Milas (Muğla)’da Tarla Domatesinde Zararlı Cicadellidae (Hemiptera) Türleri İle Farklı Tuzak Renklerine Bağlı Olarak Popülasyon Gelişmeleri
Yıl: 2023 Cilt: 38 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 87 - 95 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.36846/CJAFS.2023.101 İndeks Tarihi: 07-07-2023
Milas (Muğla)’da Tarla Domatesinde Zararlı Cicadellidae (Hemiptera) Türleri İle Farklı Tuzak Renklerine Bağlı Olarak Popülasyon Gelişmeleri
Öz: Bu çalışmada, Milas (Muğla)’da açık tarla domates yetiştiriciliğinde zarar oluşturan Hemiptera takımı Cicadellidae familyası türleri ile farklı renk yapışkan tuzaklara yönelimi ve popülasyon gelişmelerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmalar 2014 ve 2015 yılları üretim sezonunda yazlık açık tarla domates üretimi yapılan bir alanda yürütülmüştür. Deneme alanında domatesten toplanan cicadellid türleri Empoasca decipiens Paoli, Zyginida sohrab Zachvatkin, Austragallia sinuta (Mulsant & Rey) ve Cicadulina bipunctella (Melichar) olarak tanılanmıştır. Toplanan türlerin yoğunlukları sırasıyla %83.22, 15.44, 0.67 ve 0.67 olarak belirlenmiştir. Cicadellid türlerin tuzak renk tercihini belirlemek amacıyla 2014 ve 2015 yıllarında yürütülen çalışmalarda her iki üretim sezonunda da en çok tercih edilen tuzak rengi sırasıyla %42.96 ve %57.98 ile sarı renk yapışkan tuzak olmuştur. Cicadellid türlerinin beyaz, siyah, kırmızı ve yeşil renkleri tercih etme oranları 2014 yılı için sırasıyla, %7.30, 12.35, 10.60, 10.77; 2015 yılı için ise %5.80, 9.57, 13.25 ve 13.40 olarak gerçekleşmiştir. Çalışmada her iki yılda da mayıs ayı sonundan itibaren cicadellid erginleri tuzaklarda yakalanmaya başlanmış ve haziran ayı ortasında popülasyon yoğunlukları tepe noktasına ulaşmıştır. Elde edilen sonuçlar yörede domateste verim kayıplarına zarar oluşumunda Cicadellidae familyası türlerinin rolü açısından tartışılmıştır.
Anahtar Kelime: Population Developments Depending on Different Trap Colors and Cicadellidae (Hemiptera) Species in Field Tomatoes in Milas (Muğla)
Öz: In this study, it was aimed to determine the population developments and orientation to different colored sticky traps of Hemiptera order Cicadellidae family species that cause damage in field tomato cultivation in Milas (Muğla). The studies were carried out in an area where summer field tomato production was made in 2014 and 2015 growth seasons. Cicadellid species collected from tomatoes in the experimental area were identified as Empoasca decipiens Paoli, Zyginida sohrab Zachvatkin, Austragallia sinuta (Mulsant&Rey) and Cicadulina bipunctella (Melichar). The densities of the collected species were determined as 83.22%, 15.44, 0.67 and 0.67, respectively. In the studies carried out in 2014 and 2015 to determine the trap color preference of cicadellid species, the most preferred trap color in both growth seasons was the yellow sticky trap with 42.96% and 57.98%, respectively. The rate of preference of white, black, red and green colors by cicadellid species for 2014 was 7.30%, 12.35, 10.60, 10.77, respectively. It was found as 5.80%, 9.57, 13.25 and 13.40 with above- given same trap color order, in 2015. In both years, cicadellid species started to be caught in traps from the end of May and their population densities reached the peak in mid-June. The results were discussed in terms of the role of Cicadellidae family species in yield losses in tomato in the region.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Ahmed, E., Uysal, M., Şahbaz, A., 2016. Konya ili Meram ilçesinde Solanaceae familyasına ait sebzelerde zararlı Cicadellidae ve Cixiidae (Homoptera) türleri. Selcuk J Agr Food Sci, 3(2): 177-183.
- Anonim, 2011. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü (Web Sayfası: www.tarim.gov.tr), Domates Hastalık ve Zararlıları ile Mücadele (Çiftçi Eğitim Serisi: 7) (5-6).
- Anonim, 2021. Domates hastalık ve zararlıları ile mücadele. Tarım ve Orman Bakanlığı (https://www.tarimorman.gov.tr/GKGM/Menu/17/Uretici-Bilgi-Kosesi). Erişim tarihi: 15.11.2022
- Asiry, K.A., Huda, M.N., Mousa, M.A.A., 2022. Abundance and population dynamics of the key insect pests and agronomic traits of tomato (Solanum lycopersicon L.) varieties under different planting densities as a sustainable pest control method. Horticulturae, (8); 976.
- Başpınar H., 1994. Some observations on dominant structure and population changes of Asymmetrasca decedens and Empoasca decipiens (Hom., Cicadellidae) on different crops in Adana. Turk J Entomol, 18 (2): 71-76.
- Bian, L., Sun, X., Luo, Z., Zhang, Z., Chen, Z., 2014. Design and selection of trap for capture of the tea leafhopper, Empoasca vitis, by orthogonal optimization. Entomol Exp Appl, 151 (3): 247-258.
- Civelek, H. S., 1992. Yenişehir (Bursa)’de Sanayi domateslerinde görülen Asymetresca decedens Paoli ve Empoasca decipiens Paoli (Homoptera: Cicedellidae)’in popülasyon değişim-leri üzerinde araştırmalar. Türkiye II. Entomoloji Kongresi (28-31 Ocak 1992, Adana) Bildirileri, No: 5, 541-548.
- Çoban, B., 2007. Asymmetrasca decedens ve Empoasca decipiens (Homoptera: Cicadellidae)'in bazı biyo-ekolojik özelliklerinin incelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bitki Koruma Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 48 s,.
- Daniel, C., Koller, M. and Wyss, E., 2014. Neem-Azal T/S to control leafhoppers and aphids in greenhouse sweet pepper and tomato. Acta Hortic, 1041, 157-162.
- Demirci, F., Erdoğan, C., Tatlıdil, F. F., 2005. Ankara ili Ayaş ve Nallıhan ilçelerinde domates üretim alanlarında zirai mücadele uygulamaları. Tarım Bilim Derg, 11 (4): 422-427.
- Demirel, N., Yıldırım, A. E., 2008. Attraction of various sticky traps to Thrips tabaci Lindeman (Thysanoptera: Thiripidae) and Empoasca decipiens Paoli (Homoptera: Cicadellidae) in cotton. J Entomol, 5 (6): 389-394.
- Draz, A. A. K., Darwish, A. E. A., Tabikha, R. M. M., 2013. Effect of different rates of nitrogen fertilizer on infestations level with piercing sucking insect pests of tomato Lycopersicon esculentum. J Agric Environ Sci, 12(3): 20-31.
- Durmuşoğlu, E., Öncüer, C., 1991. Manisa ilinde sanayi domateslerinde görülen zararlılar ve yoğunlukları üzerinde incelemeler. Ege Üniv Fen Bil Enst Derg, 2(3): 167-171.
- Eltez, S., Karsavuran Y., 2013. İzmir (Bergama, Kınık) ilinde sanayi domatesi üretim alanlarında görülen zararlı türlerin yayılış ve bulaşma oranları üzerinde araştırmalar. Ege Üniv Ziraat Fak Derg, 50 (1): 29-38.
- Hegab, A. M., El Zohairy, M. M., Helaly, M. M., 1989. Survey and seasonal abundance of leafhoppers infesting certain solanacous vegetable plants in newly reclaimed sandy areas at Salhia district, Egypt. . Zagazig J Agric Res, 16(2): 165-187.
- Karsavuran, Y., Öncüer, C., Civelek, H. S. ve Gümüş, M., 1992. Yenişehir (Bursa)’ de sanayi domateslerinde görülen Asymmetrasca decedens (Paoli) ve Empoasca decipiens Paoli (Homoptera, Cicadellidae)’in popülasyon değişim-leri üzerinde incelemeler. Türkiye II. Entomoloji Kongresi (28-31 Ocak 1992, Adana) Bildirileri, Entomoloji Derneği Yayınları No: 5, 541-548.
- Karsavuran, Y., Zeybekoğlu, Ü., Şahin, F., Saygılı, H., Özdemir, N., 2009. Bursa ili sanayi domatesi üretim alanlarında görülen Auchenorrhyncha (Homopreta) türleri üzerine araştırmalar. Ege Üniv Ziraat Fak Derg, 46 (2): 117-122.
- Kılıç, M., Sertkaya, E., 2019. Hatay ilinde yetiştirilen Solanaceae familyasına ait sebzelerde zararlı Cicadellidae, Cixiidae ve Delphacidae (Hemiptera) Türleri. MKU Tar Bil Derg, 24 (3): 217-231.
- Mamay, M., Yanık, E., 2012. Şanlıurfa’da domates alanlarında Domates güvesi [Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: Gelechiidae)]’nin ergin popülasyon gelişimi. Turk Bull Entomol, 2 (3): 189-198.
- Öncüer, C., Karsavuran, Y., Yoldaş, Z., Durmuşoğlu, E., 1992. Sanayi domateslerinde görülen zararlılar, yayılış ve bulaşma oranları üzerine araştırmalar. Türkiye II. Entomoloji Kongresi (28-31 Ocak 1992, Adana) Bildirileri, Entomoloji Derneği Yayınları No: 5, 705-713.
- Riedle-Bauer, M., Sára, A., Regner, F., 2008. Transmission of a Stolbur phytoplasma by the Agalliinae leafhopper Anaceratagallia ribauti (Hemiptera, Auchenorrhyncha, Cicadellidae). J Phytopathol, 156: 687–690.
- Rodriguez-Saona, C. R., Byers, J. A., Schiffhauer, D., 2012. Effect of trap color and height on captures of blunt-nosed and sharp-nosed leafhoppers (Hemiptera: Cicadellidae) and non-target arthropods in cranberry bogs. Crop Proc, 40: 132-144.
- Saeed S, Amin MA, Saeed Q, Farooq M., 2013. Attraction of Idioscopus clypealis (Leith) (Cicadellidae: Homoptera) to sticky colored traps in mango orchard. Am J Plant Sci, 4: 2275-2279.
- Singh, U. C., Singh, R., & Nagaich, K. N., 1999. Evaluation of tomato varieties against jassid (Empoasca devastans), white fly (Bemisia tabaci) and leaf curl in India. Indian J Entomol, 61 (2): 173-176.
- Thein, M. ., Jamjanya, T., Hanboonsonge, 2011. Evaluation of colour traps to monitor insect vectors of sugarcane white leaf phytoplasma. Bull Insectology, 64: 117-118.
- Vural, H., Esiyok, D., Duman, İ., 2000. Kültür Sebzeleri (Sebze Yetiştirme), 440. Ege Üniversitesi Basımevi, İzmir.
- Yılmaz, E., Karsavuran, Y., Başpınar, A., 2007. Aydın, İzmir ve Manisa illeri mısır ekiliş alanlarında görülen Cicadellidae (Homoptera) familyasına bağlı türlerin saptanması üzerinde araştırmalar. Ege Üniv Ziraat Fak Derg, 44 (3): 43-58.
| APA | TÜRKMEN Y, Baspinar H, Kazak C (2023). Milas (Muğla)’da Tarla Domatesinde Zararlı Cicadellidae (Hemiptera) Türleri İle Farklı Tuzak Renklerine Bağlı Olarak Popülasyon Gelişmeleri. , 87 - 95. 10.36846/CJAFS.2023.101 |
| Chicago | TÜRKMEN Yaşar Mutlu,Baspinar Huseyin,Kazak Cengiz Milas (Muğla)’da Tarla Domatesinde Zararlı Cicadellidae (Hemiptera) Türleri İle Farklı Tuzak Renklerine Bağlı Olarak Popülasyon Gelişmeleri. (2023): 87 - 95. 10.36846/CJAFS.2023.101 |
| MLA | TÜRKMEN Yaşar Mutlu,Baspinar Huseyin,Kazak Cengiz Milas (Muğla)’da Tarla Domatesinde Zararlı Cicadellidae (Hemiptera) Türleri İle Farklı Tuzak Renklerine Bağlı Olarak Popülasyon Gelişmeleri. , 2023, ss.87 - 95. 10.36846/CJAFS.2023.101 |
| AMA | TÜRKMEN Y,Baspinar H,Kazak C Milas (Muğla)’da Tarla Domatesinde Zararlı Cicadellidae (Hemiptera) Türleri İle Farklı Tuzak Renklerine Bağlı Olarak Popülasyon Gelişmeleri. . 2023; 87 - 95. 10.36846/CJAFS.2023.101 |
| Vancouver | TÜRKMEN Y,Baspinar H,Kazak C Milas (Muğla)’da Tarla Domatesinde Zararlı Cicadellidae (Hemiptera) Türleri İle Farklı Tuzak Renklerine Bağlı Olarak Popülasyon Gelişmeleri. . 2023; 87 - 95. 10.36846/CJAFS.2023.101 |
| IEEE | TÜRKMEN Y,Baspinar H,Kazak C "Milas (Muğla)’da Tarla Domatesinde Zararlı Cicadellidae (Hemiptera) Türleri İle Farklı Tuzak Renklerine Bağlı Olarak Popülasyon Gelişmeleri." , ss.87 - 95, 2023. 10.36846/CJAFS.2023.101 |
| ISNAD | TÜRKMEN, Yaşar Mutlu vd. "Milas (Muğla)’da Tarla Domatesinde Zararlı Cicadellidae (Hemiptera) Türleri İle Farklı Tuzak Renklerine Bağlı Olarak Popülasyon Gelişmeleri". (2023), 87-95. https://doi.org/10.36846/CJAFS.2023.101 |
| APA | TÜRKMEN Y, Baspinar H, Kazak C (2023). Milas (Muğla)’da Tarla Domatesinde Zararlı Cicadellidae (Hemiptera) Türleri İle Farklı Tuzak Renklerine Bağlı Olarak Popülasyon Gelişmeleri. Çukurova Tarım ve Gıda bilimleri dergisi (Online), 38(1), 87 - 95. 10.36846/CJAFS.2023.101 |
| Chicago | TÜRKMEN Yaşar Mutlu,Baspinar Huseyin,Kazak Cengiz Milas (Muğla)’da Tarla Domatesinde Zararlı Cicadellidae (Hemiptera) Türleri İle Farklı Tuzak Renklerine Bağlı Olarak Popülasyon Gelişmeleri. Çukurova Tarım ve Gıda bilimleri dergisi (Online) 38, no.1 (2023): 87 - 95. 10.36846/CJAFS.2023.101 |
| MLA | TÜRKMEN Yaşar Mutlu,Baspinar Huseyin,Kazak Cengiz Milas (Muğla)’da Tarla Domatesinde Zararlı Cicadellidae (Hemiptera) Türleri İle Farklı Tuzak Renklerine Bağlı Olarak Popülasyon Gelişmeleri. Çukurova Tarım ve Gıda bilimleri dergisi (Online), vol.38, no.1, 2023, ss.87 - 95. 10.36846/CJAFS.2023.101 |
| AMA | TÜRKMEN Y,Baspinar H,Kazak C Milas (Muğla)’da Tarla Domatesinde Zararlı Cicadellidae (Hemiptera) Türleri İle Farklı Tuzak Renklerine Bağlı Olarak Popülasyon Gelişmeleri. Çukurova Tarım ve Gıda bilimleri dergisi (Online). 2023; 38(1): 87 - 95. 10.36846/CJAFS.2023.101 |
| Vancouver | TÜRKMEN Y,Baspinar H,Kazak C Milas (Muğla)’da Tarla Domatesinde Zararlı Cicadellidae (Hemiptera) Türleri İle Farklı Tuzak Renklerine Bağlı Olarak Popülasyon Gelişmeleri. Çukurova Tarım ve Gıda bilimleri dergisi (Online). 2023; 38(1): 87 - 95. 10.36846/CJAFS.2023.101 |
| IEEE | TÜRKMEN Y,Baspinar H,Kazak C "Milas (Muğla)’da Tarla Domatesinde Zararlı Cicadellidae (Hemiptera) Türleri İle Farklı Tuzak Renklerine Bağlı Olarak Popülasyon Gelişmeleri." Çukurova Tarım ve Gıda bilimleri dergisi (Online), 38, ss.87 - 95, 2023. 10.36846/CJAFS.2023.101 |
| ISNAD | TÜRKMEN, Yaşar Mutlu vd. "Milas (Muğla)’da Tarla Domatesinde Zararlı Cicadellidae (Hemiptera) Türleri İle Farklı Tuzak Renklerine Bağlı Olarak Popülasyon Gelişmeleri". Çukurova Tarım ve Gıda bilimleri dergisi (Online) 38/1 (2023), 87-95. https://doi.org/10.36846/CJAFS.2023.101 |
