Tip 1 Diyabetes Mellitus’lu Çocuklarda Metabolik Kontrol Durumu ve Komplikasyonların Fetuin A ile İlişkisi

OZTURK, HASAN SERDAR; SAVAS ERDEVE, SENAY; Özalkak, Şervan; Çetinkaya, Semra; KURNAZ, ERDAL; Bayramoğlu, Elvan; Karacan Küçükali, Gülin; Demirci, Gülşah; aycan, zehra

doi:10.5798/dicletip.1267174

Tip 1 Diyabetes Mellitus’lu Çocuklarda Metabolik Kontrol Durumu ve Komplikasyonların Fetuin A ile İlişkisi

Şervan ÖZALKAK, (Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Diyarbakır Gazi Yaşargil Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Çocuk Endokrinoloji, Diyarbakır, Türkiye)

Semra ÇETİNKAYA, (Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Ankara Dr. Sami Ulus Kadın Doğum, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Çocuk Endokrinoloji, Ankara, Türkiye)

Erdal KURNAZ, (Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Ankara Dr. Sami Ulus Kadın Doğum, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Çocuk Endokrinoloji, Ankara, Türkiye)

Elvan BAYRAMOĞLU, (Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Ankara Dr. Sami Ulus Kadın Doğum, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Çocuk Endokrinoloji, Ankara, Türkiye)

Gülin KARACAN KÜÇÜKALİ, (Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Ankara Dr. Sami Ulus Kadın Doğum, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Çocuk Endokrinoloji, Ankara, Türkiye)

Gülşah DEMİRCİ, (Ankara Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Tıbbi Biyokimya, Ankara, Türkiye)

Hasan Serdar ÖZTÜRK, (Ankara Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Tıbbi Biyokimya, Ankara, Türkiye)

Şenay ERDEVE, (Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Ankara Dr. Sami Ulus Kadın Doğum, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Çocuk Endokrinoloji, Ankara, Türkiye)

Zehra AYCAN (Ankara Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Çocuk Endokrinoloji, Ankara, Türkiye)

Dicle Tıp Dergisi

14 3

Yıl: 2023 Cilt: 50 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 81 - 88 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.5798/dicletip.1267174 İndeks Tarihi: 03-07-2023

Tip 1 Diyabetes Mellitus’lu Çocuklarda Metabolik Kontrol Durumu ve Komplikasyonların Fetuin A ile İlişkisi

Öz:

Giriş: Tip 1 diyabetes mellitus (T1D); mikro ve makrovaskuler komplikasyonlara neden olabilen kronik bir hastalıktır. Hepatositlerde sentezlenen Fetuin A, vasküler hastalıkların bir belirtecidir. Bu glikoproteinin üretimi hiperlipidemi ve hiperglisemi ile artar. Çalışmamızda T1D’li çocuk ve adolesanlarda Fetuin A düzeyini etkileyen faktörler ile metabolik durum ve komplikasyonlar ile ilişkisini belirlemeyi amaçladık. Yöntemler: Çalışmamıza en az 3 yıllık T1D tanılı çocuklar ile yaş ve cinsiyet benzer sağlıklılar dahil edildi. Olgular son bir yıllık HbA1c düzeylerine göre metabolik kontrol olarak, alt gruplara ayrılarak, sağlıklı kontrollerle karşılaştırmalı, istatistiksel analizler yapıldı. Bulgular: Çalışma T1D’li 74 (37’si kız) ve 37 sağlıklı kontrol (19’u kız) 111 kişiden oluşuyordu. T1D’li olguların yaşları ortalama 15,03±3,03 yıl, sağlıklı kontrol grubunun ise 14,58 ± 2,72 yıldı. Hasta ve kontrol grubu arasında cinsiyet, VKİ, boy SDS, vücut ağırlığı SDS ve puberte evreleri açısından istatistiksel olarak benzerdi (p>0.05). Tip 1 diyabetli olguların Fetuin A düzeyleri sağlıklı kontrol grubundan önemli derecede yüksekti (p<0,001). İyi, orta ve kötü metebolik kontrollü T1D alt grupları arasında Fetuin A düzeyleri açısından istatistiksel fark saptanmadı(p>0,05). Ancak metebolik kontrole göre oluşturulan üç grubun ayrı ayrı olarak Fetuin A ortalamaları kontrol grubunun Fetuin A ortalamalarından istatistiksel olarak daha yüksekti (p<0,001). Komplikasyonu olan ve olmayan T1D’li hastaların Fetuin A düzeyleri arasında anlamlı fark yoktu (p>0,05). T1D’li olgular fazla kilolu olan ve olmayan olguların Fetuin A düzeyleri arasında anlamlı fark bulunmadı ( p=0,422). Dislipidemi/hepatosteatoz durumuna göre T1D’liler karşılaştırıldığında Fetuin-A düzeyleri arasında anlamlı fark saptanmadı (p>0,05). Tartışma ve Sonuç: T1D’li hastaların Fetuin A düzeyleri sağlıklı kontrol grubunun anlamlı olarak daha yüksek ( p<0,001) iken metebolik kontrole göre oluşturulan gruplarının Fetuin A düzeyleri istatistiksel olarak farklı değildi (p>0,05). Sonuç olarak; literatürde T1D’li çocuklarda Fetuin A ile ilgili makale sayısı azdır. T1D’li çocuklarda Fetuin A ile kötü kontrol ve komplikasyonların ilişkisini değerlendirmek için daha fazla çalışma yapılmasına ihtiyaç vardır.

Anahtar Kelime: Tip 1 Diyabet fetuin A metabolik kontrol

The Relationship between Metabolic Control Status and Complications and Fetuin A in Children with Type 1 Diabetes Mellitus

Öz:

Objective: Type 1 diabetes mellitus (T1D); It is a chronic disease that can cause micro and macrovascular complications. Fetuin A synthesized in hepatocytes is a marker of vascular diseases. The production of this glycoprotein increases with hyperlipidemia and hyperglycemia. In our study, we aimed to determine the relationship between the factors affecting Fetuin A level and metabolic status and complications in children and adolescents with T1D. Methods: Children with a diagnosis of T1D of at least 3 years and healthy people of similar age and gender were included in our study. The subjects were divided into subgroups as metabolic control according to their HbA1c levels in the last one year, and statistical analyzes were performed in comparison with healthy controls. Results: The study consisted of 111 subjects, 74 (37 females) with T1D and 37 healthy controls (19 females). The mean age of the cases with T1D was 15.03±3.03 years, and 14.58±2.72 years in the healthy control group. Sex, BMI, height SDS, body weight SDS and puberty stages were statistically similar between the patient and control groups (p>0.05). Fetuin A levels of patients with type 1 diabetes were significantly higher than the healthy control group (p<0.001). There was no statistical difference between the good, moderate and bad metabolically controlled T1D subgroups in terms of Fetuin A levels (p>0.05). However, the Fetuin A averages of the three groups formed separately from the metabolic control were statistically higher than the Fetuin A averages of the control group (p<0.001). There was no significant difference between Fetuin A levels of T1D patients with and without complications (p>0.05). There was no significant difference between Fetuin A levels of cases with T1D and those with and without overweight (p=0.422). When T1D patients were compared according to dyslipidemia/hepatosteatosis status, no significant difference was found between Fetuin-A levels (p>0.05). Discussion and Conclusion: Fetuin A levels of the patients with T1D were significantly higher in the healthy control group (p<0.001), whereas the Fetuin A levels of the groups formed compared to the metabolic control were not statistically different (p>0.05). In conclusion; The number of articles about Fetuin A in children with T1D is few in the literature. More studies are needed to evaluate the association of Fetuin A with poor control and complications in children with T1D.

Anahtar Kelime: Type 1 Diabetes fetuin A metabolic control

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Aras B, Akın A, Yıldırım R, Unal E, Haspolat YK. Tip 1 Diyabetes Mellituslu Çocuklarda Tanı Anındaki Klinik ve Laboratuvar Bulgularının Değerlendirilmesi. Dicle Tıp Dergisi (2019);46: 11:7.
2. Bacha F, Klinepeter Bartz S. Insulin resistance, role of metformin and other non-insulin therapies in pediatric type 1 diabetes. Pediatr Diabetes 2016;17:545-58.
3. Mori K, Emoto M, Inaba M. Fetuin -A and the cardiovascular system. Adv Clin Chem. 2012;56:175-95.
4. Mathews ST, Rakhade S, Zhou X, et al. Fetuin-null mice are protected against obesity and insulin resistance associated with aging. Biochem Biophys Res Commun 2006;350:437- 43.
5. Takata H, Ikeda Y, Suehiro T, et al. High glucose induces transactivation of the alpha2-HS glycoprotein gene through the ERK1/2 signaling pathway. J Atheroscler Thromb 2009;16:448-56.
6. Weghuber D, Mangge H, Hochbrugger E, Stulnig TM: Impact of age and metabolic syndrome on the adipokine profile in childhood and adult obesity. Exp Clin Endocrinol Diabetes 2014;122:363–7.
7. Stefan N, Hennige AM, Staiger H, et al.: Alpha2- Heremans-Schmid glycoprotein/fetuin-A is associated with insülin resistance and fat accumulation in the liver in humans. Diabetes Care 2006;29:853–7.
8. Reinehr T, Roth CL: Fetuin-A and its relation to metabolic syndrome and fatty liver disease in obese children before and after weight loss. J Clin Endocrinol Metab 2008;93:4479–85.
9. Dabrowska AM, Tarach JS, Wojtysiak-Duma B, Duma D: Fetuin-A (AHSG) and its usefulness in clinical practice. Review of the literature. Biomed Pap Med Fac Univ Palacky Olomouc Czech Repub 2015;159:352–9.
10. Jensen MK, Bartz TM, Djoussé L, et al.: Genetically elevated fetuin-A levels, fasting glucose levels, and risk of type 2 diabetes: the Cardiovascular Health Study. Diabetes Care 2013;36:3121–7.
11. Goustin AS, Derar N, Abou-Samra AB: Ahsgfetuin blocks the metabolic arm of insulin action through its interaction with the 95-kD β-subunit of the insulin receptor. Cell Signal 2013;25:981–8.
12. Iroz A, Couty JP, Postic C: Hepatokines: unlocking the multi-organ network in metabolic diseases. Diabetologia 2015;58:1699–703.
13. Pal D, Dasgupta S, Kundu R, et al.: Fetuin-A acts as an endogenous ligand of TLR4 to promote lipid- induced insulin resistance. Nat Med 2012;18:1279– 85.
14. Hennige AM, Staiger H, Wicke C, et al.: Fetuin-A induces cytokine expression and suppresses adiponectin production. PLoS One 2008;3: e1765.
15. Abd El Dayem SM, Battah AA, El Bohy Ael M, El Shehaby A: Evaluation of fetuin-A and carotid intima-media thickness in adolescent type 1 diabetic patients. J Pediatr Endocrinol Metab 2015;28:287– 92.
16. Chrysis D, Efthymiadou A, Mermigka A, Kritikou D, Spiliotis BE: Osteoprotegerin, RANKL, ADMA, and Fetuin-A serum levels in children with type I diabetes mellitus. Pediatr Diabetes 2017;18:277–82.
17. Şiraz Ü.G., Doğan M., Hatipoğlu N., Muhtaroğlu S., & Kurtoğlu S. (2017). Can Fetuin-A Be a Marker for Insulin Resistance and Poor Glycemic Control in Children with Type 1 Diabetes Mellitus?. Journal of clinical research in pediatric endocrinology, 9(4), 293–9.
18. Reinauer C., Reinehr T., Baechle C., et al. (2018). Relationship of Serum Fetuin A with Metabolic and Clinical Parameters in German Children and Adolescents with Type 1 Diabetes. Hormone research in paediatrics, 89(2);73–81.
19. Nazlı EG. Obezitede beslenme. Özen H (Eds.) Soru ve cevaplarla çocuk beslenmesi. 1. Baskı. Akademi Yayınevi. 2015;374-85.
20. Yıldız M., Darendeliler F. Boy kısalığına yaklaşım. Çocuk Endokrinolojisi ve Diyabet. İstanbul Tıp Kitapevi; 2021; 1. Baskı:, İstanbul. 160-174.)
21. Von Elm E, Altman DG, Egger M, et al. The Strengthening the Reporting of Observational Studies in Epidemiology (STROBE) statement: Guidelines for reporting observational studies. PLoS Med 2007;4:1623–7.
22. Dasgupta S, Bhattacharya S, Biswas A, et al. NF- kappaB mediates lipid-induced fetuin-A expression in hepatocytes that impairs adipocyte function effecting insulin resistance. Biochem J. 2010;429:451–62.

APA	Özalkak Ş, Çetinkaya S, KURNAZ E, Bayramoğlu E, Karacan Küçükali G, Demirci G, OZTURK H, SAVAS ERDEVE S, aycan z (2023). Tip 1 Diyabetes Mellitus’lu Çocuklarda Metabolik Kontrol Durumu ve Komplikasyonların Fetuin A ile İlişkisi. , 81 - 88. 10.5798/dicletip.1267174
Chicago	Özalkak Şervan,Çetinkaya Semra,KURNAZ ERDAL,Bayramoğlu Elvan,Karacan Küçükali Gülin,Demirci Gülşah,OZTURK HASAN SERDAR,SAVAS ERDEVE SENAY,aycan zehra Tip 1 Diyabetes Mellitus’lu Çocuklarda Metabolik Kontrol Durumu ve Komplikasyonların Fetuin A ile İlişkisi. (2023): 81 - 88. 10.5798/dicletip.1267174
MLA	Özalkak Şervan,Çetinkaya Semra,KURNAZ ERDAL,Bayramoğlu Elvan,Karacan Küçükali Gülin,Demirci Gülşah,OZTURK HASAN SERDAR,SAVAS ERDEVE SENAY,aycan zehra Tip 1 Diyabetes Mellitus’lu Çocuklarda Metabolik Kontrol Durumu ve Komplikasyonların Fetuin A ile İlişkisi. , 2023, ss.81 - 88. 10.5798/dicletip.1267174
AMA	Özalkak Ş,Çetinkaya S,KURNAZ E,Bayramoğlu E,Karacan Küçükali G,Demirci G,OZTURK H,SAVAS ERDEVE S,aycan z Tip 1 Diyabetes Mellitus’lu Çocuklarda Metabolik Kontrol Durumu ve Komplikasyonların Fetuin A ile İlişkisi. . 2023; 81 - 88. 10.5798/dicletip.1267174
Vancouver	Özalkak Ş,Çetinkaya S,KURNAZ E,Bayramoğlu E,Karacan Küçükali G,Demirci G,OZTURK H,SAVAS ERDEVE S,aycan z Tip 1 Diyabetes Mellitus’lu Çocuklarda Metabolik Kontrol Durumu ve Komplikasyonların Fetuin A ile İlişkisi. . 2023; 81 - 88. 10.5798/dicletip.1267174
IEEE	Özalkak Ş,Çetinkaya S,KURNAZ E,Bayramoğlu E,Karacan Küçükali G,Demirci G,OZTURK H,SAVAS ERDEVE S,aycan z "Tip 1 Diyabetes Mellitus’lu Çocuklarda Metabolik Kontrol Durumu ve Komplikasyonların Fetuin A ile İlişkisi." , ss.81 - 88, 2023. 10.5798/dicletip.1267174
ISNAD	Özalkak, Şervan vd. "Tip 1 Diyabetes Mellitus’lu Çocuklarda Metabolik Kontrol Durumu ve Komplikasyonların Fetuin A ile İlişkisi". (2023), 81-88. https://doi.org/10.5798/dicletip.1267174

APA	Özalkak Ş, Çetinkaya S, KURNAZ E, Bayramoğlu E, Karacan Küçükali G, Demirci G, OZTURK H, SAVAS ERDEVE S, aycan z (2023). Tip 1 Diyabetes Mellitus’lu Çocuklarda Metabolik Kontrol Durumu ve Komplikasyonların Fetuin A ile İlişkisi. Dicle Tıp Dergisi, 50(1), 81 - 88. 10.5798/dicletip.1267174
Chicago	Özalkak Şervan,Çetinkaya Semra,KURNAZ ERDAL,Bayramoğlu Elvan,Karacan Küçükali Gülin,Demirci Gülşah,OZTURK HASAN SERDAR,SAVAS ERDEVE SENAY,aycan zehra Tip 1 Diyabetes Mellitus’lu Çocuklarda Metabolik Kontrol Durumu ve Komplikasyonların Fetuin A ile İlişkisi. Dicle Tıp Dergisi 50, no.1 (2023): 81 - 88. 10.5798/dicletip.1267174
MLA	Özalkak Şervan,Çetinkaya Semra,KURNAZ ERDAL,Bayramoğlu Elvan,Karacan Küçükali Gülin,Demirci Gülşah,OZTURK HASAN SERDAR,SAVAS ERDEVE SENAY,aycan zehra Tip 1 Diyabetes Mellitus’lu Çocuklarda Metabolik Kontrol Durumu ve Komplikasyonların Fetuin A ile İlişkisi. Dicle Tıp Dergisi, vol.50, no.1, 2023, ss.81 - 88. 10.5798/dicletip.1267174
AMA	Özalkak Ş,Çetinkaya S,KURNAZ E,Bayramoğlu E,Karacan Küçükali G,Demirci G,OZTURK H,SAVAS ERDEVE S,aycan z Tip 1 Diyabetes Mellitus’lu Çocuklarda Metabolik Kontrol Durumu ve Komplikasyonların Fetuin A ile İlişkisi. Dicle Tıp Dergisi. 2023; 50(1): 81 - 88. 10.5798/dicletip.1267174
Vancouver	Özalkak Ş,Çetinkaya S,KURNAZ E,Bayramoğlu E,Karacan Küçükali G,Demirci G,OZTURK H,SAVAS ERDEVE S,aycan z Tip 1 Diyabetes Mellitus’lu Çocuklarda Metabolik Kontrol Durumu ve Komplikasyonların Fetuin A ile İlişkisi. Dicle Tıp Dergisi. 2023; 50(1): 81 - 88. 10.5798/dicletip.1267174
IEEE	Özalkak Ş,Çetinkaya S,KURNAZ E,Bayramoğlu E,Karacan Küçükali G,Demirci G,OZTURK H,SAVAS ERDEVE S,aycan z "Tip 1 Diyabetes Mellitus’lu Çocuklarda Metabolik Kontrol Durumu ve Komplikasyonların Fetuin A ile İlişkisi." Dicle Tıp Dergisi, 50, ss.81 - 88, 2023. 10.5798/dicletip.1267174
ISNAD	Özalkak, Şervan vd. "Tip 1 Diyabetes Mellitus’lu Çocuklarda Metabolik Kontrol Durumu ve Komplikasyonların Fetuin A ile İlişkisi". Dicle Tıp Dergisi 50/1 (2023), 81-88. https://doi.org/10.5798/dicletip.1267174