Yıl: 2023 Cilt: 13 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 726 - 735 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.21597/jist.1223902 İndeks Tarihi: 20-06-2023

‘Chandler’ Ceviz (Juglans regia L.) Çeşidinin Fenolojik ve Pomolojik Özellikleri Üzerine Farklı Çöğür Anaçlarının Etkisi

Öz:
Bu çalışma çöğür anacı olarak kullanılan Kaman-1 ve Serr çeşitleri ile Keles genotipi üzerine aşılı ‘Chandler’ çeşidinin fenolojik, verim ve pomolojik özellikler yönünden incelenmesi amacıyla 2019-2021 yılları arasında yapılmıştır. Ağaçlarda fenolojik özellik olarak tomurcuk kabarması, tomurcuk patlaması, yapraklanma, erkek ve dişi çiçeklerde reseptiflik tarihleri kaydedilmiştir. . Meyvelerde pomolojik özellik olarak ise meyve ağırlığı, meyve büyüklüğü, randıman ve çürük-büzük oranı değerlendirilmiştir. Çalışmada Keles üzerine aşılı ağaçlarda yapraklanma, erkek ve dişi çiçek oluşumu diğer anaçlara aşılı ağaçlara göre daha geç gerçekleşmiştir. Chandler çeşidinde anaçların etkisi önemli bulunmuş ve Kaman-1 ile Serr anacına aşılı ağaçlardan daha yüksek değerler elde edilmiştir. Anaçların meyve kalite özelliklerinden iç ağırlığı, randıman oranı, kabuk kalınlığı ve çürük meyve oranı üzerine etkisi olduğu tespit edilmiştir. Özellikle sert kabuklu meyvelerde ekonomik yönden önemli parametreler olarak kabul edilen yüksek randıman oranı ve düşük çürük meyve oranı yönünden Serr ve Keles anaçlarının daha iyi sonuçlar verdiği tespit edilmiştir. Çalışma sonuçları genel olarak değerlendirildiğinde verim ve meyve kalite parametreleri yönünden Serr anacının performansının araştırmada kullanılan diğer anaçlara göre daha iyi olduğu sonucuna varılmıştır.
Anahtar Kelime: fenoloji verim Ceviz anacı Chandler Pomoloji

The Effect of Different Seedling Rootstocks on Phenological and Pomological Characteristics of 'Chandler' Walnut (Juglans regia L.) Cultivar

Öz:
This study was carried out between 2019-2021 in order to examine the phenological, yield and pomological properties of ‘Chandler’ cultivar grafted on Kaman-1 and Serr cultivars and Keles genotype used as seedling rootstock. Bud swelling, bud break, leafing, receptivity dates in male and female blooming were recorded as phenological trait of the trees. Fruit weight, fruit size, kernel percent and kernel rottenness-shrinkage ratio were evaluated as pomological properties of fruits. In study leafing, male and female blooming in trees grafted on Keles occurred later than in trees grafted on other rootstocks. The effect of rootstocks was found to be significant in ‘Chandler’ cultivar and higher values were obtained from trees grafted on Kaman-1 and Serr rootstock. The effect of rootstocks on yield was significant, higher values were obtained from the trees grafted on Kaman-1 and Serr rootstock. In the study, the effects of rootstocks on fruit quality characteristics such as kernel weight, kernel percent, shell thickness and kernel rottenness found to be significant differences. It was determined that Serr and Keles rootstocks gave better results, especially in terms of high kernel percent and low kernel rottennes, which are considered to be economically important parameters in nuts. When the study results were evaluated in general, it was concluded that the performance of Serr rootstock was better than the other rootstocks used in the study in terms of yield and fruit quality parameters
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Ahi Koşar, D., Koşar, M.B., Utku, Ö., Mert, C. ve Ertürk, Ü. (2023). The Performance of Some Walnut (J.regia) Cultivars in Bursa Conditions, Turkey. Journal of Agricultural Sciences, 29(2), 598-612.
  • Akça, Y. ve Aydın, M. (2005). Tokat/Niksar Ekolojik Koşullarında Bazı Ceviz Çeşitlerinin Performanslarının Değerlendirilmesi. Bahçe Ceviz, 34(1), 49–55.
  • Akça, Y., Ünal, B., Çelik, M. ve Okay, Y. (2014). Comparison of Some Promising Turkish and Foreign Walnut Cultivars. Acta Horticulturae,1050, 143-150.
  • Bakkalbaşı, E., Yılmaz, Ö.M. ve Artık, N. (2010). Türkiye’de Yetiştirilen Yerli Bazı Ceviz Çeşitlerinin Fiziksel Özellikleri ve Kimyasal Bileşenleri. Akademik Gıda, 8(1), 6-12.
  • Bernard, A., Lheureux, F., & Dirlewanger, E. (2018). Walnut: Past and Future of Genetic Improvement. Tree Genetic & Genomes, 14, 1–28.
  • Bilgin,S., Şen, F., Özeker, E. ve Bilgin, N.A. (2018). Bazı Ceviz Çeşitlerinin Menemen Ekolojisinde Morfolojik ve Pomolojik Özelliklerinin Belirlenmesi. ÇOMÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 6(1), 31-39.
  • Connell, J.H., Olson, W.H., Limberg, J., & Metcalf, S.G. (2010). Effects of Various Roots on ‘Chandler’ Walnut Catkin and Pistillate Bloom, Tree Growth, Yield, and Nut Quality. Acta Horticulturae, 861, 237-244.
  • Cosmulescu, S., Baciu, A., Botu, M. & Achim, G.H. (2010). Environmental Factors' Influence on Walnut Flowering. In Proceedings of the VI International Walnut Symposium, Acta Horticulturae, 861, 83-88.
  • Çoban, İ. (2020). Chandler, Kaman-1 ve Midland Ceviz (Juglans regia) Çeşitlerinin Fenolojik, Pomolojik ve Biyokimyasal Özelliklerinin Karşılaştırılması (Yüksek lisans tezi). Erişim adresi: https://acikbilim.yok.gov.tr/handle/20.500.12812/239208
  • Demir, M.İ., Sütyemez, M., Özcan, A. ve Bükücü, Ş.B. (2017). Kahramanmaraş Afşin İlçesi Ceviz (Juglans regia L.) Popülasyonu İçerisinde Ümitvar Genotiplerin Belirlenmesi. KSÜ Tarım ve Doğa Dergisi, 22 (Ek Sayı 1), 91-97.
  • Ercisli, S., Sayinci, B., Kara, M., Yildiz, C. ve Ozturk, I. (2012). Determination of Size and Shape Features of Walnut (Juglans regia L.) Cultivars Using Image Processing. Scientia Horticulturae, 131, 47–55.
  • Ertürk, Ü., Mert, C., Soylu, A., Akça, Y. ve Okay, Y. (2014). Evaluation of Some Domestic and Foreign Walnut Cultivars in the Conditions of Bursa, Turkey. Acta Horticulturae, 1050, 123-129.
  • Ertürk, Ü., Mert, C. ve Şengül, E. (2011). Cevizlerde Farklı Çöğür Anacı Kaynaklarının Gelişim Performansları. Türkiye VI. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 04-08 Ekim 2011, Şanlıurfa, Türkiye.
  • Ertürk, Ü., Mert, C., Utku, Ö. ve Kaya, O. (2017). Bursa Koşullarında Yetiştirilen Yerli ve Yabancı Ceviz Çeşitlerinin Meyve Özelliklerinin Değerlendirilmesi. Bahçe, 46 (Özel Sayı 2), 47-52.
  • Eskandari, S., Hassani, D. ve Abdi, A. (2006). Investigation on Genetic Diversity of Persian Walnut and Evaluation of Promising Genotypes. Acta Horticulturae, 705, 159–166.
  • FAO, (2020). Food Abd Agriculture Organization of the United Nations, FAO Statistic. https://fao.org/faostat/en/#data (Access date: 01 November 2022).
  • Grant, J.A. & McGranahan, G.H. (2005). Orchard Performance of ‘Chandler’ Walnut on Selected Juglans regia Seedling Rootstocks. Acta Horticulturae, 705, 365-370.
  • Gratacós, E., Brauchi, P. & Herrera, R. (2006). Characterization and Management of Flowering in Walnut (Juglans regia) cv. Serr for Increased Productivity in Central Chile. Acta Horticulturae, 705, 513-520.
  • Gregory, P.J., Atkinson, C.J., Bengough, A.G., Else, M.A., Fernandez-Fernandez, F., Harrison, R.J. & Schmidt, S. (2013). Contributions of Roots and Rootstocks to Sustainable, Intensified Crop Production. Journal of Experimental Botany, 64, 1209–1222.
  • Gündeşli (Ed), (2021). Walnut. İksad Publishnig House ISBN: 978-625-8061-35-2, pp. 49, Ankara-Turkey.
  • Hassani, D., Mozaffari, M. R., Soleimani, A., Dastjerdi, R., Rezaee, R., Keshavarzi, M., Vahdati, K., Fahadan, A. & Atefi, J. (2020). Four New Persian Walnut Cultivars of Iran: Persia, Caspian, Chaldoran, and Alvand. HortScience, 55(7), 1162-1163.
  • JMP, 7.0.2. (2007). SAS Institute Inc., Cary, North Carolina 27513, USA
  • Karlıdağ, H., Karaat, F. E., Kutsal, İ. K., Altun ,O.T. ve Kan, T. (2019). Physical and Chemical Fruit Quality Properties of Some Walnut Cultivars and Promising Local Selections Grown Under Plain Conditions in Malatya. Y.Y.U. Journal of Agricultural Science, 29(4), 731-737.
  • Kaşka, N. (2001). Türkiye’de cevizle ilgili Araştırmaların Değerlendirilmesi ve Geleceğe Bakış. I. Ulusal Ceviz Sempozyumu, 5-8 Eylül 2001, Tokat, Türkiye.
  • Kazankaya, A., Şen, S.M., Yılmaz, M. ve Balta, F., (2003). Van Gölü Havzasında Ceviz Çöğürlerinin Gelişimleri. Türkiye IV. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 08-12 Eylül 2003, Antalya, Türkiye.
  • Koyuncu, F., Yıldırım, A.F. ve Vural, E. (2003). Isparta Ekolojik Koşullarında Ceviz Çöğür Anacı Eldesi Üzerine Bir Araştırma. Türkiye IV. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 08-12 Eylül 2003, Antalya, Türkiye.
  • Mahmoodi, R., Hassani, D., Amiri, M.E. & Jaffaraghaei, M. (2016). Phenological and Pomological Characteristics of Five Promised Walnut Genotypes in Karaj, Iran. Journal of Nuts, 7(1), 1-8.
  • Manthos, I. & Rouskas, D. (2021). ‘Ourania’ Walnut. HortScience, 56(4), 521–522.
  • McGranahan, G. & Leslie, C. (1990). Walnuts (Juglans). In: Moore JN, Ballington JR (eds), Genetic Resources of Temperate Fruit and Nut Crops (2), International Society for Horticultural Science, pp. 907 – 95, Wageningen-Netherlands.
  • Özcan, A. (2013). Bazı Ceviz Çeşitlerinin (Juglans regia L.) Çimlenme ve Çöğür (Anaçlık) Gelişme Performanslarının Belirlenmesi (Yüksek lisans tezi). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
  • Özcan, A., Sutyemez, M. ve Bükücü, Ş.B. (2022). Kurtulus 100, A New Superior Walnut Cultivar in Turkey; Field Experimental Comparative Results with Chandler. Erwerbs-Obstbau, 1-7.
  • Pollegioni, P., Woeste, K.E, Chiocchini, F., Del Lungo, S., Olimpieri, I., Tortolano, V., Clark, J., Hemery, G.E., Mapelli, S. & Malvolti, M.E. (2015). Ancient Humans Influenced the Current Spatial Genetic Structure of Common Walnut Populations in Asia. PLoS One, 10(9).
  • Rouphael, Y., Kyriacou, M.C. & Colla, G. (2018). Vegetable Grafting: A Toolbox for Securing Yield Stability Under Multiple Stress Conditions. Frontiers in Plant Science. 8, 2255.
  • Samsunlu, E. (2010). Üstün Nitelikli Ceviz Çöğür Tohum Kaynaklarının Saptanması (Yüksek lisans tezi). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
  • Sesli, Y. (2016). Bazı Ceviz Çeşitlerinin (Juglans regia L.) Tohum Anacı Olarak Kullanılabilme Potansiyellerinin Belirlenmesi Üzerine Araştırmalar (Doktora tezi). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
  • Sütyemez, M. (2016). New Walnut Cultivars: Maras 18, Sutyemez 1, and Kaman 1. HortScience, 51 (10), 1301–1303.
  • Şen, S.M. (1986). Ceviz Yetiştiriciliği. Eser Matbaası, s. 229, Samsun-Türkiye.
  • Şen, S.M. (2001). Ceviz anaçları. Türkiye I. Ulusal Ceviz Sempozyumu, 5-8 Eylül 2001, Tokat.
  • Şen, S.M. (2011). Ceviz. ÜÇM Yayıncılık Baskı No:4, s. 11-17, Ankara-Türkiye.
  • Tosun, İ., Ferhatoğlu, Y. ve Sarlar, G. (2004). Ceviz (Juglans regia L.) Tohum Anacı (Çöğür) Seçimi Projesi Kesin Raporu; T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı Tarımsal Araştırma Genel Müdürlüğü, Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Yalova.
  • UPOV, (1999). Walnut (Juglans regia L.) Guidelines for the Conduct of Test for Distinctness, Uniformity and Stability. International Union Production New Varietes Plants: Geneva, Switzerland.
  • Vanhanen, L.P. (2010). Comparison of New Zealand (South Island) and Australian (Tasmanian) walnut cultivars: An Organoleptic and Biochemical Study (Master Thesis). Access adress: chromeextension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://researcharchive.lincoln.ac.nz/bitstream/handle/10182/10514/Vanhanen_Masters.pdf?sequence=3&isAllowed=y
  • Warschefsky, E.J., Klein, L.L., Frank, M.H., Chitwood, D.H., Londo, J.P., von Wettberg, E.J.B. & Miller, A.J. (2016). Rootstocks: Diversity, Domestication, and Impacts on Shoot Phenotypes. Trends in Plant Science. 21, 418–437.
APA KOSAR M, Ahi Koşar D, SÖNMEZ E, ERTÜRK Ü (2023). ‘Chandler’ Ceviz (Juglans regia L.) Çeşidinin Fenolojik ve Pomolojik Özellikleri Üzerine Farklı Çöğür Anaçlarının Etkisi. , 726 - 735. 10.21597/jist.1223902
Chicago KOSAR MEVLÜT BATUHAN,Ahi Koşar Dilan,SÖNMEZ Eküle,ERTÜRK Ümran ‘Chandler’ Ceviz (Juglans regia L.) Çeşidinin Fenolojik ve Pomolojik Özellikleri Üzerine Farklı Çöğür Anaçlarının Etkisi. (2023): 726 - 735. 10.21597/jist.1223902
MLA KOSAR MEVLÜT BATUHAN,Ahi Koşar Dilan,SÖNMEZ Eküle,ERTÜRK Ümran ‘Chandler’ Ceviz (Juglans regia L.) Çeşidinin Fenolojik ve Pomolojik Özellikleri Üzerine Farklı Çöğür Anaçlarının Etkisi. , 2023, ss.726 - 735. 10.21597/jist.1223902
AMA KOSAR M,Ahi Koşar D,SÖNMEZ E,ERTÜRK Ü ‘Chandler’ Ceviz (Juglans regia L.) Çeşidinin Fenolojik ve Pomolojik Özellikleri Üzerine Farklı Çöğür Anaçlarının Etkisi. . 2023; 726 - 735. 10.21597/jist.1223902
Vancouver KOSAR M,Ahi Koşar D,SÖNMEZ E,ERTÜRK Ü ‘Chandler’ Ceviz (Juglans regia L.) Çeşidinin Fenolojik ve Pomolojik Özellikleri Üzerine Farklı Çöğür Anaçlarının Etkisi. . 2023; 726 - 735. 10.21597/jist.1223902
IEEE KOSAR M,Ahi Koşar D,SÖNMEZ E,ERTÜRK Ü "‘Chandler’ Ceviz (Juglans regia L.) Çeşidinin Fenolojik ve Pomolojik Özellikleri Üzerine Farklı Çöğür Anaçlarının Etkisi." , ss.726 - 735, 2023. 10.21597/jist.1223902
ISNAD KOSAR, MEVLÜT BATUHAN vd. "‘Chandler’ Ceviz (Juglans regia L.) Çeşidinin Fenolojik ve Pomolojik Özellikleri Üzerine Farklı Çöğür Anaçlarının Etkisi". (2023), 726-735. https://doi.org/10.21597/jist.1223902
APA KOSAR M, Ahi Koşar D, SÖNMEZ E, ERTÜRK Ü (2023). ‘Chandler’ Ceviz (Juglans regia L.) Çeşidinin Fenolojik ve Pomolojik Özellikleri Üzerine Farklı Çöğür Anaçlarının Etkisi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 13(2), 726 - 735. 10.21597/jist.1223902
Chicago KOSAR MEVLÜT BATUHAN,Ahi Koşar Dilan,SÖNMEZ Eküle,ERTÜRK Ümran ‘Chandler’ Ceviz (Juglans regia L.) Çeşidinin Fenolojik ve Pomolojik Özellikleri Üzerine Farklı Çöğür Anaçlarının Etkisi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 13, no.2 (2023): 726 - 735. 10.21597/jist.1223902
MLA KOSAR MEVLÜT BATUHAN,Ahi Koşar Dilan,SÖNMEZ Eküle,ERTÜRK Ümran ‘Chandler’ Ceviz (Juglans regia L.) Çeşidinin Fenolojik ve Pomolojik Özellikleri Üzerine Farklı Çöğür Anaçlarının Etkisi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, vol.13, no.2, 2023, ss.726 - 735. 10.21597/jist.1223902
AMA KOSAR M,Ahi Koşar D,SÖNMEZ E,ERTÜRK Ü ‘Chandler’ Ceviz (Juglans regia L.) Çeşidinin Fenolojik ve Pomolojik Özellikleri Üzerine Farklı Çöğür Anaçlarının Etkisi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2023; 13(2): 726 - 735. 10.21597/jist.1223902
Vancouver KOSAR M,Ahi Koşar D,SÖNMEZ E,ERTÜRK Ü ‘Chandler’ Ceviz (Juglans regia L.) Çeşidinin Fenolojik ve Pomolojik Özellikleri Üzerine Farklı Çöğür Anaçlarının Etkisi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2023; 13(2): 726 - 735. 10.21597/jist.1223902
IEEE KOSAR M,Ahi Koşar D,SÖNMEZ E,ERTÜRK Ü "‘Chandler’ Ceviz (Juglans regia L.) Çeşidinin Fenolojik ve Pomolojik Özellikleri Üzerine Farklı Çöğür Anaçlarının Etkisi." Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 13, ss.726 - 735, 2023. 10.21597/jist.1223902
ISNAD KOSAR, MEVLÜT BATUHAN vd. "‘Chandler’ Ceviz (Juglans regia L.) Çeşidinin Fenolojik ve Pomolojik Özellikleri Üzerine Farklı Çöğür Anaçlarının Etkisi". Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 13/2 (2023), 726-735. https://doi.org/10.21597/jist.1223902