Varlık Fiyat Balonları ve BIST 100 Volatilitesine Etkisi
Yıl: 2023 Cilt: Sayı: 98 Sayfa Aralığı: 63 - 86 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.25095/mufad.1245370 İndeks Tarihi: 24-05-2023
Varlık Fiyat Balonları ve BIST 100 Volatilitesine Etkisi
Öz: Günümüzde ekonomilerin, işletmelerin başarılı ve sürdürülebilir bir şekilde büyümesi için sermaye piyasaları önem arz etmektedir. USD, Euro, Bitcoin ve mevduat faizi alternatif yatırım araçları olmaları yönüyle hisse senedi piyasaları ile etkileşim içindedir. Dolayısıyla bu değişkenlerde oluşan balonların hisse senedi piyasaları ile ilişki içinde olması beklenmektedir. Bu çalışmada 08:2010 ile 10:2022 arası aylık verilerle USD, Euro, Bitcoin, kredi risk primi ve mevduat faizi değişkenlerinde balon varlığı incelenmiştir. Ele alınan değişkenlerde balon oluşumunun varlığı durumunda bu balonların BIST 100 endeksi oynaklığına etkilerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Balonların varlığı Supremum Augmented Dickey-Fuller ve Generalized Supremum Augmented Dickey-Fuller testleri ile analiz edilirken, Threshold Autoregressive Conditionally Heteroscedastic ve Autoregressive Conditionally Heteroscedastic-Generalized Autoregressive Conditionally Heteroscedastic modelleri yardımıyla oynaklık belirlenmeye çalışılmıştır. USD, Euro, Bitcoin değişkeni için ele alınan dönem boyunca istatistiksel olarak önemli balon oluşumları söz konusu iken, CDS ve mevduat değişkeni için söz konusu dönemde istatistiksel olarak önemli bir balon oluşumu gözlemlenmemiştir. USD ve Euro değişkenlerinde meydana gelen balonların BIST 100 endeks getirisinde oynaklığı artırdığı söylenebilir. Ancak Bitcoin de yaşanan balonların istatistiksel olarak anlamlı bir etkisinin olmadığı görülmüştür.
Anahtar Kelime: Asset Price Bubbles and Its Effect On BIST 100 Volatility
Öz: Nowadays, capital markets are necessary for the successful and sustainable growth of economies and enterprises. USD, Euro, Bitcoin and deposit interest interact with the stock markets as alternative investment instruments. Therefore, it is essential that the bubbles formed in these variables are in relation with the stock markets. For this study, the existence of a bubble in the dollar, euro, bitcoin, CDS, and deposit interest rate variables is analyzed using monthly data between 08:2010 and 10:2022. In the presence of bubble formation in the variables considered, it is aimed to examine the effects of these bubbles on the volatility of the BIST 100 index. The existence of bubbles is analyzed by SADF and GSADF tests, while volatility is determined by Threshold Autoregressive Conditionally Heteroscedastic ve Autoregressive Conditionally Heteroscedastic- Generalized Autoregressive Conditionally Heteroscedastic models. While there were statistically significant bubble formations for the USD, euro and bitcoin variables during the period under consideration, no statistically significant bubble formation was observed for the CDS and deposit variables during the relevant period. It can be said that the bubbles in USD and euro variables increase the volatility in the BIST 100 index return. On the other hand, it was observed that the bubbles in bitcoin did not have a statistically significant effect.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Afşar, M. - Afşar, A. - Doğan, E. (2019), "Döviz Balonlarının Tespitine Yönelik Bir Analiz: Türkiye Örneği", Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (54), ss. 447-460.
- Akkaya, M. (2018). "Borsa İstanbul Hisse Senedi Getirilerinde Balon Oluşumu Üzerine Bir Uygulama", Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19(1), ss. 188-200.
- Anderson, K. - Brooks, C. (2014), "Speculative Bubbles And The Cross-Sectional Variation In Stock Returns", International Review of Financial Analysis, (35), pp. 20-31.
- Asekome, M. O. - Agbonkhese, A. O. (2015), "Macroeconomic Variables, Stock Market Bubble, Meltdown and Recovery: Evidence From Nigeria", Journal of Finance and Bank Management 3(2), pp. 25-34.
- Baum, C. F. - Otero, J. (2020), Unit Root Tests For Explosive Behaviour, Colombia: Universidad del Rosario.
- Blot, C. - Hubert, P. - Labondance, F. (2017), Does monetary policy generate asset price bubbles. Observatoire Francais des Conjonctures Economiques (OFCE).
- Bollerslev, T. (1986), "Generalized Autoregressive Conditional Heteroskedasticity". Journal of Econometrics, pp. 307-327.
- Box, G.- G.Jenkins (1970), Time Series Analysis: Forecasting and Control, San Francisco: Holden-Day.
- Brunnermeier, M. K. - Oehmke, M. (2013), Chapter 18 - Bubbles, Financial Crises, and Systemic Risk.
- In G. M. Constantinides, M. Harris, R. M. Stulz (Eds.), Handbook of the Economics of Finance, Elsevier, Vol. 2, pp. 1221-1288.
- Burks, N. - Fadahunsi, A. - Hibbert, A. M. (2021), "Financial Contagion: A Tale of Three Bubbles". Journal of Risk and Financial Management, 14 (5), 229.
- Caspi, I. (2013), "Rtadf:Testing for Bubbles with EViews", Israel: Munich Personal RePEc Archive.
- Çağlı, E. Ç. - Evrim Mandacı, P. (2017), "Borsa İstanbul’da Rasyonel BalonVarlığı: Sektör Endeksleri Üzerine Bir Analiz", Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, (629), ss. 63-76.
- Çelik, I. - Akkuş, H. T. -Gülcan, N. (2019), "Investigation of Rational Bubbles And Volatility Spillovers In Commodity Markets: Evidences From Precious Metals", Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(3), pp. 936-951.
- Çil, N. (2018), Finansal Ekonometri, İstanbul: DER yayınları.
- Çıtak, F. (2019), "An Empirical Investigation Of Bubble In The Turkish Stock Market", International Journal of Economics and Innovation, 5(2), pp. 247-262.
- Dos Santos, D. V. (2020), "Bubble Detection and Contagion: An Analysis by Segments of the US Stock", Real Estate, and Credit Markets.
- Engle, R. F. (1982), "Autoregressive Conditional Heteroscedasticity with Estimates of the Variance of United Kingdom Inflation", Econometrica, pp. 987-1007.
- George, D. - Mallery, M. (2010), "SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference, 17.0 update" (10a ed.). Boston: Pearson.
- Glosten, L. - R.Jagannathan, - Runkle, D. (1993), "Relationship Between The Expected Value And Volatility Of The Nominal Excess Returns On Stocks", Journal of Finance, pp. 1779-1802.
- Işıldak, M. S. (2020), "Kripto Para Piyasasında Spekülatif Balonlar: Bitcoin’den Kanıtlar", Business Economics and Management Research Journal, 5(3), ss. 209-219.
- Jones, B. (2014), "Identifying speculative bubbles: A two-pillar surveillance framework", International Monetary Fund.
- Kennedy, K. - Nourzad, F. (2016), "Exchange Rate Volatility and its Effect on Stock Market Volatility", Economics Faculty Research and Publications.
- Kılıç, Y. (2020), "Finansal Piyasalarda Balon Varlığının Test Edilmesi: BRICS-T Ülkeleri Örneği", Bankacılık ve Sermaye Piyasası Araştırmaları Dergisi, 4(9), ss. 11-22.
- Kindleberger, C. P. (1991), "Bubbles". In J. Eatwell, M. Milgate, P. Newman (Eds.), The World of Economics, Palgrave Macmillan UK. pp. 20-22
- Korkmaz, Ö.- Bari, B.- Adalı, Z. (2021), "An Empirical Comparison Of Stock Market Bubbles", Business & Management Studies: An International Journal, 9(4), pp. 1286-1299.
- Korkmaz, Ö.- Deniz, E.- Elif, E. (2016), "Alternatif Yatırım Araçlarında Ortaya Çıkan Balonlar Türkiye Hisse Senedi Piyasasını Etkiliyor Mu? BİST 100 Üzerine Bir Uygulama", BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar Dergisi, 10(2), ss. 29-61.
- Malhotra, A. - Maloo, M. (2014), "Bitcoin – is it a Bubble? Evidence from Unit Root Tests", SSRN Electronic Journal. 10.2139/ssrn.2476378.
- Mert, M. - Çağlar, A. E. (2019), "Eviews ve Gaus Uygulamalı Zaman Serileri Analizi", Ankara: Detay Yayıncılık.
- Miao, J. - Wang, P. - Zhou, J. (2022), "Asset Bubbles and Foreign Interest Rate Shocks". Review of Economic Dynamics, 44, pp. 315-348. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.red. (2021.03.005)
- Narayan, P. K. - Mishra, S. - Sharma, S. - Liu, R. (2013), "Determinants of Stock Price Bubbles", Economic Modelling, 35, pp. 661-667.
- PCB, P.- S, S.- J, Y. (2013), Testing for Multiple Bubbles 1: Historical Episodes of Exuberance and Collapse in the S&P 500, Research Collection School Of Economics
- Philips, P., & Wu Y, Y. J. (2011), "Explosive Behavior in the 1990s NASDAQ: When Did Exuberance Escalate Asset Values?", International Economic Review,52(1), pp. 201-226.
- Serttaş, F. Ö. - Uluöz, D. (2022), "Testing and Analyzing the Price Bubbles in Turkish EDAM", Third Sector Social Economic Review, 57(1), pp. 143-159.
- Time (2022), "What Did We Learn From the Dotcom Stock Bubble of 2000. https://time.com/3741681/2000-dotcom-stock-bust/ (30.12.2022).
- Tran, T. B. N. (2017). "Speculative Bubbles In Emerging Stock Markets And Macroeconomic Factors: A New Empirical Evidence For Asia And Latin America". Research in International Business and Finance, 42, pp. 454-467, https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.ribaf. (2016.02.004)
- Yildirim, H.- Akdag, S. - Alola, A.A. (2022), "Is There A Price Bubble İn The Exchange Rates Of The Developing Countries? The Case Of BRICS And Turkey", Journal of Economics, Finance and Administrative Science, 27 (54), pp. 247-261.
| APA | KARCIOĞLU R, AKYOL ÖZCAN K (2023). Varlık Fiyat Balonları ve BIST 100 Volatilitesine Etkisi. , 63 - 86. 10.25095/mufad.1245370 |
| Chicago | KARCIOĞLU Reşat,AKYOL ÖZCAN Kübra Varlık Fiyat Balonları ve BIST 100 Volatilitesine Etkisi. (2023): 63 - 86. 10.25095/mufad.1245370 |
| MLA | KARCIOĞLU Reşat,AKYOL ÖZCAN Kübra Varlık Fiyat Balonları ve BIST 100 Volatilitesine Etkisi. , 2023, ss.63 - 86. 10.25095/mufad.1245370 |
| AMA | KARCIOĞLU R,AKYOL ÖZCAN K Varlık Fiyat Balonları ve BIST 100 Volatilitesine Etkisi. . 2023; 63 - 86. 10.25095/mufad.1245370 |
| Vancouver | KARCIOĞLU R,AKYOL ÖZCAN K Varlık Fiyat Balonları ve BIST 100 Volatilitesine Etkisi. . 2023; 63 - 86. 10.25095/mufad.1245370 |
| IEEE | KARCIOĞLU R,AKYOL ÖZCAN K "Varlık Fiyat Balonları ve BIST 100 Volatilitesine Etkisi." , ss.63 - 86, 2023. 10.25095/mufad.1245370 |
| ISNAD | KARCIOĞLU, Reşat - AKYOL ÖZCAN, Kübra. "Varlık Fiyat Balonları ve BIST 100 Volatilitesine Etkisi". (2023), 63-86. https://doi.org/10.25095/mufad.1245370 |
| APA | KARCIOĞLU R, AKYOL ÖZCAN K (2023). Varlık Fiyat Balonları ve BIST 100 Volatilitesine Etkisi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (98), 63 - 86. 10.25095/mufad.1245370 |
| Chicago | KARCIOĞLU Reşat,AKYOL ÖZCAN Kübra Varlık Fiyat Balonları ve BIST 100 Volatilitesine Etkisi. Muhasebe ve Finansman Dergisi , no.98 (2023): 63 - 86. 10.25095/mufad.1245370 |
| MLA | KARCIOĞLU Reşat,AKYOL ÖZCAN Kübra Varlık Fiyat Balonları ve BIST 100 Volatilitesine Etkisi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, vol., no.98, 2023, ss.63 - 86. 10.25095/mufad.1245370 |
| AMA | KARCIOĞLU R,AKYOL ÖZCAN K Varlık Fiyat Balonları ve BIST 100 Volatilitesine Etkisi. Muhasebe ve Finansman Dergisi. 2023; (98): 63 - 86. 10.25095/mufad.1245370 |
| Vancouver | KARCIOĞLU R,AKYOL ÖZCAN K Varlık Fiyat Balonları ve BIST 100 Volatilitesine Etkisi. Muhasebe ve Finansman Dergisi. 2023; (98): 63 - 86. 10.25095/mufad.1245370 |
| IEEE | KARCIOĞLU R,AKYOL ÖZCAN K "Varlık Fiyat Balonları ve BIST 100 Volatilitesine Etkisi." Muhasebe ve Finansman Dergisi, , ss.63 - 86, 2023. 10.25095/mufad.1245370 |
| ISNAD | KARCIOĞLU, Reşat - AKYOL ÖZCAN, Kübra. "Varlık Fiyat Balonları ve BIST 100 Volatilitesine Etkisi". Muhasebe ve Finansman Dergisi 98 (2023), 63-86. https://doi.org/10.25095/mufad.1245370 |
