanbul: Ötüken Neşriyat.
  • Maslovskiy, Y. V. (2015). Великая Война на Кавказском Фронте 1914-1917[Velikaya Voyna na Kavkazckom Fronte 1914-1917]. Moskova: İzdatelstvo Veçe.
  • Mityurin, D. V. (2004). Гражданская Война: Белые и Красные[Grajdanskaya Voyna: Belıe i Krasnıe]. Saint Petersburg: Poligon.
  • Nerimanoğlu, K. V. (2021). Rusya devlet askeri-tarihi arşivinde ve diğer I. Dünya savaşı kaynaklarında Sarıkamış trajedisi. I. Dünya Savaşı Sırasında Osmanlı Devleti-Azerbaycan İlişkileri ve Kafkas İslam Ordusu Uluslararası Sempozyumu 13-16 Eylül/September 2018 – Bakü Bildiriler. Ankara: ATAM Yayınları.
  • Öksüz, H. & Usta, V. (2018). Mustafa Reşit Tarakçıoğlu hayatı, hatıratı, Trabzon’un yakın tarihi ve Yassıada mektupları, Trabzon: Serander Yayınevi.
  • Özkan, M. (2017). Çarlık Rusya’nın askerî okulu: Nikolaevskaya akademisi. Kerkük Çok Irak Değil Prof. Dr. Eşref Buharalı’ya Armağan Türk Tarihine Dair Yazılar II. A. Demir, T. Kalkan vd. (Ed.), Ankara: Gece Kitaplığı.
  • Price, M. P. (1918). War & revolition in Asiatic Russia. London: George Allen & Unwin Ltd.
  • Sadıgov, R. (2019). Rus kaynaklarına göre Sarıkamış harekâtı. SUTAD, 46, 279-302.
  • Sadıgov, R. (2020a). Birinci Dünya savaşı’nda Erzurum’un işgali: Rus basını ve literatürüne göre İşgalin Rusya’da ve dünyada yankılanması, Osmanlı Araştırmaları, 55(55), 281-318.
  • Sadıgov, R. (2020b). Kanlı dört yıl – Rus iç savaş tarihi (1917-1920). Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • Salt, J. (2014). Ermeni tehciri: “askeri mecburiyet” gerekçesi. Ermeni Araştırmaları, 48, 65-76.
  • Şişov, A. V. (2004). Юденич Генерал Суворовской Школы[Yudeniç General Suvorovskoq Şkolı]. Moskova: İzdatelstvo Veçe.
  • Tekir, S. (2021). Beyaz Harp. İstanbul: Kronik Kitap.
  • Usta, V. ( 2004). Rus bilimler akademisi heyeti tarafından işgal yıllarında Trabzon’da yapılan çalışmalar ve Rusya’ya götürülen eserler, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, 153, 11-24.
  • Vasilyev, K. İ. (2019). ’От Белобандита’ До Героя: Как Менялся Образ Генерала Н. Н. Юденича в Отечественной Прессе (1924-2019) [‘Ot Belobandita’ Do ‘Geroya’: Kak Menyalsya Obraz Generala N. N. Yudeniça v Oteçestvennoy Presse (1924-2019)]. Военная История России XIX-XX Веков[Voennaya İstorii Rossii XIX-XX Vekov]. Saint Petersburg.
  • Yarbay Selahaddin (2006). Kafkas cephesi’nde 10ncu kolordunun Birinci Dünya savaşı’nın başlangıcından Sarıkamış muharebelerinin sonuna kadar olan harekâtı. Ankara: Genelkurmay Basımevi.
  • Yavuz, A. E. (2019). Birinci Dünya savaşı’nda Trabzon’da çıkarılan Rus işgal gazetesi Trapezondskiy Voennıy Listok (1-125. Sayılar / Kasım 1916-Mart 1917) (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
  • Yüceer, N. (1996). Birinci Dünya savaşı'nda Osmanlı ordusu'nun Azerbaycan ve Dağıstan harekâtı Azerbaycan ve Dağıstan'ın bağımsızlığını kazanması 1918. Ankara: Genelkurmay Basımevi.
  • Zayonçkovskiy, A. M. (2002). Первая Мировая Война [Pervaya Mirovaya Voyna]. Saint Petersburg: Poligon. https://en.topwar.ru/2132-poslednij-polkovodec-suvorovskoj-shkoly.html) “The last commander of the Suvorov school” (05.08.2021) https://academic.ru/, “Генерал-квартирмейстер” sorgusu, (01.09.2021) https://www.prlib.ru/en/history/619421 (12.09.2021)
APA KÖKSAL A, YAVUZ A (2022). GENERAL NİKOLAY NİKOLAYEVİÇ YUDENİÇ HAKKINDA BİYOGRAFİK BİR DEĞERLENDİRME. , 63 - 84. 10.21563/sutad.1222225
Chicago KÖKSAL AHMET,YAVUZ Atilla Ekrem GENERAL NİKOLAY NİKOLAYEVİÇ YUDENİÇ HAKKINDA BİYOGRAFİK BİR DEĞERLENDİRME. (2022): 63 - 84. 10.21563/sutad.1222225
MLA KÖKSAL AHMET,YAVUZ Atilla Ekrem GENERAL NİKOLAY NİKOLAYEVİÇ YUDENİÇ HAKKINDA BİYOGRAFİK BİR DEĞERLENDİRME. , 2022, ss.63 - 84. 10.21563/sutad.1222225
AMA KÖKSAL A,YAVUZ A GENERAL NİKOLAY NİKOLAYEVİÇ YUDENİÇ HAKKINDA BİYOGRAFİK BİR DEĞERLENDİRME. . 2022; 63 - 84. 10.21563/sutad.1222225
Vancouver KÖKSAL A,YAVUZ A GENERAL NİKOLAY NİKOLAYEVİÇ YUDENİÇ HAKKINDA BİYOGRAFİK BİR DEĞERLENDİRME. . 2022; 63 - 84. 10.21563/sutad.1222225
IEEE KÖKSAL A,YAVUZ A "GENERAL NİKOLAY NİKOLAYEVİÇ YUDENİÇ HAKKINDA BİYOGRAFİK BİR DEĞERLENDİRME." , ss.63 - 84, 2022. 10.21563/sutad.1222225
ISNAD KÖKSAL, AHMET - YAVUZ, Atilla Ekrem. "GENERAL NİKOLAY NİKOLAYEVİÇ YUDENİÇ HAKKINDA BİYOGRAFİK BİR DEĞERLENDİRME". (2022), 63-84. https://doi.org/10.21563/sutad.1222225
APA KÖKSAL A, YAVUZ A (2022). GENERAL NİKOLAY NİKOLAYEVİÇ YUDENİÇ HAKKINDA BİYOGRAFİK BİR DEĞERLENDİRME. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (56), 63 - 84. 10.21563/sutad.1222225
Chicago KÖKSAL AHMET,YAVUZ Atilla Ekrem GENERAL NİKOLAY NİKOLAYEVİÇ YUDENİÇ HAKKINDA BİYOGRAFİK BİR DEĞERLENDİRME. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi , no.56 (2022): 63 - 84. 10.21563/sutad.1222225
MLA KÖKSAL AHMET,YAVUZ Atilla Ekrem GENERAL NİKOLAY NİKOLAYEVİÇ YUDENİÇ HAKKINDA BİYOGRAFİK BİR DEĞERLENDİRME. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, vol., no.56, 2022, ss.63 - 84. 10.21563/sutad.1222225
AMA KÖKSAL A,YAVUZ A GENERAL NİKOLAY NİKOLAYEVİÇ YUDENİÇ HAKKINDA BİYOGRAFİK BİR DEĞERLENDİRME. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi. 2022; (56): 63 - 84. 10.21563/sutad.1222225
Vancouver KÖKSAL A,YAVUZ A GENERAL NİKOLAY NİKOLAYEVİÇ YUDENİÇ HAKKINDA BİYOGRAFİK BİR DEĞERLENDİRME. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi. 2022; (56): 63 - 84. 10.21563/sutad.1222225
IEEE KÖKSAL A,YAVUZ A "GENERAL NİKOLAY NİKOLAYEVİÇ YUDENİÇ HAKKINDA BİYOGRAFİK BİR DEĞERLENDİRME." Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, , ss.63 - 84, 2022. 10.21563/sutad.1222225
ISNAD KÖKSAL, AHMET - YAVUZ, Atilla Ekrem. "GENERAL NİKOLAY NİKOLAYEVİÇ YUDENİÇ HAKKINDA BİYOGRAFİK BİR DEĞERLENDİRME". Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi 56 (2022), 63-84. https://doi.org/10.21563/sutad.1222225