Bitkisel beslenmenin ağiz ve diş sağliği üzerine etkisi

Guven, Yeliz; Imren, Ebru

doi:10.5505/yeditepe.2023.76768

Bitkisel beslenmenin ağiz ve diş sağliği üzerine etkisi

Ebru Imren, (İstanbul Üniversitesi, Diş Hekimliği Fakültesi, Pedodonti AD, İstanbul, TÜRKİYE)

Yeliz GÜVEN (İstanbul Üniversitesi, Diş Hekimliği Fakültesi, Pedodonti AD, İstanbul, TÜRKİYE)

7tepe Klinik

49 14

Yıl: 2023 Cilt: 19 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 60 - 67 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.5505/yeditepe.2023.76768 İndeks Tarihi: 08-07-2023

Bitkisel beslenmenin ağiz ve diş sağliği üzerine etkisi

Öz:

Bitkisel beslenme şekli özellikle genel sağlık üzerindeki olum- lu etkileri nedeniyle giderek daha popüler hale gelmektedir. Bitki temelli beslenme, bir ucunda tüm hayvansal ürünlerin tüketiminin terk edildiği vegan beslenme biçimi, diğer ucun- da ağırlıklı olarak bitkisel ürünlerin tüketildiği ancak balık, kümes hayvanları, yumurta ve süt ürünleri gibi ürünlerin ser- best olduğu beslenme şekli bulunan çok geniş bir kavramdır. Günümüzde bitki temelli beslenmenin genel sağlık üzerine etkileri ile ilgili araştırmaların oldukça artmış olduğu gözlen- mekle beraber, bitkisel beslenen bireylerde ağız-diş sağlığı- na ilişkin çok az veri bulunmaktadır. Bu derlemede, bitkisel beslenen bireylerde ağız-diş sağlığı ve oral mikrobiyom ile ilgili çalışmaların değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışmala- rın büyük kısmında bitkisel beslenme ile diş çürüğü, dental erozyon ve periodontal sağlık ilişkisi araştırılmıştır. Yapılan ça- lışmalarda farklı sonuçlar bildirilse de çürük ve erozyon riski bakımından bu bireylerin dikkatli değerlendirilmesi gerektiği vurgulanmaktadır. Bitkisel beslenmenin oral mikrobiyota ve tükürük yapısındaki değişimleri ile ilgili sınırlı sayıda çalışma bulunmaktadır. Oral mikrobiyatının beslenme alışkanlıkları karşısındaki değişimini araştıran çalışmaların önemli bir kıs- mı, oral mikrobiyal topluluğun şekillenmesinde beslenmenin önemli bir etkisi olmadığını bildirmektedir. Ancak bu konuda daha geniş kapsamlı çalışmaların planlanması ve daha uzun süreli bitkisel beslenme şeklini uygulayan bireylerin dahil edil- mesi ile kanıt düzeyi daha yüksek sonuçların elde edileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelime:

Effect of plant based diet on oral and dental health

Öz:

Plant-based dietary patterns are becoming increasingly po- pular because of a variety of reported health benefits to ove- rall health. The concept of plant-based diet varies widely in definition, ranging from exclusion of all animal products as in vegan diets to having predominantly vegetables while inc- luding fish, poultry, egg or dairy products. Although resear- ch on the effects of plant-based diets on general health has increased considerably, there are very few data on oral-den- tal health in individuals who have a plant-based diet. In this review, it is aimed to evaluate the studies on oral health and oral microbiome in individuals who have a plant based diet. In most of the studies, the relationship between the plant based diet pattern and tooth decay, dental erosion and periodontal health has been investigated. Although different results have been reported in the studies, it is emphasized that these indi- viduals should be evaluated carefully in terms of caries and erosion risks. There are limited studies investigating the effect of plant based diet on oral microbiota and saliva structure. A significant portion of the studies investigating the change of oral microbiota against dietary habits report that dietary pattern does not have a significant effect on the forma- tion of the oral microbial community. However, it is thou- ght that higher evidence level results will be obtained by planning wider studies on this subject and including indi- viduals who follow a longer-term plant based diet.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık

1. Williams KA, Patel H. Healthy Plant-Based Diet: What Does it Really Mean? J Am Coll Cardiol 2017; 70: 423-425.
2. Leitzmann C. Vegetarian nutrition: past, present, future. Am J Clin Nutr 2014; 100 Suppl 1: 496S-502S.
3. Rocha JP, Laster J, Parag B, Shah NU. Multiple Health Benefits and Minimal Risks Associated with Vegetarian Diets. Curr Nutr Rep 2019; 8: 374-381.
4. Ferrara P, Corsello G, Quattrocchi E, Dell'Aquila L, Eh rich J, et al. Caring for Infants and Children Following Al ternative Dietary Patterns. J Pediatr 2017; 187: 339-340 e331.
5. Baldassarre ME, Panza R, Farella I, Posa D, Capozza M, et al. Vegetarian and Vegan Weaning of the Infant: How Common and How Evidence-Based? A Population-Based Survey and Narrative Review. Int J Environ Res Public He alth 2020; 17: 4835.
6. Wang F, Zheng J, Yang B, Jiang J, Fu Y, et al. Effects of vegetarian diets on blood lipids: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. J Am Heart Assoc 2015; 4: e002408.
7. Song M, Fung TT, Hu FB, Willett WC, Longo VD, et al. Association of animal and plant protein intake with all-ca use and cause-specific mortality. JAMA Intern Med 2016; 176: 1453-1463.
8. Tong TYN, Appleby PN, Bradbury KE, Perez-Cornago A, Travis RC, et al. Risks of ischaemic heart disease and stroke in meat eaters, fish eaters, and vegetarians over 18 years of follow-up: Results from the prospective EPIC-Ox ford study. BMJ 2019; 366: l4897.
9. Mann S, Sidhu M, Gowin K. Understanding the mecha nisms of diet and outcomes in colon, prostate, and breast cancer; malignant gliomas; and cancer patients on immu notherapy. Nutrients 2020; 12: 2226.
10. Johannesen CO, Dale HF, Jensen C, Lied GA. Effe cts of plant-based diets on outcomes related to glucose metabolism: A systematic review. Diabetes Metab Syndr Obes 2020; 13: 2811-2822.
11. Salas-Salvado J, Becerra-Tomas N, Papandreou C, Bullo M. Dietary Patterns Emphasizing the Consumption of Plant Foods in the Management of Type 2 Diabetes: A Narrative Review. Adv Nutr 2019; 10: S320-S331.
12. Lee KW, Loh HC, Ching SM, Devaraj NK, Hoo FK. Ef fects of vegetarian diets on blood pressure lowering: A systematic review with meta analysis and trial sequential analysis. Nutrients 2020; 12: 1604.
13. Migliaccio S, Brasacchio C, Pivari F, Salzano C, Barrea L, et al. What is the best diet for cardiovascular wellness? A comparison of different nutritional models. Int J Obes Suppl 2020; 10: 50-61.
14. Molina-Montes E, Salamanca-Fernandez E, Garcia-Vil lanova B, Sanchez MJ. The Impact of Plant-Based Dietary Patterns on Cancer-Related Outcomes: A Rapid Review and Meta-Analysis. Nutrients 2020; 12: 2010.
15. Gibbs J, Gaskin E, Ji C, Miller MA, Cappuccio FP. The effect of plant-based dietary patterns on blood pressure: a systematic review and meta-analysis of controlled inter vention trials. J Hypertens 2021; 39: 23-37.
16. Sukhato K, Akksilp K, Dellow A, Vathesatogkit P, Ano thaisintawee T. Efficacy of different dietary patterns on lowering of blood pressure level: An umbrella review. Am J Clin Nutr 2020; 112: 1584-1598.
17. Parker HW, Vadiveloo MK. Diet quality of vegetarian diets compared with nonvegetarian diets: a systematic re view. Nutr Rev 2019; 77: 144-160.
18. Satija A, Hu FB. Plant-based diets and cardiovascular health. Trends Cardiovasc Med 2018; 28: 437-441.
19. Pribis P, Pencak RC, Grajales T. Beliefs and attitudes toward vegetarian lifestyle across generations. Nutrients 2010; 2: 523-531.
20. Atarbashi-Moghadam F, Moallemi-Pour S, Atarbas hi-Moghadam S, Sijanivandi S, Baghban AA. Effects of raw vegan diet on periodontal and dental parameters. Tzu Chi Med J 2020; 32: 357-361.
21. Agnoli C, Baroni L, Bertini I, Ciappellano S, Fabbri A, et al. Position paper on vegetarian diets from the working group of the Italian Society of Human Nutrition. Nutr Me tab Cardiovasc Dis 2017; 27: 1037-1052.
22. Smits KPJ, Listl S, Jevdjevic M. Vegetarian diet and its possible influence on dental health: A systematic literatu re review. Community Dent Oral Epidemiol 2020; 48: 7-13.
23. Orlich MJ, Jaceldo-Siegl K, Sabate J, Fan J, Singh PN, et al. Patterns of food consumption among vegetarians and non-vegetarians. Br J Nutr 2014; 112: 1644 - 1653.
24. Shah N, Parkash H, Sunderam KR. Edentulousness, denture wear and denture needs of Indian elderly--a com munity-based study. J Oral Rehabil 2004; 31: 467-476.
25. Mazur M, Bietolini S, Bellardini D, Lussi A, Corridore D, et al. Oral health in a cohort of individuals on a plant-ba sed diet: a pilot study. Clin Ter 2020; 171: e142-e148.
26. Herman K, Czajczyńska-Waszkiewicz A, Kowalcz yk-Zając M, Dobrzyński M. Assessment of the influence of vegetarian diet on the occurrence of erosive and abrasive cavities in hard tooth tissues. Postepy Hig Med Dosw (On line) 2011; 65: 764-769.
27. Staufenbiel I, Adam K, Deac A, Geurtsen W, Gunay H. Influence of fruit consumption and fluoride application on the prevalence of caries and erosion in vegetarians--a controlled clinical trial. Eur J Clin Nutr 2015; 69: 1156- 1160.
28. Beighton D, Brailsford SR, Gilbert SC, Clark DT, Rao S, et al. Intra-oral acid production associated with eating whole or pulped raw fruits. Caries Res 2004; 38: 341-349.
29. Larsen FJ, Ekblom B, Sahlin K, Lundberg JO, Weitz berg E. Effects of dietary nitrate on blood pressure in he althy volunteers. N Engl J Med 2006; 355: 2792-2793.
30. Ashworth A, Cutler C, Farnham G, Liddle L, Burleigh M, et al. Dietary intake of inorganic nitrate in vegetarians and omnivores and its impact on blood pressure, resting metabolic rate and the oral microbiome. Free Radic Biol Med 2019; 138: 63-72.
31. Zarco MF, Vess TJ, Ginsburg GS. The oral microbiome in health and disease and the potential impact on perso nalized dental medicine. Oral Dis 2012; 18: 109-120.
32. De Filippis F, Vannini L, La Storia A, Laghi L, Piombi no P, et al. The same microbiota and a potentially discri minant metabolome in the saliva of omnivore, ovo-lac to-vegetarian and Vegan individuals. PLoS One 2014; 9: e112373.
33. Laffranchi L, Zotti F, Bonetti S, Dalessandri D, Fontana P. Oral implications of the vegan diet: observational study. Minerva Stomatol 2010; 59: 583-591.
34. Hansen TH, Kern T, Bak EG, Kashani A, Allin KH, et al. Impact of a vegan diet on the human salivary microbiota. Sci Rep 2018; 8: 5847.
35. Nasidze I, Li J, Schroeder R, Creasey JL, Li M, et al. High diversity of the saliva microbiome in Batwa Pygmies. PLoS One 2011; 6: e23352.
36. Takeshita T, Matsuo K, Furuta M, Shibata Y, Fukami K, et al. Distinct composition of the oral indigenous microbi ota in South Korean and Japanese adults. Sci Rep 2014; 4: 6990.
37. Patil S, Rao RS, Raj AT, Sanketh DS, Sarode S, et al. Oral Candidal Carriage in Subjects with Pure Vegetarian and Mixed Dietary Habits. J Clin Diagn Res 2017; 11: ZC22- ZC24.
38. Qamar S, Manrique YJ, Parekh H, Falconer JR. Nuts, cereals, seeds and legumes proteins derived emulsifiers as a source of plant protein beverages: A review. Crit Rev Food Sci Nutr 2020; 60: 2742--2762.
39. Lee J, Townsend JA, Thompson T, Garitty T, De A, et al. Analysis of the Cariogenic Potential of Various Almond Milk Beverages using a Streptococcus mutans Biofilm Model in vitro. Caries Res 2018; 52: 51-57.

APA	Imren E, Guven Y (2023). Bitkisel beslenmenin ağiz ve diş sağliği üzerine etkisi. , 60 - 67. 10.5505/yeditepe.2023.76768
Chicago	Imren Ebru,Guven Yeliz Bitkisel beslenmenin ağiz ve diş sağliği üzerine etkisi. (2023): 60 - 67. 10.5505/yeditepe.2023.76768
MLA	Imren Ebru,Guven Yeliz Bitkisel beslenmenin ağiz ve diş sağliği üzerine etkisi. , 2023, ss.60 - 67. 10.5505/yeditepe.2023.76768
AMA	Imren E,Guven Y Bitkisel beslenmenin ağiz ve diş sağliği üzerine etkisi. . 2023; 60 - 67. 10.5505/yeditepe.2023.76768
Vancouver	Imren E,Guven Y Bitkisel beslenmenin ağiz ve diş sağliği üzerine etkisi. . 2023; 60 - 67. 10.5505/yeditepe.2023.76768
IEEE	Imren E,Guven Y "Bitkisel beslenmenin ağiz ve diş sağliği üzerine etkisi." , ss.60 - 67, 2023. 10.5505/yeditepe.2023.76768
ISNAD	Imren, Ebru - Guven, Yeliz. "Bitkisel beslenmenin ağiz ve diş sağliği üzerine etkisi". (2023), 60-67. https://doi.org/10.5505/yeditepe.2023.76768

APA	Imren E, Guven Y (2023). Bitkisel beslenmenin ağiz ve diş sağliği üzerine etkisi. 7tepe Klinik, 19(1), 60 - 67. 10.5505/yeditepe.2023.76768
Chicago	Imren Ebru,Guven Yeliz Bitkisel beslenmenin ağiz ve diş sağliği üzerine etkisi. 7tepe Klinik 19, no.1 (2023): 60 - 67. 10.5505/yeditepe.2023.76768
MLA	Imren Ebru,Guven Yeliz Bitkisel beslenmenin ağiz ve diş sağliği üzerine etkisi. 7tepe Klinik, vol.19, no.1, 2023, ss.60 - 67. 10.5505/yeditepe.2023.76768
AMA	Imren E,Guven Y Bitkisel beslenmenin ağiz ve diş sağliği üzerine etkisi. 7tepe Klinik. 2023; 19(1): 60 - 67. 10.5505/yeditepe.2023.76768
Vancouver	Imren E,Guven Y Bitkisel beslenmenin ağiz ve diş sağliği üzerine etkisi. 7tepe Klinik. 2023; 19(1): 60 - 67. 10.5505/yeditepe.2023.76768
IEEE	Imren E,Guven Y "Bitkisel beslenmenin ağiz ve diş sağliği üzerine etkisi." 7tepe Klinik, 19, ss.60 - 67, 2023. 10.5505/yeditepe.2023.76768
ISNAD	Imren, Ebru - Guven, Yeliz. "Bitkisel beslenmenin ağiz ve diş sağliği üzerine etkisi". 7tepe Klinik 19/1 (2023), 60-67. https://doi.org/10.5505/yeditepe.2023.76768