Türkiye’de 2000 Yılı Sonrasında Altın, Borsa, Döviz Kuru Piyasaları Etkileşimi ve Volatilite Yayılım Etkisi
Yıl: 2022 Cilt: 0 Sayı: 37 Sayfa Aralığı: 237 - 256 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.26650/ekoist.2022.37.1199285 İndeks Tarihi: 21-05-2023
Türkiye’de 2000 Yılı Sonrasında Altın, Borsa, Döviz Kuru Piyasaları Etkileşimi ve Volatilite Yayılım Etkisi
Öz: Finansal varlık fiyatlarında meydana gelen azalış ve artış biçimindeki hareketler volatilite kavramıyla açıklanmaktadır. Finans alanında, yatırım araçlarının fiyat ve getirilerindeki dalgalanma düzeylerinin göstergesi niteliğinde kullanılan volatilite, risk ve belirsizliğin değerlendirilmesinde önemli bir ölçü olarak öne çıkmaktadır. Bununla birlikte bir piyasada ortaya çıkan volatilitenin diğer piyasaları etkilemesi ve diğer piyasalara yayılımı finansal serbestleşme süreçleri sonrası artış göstermiştir. Bu çalışmada volatilite yayılım etkisinin hızlandığı 2000 sonrası dönemde finansal varlıkların birbiriyle etkileşimi ve aralarındaki volatilite yayılımının ortaya konması amaçlanmıştır. Dolar, Euro, Altın ve BIST 100 endeksi arasındaki volatilite yayılımı Diebold ve Yılmaz (2012) yaklaşımı ile incelenmiştir. Yapılan analizde 17.01.2000-31.08.2022 dönemi arasındaki günlük veriler kullanılmıştır. Elde edilen analiz sonuçlarına göre; Dolar, Euro, Altın ve BIST 100 endeksi arasındaki volatilite yayılım endeksi %46,9 olarak bulunmuştur. İncelenen 2000 sonrası dönemde en düşük volatilite yayılım değeri 2012’de gerçekleşmiş; 2013 yılında ani bir artış olmuş, 2017 yılından itibaren ise volatilite yayılımında artan bir trendin etkili olduğu görülmüştür. Yaşanan pandeminin etkisiyle 2020 yılıyla birlikte volatilite yayılımında artış devam etmektedir. Çalışmada, genellikle Euro ve Doların volatilite yayıcısı, Altın ve BIST 100 endeksinin volatilite alıcısı finansal varlıklar oldukları görülmüştür. İkili ilişkiler incelendiğinde ise, hemen hemen tüm dönem boyunca Altının Doların volatilitesinden etkilendiği; 2008-2013 dönemi hariç olmak üzere Doların BIST 100’ün volatilitesini etkilediği belirlenmiştir. Özellikle, son dönemde Altından BIST 100’e doğru yayılım etkisinin olduğu söylenebilir.
Anahtar Kelime: A Review on the Interaction Among Gold, Equity, Currency Markets, and the Volatility Spillover Effect During the Post-2000 Era in Türkiye
Öz: Volatility is the upward and downward movements in the prices of financial assets that are used as indicators of price and involves the income fluctuation levels of investment instruments. Volatility has great importance in assessing risk and uncertainty as a significant measurement. The facts that volatility in one market affects other markets and that volatility spreads to other markets show considerable increase after financial liberalization processes. This study aims to investigate the interaction of financial assets with one another during the post-2000 period when the volatility spillover effect showed an acceleration. The study examines the volatility spillover effect among the US Dollar, the Euro, gold, and the BIST 100 using Diebold and Yılmaz’s (2012) approach. The analysis uses daily data between January 17, 2000 and August 31, 2022. According to the findings, the volatility spillover index among the US Dollar, the Euro, gold, and the BIST 100 was found to be 46.9%. Within the period under discussion, the lowest volatility spillover level after 2000 occurred in 2012, a sudden increase occurred in 2013, and an increasing trend occurred after 2017 regarding the volatility spillover. Due to the global pandemic, the volatility spillover effect still maintains an increasing trend. The study has shown the Euro and the US Dollar to generally be the transmitters of volatility, with gold and the BIST 100 Index being the receivers of the volatility. Meanwhile, the study also examined the bilateral relationships throughout almost the entire period and concluded gold to be affected by US Dollar volatility and the US Dollar to affect the volatility of BIST 100 except for the 2008-2013 period. Lastly, a spillover effect can be said to have recently occurred going from gold toward the BIST 100.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Açıkalın, S., & Başcı, E.S., (2016). Cointegration and Causality Relationship between BIST 100 and BIST Gold Indices. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 23(2), 565–574. https://doi.org/10.18657/ yecbu.53293
- Çelik, İ., Özdemir, A., Gürsoy, S. ve Ünlü, H.U., (2018). Gelişmekte Olan Hisse Senedi Piyasaları İle Kıymetli Madenler Arasındaki Getiri ve Volatilite Yayılımı. Ege Akademik Bakış, 18(2), 217–230. https://doi.org/10.21121/eab.2018237351
- Cronin, D. (2014). The Interaction between Money and Asset Markets: A Spillover Index Approach. Journal of Macroeconomics, 39, 185–202. http://dx.doi.org /10.1016/j. jmacro.2013.09.006
- Dickey, D., & Fuller, W., (1979). Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series with a Unit Root. Journal of The American Statistical Association, 74(366), 427-431. https:// doi.org/10.2307/2286348
- Diebold, F. X., & Yılmaz, K., (2009). Measuring Financial Asset Return and Volatility Spillovers, with Application to Global Equity Markets. The Economic Journal, 119(534), 158-171. https:// doi.org/10.1111/j.1468-0297.2008.02208.x
- Diebold, F. X., & Yılmaz, K., (2012). Better to Give than to Receive: Predictive Directional Measurement of Volatility Spillovers. International Journal of Forecasting, 28(1), 57-66. https://doi.org/10.1016/j.ijforecast.2011.02.006
- Engle, R. F., Ito, T. & Lin, W., (1990). Meteor Showers or Heat Waves? Heteroskedastic Intra Daily Volatility in the Foreign Exchange Market. Econometrica, 58(3), 525-542. https://doi. org/10.2307/2938189
- Gökmenoğlu, K. K., & Fazlollahi, N., (2015). The Interactions among Gold, Oil, and Stock Market: Evidence from S&P500. Procedia Economics and Finance, 25, 478–488. http://dx.doi. org/10.1016/S2212-5671(15)00760-1
- Golitsis, P., Gkasis, P., & Bellos, S.K., (2022). Dynamic Spillovers and Linkages between Gold, Crude Oil, S&P 500, and Other Economic and Financial Variables. Evidence from the USA. North American Journal of Economics and Finance, 63, 101785. https://doi.org /10.1016/j.najef.2022.101785
- Hepsağ, A. (2013). Çok Değişkenli Stokastik Oynaklık Modelleri: Petrol Piyasası İle Finansal Piyasalarda İşlem Gören Sanayi Sektörü Endeksi Arasındaki Oynaklık Etkileşimi Üzerine Bir Uygulama (Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Karabıyık, C., (2020). Türkiye’de Borsa, Emtia, Tahvil ve Döviz Piyasaları Arasındaki Etkileşim: Yayılım Endeksi Yaklaşımı. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 18(4), 43–57. http:// dx.doi.org/10.11611/yead.737638
- Kumar, M. (2013). Returns and Volatility Spillover between Stock Prices and Exchange Rates: Empirical evidence from IBSA Countries. International Journal of Emerging Markets, 8(2), 108–128. http://dx.doi.org /10.1108/17468801311306984
- Leung, H., Schiereck, D., & Schroeder, F., (2017). Financial Contagion and Volatility Spillover: An Exploration into Indian Commodity Derivative Market. Economic Modelling, 61, 169–180. http://dx.doi.org /10.1016/j.econmod.2016.12.011
- Malik, F., (2021). Volatility Spillover between Exchange Rate and Stock Returns under Volatility shifts. The Quarterly Review of Economics and Finance, 80, 605–613. https://doi.org/10.1016/j. qref.2021.04.011
- Morales, L.D.L.N. (2008). Volatilite Spillover between Equity and Currency Markets: Evidence from Major Latin America Countries. Cuadernos De Economia, 45, 185–215. Erişim adresi: http://www.economia.uc.cl/docs /132nieva.pdf
- Mozumder, N., Vita, G.D., Kyaw, K.S., & Larkin, C. (2015). Volatility Spillover Between Stock Prices and Exchange Rates: New Evidence Across the Recent Financial Crisis Period. Economic
- Issues, 20(1), 43–64. Erişim adresi: https://www.researchgate.net /publication/274249931_ Volatility_Spillover_Between_Stock_Prices_and_Exchange_Rates_New_Evidence_Across_ the_Recent_Financial_Crisis_Period
- Öncü, M.A., Çömlekçi, İ., Yazgan, H.İ., ve Bar, M. (2015). Yatırım Araçları Arasındaki Eşbütünleşme (Bist100, Altın, Reel Döviz Kuru). AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(1), 43–57. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/basbed
- Pandey, V. & Vipul, (2018). Volatility Spillover from Crude Oil and Gold to BRICS Equity Markets. Journal of Economic Studies, 45(2), 426–440. https://dx.doi.org/10.1108/JES-01- 2017-0025
- Phillips, P.C. & Perron, P., (1988). Testing for a Unit Root in Time Series Regression. Biometrika, 75(2), 335-346. https://doi.org/10.1093/biomet/75.2.335
- Roy, R.P. & Roy, S.S., (2017). Financial Contagion and Volatility Spillover: An Exploration into Indian Commodity Derivative Market. Economic Modelling, 67, 368–380. http://dx.doi. org/10.1016/j.econmod.2017.02.019
- Şenol, C. ve Koç, S. (2022). Borsa, Faiz, Döviz Kuru, Altın, Petrol ve Bitcoin Arasındaki Volatilite Yayılımları. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 35, 31–46. https://doi. org/10.18092/ulikidince.1036345
- Sumner, S.W., Johnson, R., & Soenen, L. (2010). Spillover Effects among Gold, Stocks, and Bonds. Journal of Centrum Cathedra, 3(2), 106–120. Erişim adresi: https://ssrn.com/ abstract=1806036
- Wang, Y. S., & Chueh, Y.L., (2013). Dynamic Transmission Effects between the Interest Rate, the US Dollar, and Gold and Crude Oil Prices. Economic Modelling, 30, 792–798. http://dx.doi. org/10.1016/j.econmod.2012.09.052
| APA | ŞAK N, Ocal Ozkaya H (2022). Türkiye’de 2000 Yılı Sonrasında Altın, Borsa, Döviz Kuru Piyasaları Etkileşimi ve Volatilite Yayılım Etkisi. , 237 - 256. 10.26650/ekoist.2022.37.1199285 |
| Chicago | ŞAK NAZAN,Ocal Ozkaya Hatice Gokcen Türkiye’de 2000 Yılı Sonrasında Altın, Borsa, Döviz Kuru Piyasaları Etkileşimi ve Volatilite Yayılım Etkisi. (2022): 237 - 256. 10.26650/ekoist.2022.37.1199285 |
| MLA | ŞAK NAZAN,Ocal Ozkaya Hatice Gokcen Türkiye’de 2000 Yılı Sonrasında Altın, Borsa, Döviz Kuru Piyasaları Etkileşimi ve Volatilite Yayılım Etkisi. , 2022, ss.237 - 256. 10.26650/ekoist.2022.37.1199285 |
| AMA | ŞAK N,Ocal Ozkaya H Türkiye’de 2000 Yılı Sonrasında Altın, Borsa, Döviz Kuru Piyasaları Etkileşimi ve Volatilite Yayılım Etkisi. . 2022; 237 - 256. 10.26650/ekoist.2022.37.1199285 |
| Vancouver | ŞAK N,Ocal Ozkaya H Türkiye’de 2000 Yılı Sonrasında Altın, Borsa, Döviz Kuru Piyasaları Etkileşimi ve Volatilite Yayılım Etkisi. . 2022; 237 - 256. 10.26650/ekoist.2022.37.1199285 |
| IEEE | ŞAK N,Ocal Ozkaya H "Türkiye’de 2000 Yılı Sonrasında Altın, Borsa, Döviz Kuru Piyasaları Etkileşimi ve Volatilite Yayılım Etkisi." , ss.237 - 256, 2022. 10.26650/ekoist.2022.37.1199285 |
| ISNAD | ŞAK, NAZAN - Ocal Ozkaya, Hatice Gokcen. "Türkiye’de 2000 Yılı Sonrasında Altın, Borsa, Döviz Kuru Piyasaları Etkileşimi ve Volatilite Yayılım Etkisi". (2022), 237-256. https://doi.org/10.26650/ekoist.2022.37.1199285 |
| APA | ŞAK N, Ocal Ozkaya H (2022). Türkiye’de 2000 Yılı Sonrasında Altın, Borsa, Döviz Kuru Piyasaları Etkileşimi ve Volatilite Yayılım Etkisi. Ekoist journal of econometrics and statistics (Online), 0(37), 237 - 256. 10.26650/ekoist.2022.37.1199285 |
| Chicago | ŞAK NAZAN,Ocal Ozkaya Hatice Gokcen Türkiye’de 2000 Yılı Sonrasında Altın, Borsa, Döviz Kuru Piyasaları Etkileşimi ve Volatilite Yayılım Etkisi. Ekoist journal of econometrics and statistics (Online) 0, no.37 (2022): 237 - 256. 10.26650/ekoist.2022.37.1199285 |
| MLA | ŞAK NAZAN,Ocal Ozkaya Hatice Gokcen Türkiye’de 2000 Yılı Sonrasında Altın, Borsa, Döviz Kuru Piyasaları Etkileşimi ve Volatilite Yayılım Etkisi. Ekoist journal of econometrics and statistics (Online), vol.0, no.37, 2022, ss.237 - 256. 10.26650/ekoist.2022.37.1199285 |
| AMA | ŞAK N,Ocal Ozkaya H Türkiye’de 2000 Yılı Sonrasında Altın, Borsa, Döviz Kuru Piyasaları Etkileşimi ve Volatilite Yayılım Etkisi. Ekoist journal of econometrics and statistics (Online). 2022; 0(37): 237 - 256. 10.26650/ekoist.2022.37.1199285 |
| Vancouver | ŞAK N,Ocal Ozkaya H Türkiye’de 2000 Yılı Sonrasında Altın, Borsa, Döviz Kuru Piyasaları Etkileşimi ve Volatilite Yayılım Etkisi. Ekoist journal of econometrics and statistics (Online). 2022; 0(37): 237 - 256. 10.26650/ekoist.2022.37.1199285 |
| IEEE | ŞAK N,Ocal Ozkaya H "Türkiye’de 2000 Yılı Sonrasında Altın, Borsa, Döviz Kuru Piyasaları Etkileşimi ve Volatilite Yayılım Etkisi." Ekoist journal of econometrics and statistics (Online), 0, ss.237 - 256, 2022. 10.26650/ekoist.2022.37.1199285 |
| ISNAD | ŞAK, NAZAN - Ocal Ozkaya, Hatice Gokcen. "Türkiye’de 2000 Yılı Sonrasında Altın, Borsa, Döviz Kuru Piyasaları Etkileşimi ve Volatilite Yayılım Etkisi". Ekoist journal of econometrics and statistics (Online) 37 (2022), 237-256. https://doi.org/10.26650/ekoist.2022.37.1199285 |
