Öğretmen Eğitiminde Lisansüstü Akreditasyon Standartlarının Belirlenmesi: Yönetim ve Kalite Güvencesi Standart Alanı
Yıl: 2023 Cilt: 14 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 569 - 596 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.51460/baebd.1300522 İndeks Tarihi: 24-10-2023
Öğretmen Eğitiminde Lisansüstü Akreditasyon Standartlarının Belirlenmesi: Yönetim ve Kalite Güvencesi Standart Alanı
Öz: Türkiye’de henüz lisansüstü eğitim akreditasyon standartlarının geliştirilmemiş olması nedeniyle öğretmenlik eğitim programlarının lisansüstü akreditasyonu yapılamamaktadır. Bu çalışma, literatürdeki bu eksikliği gidermek amacıyla yapılmıştır. Çalışmada, Avrupa ve Amerika’da şemsiye akreditasyon kuruluşlarına üye kalite güvence kuruluşlarının lisans ve lisansüstü (doktora programı) akreditasyon standartları incelenerek Türkiye’de öğretmenlik eğitimi programları için lisansüstü akreditasyon standartları hazırlanmıştır. Bu amaca yönelik lisansüstü eğitimde kullanılmak üzere 8 kalite güvence standart alanı geliştirilmiştir. Çalışmanın verleri doküman incelemesi ve delphi tekniği kullanılmıştır. Doküman incelemesi tekniği doğrultusunda 12 ülkeden 23 akreditasyon kuruluşunun lisans ve lisansüstü standartları incelenmiştir. Saksonya bölgesinin doktora programı standartları, AB lisans standartları ve bölgesel kalite kuruluşlarının standartları da incelenerek Türkiye’de kullanılması amacıyla lisansüstü akreditasyon standartları hazırlanmıştır. Hazırlanan standartlar Delphi tekniği ile uzman görüşlerine sunulmuş ve 47 uzmandan gelen geri dönüşler doğrultusunda standartlar 3 kez revize edilmiştir. Doküman inclemesi tekniği ile elde edilen verilerin analizinde betimsel analiz yöntemi; Delphi tekniği ile elde edilen verilerin analizinde istatistiksel analiz yöntemleri kullanılmıştır. Yönetim ve kalite güvencesi standart alanına ilişkin 14 alt standart, 54 gösterge ve 88 kanıt hazırlanmıştır. Hazırlanan gösterge ve kanıtlar için 7 uzmanın görüşü alınmıştır. Bu çalışmada yönetim ve kalite güvencesi standart alanına ait alt standart, gösterge ve kanıtlar ele alınmıştır.
Anahtar Kelime: Determination of Graduate Accreditation Standards in Teacher Education: Management and Quality Assurance Standard Area
Öz: Since graduate education accreditation standards have not yet been developed in Turkey, graduate accreditation of teacher education programs cannot be made. This study was carried out to fill this gap in the literature. In the study, undergraduate and graduate (doctoral program) accreditation standards of quality assurance institutions that are members of umbrella accreditation organizations in Europe and America were examined and graduate accreditation standards for teacher education programs in Turkey were prepared. For this purpose, 8 quality assurance standard areas were developed to be used in postgraduate education. The study was designed in scanning model. Document analysis and delphi technique were used as data collection tools. In line with document review technique, undergraduate and graduate standards of 27 accreditation institutions from 12 countries were examined. Doctoral program standards of Saxony region, EU undergraduate standards and standards of regional quality bodies were also examined. Obtained data were analyzed by content analysis method. Prepared standards were presented to expert opinions with Delphi technique and standards were revised in line with the feedback from 47 experts. a total of 8 standard areas were determined as (1) curriculum and instruction, (2) faculty members, (3) students and graduate admissions policy, (4) learning environments/resources, (5) information access and use, internationalization, and collaboration, (6) management and Quality assurance, (7) scientific research and scientific ethics, and (8) graduate program evaluation team in the study. In this study, 14 substandards of the management and quality assurance standard area were presented.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Ahi, B. (2014). İlköğretim okul müdürlerinin sahip olduğu liderlik standartlarının öğretmen görüşlerine göre belirlenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
- Akın, B., Erol, B. ve Çetin, C., (2001). Toplam Kalite Yönetimi ve Kalite Güvence Sistemi. İstanbul: Beta Yayınları.
- Alstete, J.W. (2007). College accreditation: managing internal revitalization and public respect. New York: Palgrave Macmillan.
- Aslan, B. (2009). Çeşitli Ülkelerde Yükseköğretimde Akreditasyon ve Türk Yükseköğretimindeki Gelişmeler. Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, Cilt: 42, Sayı: 1. içinde (s. 287–309).
- Ataman, O. (2021). Yabancı Diller Yüksekokulu kalite standartlarının belirlenmesi ve akreditasyon model önerisi (Yayınlanmamış doktora tezi). Düzce Üniversitesi, Düzce.
- Bahadır, F. (2019). Bir program öğesi olarak eğitim durumları standartlarının belirlenmesi (Yayınlanmamış doktora tezi). Fırat Üniversitesi, Elazığ.
- Boylu, E. (2019). Yabancılara Türkçe öğretiminde ölçme değerlendirme uygulamaları ve standart oluşturma (Yayınlanmamış doktora tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
- Can, E. (2012). Açık ve Uzaktan Eğitimde Akreditasyon Yeterlilik Düzeyinin İncelenmesi (Yayınlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
- CHEA (1998). What is accreditation? http://www.chea.org/Chronicle/index.html.
- Christensen, L.B., Johnson, B. R. ve Turner L.A. (2015). Araştırma yöntemleri: desen ve analiz. (Ahmet Aypay Çev.). (2. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
- Çevik, T. (2007), Yüksek Öğretim Kurumlarında Meslek Yüksek Okulu ve Fakülteler Açısından Beklenti ve İhtiyaç Algıları (TKY Açısından bir Örnek Uygulama) (Yüksek lisans tezi). Beykent Üniversitesi, İstanbul.
- Doğan, M. (2022). Yükseköğretimde Yabancı Dil Akreditasyonu: Türkiye'de Hizmet Sunan Kalite Güvence Kuruluşlarının İncelenmesi. E-International Journal of Educational Research, 13, No. 3.137-157.
- Diler, U. (2016). Mesleki yeterlilik sınav merkezleri akreditasyonu sürecinde görev alan öğretim elemanlarının hizmet-içi eğitim ihtiyacı analizi (Yayınlanmamış doktora tezi). İstanbul Aydın Üniversitesi, İstanbul.
- Erişen, Y. (2001). Öğretmen yetiştirme programlarına ilişkin kalite standartlarının belirlenmesi ve fakültelerin standartlara uygunluğunun değerlendirilmesi (Yayınlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
- Eroğlu, U. S.,(2006). Türk Standartları Enstitüsü’nün Faaliyetlerinin Rekabet Hukukuna Göre Değerlendirilmesi, DEÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1).
- Feigenbaum, A.V., (1983). Total Quality Control. (3. Baskı). McGraw-Hill.
- Garavalia, L. ve Gredler, M., 2004. Teaching Evaluation through Modeling: Using the Delphi Technique to Assess Problems in Academic Programs, American Journal of Evaluation, 25(3), 375-380.
- Galvan, J. (2006). Writing literature reviews: a guide for students of the behavioral sciences. Glendale, CA: Pyrczak Publishing.
- Glidden, R., (1998). The Contemporary Context of Accreditation. Challenges in a Changing Environment, Keynote Address For 2nd CHEA Usefulness Conferance, 25 June.
- Hernes, G. and Martin M. (2005). Policy rationales and organizational and methodological options in accreditation: Findings from an IIEP research project. UNESCO.
- İkiel, A. (2019). Yabancılara Türkçe öğretim merkezleri için akreditasyon standart önerileri (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
- Kaban, A. (2013). Uzaktan eğitim kalite standartlarının belirlenmesi ve Atatürk Üniversitesi Uzaktan Eğitim Sisteminin incelenmesi değerlendirilmesi (Yayınlanmamış doktora tezi). Gazi üniversitesi, Ankara.
- Kahramanoğlu, R. (2014). Öğretmen yetiştiren kurumlara öğrenci seçiminde kullanılacak giriş standartları ve bu standartların nasıl ölçülebileceği üzerine bir araştırma değerlendirilmesi (Yayınlanmamış doktora tezi). Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
- Karakaya, S. (2017). Türkiye yükseköğetimin de kalite güvencesi: Atılım üniversitesi örneği (Yayınlamamış yüksek lisans tezi). Atılım Üniversitesi, Ankara.
- Koçdar, S. (2011). Uzman görüşlerine göre Türkiye’de uzaktan eğitim programlarının akreditasyonu değerlendirilmesi (Yayınlanmamış doktora tezi). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
- Koyuncu, M. S. (2015). Psikolojik ölçeklerde ROC analizi yöntemiyle standart belirleme (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
- Lekesiz, S.L., (2013), Yazılım projelerinde proje yönetim süreçlerinin inçelenmesi kapsamında Türksat kablo operasyonları destek sistemi (KODSİS) vakıa analizi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi, Ankara.
- Mentiş, A. (2004). Sosyal bilgiler öğretmenliği eğitimi programı standartlarının belirlenmesi (Yayınlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
- Özçiçek, Y. (2018). Yükseköğretim kurumlarında akreditasyon uygulamalarına yönelik öneri: bir kamu üniversitesi örneği (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Munzur Üniversitesi, Tunceli.
- Özçiçek, Y. ve Karaca, A., (2019). Yükseköğretim kurumlarinda kalite ve akreditasyon: mühendislik eğitim programlarının değerlendirilmesi. Fırat Üniversitesi Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 3(1), 114-149.
- Özdede, A. (2010). Bir yükseköğretim kurumunda, ISO 9001:2000 kalite yönetim sistemi belgesine sahip olan ve olmayan birimler arasındaki örgüt iklimi farklılıkları: Dokuz Eylül üniversitesi örneği (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
- Patton, M. Q. (2002). Qualitative research & evaluation methods (3rd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
- Press, I., (1997).The Quality Movement in US Health Care. Implications for Anthropology, Human Organization, 56 (1).
- Robson, C. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri: gerçek dünya araştırması. (Çev. Şakir Çınkır/Nihan Demirkasımoğlu). Ankara: Anı Yayıncılık.
- Sak, E. (2018). Sosyal Bilgiler öğretmenliği özel öğretim yöntemleri I ve II derslerinin akademik öğrenme standartlarının belirlenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
- Sterling, B. (2000). Accrediation: certifying public works excellence. American City County, Vol: 115, Issue:11, August 2000.
- Şahin, Ç. (2014). Bilim ve sanat merkezlerine yönelik karşılaştırmalı bir inceleme ve standartların belirlenmesi (Yayınlanmamış doktora tezi). Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
- Şener, F. N. (2009). Sürdürülebilir orman yönetiminde sertifikasyon ve akreditasyon kavramları. II. Ormancılıkta Sosyo-Ekonomik Sorunlar Kongresi, Isparta, 19-21 Şubat.
- Şişman, M. ve Turan. S. (2001). Eğitimde toplam kalite yönetimi. Ankara: Pegem A Yayınları.
- UNESCO, CEPES, (2004). Quality assurance and accreditation: A glossary of basic terms and definitions. Bucharest: CEPES.
- The European Network for Quality Assurance in Higher Education (ENQA), (2004). www.qrossroads.eu.
- TÜRKAK (2005). Devlet denetleme kurulu, Türk akreditasyon kurumunun (TÜRKAK) 2002, 2003, 2004 yılları eylem ve işlemlerinin araştırılıp denetlenmesine ilişkin rapor. Ankara: DDK Yayın No 2.
- TÜRKAK (1999). 27 Ekim 1999 tarih ve 4457 sayılı “türk akreditasyon kurumu kuruluş ve görevleri hakkında kanun”na ilişkin resmi gazete.
- Yalçın, Y. (2012). Türkiye’de uzaktan eğitim programları için akreditasyon standartlarının delphi tekniğiyle belirlenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Yüksel, İ. (2010). Türkiye için program değerlendirme standartları oluşturma çalışması (Yayınlanmamış doktora tezi). Anadolu Üniversitesi, Eskisehir.
- Yiğit, T. (2017). Türkiye’de sosyal hizmet eğitim/öğretiminde kalite güvence sistemi ve akreditasyon standartlarına ilişkin bir model çerçeve önerisi, Toplum ve Sosyal Hizmet, 28 (1), 151-168. https://dergipark.org.tr/en/pub/tsh/issue/38637/44860.
- YÖK (2010). Yükseköğretimde yeniden yapılanma: 66 soruda bologna süreci uygulamaları. Web: http://bologna.yok.gov.tr/files/aa47b53c5284fbbbe5d597211c0b088d.pdf.
| APA | ELÇİÇEĞİ B, YILMAZ K (2023). Öğretmen Eğitiminde Lisansüstü Akreditasyon Standartlarının Belirlenmesi: Yönetim ve Kalite Güvencesi Standart Alanı. , 569 - 596. 10.51460/baebd.1300522 |
| Chicago | ELÇİÇEĞİ Büşra,YILMAZ KAYA Öğretmen Eğitiminde Lisansüstü Akreditasyon Standartlarının Belirlenmesi: Yönetim ve Kalite Güvencesi Standart Alanı. (2023): 569 - 596. 10.51460/baebd.1300522 |
| MLA | ELÇİÇEĞİ Büşra,YILMAZ KAYA Öğretmen Eğitiminde Lisansüstü Akreditasyon Standartlarının Belirlenmesi: Yönetim ve Kalite Güvencesi Standart Alanı. , 2023, ss.569 - 596. 10.51460/baebd.1300522 |
| AMA | ELÇİÇEĞİ B,YILMAZ K Öğretmen Eğitiminde Lisansüstü Akreditasyon Standartlarının Belirlenmesi: Yönetim ve Kalite Güvencesi Standart Alanı. . 2023; 569 - 596. 10.51460/baebd.1300522 |
| Vancouver | ELÇİÇEĞİ B,YILMAZ K Öğretmen Eğitiminde Lisansüstü Akreditasyon Standartlarının Belirlenmesi: Yönetim ve Kalite Güvencesi Standart Alanı. . 2023; 569 - 596. 10.51460/baebd.1300522 |
| IEEE | ELÇİÇEĞİ B,YILMAZ K "Öğretmen Eğitiminde Lisansüstü Akreditasyon Standartlarının Belirlenmesi: Yönetim ve Kalite Güvencesi Standart Alanı." , ss.569 - 596, 2023. 10.51460/baebd.1300522 |
| ISNAD | ELÇİÇEĞİ, Büşra - YILMAZ, KAYA. "Öğretmen Eğitiminde Lisansüstü Akreditasyon Standartlarının Belirlenmesi: Yönetim ve Kalite Güvencesi Standart Alanı". (2023), 569-596. https://doi.org/10.51460/baebd.1300522 |
| APA | ELÇİÇEĞİ B, YILMAZ K (2023). Öğretmen Eğitiminde Lisansüstü Akreditasyon Standartlarının Belirlenmesi: Yönetim ve Kalite Güvencesi Standart Alanı. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi(BAEBD), 14(1), 569 - 596. 10.51460/baebd.1300522 |
| Chicago | ELÇİÇEĞİ Büşra,YILMAZ KAYA Öğretmen Eğitiminde Lisansüstü Akreditasyon Standartlarının Belirlenmesi: Yönetim ve Kalite Güvencesi Standart Alanı. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi(BAEBD) 14, no.1 (2023): 569 - 596. 10.51460/baebd.1300522 |
| MLA | ELÇİÇEĞİ Büşra,YILMAZ KAYA Öğretmen Eğitiminde Lisansüstü Akreditasyon Standartlarının Belirlenmesi: Yönetim ve Kalite Güvencesi Standart Alanı. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi(BAEBD), vol.14, no.1, 2023, ss.569 - 596. 10.51460/baebd.1300522 |
| AMA | ELÇİÇEĞİ B,YILMAZ K Öğretmen Eğitiminde Lisansüstü Akreditasyon Standartlarının Belirlenmesi: Yönetim ve Kalite Güvencesi Standart Alanı. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi(BAEBD). 2023; 14(1): 569 - 596. 10.51460/baebd.1300522 |
| Vancouver | ELÇİÇEĞİ B,YILMAZ K Öğretmen Eğitiminde Lisansüstü Akreditasyon Standartlarının Belirlenmesi: Yönetim ve Kalite Güvencesi Standart Alanı. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi(BAEBD). 2023; 14(1): 569 - 596. 10.51460/baebd.1300522 |
| IEEE | ELÇİÇEĞİ B,YILMAZ K "Öğretmen Eğitiminde Lisansüstü Akreditasyon Standartlarının Belirlenmesi: Yönetim ve Kalite Güvencesi Standart Alanı." Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi(BAEBD), 14, ss.569 - 596, 2023. 10.51460/baebd.1300522 |
| ISNAD | ELÇİÇEĞİ, Büşra - YILMAZ, KAYA. "Öğretmen Eğitiminde Lisansüstü Akreditasyon Standartlarının Belirlenmesi: Yönetim ve Kalite Güvencesi Standart Alanı". Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi(BAEBD) 14/1 (2023), 569-596. https://doi.org/10.51460/baebd.1300522 |
