Araştırmada Sorumlu Davranış Konusunda Algılanan Hazırbulunuşluk Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması

Yaşar KONDAKÇI, (Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara, Türkiye)
Merve ZAYİM KURTAY, (Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara, Türkiye)
Sevgi KAYA KAŞIKCI (Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara, Türkiye)
İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi
1 1
Yıl: 2021 Cilt: 22 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 2096 - 2114 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.17679/inuefd.936555 İndeks Tarihi: 11-06-2023

Araştırmada Sorumlu Davranış Konusunda Algılanan Hazırbulunuşluk Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması

Öz:
Bu çalışma, lisansüstü öğrencilerin araştırma ve yayın etiğine yönelik ihtiyaçlarını ve deneyimlerini inceleyen daha geniş kapsamlı bir projenin parçasıdır. Araştırma ve yayın süreçlerindeki etik ihlaller kurumlara, akademik alanlara ve araştırmacılara zarar veren bir olgudur. Diğer nedenlerin yanında, araştırma ve yayın etiği ile ilgili yetersiz eğitim ve dolayısıyla konuyla ilgili sınırlı bilgi, bu konudaki ihlallerin ana nedenlerinden biridir. Türkiye’de lisansüstü öğrencilerin araştırma ve yayın etiğine yönelik hazırbulunuşluklarına dair herhangi bir ölçek bulunmamaktadır. Bu durum, bu alanda önemli bir açığın olduğunu göstermektedir. Bu açığa dayanarak, bu çalışmanın amacı Fisher ve arkadaşlarının (2009) lisansüstü öğrencilere yönelik geliştirdikleri Araştırmada Sorumlu Davranış Konusunda Algılanan Hazırbulunuşluk Ölçeğinin Türkçeye uyarlanmasıdır. Ölçeğin geçerlik ve güvenirlik çalışmasına yönelik olarak iki farklı örneklem ile iki farklı çalışa yapılmıştır. Pilot çalışma olan ilk çalışmada 518 lisansüstü öğrenciden veri toplanmış ve toplanan veri seti ile Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) yapılmıştır. Ana çalışma olan ikinci çalışmada ise 334 öğrenciden veri toplanmış ve elde edilen veri seti ile Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) yapılmıştır. AFA ve DFA, Fisher ve diğerlerinin çalışmasında ortaya konan yapıya benzer bulgular sunmuş ve çalışma kapsamında 22 madde ve tek boyuttan oluşan ölçek Türkçeye uyarlanmıştır.
Anahtar Kelime: araştırmada sorumlu davranış hazırbulunuşluk lisansüstü öğrenciler

Adaptation of the Responsible Conduct of Research Perceived Preparedness Scale into Turkish

Öz:
This study is part of a larger research project on the needs and experiences of graduate students concerning research and publication ethics. Ethical violations in publication and research processes cause harm to the institutions, academic fields, and individual researchers themselves. Among other reasons, inadequate formal training and resulting in limited knowledge on the issue are considered as the main reasons for low preparedness for ethical conduct in research and publication. In Turkey, there is no measure of preparedness for responsible conduct of research, which indicates a glaring gap in training of the graduate students on this matter. Based on this gap, the purpose of this study is to adapt Fisher et al.’s (2009) Responsible Conduct of Research Perceived Preparedness Scale designed for graduate students into Turkish. Two studies with two different samples were conducted to test the validity and reliability of the adapted scale. The first study was the pilot study, and the data collected from 518 graduate students were used to conduct exploratory factor analysis (EFA). The second study was the main study in which confirmatory factor analysis (CFA) was run with the data gathered from 334 graduate students. The results of EFA and CFA were in line with the results presented by Fisher et al., and a uni-dimensional and 22-item scale was adapted to Turkish in this study.
Anahtar Kelime: responsible conduct of research preparedness graduate students

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akyürek, E. & Afacan, Ö. (2018). Problems encountered during the scientific research process in graduate education: The institute of educational sciences. Higher Education Studies, 8(2), 47-57. https://doi.org/10.5539/hes.v8n2p47
  • Al ok, S., Yükseltürk, E., & Üçgül, M. (2018). Lisansüstü öğrencilerinin bilimsel araştırmaya ilişkin yeterlikleri ve araştırmaya yönelik kaygılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 8(2), 348-367. doi:10.5961/jhes.2018.277
  • Ana, J., Koehlmoos, T., Smith, R., & Yan, L. L. (2013). Research misconduct in low- and middle- income countries. PLOS Medicine, 10(3), 1-6.
  • Arbuckle, J. L. (2007). Amos 16.0 user’s guide. Amos Development Corporation.
  • Aslan, C. (2010). Türkçe eğitimi programlarında lisansüstü öğrenim gören öğrencilerin akademik özyeterliklerine ilişkin görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(19), 87-115.
  • Aslan, C., & Karagül, S. (2016). Türkçe eğitimi programında öğrenim gören öğrencilerin bilimsel araştırma yapmaya yönelik kaygı düzeyleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38, 201-217.
  • Bartlett, M. S. (1951). The effect of standardization on a chi-square approximation in factor analysis Biometrika, 38(3-4), 337-344.
  • Browne, M. W., & Cudeck, R. (1993). Alternative ways of assessing model fit. In K. A. Bollen & J. S. Long (Eds.), Testing structural equation models (pp. 136–162). Sage.
  • Büyüköztürk, Ş., & Köklü, N. (1999). Eğitim bilimleri alanında öğrenim gören lisansüstü öğrencilerinin araştırma yeterlikleri konusunda öğretim üyelerinin görüşleri. Eğitim ve Bilim, 23(112), 18-28.
  • Erdem, A. R. (2012). Bilim insanı yetiştirmede etik eğitimi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 2(1), 25-32, https://doi.org/10.5961/jhes.2012.030
  • Fabrigar, L. R.,Wegener, D. T., MacCallum, R. C., & Strahan, E. J. (1999). Evaluating the use of exploratory factor analysis in psychological research. Psychological Methods, 4(3), 272- 299.
  • Fanelli, D. (2009). How many scientists fabricate and falsify research? A systematic review and meta-analysis of survey data. PLoS One 4(5). https://doi.org/10.1371/journal.pone.0005738
  • Field, A. (2018). Discovering statistics using SPSS (5th ed.). Sage.
  • Fisher, C. B., Fried, A. L., & Feldman, L. G. (2009a). Graduate socialization in the responsible conduct of research: A national survey on the research ethics training experiences of psychology doctoral students. Ethics & Behavior, 19(6), 496-518.
  • Fisher, C. B., Fried, A. L., Goodman, S. J., & Germano, K. K. (2009b) Measures of mentoring, department climate, and graduate student preparedness in the responsible conduct of psychological research, Ethics & Behavior, 19(3), 227-252. https://doi.org/10.1080/10508420902886726
  • Fornell, C., & Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with variables and measurement error. Journal of Marketing Research, 18(1), 39-50.
  • Fraenkel, J., Wallen, N., & Hyun, H. H. (2019). How to design and evaluate research in education (10th ed.). McGraw Hill.
  • Galland, J. (2009 September 14). The Meaning of RCR. Retrieved on June 10, 2010 from http://ori.hhs.gov/blog/2009/09/
  • Günbayı, İ., Kasalak, G., & Özçetin, S. (2013). Bilimsel araştırmalarda etik dışı davranışlar: Bir durum çalışması. Yükseköğretim Dergisi, 3(2), 97-108.
  • Hair, Jr. J. F., Black, W. C., Babin, B. J., & Anderson, R. E. (2010). Multivariate data analysis. Pearson Education.
  • Hattie, J., & Cooksey, R. W. (1984). Procedures for assessing the validities of tests using the "known-groups" method. Applied Psychological Measurement, 8(3), 295– 305. https://doi.org/10.1177/014662168400800306
  • Hu, L. T., & Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariances structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling, 6(1), 1-55. https://doi.org/10.1080/10705519909540118
  • Kahn, J. H., & Scott, N. A. (1997). Predictors of research productivity and science-related career goals among counseling psychology doctoral students. The Counseling Psychologist, 25, 38–67.
  • Kaiser, H. F. (1974). An index of factorial simplicity. Psychometrika, 39, 31–36.
  • Kalichman, M.W. (2007). Responding to challenges in educating for the responsible conduct of research. Academic Medicine, 82, 870–875.
  • Kalichman, M. (2014). rescuing responsible conduct of research (RCR) education. Accountability in Research, 21(1), 68-83. https://doi.org/10.1080/08989621.2013.822271
  • Kline, R. B. (2011). Principles and practice of structural equation modeling (3rd ed.). New York: The Guildford Press.
  • Mutlu, G. (2020). Türk akademisyenlerin yağmacı dergilere ilişkin görüşleri: Bir nitel betimsel çalışma. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 8(1), 107-134. https://doi.org/10.14689/issn.2148-2624.1.8c.1s.6m
  • Preacher, K. J., & MacCallum, R. C. (2003). Repairing Tom Swift’s electric factor analysis machine. Understanding Statistics, 2(1), 13-43. https://doi.org/10.1207/S15328031US0201_02
  • Resmi Gazete. (2016). Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği. (29690, 20 Nisan 2016).
  • Saracaloğlu, A. S. (2008). Lisansüstü öğrencilerin akademik güdülenme düzeyleri, araştırma kaygıları ve tutumları ile araştırma yeterlikleri arasındaki ilişki. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 179-208.
  • Schumacker, R. E., & Lomax, R. G. (2010). A beginner’s guide to structural equation modeling. Taylor & Francis.
  • Sevim, O. (2014). Akademik etik değerler ölçeğinin geliştirilmesi: Güvenirlik ve geçerlilik çalışması. Turkish Studies, 9(6), 943-957.
  • Shamoo, A.E., & Resnik, D.B. (2009). Responsible conduct of research (2nd ed.). Oxford University Press.
  • Steneck, N. H. (2007). The history, purpose, and future of instruction in the responsible conduct of research. Academic Medicine, 82, 829-834.
  • Şahinoğlu, A., & Bebek, G. (2018). Araştırma görevlilerinin bilimsel araştırma etiğine ilişkin algıları: Nitel bir çalışma. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(1), 47-58.
  • Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics. Pearson/Allyn & Bacon.
  • Tryon, g. S. (2001). School psychology students’ beliefs about their preparation and concern with ethical issues. Ethics & Behavior, 11(4), 375-394.
  • TÜBA. (2002). Bilimsel araştırmada etik ve sorunlar. Türkiye Bilimler Akademisi Yayınları.
  • Titus, S. L. & Balou, J. M. (2014). Ensuring PhD development of responsible conduct of research behaviors: Who's responsible? Sci Eng Ethics, 20(1), 221-35. https://doi.org/10.1007/s11948-013-9437-4
  • Yaşar, M. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri dersine yönelik tutum ölçeği geliştirme çalışması: Geçerlik ve güvenirlik. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4(2), 109-129.
  • YÖK. (2009). Türkiye yükseköğre m yeterlilikleri çerçevesi [TYYÇ]: Ara rapor. Erişim: 10 Nisan 2021, http://www.yok.gov.tr
  • YÖK. (2011). Türkiye yükseköğre m yeterlilikleri çerçevesi [TYYÇ]. Erişim: 10 Nisan 2021, http://tyyc.yok.gov.tr
  • YÖK. (2021). Yükseköğretim bilgi yönetim sistemi. Erişim 10 Nisan 2021, https://istatistik.yok.gov.tr/
APA Kondakci Y, Zayim Kurtay M, Kaya Kaşıkcı S (2021). Araştırmada Sorumlu Davranış Konusunda Algılanan Hazırbulunuşluk Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması. , 2096 - 2114. 10.17679/inuefd.936555
Chicago Kondakci Yasar,Zayim Kurtay Merve,Kaya Kaşıkcı Sevgi Araştırmada Sorumlu Davranış Konusunda Algılanan Hazırbulunuşluk Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması. (2021): 2096 - 2114. 10.17679/inuefd.936555
MLA Kondakci Yasar,Zayim Kurtay Merve,Kaya Kaşıkcı Sevgi Araştırmada Sorumlu Davranış Konusunda Algılanan Hazırbulunuşluk Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması. , 2021, ss.2096 - 2114. 10.17679/inuefd.936555
AMA Kondakci Y,Zayim Kurtay M,Kaya Kaşıkcı S Araştırmada Sorumlu Davranış Konusunda Algılanan Hazırbulunuşluk Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması. . 2021; 2096 - 2114. 10.17679/inuefd.936555
Vancouver Kondakci Y,Zayim Kurtay M,Kaya Kaşıkcı S Araştırmada Sorumlu Davranış Konusunda Algılanan Hazırbulunuşluk Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması. . 2021; 2096 - 2114. 10.17679/inuefd.936555
IEEE Kondakci Y,Zayim Kurtay M,Kaya Kaşıkcı S "Araştırmada Sorumlu Davranış Konusunda Algılanan Hazırbulunuşluk Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması." , ss.2096 - 2114, 2021. 10.17679/inuefd.936555
ISNAD Kondakci, Yasar vd. "Araştırmada Sorumlu Davranış Konusunda Algılanan Hazırbulunuşluk Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması". (2021), 2096-2114. https://doi.org/10.17679/inuefd.936555
APA Kondakci Y, Zayim Kurtay M, Kaya Kaşıkcı S (2021). Araştırmada Sorumlu Davranış Konusunda Algılanan Hazırbulunuşluk Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(3), 2096 - 2114. 10.17679/inuefd.936555
Chicago Kondakci Yasar,Zayim Kurtay Merve,Kaya Kaşıkcı Sevgi Araştırmada Sorumlu Davranış Konusunda Algılanan Hazırbulunuşluk Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 22, no.3 (2021): 2096 - 2114. 10.17679/inuefd.936555
MLA Kondakci Yasar,Zayim Kurtay Merve,Kaya Kaşıkcı Sevgi Araştırmada Sorumlu Davranış Konusunda Algılanan Hazırbulunuşluk Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.22, no.3, 2021, ss.2096 - 2114. 10.17679/inuefd.936555
AMA Kondakci Y,Zayim Kurtay M,Kaya Kaşıkcı S Araştırmada Sorumlu Davranış Konusunda Algılanan Hazırbulunuşluk Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2021; 22(3): 2096 - 2114. 10.17679/inuefd.936555
Vancouver Kondakci Y,Zayim Kurtay M,Kaya Kaşıkcı S Araştırmada Sorumlu Davranış Konusunda Algılanan Hazırbulunuşluk Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2021; 22(3): 2096 - 2114. 10.17679/inuefd.936555
IEEE Kondakci Y,Zayim Kurtay M,Kaya Kaşıkcı S "Araştırmada Sorumlu Davranış Konusunda Algılanan Hazırbulunuşluk Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması." İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, ss.2096 - 2114, 2021. 10.17679/inuefd.936555
ISNAD Kondakci, Yasar vd. "Araştırmada Sorumlu Davranış Konusunda Algılanan Hazırbulunuşluk Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması". İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 22/3 (2021), 2096-2114. https://doi.org/10.17679/inuefd.936555
Sayfa Oluşturulma Tarihi
24-04-2024 7:50

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları