Yıl: 2023 Cilt: 38 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 284 - 294 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 21-07-2023

NEOLİBERALİZM, PANDEMİ VE YAŞ AYRIMCILIĞI: MEDYA SÖYLEMİ

Öz:
Yaş ayrımcılığı, bireye yaşından dolayı ayrımcı tutum ve davranışlarda bulunmak olarak tanımlanabilir. Covid-19 pandemisi süreci yaş ayrımcılığı açısından önemli bir örnek teşkil etmektedir. Çünkü pandemi sürecinde toplumun diğer kesimlerinden ayrı olarak iki farklı yaş grubuna yönelik yasaklar uygulanmıştır. Bu nedenle yaş ayrımcılığını sadece psiko-sosyal davranış düzeyinde ele almak ve yaşlıları homojen bir grup olarak kabul etmek yeterli değildir. Yaş ayrımcılığı ele alınırken kapitalist sistemin yaşlıya bakışı, yaşlılara yönelik politikalar ve eşitsizlikler üzerinde de durmak gerekir. Medya, kapitalist üretim biçiminde kültürü üreten ve dağıtan, toplumsal algıları ve davranışları yansıtan en güçlü araçlardan biridir. Bu nedenle bu çalışmada, Covid-19 sürecinde yaşlılara yönelik yasaklara ilişkin oluşturulan söylem ideolojik söylem analizi ile incelenmiştir. Medyada konu ile ilgili çıkan haberler ideolojik söylem analizinin, meşrulaştırma, taslama, birleştirme, parçalama ve mistifikasyon evreleri ile ele alınmıştır. Çalışmanın bulgularına göre, farklı ideolojik yaklaşımdaki gazete söylemleri neoliberalizmin tarihsel olarak kurulan yaş temelli sınıflandırıcı söylemini yeniden üretmektedir. Covid-19 pandemisi sürecinde karşılaşılan olayların haberleştirilmesi yoluyla yaşanılanların normalleştirilmesi, yaşlıların marjinalleştirilmesi ve ötekileştirilmesi, tahakküm gücüne sahip olan devletin ve hükümetin uygulamalarının normalleştirilmesi, himayeci söylem özelliği bağlamında meşrulaştırılmaktadır. Vatandaşlık anlayışından uzaklaşılan bu söylemde yaşlı, talepkar olmayan aksine minnet duyan, edilgen ve himayeye muhtaç bireyler olarak kalıplaştırılmakta ve neoliberalizmin yaşlılığa atfettiği üretkenlik ve başarıdan da vazgeçilmektedir.
Anahtar Kelime:

Neoliberalism, Pandemic and Age Discrimination: Media Discourse

Öz:
Ageism can be defined as discriminatory attitudes and behaviors to an individual because of their age. During the Covid-19 pandemic, prohibitions for two different age groups (children and older individuals) in the society had been implemented. Therefore the Covid-19 pandemic sets an important example in terms of ageism. It would be wrong to consider ageism only at the level of psycho-social behavior and to consider the older adults as a homogeneous group. While dealing with age discrimination, it is necessary to focus on the capitalist system’s view of the elderly on policies towards the elderly and inequalities. Media is one of the most powerful tools that produces and distributes culture in the capitalist mode of production, reflecting social perceptions and behaviors. For this reason, in this study, the discourse about the prohibitions on the elderly in the Covid-19 process was examined using ideological discourse analysis. The news about this subject in the media has been handled with the stages of ideological discourse analysis, legitimation, supposition, unification, fragmentation and mystification. According to the findings of the study, discourses in the newspapers with different ideological approaches reproduce the historically established age-based classificatory discourse of neoliberalism. The normalization of experiences, the marginalization and marginalization of the elderly, and the normalization of the practices of the dominating state and government through reporting the events encountered during the Covid-19 pandemic process are legitimized in the context of the protective discourse feature. In this discourse, which moves away from the understanding of citizenship, the elderly are stereotyped as non-demanding individuals, grateful, passive and in need of protection, and the productivity and success that neoliberalism attributes to old age are given up.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • AARP (2020) Supermarkets Offer Special Hours For Older Shoppers. Erişim Tarihi 1 Şubat 2021 https://www.aarp.org/ home-family/your-home/info-2020/coronavirus-supermarkets. html./
  • Akgül, M. (2020) Çevrimiçi Ortamlarda Nefret Söylemi: Ekşi Sözlük’te 65 Yaş Üstü Sokağa Çıkma Yasağı Tartışmaları. İletişim Kuram Ve Araştırma Dergisi, 2020(51), 57-78.
  • Alexa web sayfası (1996) Erişim Tarihi 1 Şubat 2021 https:// www.alexa.com/topsites/countries/tr
  • Ayalon, L., Chasteen, A., Diehl, M., Levy, B., Neupert, S. D., Rothermund, K., . . . Wahl, H.-W. (2020) Aging In Times of The COVID-19 Pandemic: Avoiding Ageism and Fostering In- tergenerational Solidarity. The Journals of Gerontology: Series B., 76(2):49-52.
  • Berger, A. A. (2018) Medya Çözümleme Teknikleri. Çev. A. Akın. Ankara: Nobel Yayıncılık
  • Bogdanova, E., Grigoryeva, I. (2020). The Crisis of Neoliberal Project of Aging During The COVID-19 Pandemic: From Com- pulsory Activity To Mandatory Isolation. The Journal Of Adult Protection, Doi 10.1108/JAP-08-2020-0038
  • Boréus, K. (2017) Discursive Discrimination And Its Expressions. Nordicom Review, 22(2), doi: https://doi.org/10.1515/nor-2017- 0352.
  • Butler, R. N. (1980) Ageism: A Foreword. Journal of Social Issues, 36(2), 8-11.
  • Bytheway, B. (2005) Ageism And Age Categorization. Journal Of Social Issues, 61(2), 361-374.
  • Carrieri, D., Peccatori, F. A., Boniolo, G. (2020) COVID-19: A Plea To Protect The Older Population. International Journal For Equity In Health, 19(1), 1-4.
  • Çepel, Z. Ü. (2020) Neoliberalizmin Kovid-19 Testi Ve Avrupa Birliği: Dezavantajlı Gruplar Örneği. Ulisa: Uluslararası Çalış- malar Dergisi, 4(1), 33-50.
  • Coşkun, B. (2020) Koronavirüs Ve Neoliberal Öznenin Ölümü. Erişim: 01.02.2021 https://terrabayt.com/dusunce/koronavi- rus-ve-neoliberal-oznenin-olumu/
  • Dillaway, H. E., Byrnes, M. (2014) Başarılı Yaşlanmayı Yeniden Değerlendirmek. In N. K. S. Yazıcı (Ed.), Küreselleşme Ve Yaşlılık - Eleştirel Gerontolojiye Giriş Ankara: Ütopya, 265-295.
  • Eagleton, T. (1996) İdeoloji. Çev. M. Özcan. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Fairclough, N. (2001). Yeni İşçi Partisi Söylemi: Eleştirel Söylem Analizi. Çev. S. Arkonaç. http://sibelarkonac.blogspot.com. tr/2015/01/yeni-isci-partisi-soylemi-elestirel.html
  • Gambetti, Z. (2021). COVID-19 Pandemisi Gerekçesiyle İktidar- larca Getirilen Kısıtların Siyasal ve Toplumsal Etkileri, Toplum Ve Hekim, 36(3):218-250.
  • Garcia-Soler, A., Castejón, P., Marsillas, S., Del Barrio, E., Thompson, L., Dıaz-Veiga, P. (2020) Ageism and COVID-19: A Study of Social Inequality Through Opinions And Attitudes About Older People In The Coronavirus Crisis In Spain, International Long-Term Care Policy Network, CPEC-LSE .
  • Gencer, N. (2020) Kovid-19 Sürecinde Yaşli Olmak: 65 Yaş Ve Üstü Vatandaşlar İçin Uygulanan Sokağa Çikma Yasaği Üzerine Değerlendirmeler Ve Manevi Sosyal Hizmet. Türkiye Sosyal Hiz- met Araştırmaları Dergisi, 4(1), 35-42
  • Gilleard, C., Higgs, P. (2002) Concept Forum-The Third Age: Class, Cohort Or Generation? Ageing Soc, 22(3), 369-382
  • Gilleard, C., Higgs, P. (2010) Aging Without Agency: Theorizing The Fourth Age. Aging & Mental Health, 14(2), 121-128
  • Holmgreen, L. (2007) A Neo-Liberal Agenda in The Light of Sep- tember 11: The Function of Metaphors in Discourse. Critical Dis- course Analysis of Media Texts. José María Bernardo Paniagua Guillermo López García Pelegrí Sancho Cremades Enrıc Serra Alegre (Eds). Universitat De València
  • Hürriyet web sayfası (2020) Erişim Tarihi 10 Şubat 2021 https:// www.hurriyet.com.tr/
  • Hürriyet web sayfası (2020) Erişim Tarihi 9 Şubat 2021 https:// www.hurriyet.com.tr/galeri-banklar-tel-ile-cevrilip-evinde-kal-e- dirne-sansini-zorlama-yazisi-asildi-41474793/20
  • İçişleri Bakanlığı web sayfası (2020) Erişim Tarihi 3 Mart 2020. 65 Yaş ve Üstü İle Kronik Rahatsızlığı Olanlara Sokağa Çıkma Yasağı Genelgesi https://www.icisleri.gov.tr/65-yas-ve-ustu-i- le-kronik-rahatsizligi-olanlara-sokaga-cikma-yasagi-genelgesi
  • Korkmaz, N. (2014) Yaşlılık Politikadan Ayrı Düşünülebilir Mi? - Sosyal Politika ve Yaşlılık. In N. Korkmaz & S. Yazıcı (Eds.), Küreselleşme ve Yaşlılık - Eleştirel Gerontolojiye Giriş (Pp. 241). Ankara: Ütopya
  • Levy, B. (2009) Stereotype Embodiment: A Psychosocial Appro- ach To Aging. Current Directions in Psychological Science, 18(6), 332-336
  • Morrow-Howell, N., Galucia, N., Swinford, E. (2020) Recove- ring From The COVID-19 Pandemic: A Focus on Older Adults. Journal Of Aging & Social Policy, 32(4-5), 526-535.
  • Ningthoujam, R., Khomdram, D. (2020). WHO Statement–Ol- der People Are At Highest Risk From COVID-19: Should The Hy- pothesis Be Corroborated Or Rejected? Medical Hypotheses, 144, 109896.
  • Önder, İ. (2014) Küreselleşme ve Neoliberalizm. Küreselleşme Ve Yaşlılık Eleştirel Gerontolojiye Girişiçinde. Der. Nilüfer Korkmaz, Suzan Yazıcı. Ankara: Ütopya Yayınları, 39-66
  • Özdemir, M. (2020) Yaşlılık Algısının Koronavirüs Salgını Süre- cindeki Kültürel Değişimi. Milli Folklor, 32(127)
  • Previtali, F., Allen, L. D., Varlamova, M. (2020) Not Only Virus Spread: The Diffusion of Ageism During The Outbreak of CO- VID-19. Journal of Aging & Social Policy, 32(4-5), 506-514
  • Rubinstein, R. L., De Medeiros, K. (2015) Successful Aging, Ge- rontological Theory And Neoliberalism: A Qualitative Critique. The Gerontologist, 55(1), 34-42
  • Sen, A. (1999) Özgürlükle Kalkınma. Çev. Y. Alogan. İstanbul: Ayrıntı Yayınları
  • Solem, P. E. (2016) Ageism And Age Discrimination In Working Life. Nordic Psychology, 68(3), 160-175 Sözcü web sayfası (2020) Erişim Tarihi 9 Şubat 2021 https:// www.sozcu.com.tr/
  • Taşdelen, B. (2020) COVID-19 Salgın Sürecinde Yaşlılağa Bakış: 280 Karakter Yaşlılar Hakkında Ne Söylüyor? Electronic Turkish Studies, 15(6)
  • Thompson, J.B. (2013) İdeoloji ve Modern Kültür. Ankara: Dip- not Yayınları.
  • UN web sayfası (1982) The Report of World Assembly of Aging. United Nations Conference 131/11. New York
  • UN web sayfası (1991) United Nations Principles For Older Per- sons. Geneva: United Nations
  • UN web sayfası (2002) The Madrid International Plan of Acti- on on Ageing. Retrieved From http://www.social.un.org/index/ ageing
  • Ünalp Çepel, Z. (2020) Neoliberalizmin Kovid-19 Testi ve Avru- pa Birliği: Dezavantajlı Gruplar Örneği. Ulisa: Uluslararası Ça- lışmalar Dergisi, 4(1), 33-50
  • Üşür, S.S. (1997) İdeolojinin Serüveni. Ankara: İmge Kitabevi.
  • Van Dijk, T. (2006) Ideology And Discourse Analysis. Journal of Political Ideologies (June 2006), 11(2), 115-140.
  • Van Dijk, T. (2015) Söylem ve İdeoloji: Çokalanlı Bir Yaklaşım, Çev. N. Ateş. Söylem ve İdeoloji. Hz. B. Çoban ve Z. Özarslan, İstanbul: Su Yayınları.
  • Varışlı, B., Gültekin, T. (2020) Yaşlı Ayrımcılığının Pandemi Hali: COVID-19 Sürecinde Kuşaklararası Etkileşimin Dönüşü- mü. Electronic Turkish Studies, 15(4)
  • Verbruggen, C., Howell, B. M., Simmons, K. (2020) How We Talk About Aging During A Global Pandemic Matters: on Age- ist Othering And Aging ‘Others’ Talking Back. Anthropology & Aging, 41(2), 230-245.
  • Walsh, K., Scharf, T., Keating, N. (2017) Social Exclusion of Older Persons: A Scoping Review and Conceptual Framework. European Journal of Ageing, 14(1), 81-98
  • WHO (2002) Active Ageing: A Policy Framework. World Health Organization, Geneva
  • WHO (2007) Global Age-Friendly Cities: A Guide. World Health Organization, Geneva
  • Yaşar, Ö., Avcı, N. (2020) Değişen Yaşlılık Algısı: COVİD-19 ile Damgalanan Yaşlılar. Electronic Turkish Studies, 15(4).
  • Yaylagül, L. (2018) Kitle İletişim Kuramları. Ankara: Dipnot.
  • Yazıcı, S., Yaylagül, N. K. (2016) International Perspectives on Older Adult Education. In B. Findsen & M. Formosa (Eds.), Turkey (Pp. 445-456). Switzerland: Springer
  • Yeni Akit web sayfası (2020) Erişim Tarihi 10 Şubat 2021 htt- ps://www.yeniakit.com.tr/
  • Yeni Akit web sayfası (2020) Erişim Tarihi 10 Şubat 2021 ht- tps://www.yeniakit.com.tr/haber/uskudar-belediyesinden-gul- duren-korona-paylasimi-bize-bunu-yaptirmayin-1135778.html
APA Korkmaz Yaylagul N, Bulut S (2023). NEOLİBERALİZM, PANDEMİ VE YAŞ AYRIMCILIĞI: MEDYA SÖYLEMİ. , 284 - 294.
Chicago Korkmaz Yaylagul Nilufer,Bulut Selda NEOLİBERALİZM, PANDEMİ VE YAŞ AYRIMCILIĞI: MEDYA SÖYLEMİ. (2023): 284 - 294.
MLA Korkmaz Yaylagul Nilufer,Bulut Selda NEOLİBERALİZM, PANDEMİ VE YAŞ AYRIMCILIĞI: MEDYA SÖYLEMİ. , 2023, ss.284 - 294.
AMA Korkmaz Yaylagul N,Bulut S NEOLİBERALİZM, PANDEMİ VE YAŞ AYRIMCILIĞI: MEDYA SÖYLEMİ. . 2023; 284 - 294.
Vancouver Korkmaz Yaylagul N,Bulut S NEOLİBERALİZM, PANDEMİ VE YAŞ AYRIMCILIĞI: MEDYA SÖYLEMİ. . 2023; 284 - 294.
IEEE Korkmaz Yaylagul N,Bulut S "NEOLİBERALİZM, PANDEMİ VE YAŞ AYRIMCILIĞI: MEDYA SÖYLEMİ." , ss.284 - 294, 2023.
ISNAD Korkmaz Yaylagul, Nilufer - Bulut, Selda. "NEOLİBERALİZM, PANDEMİ VE YAŞ AYRIMCILIĞI: MEDYA SÖYLEMİ". (2023), 284-294.
APA Korkmaz Yaylagul N, Bulut S (2023). NEOLİBERALİZM, PANDEMİ VE YAŞ AYRIMCILIĞI: MEDYA SÖYLEMİ. Toplum ve Hekim, 38(4), 284 - 294.
Chicago Korkmaz Yaylagul Nilufer,Bulut Selda NEOLİBERALİZM, PANDEMİ VE YAŞ AYRIMCILIĞI: MEDYA SÖYLEMİ. Toplum ve Hekim 38, no.4 (2023): 284 - 294.
MLA Korkmaz Yaylagul Nilufer,Bulut Selda NEOLİBERALİZM, PANDEMİ VE YAŞ AYRIMCILIĞI: MEDYA SÖYLEMİ. Toplum ve Hekim, vol.38, no.4, 2023, ss.284 - 294.
AMA Korkmaz Yaylagul N,Bulut S NEOLİBERALİZM, PANDEMİ VE YAŞ AYRIMCILIĞI: MEDYA SÖYLEMİ. Toplum ve Hekim. 2023; 38(4): 284 - 294.
Vancouver Korkmaz Yaylagul N,Bulut S NEOLİBERALİZM, PANDEMİ VE YAŞ AYRIMCILIĞI: MEDYA SÖYLEMİ. Toplum ve Hekim. 2023; 38(4): 284 - 294.
IEEE Korkmaz Yaylagul N,Bulut S "NEOLİBERALİZM, PANDEMİ VE YAŞ AYRIMCILIĞI: MEDYA SÖYLEMİ." Toplum ve Hekim, 38, ss.284 - 294, 2023.
ISNAD Korkmaz Yaylagul, Nilufer - Bulut, Selda. "NEOLİBERALİZM, PANDEMİ VE YAŞ AYRIMCILIĞI: MEDYA SÖYLEMİ". Toplum ve Hekim 38/4 (2023), 284-294.