Mahlası olan Kaygusuz ile nam salmış olan Alâeddin, Gaybî veya Alâaddin Gaybî’nin biyografisi hak kında mevsuk bilgiler gelenekte ve edebiyat tarihindeki tanınmasıyla ters orantılıdır. Kaygusuz’un şiiri ve fikirleri ne kadar biliniyorsa bir o kadar biyografisi konusunda kesin bilgiler verilememektedir. Kaygusuz Abdal’ın Türk folklorunda önemli bir şahsiyet olması,hemen her Bektaşî şiir derlemesinde en sık yer verilen isim olması, diğer yandan Türk edebiyatı tarihçelerinin neredeyse hepsinde Kaygusuz’dan Türklerin edebiyat tarihinde önemli bir kişi olarak söz etmesinin sonucunda mevcut olması gereken biyografik bilgi beklentisi karşılığını bulamamaktadır. XIV.yüzyılın ikinci yarısı ve XV.yüzyılın ilk yarısında yaşamış olduğu konusun da neredeyse bir fikir birliği bulunmaktadır. Alâiye beyinin oğlu olduğu başından geçen olağanüstü bir olay dan sonra Abdal Musa’ya mürit olmak istediği; uzun yıllar Abdal Musa tekkesinde hizmet ettiği ve sonrasında yollara düştüğü ve vefat ettiği rivayet edilir. Nerede ve ne zaman öldüğü, nerde medfun olduğu konusunda fikir birliği bulunmamaktadır. Nice eseri bugüne ulaşabilmiş, kendi devri sonrasında da ismi ve mirası yaşa tılmış olan Kaygusuz’un ne zaman vefat ettiği bir kenara, nerede öldüğü konusundaki tarihi uzlaşmazlık da Kaygusuz gibi öncü bir isim için olması gerekendir. Diğer yandan ve doğal olarak Yeniçağın başındaki böyle si bir şahsiyet için kesin bilgiler verebilmek onu tarihin literal bir unsuru olmasına sebep de olabilirdi. Edebi şahsiyetin asırlar öncesi ve onu aşan boyutunu örtmesi tehlikesi de söz konusudur. Kaygusuz’un Alevi ve Bektaşî edebiyatının kurucusu olduğu meselesi de tarihi ve edebi olarak iki aşamada tartışılmaktadır. Kimi Alevi ve Bektaşî edebiyatının hem şiirde hem nesirde Kaygusuz’la başladığını kimi Bektaşîlikteki birçok meselenin yorumlanmasında onun görüşlerinin temel alınması dolayısıyla kuruculuğun hem edebi hem de tarihi bir nosyonu olduğunu tartışır. Bu çalışmada Kaygusuz Abdal’ın hayatına kurucu fenomenler çerçeve sinde yaklaşılacaktır. Kaygusuz Abdal gerçekliğini doğuran, yayan, yaşatan; çevre, gaye ve öz ilişkilerinin bağlantısı çözümlenmeye çalışılacaktır. Türk tarih yazımı ve onun bir parçası olarak Türk Edebiyatı tarihçele rinin çoğunda Kaygusuz’un Alevi ve Bektaşî edebiyatının kurucusu olarak anılması; özellikle Mısır’da Bekta şiliğin kurucusu olarak zikredilmesi veya nasıl zikredildiğinin ihtiva ettiği gerilim hattında bir tartışma yürütü lecektir. Kaygusuz’un tarihi ve menkıbevi hayatının şahsına ait olduğu düşünülen kısmı kadar maiyeti üzerin den bir yaklaşım geliştirilmiştir. Onun gibi bir şahsiyeti tanımlayabilmek, Kaygusuz görüngüsünü ortaya koyabilmek için hiss-i müştereği; dolaylı ama ortak yoldan anlamayı oluşturan hususlara eğilmek elzemdir. Ardından Kaygusuz’un niyeti; niyetleri temellendiren veya niyetleri tanımlayan bir nosyon olarak seyahatin kültür tarihindeki yeri ve Mısır’ın Türk Dünyası ve İslam alemindeki konumu üzerinden anlaşılmaya çalışıla caktır. Son bölümde Kaygusuz’un şahsiyetini ve Alevi ve Bektaşî Edebiyatı ve genel olarak Türk Edebiyatı Tarihi’ndeki yerini belirleyen nitelikleri; Akdeniz, başlangıç sorunu ve kuruculuk paradigmaları üzerinden tanımlanacaktır.