SAĞLIKTA ŞİDDETE İLİŞKİN BİR ÇALIŞMA

Uğurlu, Hasan; SANTAS, Fatih

SAĞLIKTA ŞİDDETE İLİŞKİN BİR ÇALIŞMA

Hasan UĞURLU, (Yozgat Bozok Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Sağlık Yönetimi Anabilim Dalı, Yozgat, Türkiye)

Fatih ŞANTAŞ (Yozgat Bozok Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Sağlık Yönetimi Bölümü, Yozgat, Türkiye)

Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi

32 15

Yıl: 2023 Cilt: 26 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 305 - 334 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 23-06-2023

SAĞLIKTA ŞİDDETE İLİŞKİN BİR ÇALIŞMA

Öz:

Bu çalışma, sağlık sektöründe görülen şiddetin Malatya ilinde hizmet veren bir kamu hastanesi özelinde incelenmesi, şiddetin yaygınlığının ortaya konulması, şiddete yönelik algının çalışanların kişisel ve demografik özelliklerine göre değişip değişmediğinin belirlenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma için veri toplama aracı olarak anket kullanılmıştır. Çalışmanın verileri, 08.03.2021-08.04.2021 tarihleri arasında toplanmıştır. Analiz yöntemi olarak tanımlayıcı istatistik yöntemleri ve Ki-kare analizi kullanılmıştır. Araştırma kapsamında Malatya ilinde faaliyet gösteren bir kamu hastanesinden seçilen 334 sağlık çalışanına anket uygulanmıştır. Araştırma sonucunda, katılımcıların %60,5’i meslek hayatları boyunca en az bir defa şiddet mağduru olduklarını belirtmiştir. En fazla görülen şiddet türü sözel/psikolojik şiddettir (%59,9). Şiddete en fazla hekimler (%70,7) ve hemşireler (%63,6) maruz kalmıştır. Sağlıkta şiddetin önlenebilmesi için eğitim önemli bir faktördür. Caydırıcı cezaların ve hukuki yaptırımların uygulanması faydalı olacaktır. Ayrıca yazılı ve görsel medyanın da bu doğrultuda kullanılması önerilmektedir.

Anahtar Kelime: Sağlıkta şiddet sağlık çalışanları hastane

A STUDY ON VIOLENCE IN HEALTH

Öz:

This study was carried out to examine the violence in the health sector in a public hospital operating in Malatya, to reveal the prevalence of violence, and to determine whether the perception of violence changes according to the personal and demographic characteristics of the employees. Data were collected through a questionnaire. The data of the study were collected between 08.03.2021 and 08.04.2021. Descriptive statistics were computed, and Chi-square analyses were used. The questionnaire was applied to 334 health professionals at a public hospital operating in Malatya. Findings demonstrate that 60.5% of the participants have been a victim of violence at least once in their professional life. The most common type of violence is verbal/psychological violence (59.9%). Physicians (70.7%) and nurses (63.6%) were exposed to violence the most. Education is an important factor to prevent violence in health. It will be beneficial to apply deterrent penalties and legal sanctions. In addition, making use of written and visual media is recommended.

Anahtar Kelime: Violence in health healthcare professionals hospital

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Arnetz, J. E., Arnetz, B. B., & Petterson, I. L. (1996). Violence in the nursing profession: Occupational and lifestyle risk factors in Swedish nurses. Work and Stress, 10(2), 119-127.
Aydın, M. (2008). Isparta-Burdur sağlık çalışanlarına yönelik şiddet ve şiddet algısı. Türk Tabipler Birliği Isparta-Burdur Tabip Odası Başkanlığı.
Ayrancı, Ü., Yenilmez, Ç., Balcı, Y., & Kaptanoğlu, C. (2006). Identification of violence in Turkish health care settings. Journal of Interpersonal Violence, 21(2), 276-296.
Ayrancı, Ü., Yenilmez, Ç., Günay, Y., & Kaptanoğlu, C. (2002). Çeşitli sağlık kurumlarında ve sağlık meslek gruplarında şiddete uğrama sıklığı. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 3, 147-154.
Butchart, A., & Mikton, C. (2014). Global status report on violence prevention. WHO, UNODC and UNDP.
Boz Eravcı, D. (2014). Şiddet: Sağlık çalışanları üzerindeki etkisi, risk faktörleri: Bir kamu hastanesi örneği [Uzmanlık Tezi]. T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim ve Araştırma Merkezi.
Can, K., & Beydağ, K. D. (2013). Acil servis hemşirelerine hasta ve yakınları tarafından uygulanan şiddetin incelenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(4), 419-430.
Cooper, C. L., & Swanson, N. (1997). Workplace violence in the health sector: State of The Art. https://static1.squarespace.com/static/579770cd197aea84455d6908/t/57d862ce1b631b9612505e 16/1473798863485/sew_workplace_violence_in_the_health_sector_state_of_the_art_paper.pdf
Çamci, O., & Kutlu, Y. (2011). Kocaeli’nde sağlık çalışanlarına yönelik işyeri şiddetinin belirlenmesi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 2(2), 9-16.
Çınarlı, İ., & Yücel, H. (2014). Sağlık iletişiminin bakış açısı ile Türkiye’de sağlık işyeri ortamında sağlık çalışanlarına yönelik şiddet. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi, Özel Sayı: 3 (Sağlık İletişimi), 31-52.
De Zulueta, F. (2006). From painto violence: The traumatic roots of destructiveness. John Wiley&Sons
Demirci, Ş. (2018). Sağlık çalışanlarına yönelik şiddetin değerlendirilmesı̇ [Yüksek Lisans Tezi)]. Hacettepe Üniversitesi.
Demiroğlu, T., Kılınç, E., & Atay, E. (2015). Sağlık çalışanlarına uygulanan şiddet: Kilis ili örneği. Sağlık Bilimleri Dergisi, 24(1), 49-55.
Di Martino, V. (2002). Workplace violence in the health sector country case studies Thailand and an additional Australian study by. https://www.who.int/violence_injury_prevention/violence/activities/workplace/WVsynthesisrep ort.pdf?ua=1
Durmuş, M. (2019). Sağlık çalışanlarına yönelik şiddet: Konya 112 acil sağlık hizmetleri’nde bir uygulama [Yüksek Lisans Tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
Enişte, S. (2019). Sağlık çalışanlarına yönelik şiddet ve nedenleri: Sivas numune hastanesi örneği [Yüksek Lisans Tezi]. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi.
Elliott, P. P. (1997). Violence in health care. What nurse managers need to know. Nursing Management, 28(12), 38-41.
Gülay, S. (2015). Sağlık kurumlarında şiddet. Sağlık Düşüncesi ve Tıp Kültürü, 33, 32-33.
Gündüz, M. (2019). Hastaların sağlıkta şiddete yönelik görüşlerı̇ ile hasta haklarını kullanma tutumlarının belirlenmesı̇ [Yüksek Lisans Tezi]. Trakya Üniversitesi.
ILO, ICN, WHO & PSI. (2002). Framework guidelines addressing workplace violence in the health sector. Geneva.
ILO. (2003). Workplace violence in the health sector country case study research instrument guideline for focus group discussion. ILO/ICN/WHO/PSI.
İlhan, M. N., Yılmaz, D., Barkan, O., Toksoy, N., & Uysaler, Y. Z. (2015). Sağlıkta şiddet nasıl biter? Sağlık-Sen Stratejik Araştırmalar Merkezi, 1-34.
Kocacık, F. (2001). Şiddet olgusu üzerine. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2(1), 1-7. Krug, E. G., Dahlberg, T. T., Mercy, J. A., Zwi, A. B., & Lozano, R. World report on violence and health. World Health Organization.
Liu, J., Gan, Y., Jiang, H., Li, L., Dwyer, R., Lu, K., Yan, S., Sampson, O., Xu, H., Wang, C., Zhu, Y., Chang, Y., Yang, Y., Yang, T., Chen, Y., Song, F., & Lu, Z. (2019). Prevalence of workplace violence against healthcare workers: a systematic review and meta-analysis. Occupational and environmental medicine, 76(12), 927-937.
Millet, F. M. (2016). Sağlık çalışanlarına şiddet davranışlarının değerlendirilmesi ve sağlık çalışanları iş doyumu [Yüksek Lisans Tezi]. Kırklareli Üniversitesi.
OSHA. (2016). Guidelines for preventing workplace violence for health care and social service workers. Occupational Safety and Health Administration: U.S. Department of Labor.
Özdemir Takak, S. (2017). Ankara Atatürk eğitim ve araştırma hastanesi’ne başvuran hasta ve hasta yakınlarının sağlık çalışanlarına yönelik şiddet konusundaki görüş ve tutumları ile bunlara etki eden faktörlerin değerlendirilmesi [Uzmanlık Tezi]. Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi.
Öz, E. (2020). Sağlıkta şiddetin gelişimine neden olan risk faktörleri: Meta analiz çalışması [Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi.
Öztunç, G. (2001). Adana ilindeki çeşitlı̇ hastanelerde çalışan hemşirelerin çalışma saatlerinde karşılaştıkları sözel ve fiziksel taciz olaylarının incelenmesı̇. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 5(1), 1-9.
Sağlık ve Sosyal Hizmet Çalışanları Sendikası (2013). Sağlık çalışanları şiddet araştırması. SAĞLIK- SEN Yayınları, Ankara. Erişim: 10.10.2021, chrome- extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://www.sagliksen.org.tr/cdn/uploads/gallery/pdf/f bda8576fd0d6d6de70f52f76b914672.pdf
Saines, J. C. (1999). Violence and aggression in A&E: recommendations for action. Accident and Emergency Nursing, 7(1), 8-12.
Şahin, B., Gaygisiz, Ş., Balci, F. M., Öztürk, D., Sönmez, M. B., & Kavalci, C. (2011). Violence against allied healthcare personnel in an emergency department. Türkiye Acil Tıp Dergisi, 11(3), 110-114.
Taşdemir Afşar, S. (2015). Türkiye’de şı̇ddetı̇n “kadın yüzü”. İstanbul Journal of Sociological Studies, 52, 715-753.
TBMM. (2013). Sağlık çalışanlarına yönelik artan şiddet olaylarının araştırılarak alınması gereken önlemlerin belirlenmesi amacıyla kurulan meclis araştırması komisyonu raporu. Yasama dönemi:24, Yasama Yılı:3, Sıra Sayısı: 454. Ocak 2013.
Toraks Bülteni. (2013). Analiz: Sağlık çalışanlarına yönelik artan şiddet olaylarının araştırılarak alınması gereken önlemlerin belirlenmesi amacıyla kurulan meclis araştırma komisyonu raporu. https://toraks.org.tr/site/sf/books/pre_migration/4245b10cfe789eda50a63891d5d850c395e2c198 12119d5bf3ba93e1dfecb63e.pdf
Türk Sağlık-SEN AR-GE. (2019). Sağlıkta şiddetin nedenleri ve çözüm önerileri, yeni bir çözüm önerisi: Sağlıkta sıfır toleranslı alan uygulaması. https://www.turksagliksen.org.tr/belgeler/6344683875-tss-saglikta-siddet-kitapcik.pdf
Türk Tabipler Birliği. (2019). Şiddetle başa çıkmak [2. Baskı]. TTB.
Ünal, A. (2019). Sağlıkta şiddet olaylarında hukukı̇ sorumluluk. 2. Uluslararası 12. Ulusal Sağlık ve Hastane İdaresi Kongresi.
Vento, S., Cainelli, F., & Vallone, A. (2020). Violence against healthcare workers: A worldwide phenomenon with serious consequences. Frontiers in Public Health, 8(September), 10-13.
WHO. (2014). Global status report on violence prevention. WHO.
WHO (2022). 10 Facts About Violence Prevention. Erişim: 13.06.2021, https://www.who.int/features/factfiles/violence/violence_facts/en/
Yavuz, A. İ. (2014). Sağlık işletmelerinde iş sağlığı ve güvenliği kapsamında çalışanlara yönelik şiddet: Dr. Behçet Uz çocuk hastalıkları ve cerrahisi eğitim ve araştırma hastanesi örneği. [Yüksek Lisans Tezi]. Beykent Üniversitesi.
Yıldırım, H. H. (2012). Sağlık işyeri ortamında şiddet: Halkın şiddet algısı ve değerlendirmeleri, ön bulgular raporu. Sağlık-Sen Yayınları.

APA	Uğurlu H, SANTAS F (2023). SAĞLIKTA ŞİDDETE İLİŞKİN BİR ÇALIŞMA. , 305 - 334.
Chicago	Uğurlu Hasan,SANTAS Fatih SAĞLIKTA ŞİDDETE İLİŞKİN BİR ÇALIŞMA. (2023): 305 - 334.
MLA	Uğurlu Hasan,SANTAS Fatih SAĞLIKTA ŞİDDETE İLİŞKİN BİR ÇALIŞMA. , 2023, ss.305 - 334.
AMA	Uğurlu H,SANTAS F SAĞLIKTA ŞİDDETE İLİŞKİN BİR ÇALIŞMA. . 2023; 305 - 334.
Vancouver	Uğurlu H,SANTAS F SAĞLIKTA ŞİDDETE İLİŞKİN BİR ÇALIŞMA. . 2023; 305 - 334.
IEEE	Uğurlu H,SANTAS F "SAĞLIKTA ŞİDDETE İLİŞKİN BİR ÇALIŞMA." , ss.305 - 334, 2023.
ISNAD	Uğurlu, Hasan - SANTAS, Fatih. "SAĞLIKTA ŞİDDETE İLİŞKİN BİR ÇALIŞMA". (2023), 305-334.

APA	Uğurlu H, SANTAS F (2023). SAĞLIKTA ŞİDDETE İLİŞKİN BİR ÇALIŞMA. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 26(2), 305 - 334.
Chicago	Uğurlu Hasan,SANTAS Fatih SAĞLIKTA ŞİDDETE İLİŞKİN BİR ÇALIŞMA. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi 26, no.2 (2023): 305 - 334.
MLA	Uğurlu Hasan,SANTAS Fatih SAĞLIKTA ŞİDDETE İLİŞKİN BİR ÇALIŞMA. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, vol.26, no.2, 2023, ss.305 - 334.
AMA	Uğurlu H,SANTAS F SAĞLIKTA ŞİDDETE İLİŞKİN BİR ÇALIŞMA. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi. 2023; 26(2): 305 - 334.
Vancouver	Uğurlu H,SANTAS F SAĞLIKTA ŞİDDETE İLİŞKİN BİR ÇALIŞMA. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi. 2023; 26(2): 305 - 334.
IEEE	Uğurlu H,SANTAS F "SAĞLIKTA ŞİDDETE İLİŞKİN BİR ÇALIŞMA." Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 26, ss.305 - 334, 2023.
ISNAD	Uğurlu, Hasan - SANTAS, Fatih. "SAĞLIKTA ŞİDDETE İLİŞKİN BİR ÇALIŞMA". Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi 26/2 (2023), 305-334.