SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ BİLİM-SÖZDE BİLİM AYRIMINA İLİŞKİN YETERLİKLERİNİN ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ

Nurbanu ŞEREN, (Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Temel Eğitim Bölümü, Samsun, Türkiye)
Ceren ÇEVİK KANSU (Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Temel Eğitim Bölümü, Samsun, Türkiye)
Karen- Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi
7 0
Yıl: 2023 Cilt: 9 Sayı: 17 Sayfa Aralığı: 65 - 76 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.31765/karen.1096502 İndeks Tarihi: 31-05-2023

SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ BİLİM-SÖZDE BİLİM AYRIMINA İLİŞKİN YETERLİKLERİNİN ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ

Öz:
Bu araştırmanın amacı sınıf öğretmeni adaylarının bilim-sözde bilim ayrımına yönelik düzeylerini belirlemek ve cinsiyet ile sınıf düzeyi değişkenleri açısından farklılaşıp farklılaşmadığını ortaya koymaktır. Araştırmada nicel araştırma türlerinden biri olan ta rama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini 2019-2020 eğitim-öğretim yılında Karadeniz bölgesinde yer alan bir devlet üniversitesinde Eğitim Fakültesi Temel Eğitim Bölümü Sınıf Eği timi Anabilim Dalı’nda öğrenim görmekte olan toplam 230 öğret men adayı oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak Kirman Çe tinkaya, Laçin Şimşek ve Çalışkan tarafından 2013 yılında Türk çeye uyarlanan “Bilim-Sözde Bilim Ayrımı Ölçeği” kullanılmıştır. Ölçekten elde edilen veriler Mann Whitney U ve Kruskal Wallis H testleri kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmanın bulgularına göre sınıf öğretmeni adaylarının bilim-sözde bilim ayrımını yap mada yüksek düzeyde yeterliğe sahip olduğu tespit edilmiştir. Alt boyutlarda sözde bilime ilişkin bilgi düzeyleri ortalamaları ile sözde bilimsel inanışlara ilişkin ortalamalarının orta düzeyde ol duğu; diğer boyutlara ilişkin bilgi düzeylerinin ise yüksek düzeyde olduğu bulunmuştur. Sınıf öğretmeni adaylarının cinsiyete göre bi lim-sözde bilim ayrımı arasında erkeklerin lehine anlamlı bir fark çıkmıştır. Sınıf düzeyine göre bakıldığında ise bilim-sözde bilim ayrımı boyutunda 2. sınıfların lehine anlamlı bir fark bulunmuştur. Özellikle 2. sınıfların bilim-sözde bilim ayrımını yapabilmede diğer sınıf düzeylerine göre daha yüksek ortalamaya sahip olmaları uy gulamalı dersler ve bilimsel yeterliği arttırıcı derslerin bu yılda fazla olmasından kaynaklandığı düşünülebilir. Yapılan araştırma sonuçlarının konu alanında çalışan araştırmacılara yol gösterici olacağı düşünülmektedir.
Anahtar Kelime:

AN INVESTIGATION OF PRE-SERVICE PRIMARY SCHOOL TEACHERS’ COMPETENCE BETWEEN SCIENCE-PSEUDO SCIENCE DISTINCTION IN TERMS OF VARIOUS VARIABLES

Öz:
The purpose of this research is to indicate pre-service primary school teachers’ competence related to science and pseu doscience distinction and to determine whether it differs in terms of gender and class level variables. In this research, the scanning model, one of the quantitative research models was utilized. The sampling of the research consisted of 230 pre-service primary teachers enrolled at the department of Primary Education in the Faculty of Education at a state university in the Black Sea region of Turkey in 2019-2020 academic year. “The Science-Pseudo science Distinction Scale”, which was adapted to Turkish by Kirman Çetinkaya, Laçin Şimşek, and Çalışkan was utilized to gather data. Because data were not normally distributed, they were analyzed in terms of both sub-dimension and overall scale by using Mann Whitney U Test for the comparisons of a different group and the Kruskal Wallis H Test for more than two groups. According to the findings of the research, it was detected that pre-service primary teachers had a high level of competence in making a distinction between science and pseudoscience. There was a significant difference in favor of men between pre-service primary teachers’ gender variable and science-pseudoscience distinction. Besides, there was a significant difference in favor of the 2nd grades between pre-service primary teach ers’ class level variable and science-pseudosci ence distinction. Especially, 2nd grades in the making a distinction between science and pseu doscience had higher averages than the other grade levels. It can be caused that they took ap
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Abd-El Khalick, Fouad.-Bell, Randy. L. ve Lederman, Norman G. (1998), “The Nature of Science and Instructional Practice: Making Unnatural Natural”, Science Education, 82, 471-436.
  • Ağlarcı, Oya ve Kabapınar, Filiz (2016), “Kimya Öğretmen Adaylarının Bilime ve Sözde Bilime İlişkin Görüşlerinin Geliştirilmesi”, Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 248-286.
  • Arı, Üzeyir (2010), Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının ve Sınıf Öğretmen Adaylarının Bilimin Do ğası Hakkındaki Görüşlerinin İncelenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Elazığ: Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
  • Aydoğdu, Bülent ve Buldur, Serkan (2013), “Sınıf Öğretmeni Adaylarının Bilimsel Süreç Beceri lerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi”, Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 6(4), 520-534.
  • Ayvacı, H. Şevki ve Bağ, Hasan (2016), “Sınıf Öğretmeni Adaylarının Bilim Sözde-Bilim Ayrımına İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi”, Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 539-566.
  • Başkurt Sayhan, Eylül (2019), Sözde-Bilim Uygulamaları Yoluyla Üstün Zekalı ve Yetenekli 4. Sınıf Öğrencilerinin Bilimsel Süreç Becerileri Düzeylerinin Belirlenmes, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir: Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Berkant, H. Güner ve Ermeydan, Zeynep (2017), “Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Bilim Sözde Bilim Ayrımlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi”, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Eğitim Dergisi, 1(1), 12-25.
  • Bora, Nihal Doğan (2005), Türkiye’deki Orta Öğretim Fen Branşı Öğretmen ve Öğrencilerinin Bilimin Doğası Hakkındaki Görüşlerinin Araştırılması, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi.
  • Bunge, Mario (1984), “What Is Pseudoscience?”, The Skeptical Inquirer, 9, 1-20.
  • Canan, Latife Nur (2019), Ortaokul Öğrencilerinin Bilim-Sözde Bilim Algılarının Kavram Kari katürleri Aracılığıyla İncelenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya: Necmettin Er bakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Çepni, Salih (2011), “Bilim, Fen, Teknoloji Kavramlarının Eğitim Programlarına Yansımaları”, (Ed. S. Çepni) Kuramdan Uygulamaya Fen ve Teknoloji Öğretimi içinde (ss. 2-11). Ankara:Pe gem Akademi Yayıncılık.
  • Çetinkaya, Ertan (2012), Bilim Sözde Bilim Ayrımı Tartışmasının Ortaokul 8. Sınıf Öğrencileri nin Bilimsellik Algıları ve Akademik Bilgi Düzeylerine Etkisii, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Çetinkaya, Ertan-Turgut, Halil ve Duru, M. Kürşad (2015), “Bilim, Sözde-Bilim Ayrımı Bağlamının Ortaokul Öğrencilerinin Bilim Algılarına Etkisi: İridoloji Vakası”, Eğitim ve Bilim, 40(181), 1-18.
  • Çıngı, Hülya (1994), Örnekleme Kuramı, Ankara: H.Ü. Fen Fakültesi Yayınları.
  • Çilingir, Lokman (2016), “Bilim Felsefesi”, (Ed. M. Demirbaş), Fen Bilimleri Öğretiminde Bili min Doğası içinde (ss. 2-21). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Gül, Şeyda (2016), “Biyoloji, Fizik ve Kimya Öğretmeni Adaylarının Bilim-Sözde Bilim Ayrımı Anlayışları”, Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 9(2), 177-197.
  • Güler, Tülin ve Akman, Berrin (2006), “6 Yaş Çocuklarının Bilim ve Bilim İnsanı Hakkındaki Görüşleri”, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 55-66.
  • Gürgil, Fitnat (2019), “Sosyal Bilgiler Öğretmeni Adaylarının Bilim-Sözde Bilim Ayrımı Eğilim lerinin İncelenmesi”, Journal of History School, 12(42), 965-984.
  • Huppert, Jonathon-Lomask, S. Michal, ve Lazarowitz, Reuven (2002), “Computer Simulations in The High School: Students’ Cognitive Stages, Science Process Skills and Academic Achieve ment in Microbiology”, International Journal of Science Education, 24(8), 803-822.
  • Kang, Sukjin-Scharmann, Lawrence ve Noh, Taehee (2004), “Examining Students’ Views On The Natüre Of Science: Results From Korean 6th, 8th, And 10th Graders”, Science Education, 89(2), 314-334.
  • Karasar, Niyazi (2010), Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • Kirman Çetinkaya, Ezgi (2013), Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Sözde-Bilimsel İnanışlarının Cinsiyet, Sınıf ve Öğrenim Türüne Göre İncelenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sa karya: Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Kirman Çetinkaya, Ezgi-Laçin Şimşek, Canan ve Çalışkan, Hüseyin (2013), “Bilim ve Sözde Bilim Ay rımı İçin Bir Ölçek Uyarlama Çalışması”, Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 31-43.
  • Korucuoğlu, Pınar (2008), Fizik Öğretmen Adaylarının Bilimsel Süreç Becerileri Kullanım Dü zeylerinin Fizik Tutumu, Cinsiyet, Sınıf Düzeyi ve Mezun Oldukları Lise Türü İle İlişkilerinin Değerlendirilmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi.
  • Lederman, Norman-Wade, Philip ve Bell, L. Randy (1998), “Assessing Understanding Of The Nature Of Science: A Historical Perspective”, In The Nature Of Science in Science Education (pp. 331-350). Springer Netherlands.
  • Lederman, Norman (1999), “Teachers Understanding Of The Nature Of Science and Classroom Practice: Factors That Facilitate Or Impede The Relationship”, Journal of Research in Science Teaching, 36(8), 916-929.
  • Lilienfeld, Scott O. (2004), “Teaching Psychology Students To Distinguish Science From Pseu doscience: Pitfalls and Rewards”, Essays From Excellence in Teaching, (Ed. B. K. Saville). pp. 26-32. PsychTeacher Electronic Discussion List.
  • Lindeman, Marjaana (1998), “Motivation, Cognition and Pseudoscience”, Scandinavian Journal of Psychology, 39, 257–265.
  • Losh, S. Carol ve Nzekwe, Brandon (2011), “Creatures in The Classroom: Preservice Teacher Beliefs About Fantastic Beasts, Magic, Extraterrestrials, Evolution and Creationism”, Science and Education, 20(5–6), 473–489.
  • Martin, Michael (1994), “Pseudoscience, The Paranormal, and Science Education”, Science & Education. 3(4), 357-371.
  • Metin, Duygu ve Ertepinar, Hamide (2016), “Inferring Pre-Service Science Teacher’ Unders tanding of Science by Using Socially Embedded Pseudoscientific Context”, International Journal of Education in Mathematics, Science and Technology, 4(4), 340-358.
  • Millî Eğitim Bakanlığı (2018). Fen bilimleri dersi öğretim öğretim programı (İlkokul ve ortao kul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8.sınıflar). Erişim adresi http://mufredat.meb.gov.tr/Dosya lar/201812312311937FEN%20B%C4%B0L%C420%C3
  • Oothoudt, Brighton (2008), Development Of An Instrument To Measure Understanding Of The Nature Of Science As A Process Of Inquiry in Comparison To Pseudoscience, LongBeach: Califor nia State University, Department of Science Education.
  • Özdemir, Muhammet ve Kaptan, Fitnat (2013), “Sınıf Öğretmeni Adaylarının Bilimsel Süreç Becerileri ve Fen Öğretimine Yönelik Tutumlarının İncelenmesi”, Karaelmas Eğitim Bilimleri Dergisi, 1, 62-75.
  • Palmquist, Bruce ve Finley, Fred N. (1997), “Preservice Teacher’ Views Of The Natüre Of Sci ence During A Postbaccalaureate Science Teaching Program”, Journal of Research in Science Teaching, 34, 595-615.
  • Preece, Peter F. ve Baxter, John H. (2000), “Specticism and Gullibility: The Superstitious and Pseudoscientifis Beliefs Of Secondary School Students”, International Journal of Science Edu cation, 22(11), 1147-1156.
  • Saraçoğlu, Sibel-Böyük, Uğur ve Tanık, Nagihan (2012), “Birleştirilmiş ve Bağımsız Sınıflarda Öğrenim Gören İlköğretim Öğrencilerinin Bilimsel Süreç Beceri Düzeyleri”, Türk Fen Eğitimi Dergisi, 9(1), 83-100.
  • Sjödin, Ulf (2002), “The Swedes and The Paranormal”, Journal of Contemporary Religion, 17(1), 75-85.
  • Şahin, Ali Osman (2022), Sınıf Öğretmenleri ve Sınıf Öğretmeni Adaylarının Bilimin Doğasına Yönelik Görüşleri ve Sözde Bilim-Bilim Ayrımı İnanışları, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Tokat: Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
  • Şenler, Burcu ve İrven, Özlem (2016), “Sınıf Öğretmeni Adaylarının Epistemolojik İnançları İle Sözde-Bilimsel İnançları”, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2), 659-671.
  • Tan, Mustafa ve Temiz, Burak Kaan (2003), “Fen Öğretiminde Bilimsel Süreç Becerilerinin Yeri ve Önemi”, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(13), 89-101.
  • Tatar, Erdal-Karakuyu, Yunus ve Tüysüz, Cengiz (2011), “Sınıf Öğretmeni Adaylarının Bilimin Doğası Kavramları: Teori, Yasa ve Hipotez”, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Ensti tüsü Dergisi, 8(15), 363-370.
  • Thagard, Paul R. (1978), “Why Astrology pseudoscience?”, PSA: Proceedings of the Biennial Meeting of the Philosophy of Science Association, Contrubited Papers, 223-234.
  • Turgut, Halil (2007), “Herkes İçin Bilimsel Okuryazarlık”, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 40(2), 233-256.
  • Turgut, Halil (2009), “Fen ve Teknoloji Öğretmen Adaylarının Bilimsel, Sözde-Bilimsel Ayrı mına Yönelik Algıları”, Eğitim ve Bilim, 34(154), 50-68.
  • ________ (2011), “The Context Of Demarcation in Nature Of Science Teaching: The Case Of Astrology”, Science and Education, 20(5), 491-515.
  • Türk Dil Kurumu (2005), Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. Uçar, Murat B. ve Şahin, Elvan (2018), “Pre-service Science Teachers’ Discrimination Level Of Science and Pseudoscience”, Science Education International, 29(4), 267-273.
  • Williams, Emyr-Francis, Leslie J. ve Robbins, Mandy (2007), “Personality and Oaranormal Be lief: A Study Among Adolescents”, Pastoral Psychology, 56(1), 9–14.
  • Yıldırım, Cemal (2010), Bilim Felsefesi, İstanbul: Remzi Kitabevi.
APA Şeren N, ÇEVİK KANSU C (2023). SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ BİLİM-SÖZDE BİLİM AYRIMINA İLİŞKİN YETERLİKLERİNİN ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ. , 65 - 76. 10.31765/karen.1096502
Chicago Şeren Nurbanu,ÇEVİK KANSU Ceren SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ BİLİM-SÖZDE BİLİM AYRIMINA İLİŞKİN YETERLİKLERİNİN ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ. (2023): 65 - 76. 10.31765/karen.1096502
MLA Şeren Nurbanu,ÇEVİK KANSU Ceren SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ BİLİM-SÖZDE BİLİM AYRIMINA İLİŞKİN YETERLİKLERİNİN ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ. , 2023, ss.65 - 76. 10.31765/karen.1096502
AMA Şeren N,ÇEVİK KANSU C SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ BİLİM-SÖZDE BİLİM AYRIMINA İLİŞKİN YETERLİKLERİNİN ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ. . 2023; 65 - 76. 10.31765/karen.1096502
Vancouver Şeren N,ÇEVİK KANSU C SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ BİLİM-SÖZDE BİLİM AYRIMINA İLİŞKİN YETERLİKLERİNİN ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ. . 2023; 65 - 76. 10.31765/karen.1096502
IEEE Şeren N,ÇEVİK KANSU C "SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ BİLİM-SÖZDE BİLİM AYRIMINA İLİŞKİN YETERLİKLERİNİN ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ." , ss.65 - 76, 2023. 10.31765/karen.1096502
ISNAD Şeren, Nurbanu - ÇEVİK KANSU, Ceren. "SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ BİLİM-SÖZDE BİLİM AYRIMINA İLİŞKİN YETERLİKLERİNİN ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ". (2023), 65-76. https://doi.org/10.31765/karen.1096502
APA Şeren N, ÇEVİK KANSU C (2023). SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ BİLİM-SÖZDE BİLİM AYRIMINA İLİŞKİN YETERLİKLERİNİN ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ. Karen- Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 9(17), 65 - 76. 10.31765/karen.1096502
Chicago Şeren Nurbanu,ÇEVİK KANSU Ceren SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ BİLİM-SÖZDE BİLİM AYRIMINA İLİŞKİN YETERLİKLERİNİN ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ. Karen- Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi 9, no.17 (2023): 65 - 76. 10.31765/karen.1096502
MLA Şeren Nurbanu,ÇEVİK KANSU Ceren SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ BİLİM-SÖZDE BİLİM AYRIMINA İLİŞKİN YETERLİKLERİNİN ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ. Karen- Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, vol.9, no.17, 2023, ss.65 - 76. 10.31765/karen.1096502
AMA Şeren N,ÇEVİK KANSU C SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ BİLİM-SÖZDE BİLİM AYRIMINA İLİŞKİN YETERLİKLERİNİN ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ. Karen- Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi. 2023; 9(17): 65 - 76. 10.31765/karen.1096502
Vancouver Şeren N,ÇEVİK KANSU C SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ BİLİM-SÖZDE BİLİM AYRIMINA İLİŞKİN YETERLİKLERİNİN ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ. Karen- Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi. 2023; 9(17): 65 - 76. 10.31765/karen.1096502
IEEE Şeren N,ÇEVİK KANSU C "SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ BİLİM-SÖZDE BİLİM AYRIMINA İLİŞKİN YETERLİKLERİNİN ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ." Karen- Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 9, ss.65 - 76, 2023. 10.31765/karen.1096502
ISNAD Şeren, Nurbanu - ÇEVİK KANSU, Ceren. "SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ BİLİM-SÖZDE BİLİM AYRIMINA İLİŞKİN YETERLİKLERİNİN ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ". Karen- Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi 9/17 (2023), 65-76. https://doi.org/10.31765/karen.1096502
Sayfa Oluşturulma Tarihi
24-04-2024 7:38

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları