Yıl: 2022 Cilt: 12 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 347 - 368 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.32331/sgd.1223540 İndeks Tarihi: 08-05-2023

Sivil Toplum Kuruluşlarının Sosyal Politikadaki Rolü Bağlamında Ankara’da Yaşlılara Yönelik Faaliyet Gösteren Derneklerin İncelenmesi

Öz:
Nüfus yaşlanması günümüzde tüm dünyanın yaşadığı bir dönüşümdür. Bu dönüşüm yaşlıların sosyal politikada özel bir grup olarak ele alınmasına neden olmuştur. Araştırmanın amacı, Ankara’da yaşlılara yönelik faaliyet gösteren derneklerin sosyal politikadaki rolünün belirlenmesine katkı sağlamaktır. Nitel araştırma desenine göre hazırlanan bu çalışmanın örneklemi, amaçsal örnekleme yöntemine göre belirlenen 8 adet dernekten oluşmaktadır. Veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmış, dernek temsilcileriyle görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Görüşmelerden toplanan verilerin analizinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçları şu şekilde özetlenebilir: Ankara’da yaşlılara yönelik faaliyet gösteren söz konusu dernekler yaşlılara yönelik sosyal politikalara ilişkin kararlara etki edemediklerini düşünmektedirler. Dernekler yaşlılara yönelik sosyal politika kararlarını etkileyebilmek için pek çok farklı yöntem ve araç benimsemiş olsalar da dernekler söz konusu yöntem ve araçları kararları etkilemek için değil, kuruluş amaçlarını gerçekleştirmek için kullanmaktadır. Bununla birlikte derneklerin karar alıcılardan beklentilerinin radikal bir biçimde farklılık göstermediği, beklentilerinin ortak konular çerçevesinde olduğu görülmektedir.
Anahtar Kelime:

Investigation of Associations Operating for the Elderly in Ankara in the Context of the Role of Non-Governmental Organizations in Social Policy

Öz:
Population aging is a transformation that the whole world is experiencing today. This transformation has caused the elderly to be treated as a special group in social policy. The aim of the research is to contribute to the determination of the role of associations operating for the elderly in social policy in Ankara. The sample of this study, which was prepared according to the qualitative research design, consists of 8 associations determined according to purposive sampling method. A semi-structured interview form was used as a data collection tool, and interviews were conducted with the representatives of the association. Content analysis method was used in the analysis of the data collected from the interviews. The results of the research can be summarized as follows. The mentioned associations think that they cannot influence the decisions regarding social policies for the elderly. Although associations have adopted many different methods and tools to influence social policy decisions for the elderly, associations use these methods and tools not to influence decisions, but to achieve their organizational goals. However, it is seen that the expectations of the associations from the decision makers do not differ radically and their expectations are within the framework of common issues.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Abay, A. (2004). Sivil Toplum ve Demokrasi Bağlamında Sivil Dayanışma ve Sivil Toplum Örgütleri. [https:// baskanlikreferandumu.siyasaliletisim.org/wp-content/uploads/2011/01/siviltoplumvesivildayanisma.pdf]. (Erişim: 12 Temmuz 2021).
  • Akbal, İ. (2017). Sivil Toplum. Konya: Çizgi Kitabevi.
  • Aktan, C. ve Börü, D. (2007). Kurumsal Sosyal Sorumluluk. Kurumsal Sosyal Sorumluluk İşletmeler ve Sosyal Sorumluluk (Derleyen: C. Aktan). İzmir: İGİAD Yayınları.
  • Alcock, P., May, M. ve Rowlingson, K. (2011). Sosyal Politika Kuramlar ve Uygulamalar. (Düzenleyenler: Özçelik, B., Yıldırım, B., Mercan, B., Taştan, O., Tezgel, O. ve Gökbayrak, Ş. çev). Ankara: Siyasal Kitabevi.
  • Altan, Ö. ve Şişman, Y. (2003). Yaşlılara Yönelik Sosyal Politikalar. Kamu-İş. 7(3). 1-13. Altan, Ö. (2021). Sosyal Politikaya Giriş. Eskişehir: Nisan Kitabevi.
  • Arslanel, M. (2017). Türkiye’de Demokrasi Sürecinde Sivil Toplumun Gelişimi. Konya: Çizgi Kitabevi.
  • Aslan, S. (2010). Sivil Toplum ve Demokrasi. Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi. 15(2). 357-374.
  • AVİVASA (2019). Hakkımızda. Her Yaşta Dolu Dolu Yaşa. [https://www.heryasta.org/hakkimizda/]. (Erişim: 24 Haziran 2021).
  • Beckman, B. (1997). Demokratikleşmeyi Açıklamak: Sivil Toplum Üzerine Notlar. Sivil Toplum. Demokrasi ve İslam Dünyası (Derleyenler: E. Özdalga ve S. Persson). İstanbul: Türk Tarih Vakfı Yayınları.
  • Bilgin, N. (2014). Sosyal Bilimlerde İçerik Analizi. Ankara: Siyasal Kitabevi.
  • Brand, L. (2001). Displacement for Development? The Impact of Changing State Society Relations. World Development. 29(6). 961-976.
  • Büyüköztürk, Ş., Kılıç, Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2019). Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
  • Ceylan, H. (2015). Yaşlılık ve Refah Devleti . İstanbul: Açılım Kitap.
  • Çaha, Ö. (1994). Osmanlı’da Sivil Toplum. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi. 49(3). 79-99.
  • Çaha, Ö. (2000). Aşkın Devletten Sivil Topluma. İstanbul: Gendaş Kültür Yayınları.
  • Çaha, Ö. (2003). Bir Kez Daha Sivil Toplum Üzerine. Sivil Toplum Dergisi. 21-28.
  • Çaha, Ö. (2017). Sivil Toplum Sivil Topluma Karşı. İstanbul: Mana Yayınları.
  • Çakmak, M. A. ve Adalar, H. (2014). Türkiye’de Çok Partili Demokrasiye Geçişte İç ve Dış Dinamiklerin Etkileri (1945-1950). Akademik Hassasiyetler. 1(1). 1-21.
  • Çamur Duyan, G. (2019). Yaşlı Ailesi ile Çalışma. Yaşlılık ve Sosyal Hizmet (Derleyenler: U. Yanardağ M. Zubaroğlu Yanardağ). Ankara: Nika Yayınevi .
  • Dalyan, F. (2007). Sosyal Sorumluluğun Temelleri. Kurumsal Sosyal Sorumluluk İşletmeler ve Sosyal Sorumluluk (Derleyenler: C. Aktan). İzmir: İGİAD Yayınları
  • Diamond, L. (1999). Developing Democracy. Toward Consolidation, Baltimore ve Londra, The Johns Hopkins University Press.
  • Doğan, İ. (2007). Türkiye’de Çok Partili Dönemde Sivil Toplumun Gelişimi. Gazi Üniversitesi Kamu Hukuku Arşivi Dergisi. 10. 83-97.
  • Duben, A. (2018). Türkiye’de ve Avrupa’da Nüfus Yaşlanması, Aile, Piyasa ve Devlet. Yaşlanma ve Yaşlılık (Derleyen: A. Duben). İstanbul : İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
  • EYHGM (Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü) (Haziran, 2022). Engelli ve Yaşlı İstatistik Bülteni. [https://www.aile.gov.tr/media/113393/eyhgm_istatistik_bulteni_haziran2022.pdf]. (Erişim: 25 Ekim 2022).
  • FES (Friedrich Ebert Stiftung) ve Sivil Sayfalar. (2021). Sivil Toplum ve Siyaset İlişkilerine Bakış. İstanbul: Sivil Sayfalar&FES.
  • Fraenkel, J. R. ve Wallen, N. E. (2006). How to Design and Evaluate Research in Education. (6.b.). Boston: McGraw-Hill.
  • Gurich, C. ve Vivar, C. (2019). The Family in Europe: Structure, Intergenerational Solidarity and New Challenges to Family Health. Journal of Family Nursing. 25(2). 1-20.
  • Gümüş, A. (2014). Demokrasilerde Sivil Toplum ve Devlet-Sivil Toplum İlişkisinde Karşılaşılabilecek Sorunlar. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 14(3-4). 529-572.
  • Kara, Y. (2019). Makro Sosyal Hizmet Çerçevesinde Sivil Toplum Kuruluşlarının Önemi. Sosyal Bilimler Dergisi. 4(2). 155-169.
  • Keane, J. (1998). Civil Society: Old Images New Visions. Oxford: Cambridge: Polity Press.
  • Koray, M. (2008). Sosyal Politika (3.Baskı ). Ankara: İmge Kitabevi.
  • Korkut, G. (2019). Yaşlılık ve Yaşlılara Yönelik Sosyal Politikalar. Yaşlılık ve Sosyal Hizmet. (Derleyenler: U. Yanardağ ve M. Zubaroğlu Yanardağ). Ankara: Nika Yayınevi. 147-169.
  • Kökalan, Çımrın, F. (2019). Nüfus Yaşlanması: Kamu ve Sosyal Politikalar Üzerindeki Etkisi. Yaşlılık: Yeni Yüzyılın Gerçeği (Derleyenler: V. Kalınkara). Ankara: Nobel Yayınları.
  • Kurt, S. ve Taş, Y. (2015). Sivil Toplum Örgütlerinde Profesyonel ve Gönüllü Çalışma İlişkileri: Tehditler ve Fırsatlar. HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi. 4(8). 199-214.
  • Mardin, Ş. (2020). Türk Toplumunu İnceleme Aracı Olarak Sivil Toplum. Türkiye’de Toplum ve Siyaset (Derleyenler: M. Türköne ve T. Önder). İstanbul: İletişim Yayınları. 21-35.
  • Metin, B. (2016). Dünyada ve Türkiye’de Yaşlanma Sorunu Yaşlanan Toplum ve Aktif Yaşlanma. Ankara: Gazi Kitabevi .
  • Morgan, L. ve Kunkel, S. (2007). Aging, Society and Life Course. New York: Springer Publishing Company.
  • Orimo, H., Ito, H., Suzuki, T., Araki, A., Hosoi, T. ve Sawabe, M. (2006). Rewiewing the Definition of ‘’Elderly’’. Geriatrics & Gerontology International(6). 149-158.
  • Ortar, L. (2020). Corporate Social Responsibility in an Aging Society. University of Haifa Faculty of Social Welfare & Health Sciences Department of Gerontology. [https://www.researchgate.net/publication/347308807_ Corporate_Social_Responsibility_in_an_Aging_Society]. (Erişim: 01 Ağustos 2021).
  • Özaydın, M. (2008). Küresel Etkilerle Şekillenen Sosyal Politika Anlayışı Ekseninde Sosyal Politikaların Geleceğini Tartışmak. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi. 10(1). 163-180.
  • Özaydın, M. (2013). Refah Devletinin Krizi, Sosyal Politikanın Dönüşümü ve Yükselen Sivil Toplum. Emek ve Toplum. 2(3). 74-91.
  • Pekcan, H. (2000). Yaşlılık. Antropoloji ve Yaşlılık (Derleyen: G. Erkan, ve V. Işıkhan). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Hizmetler Yüksekokulu.
  • Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğü (2022a). [https://www.siviltoplum.gov.tr/dernek-sayilari]. (Erişim: 19 Mayıs 2022).
  • Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğü (2022b). [https://www.siviltoplum.gov.tr/derneklerin-bolgeleregore- dagilimi]. (Erişim: 19 Mayıs 2022).
  • Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğü (2022c). [https://www.siviltoplum.gov.tr/illere-ve-faaliyetalanlarina- gore-dernekler]. (Erişim: 19 Mayıs 2022).
  • Şenkal, A. (2003). Küreselleşme, Sosyal Politikanın Dönüşümü ve Sivil Toplum Örgütleri. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi. 45. 97-123.
  • Şenkal, A. (2017). Küreselleşme Sürecinde Sosyal Politika. Kocaeli : Umuttepe Yayınları.
  • Talas, M. (2011). Sivil Toplum Kuruluşları ve Türkiye Perspektifi. TÜBAR. 387-401.
  • Tağma, K. (2001). Yeniden Yapılanma Kuralları. 2. İstanbul: TİMAŞ Yayınları.
  • Taşçı, F. (2010). Yaşlılara Yönelik Sosyal Politikalar: İsveç, Almanya, İngiltere ve İtalya Örnekleri. Çalışma ve Toplum. 1. 175-202.
  • Taşçı, F. (2017). Türkiye’de İşletmelerin Sosyal Politikaları: Köken Neresi ve Mevcut Durum Ne? Türkiye’de Sosyal Politika Aktörleri (Derleyen: F. Taşçı). Nobel Akademik Basım Yayın.
  • Tokol, A. ve Alper, Y. (2020). Sosyal Politika. Bursa: Dora Yayınevi.
  • Tosun, G. (2001). Demokratikleşme Perspektifinden Devlet-Sivil Toplum İlişkisi. İstanbul: Alfa Yayınları
  • Tufan, İ. (2016). Antik Çağ’dan Günümüze Yaşlılık ve Yaşlanma. Ankara: Nobel Yayınları.
  • Tuncel, G. (2005). Türkiye’de Sivil Toplum Kuruluşlarının Tarihsel Gelişimi. 21.Yüzyılın Eşiğinde Türkiye’de Siyasal Hayat 2. (Derleyenler: S. Bakan, A. Küçük ve A. Karadağ). İstanbul: Aktüel Yayınları.
  • Turan, İ. (1998). 1972-1996 Döneminde İstanbul’da Derneksel Hayat. Tanzimat’tan Günümüze STK’lar. (Derleyenler: A. N. Yücekök, İ. Turan ve M. Ö. Alkan). İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Yayınları .
  • TÜSEV (Türkiye Üçüncü Sektör Vakfı) (2006). Türkiye’de Sivil Toplum: Bir Değişim Süreci Uluslararası Sivil Toplum Endeksi Projesi Türkiye Ülke Raporu. İstanbul: TÜSEV Yayınları. No 39. [https://www.tusev. org.tr/userfiles/image/Uluslararasi%20STEP%20Turkiye%20Ulke%20Raporu.pdf ]. (Erişim: 14 Eylül 2021).
  • TÜSEV (Türkiye Üçüncü Sektör Vakfı) (2011). Türkiye’de Sivil Toplum: Bı̇r Dönüm Noktası Uluslararası Sivil Toplum Endeksi Projesi Türkiye Ülke Raporu II. İstanbul: TÜSEV Yayınları No. 51. [https://www.tusev. org.tr/usrfiles/files/step2011_web_SON.pdf]. (Erişim: 16 Eylül 2021).
  • TÜSEV (Türkiye Üçüncü Sektör Vakfı) (2015). Sivil Toplum İzleme Raporu. 2013-2014. TÜSEV. [ https:// www.tusev.org.tr/usrfiles/files/Izleme_Raporu_2013_2014.pdf ]. (Erişim: 09 Eylül 2021).
  • TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) (2022). İstatistiklerle Yaşlılar. 2021. [https://data.tuik.gov.tr/Bulten/ Index?p=Istatistiklerle-Yaslilar-2021-45636#:~:text=Ya%C5%9Fl%C4%B1%20n%C3%BCfus%20 olarak%20kabul%20edilen,9%2C7’ye%20y%C3%BCkseldi ]. (Erişim: 25 Eylül 2022)
  • Uğur, S. (2013). Sivil Toplum Kuruluşlarının Sosyal Yardım ve Sosyal Hizmet Faaliyetleri. Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
  • United, Nations (2022). World Population Prospects. Department of Economics and Social Affairs. Population Division. New York. [https://www.un.org/development/desa/pd/sites/www.un.org.development.desa.pd/files/ wpp2022_summary_of_results.pdf]. (Erişim: 09 Eylül 2022)
  • Valor, C. (2005). Corporate Social Responsibility and Corporate Citizenship: Towards Corporate Accountability. Business and Society Review. 110(2), 191-212.
  • YADA Vakfı (Yaşama Dair Vakıf) (2020). Sı̇vı̇l Toplumun Medyadakı̇ Görünürlüğü Araştırması. ADHOC ARAŞTIRMA. [https://yada.org.tr/wp-content/uploads/2021/02/Sivil-Toplumun-Medyadaki-Go%CC%88ru% CC%88nu%CC%88rlu%CC%88g%CC%86u%CC%88-Analizi_Ocak-2020.pdf ]. (Erişim: 11 Eylül 2021).
  • Yavuz, C. ve Kaynar, İ. (2015). Kamuoyu Oluşturmada Stratejik Bir Araç Olarak Sivil Toplum Kuruluşları. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi. 4(2). 183-196.
  • Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
  • Yılmaz, V. (2018). Sosyal Politika ve Yaşlanma. Yaşlanma ve Yaşlılık (Derleyen: A. Duben). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
  • Yokuş, S. (2020). Özgürlükler Bağlamında 1982 Anayasası’nın Evrimi. Anayasa Yargısı. 37(2). 1-30.
  • Yücekök, A. (2000). Türkiye’de Sivil Toplum Gelişiminin Toplumsal Aşamaları ve Süreci. Tanzimat’tan Günümüze İstanbul’da STK (Derleyen: İ. Turan). İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Yayınları.
  • Walker, A. (1991). Relationship Between Family and State. Canadian Journal on Aging. 10(2). 94-112.
  • Zariç, S. (2018). Demokratikleşme Açısından Sivil Toplum ve Osmanlı’dan Türkiye Cumhuriyeti’ne Konumu. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 303-314.
  • Zigante, V. (2018). Informal Care in Europe: Exploring Formalisation, Availability and Quality. European Commission. Brussels LSE Consulting for the European Commission. 2018.
APA Mutlu F, Metin B (2022). Sivil Toplum Kuruluşlarının Sosyal Politikadaki Rolü Bağlamında Ankara’da Yaşlılara Yönelik Faaliyet Gösteren Derneklerin İncelenmesi. , 347 - 368. 10.32331/sgd.1223540
Chicago Mutlu Fatma Nur,Metin Banu Sivil Toplum Kuruluşlarının Sosyal Politikadaki Rolü Bağlamında Ankara’da Yaşlılara Yönelik Faaliyet Gösteren Derneklerin İncelenmesi. (2022): 347 - 368. 10.32331/sgd.1223540
MLA Mutlu Fatma Nur,Metin Banu Sivil Toplum Kuruluşlarının Sosyal Politikadaki Rolü Bağlamında Ankara’da Yaşlılara Yönelik Faaliyet Gösteren Derneklerin İncelenmesi. , 2022, ss.347 - 368. 10.32331/sgd.1223540
AMA Mutlu F,Metin B Sivil Toplum Kuruluşlarının Sosyal Politikadaki Rolü Bağlamında Ankara’da Yaşlılara Yönelik Faaliyet Gösteren Derneklerin İncelenmesi. . 2022; 347 - 368. 10.32331/sgd.1223540
Vancouver Mutlu F,Metin B Sivil Toplum Kuruluşlarının Sosyal Politikadaki Rolü Bağlamında Ankara’da Yaşlılara Yönelik Faaliyet Gösteren Derneklerin İncelenmesi. . 2022; 347 - 368. 10.32331/sgd.1223540
IEEE Mutlu F,Metin B "Sivil Toplum Kuruluşlarının Sosyal Politikadaki Rolü Bağlamında Ankara’da Yaşlılara Yönelik Faaliyet Gösteren Derneklerin İncelenmesi." , ss.347 - 368, 2022. 10.32331/sgd.1223540
ISNAD Mutlu, Fatma Nur - Metin, Banu. "Sivil Toplum Kuruluşlarının Sosyal Politikadaki Rolü Bağlamında Ankara’da Yaşlılara Yönelik Faaliyet Gösteren Derneklerin İncelenmesi". (2022), 347-368. https://doi.org/10.32331/sgd.1223540
APA Mutlu F, Metin B (2022). Sivil Toplum Kuruluşlarının Sosyal Politikadaki Rolü Bağlamında Ankara’da Yaşlılara Yönelik Faaliyet Gösteren Derneklerin İncelenmesi. SOSYAL GÜVENLİK DERGİSİ, 12(2), 347 - 368. 10.32331/sgd.1223540
Chicago Mutlu Fatma Nur,Metin Banu Sivil Toplum Kuruluşlarının Sosyal Politikadaki Rolü Bağlamında Ankara’da Yaşlılara Yönelik Faaliyet Gösteren Derneklerin İncelenmesi. SOSYAL GÜVENLİK DERGİSİ 12, no.2 (2022): 347 - 368. 10.32331/sgd.1223540
MLA Mutlu Fatma Nur,Metin Banu Sivil Toplum Kuruluşlarının Sosyal Politikadaki Rolü Bağlamında Ankara’da Yaşlılara Yönelik Faaliyet Gösteren Derneklerin İncelenmesi. SOSYAL GÜVENLİK DERGİSİ, vol.12, no.2, 2022, ss.347 - 368. 10.32331/sgd.1223540
AMA Mutlu F,Metin B Sivil Toplum Kuruluşlarının Sosyal Politikadaki Rolü Bağlamında Ankara’da Yaşlılara Yönelik Faaliyet Gösteren Derneklerin İncelenmesi. SOSYAL GÜVENLİK DERGİSİ. 2022; 12(2): 347 - 368. 10.32331/sgd.1223540
Vancouver Mutlu F,Metin B Sivil Toplum Kuruluşlarının Sosyal Politikadaki Rolü Bağlamında Ankara’da Yaşlılara Yönelik Faaliyet Gösteren Derneklerin İncelenmesi. SOSYAL GÜVENLİK DERGİSİ. 2022; 12(2): 347 - 368. 10.32331/sgd.1223540
IEEE Mutlu F,Metin B "Sivil Toplum Kuruluşlarının Sosyal Politikadaki Rolü Bağlamında Ankara’da Yaşlılara Yönelik Faaliyet Gösteren Derneklerin İncelenmesi." SOSYAL GÜVENLİK DERGİSİ, 12, ss.347 - 368, 2022. 10.32331/sgd.1223540
ISNAD Mutlu, Fatma Nur - Metin, Banu. "Sivil Toplum Kuruluşlarının Sosyal Politikadaki Rolü Bağlamında Ankara’da Yaşlılara Yönelik Faaliyet Gösteren Derneklerin İncelenmesi". SOSYAL GÜVENLİK DERGİSİ 12/2 (2022), 347-368. https://doi.org/10.32331/sgd.1223540