Materyalist Tüketim veya Azaltılmış Tüketim: Bilinçli Farkındalık Bakış Açısıyla Bir Değerlendirme

Sevde YÜKSEL, (Hacettepe Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Aile ve Tüketici Bilimleri Bölümü, Ankara, Türkiye)
Arzu ŞENER (Hacettepe Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Aile ve Tüketici Bilimleri Bölümü, Ankara, Türkiye)
İşletme Araştırmaları Dergisi
20 8
Yıl: 2023 Cilt: 15 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 1178 - 1195 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.20491/isarder.2023.1643 İndeks Tarihi: 31-07-2023

Materyalist Tüketim veya Azaltılmış Tüketim: Bilinçli Farkındalık Bakış Açısıyla Bir Değerlendirme

Öz:
Amaç – Bu çalışma, aşırı tüketimin olumsuz etkilerini azaltan bir tüketici özelliği olarak sunulan bilinçli farkındalıkla tüketim, azaltılmış tüketim davranışı ile tüketim ve maddi değerlerin odaklandığı bir yaklaşım olan materyalizm arasındaki ilişkiyi belirlemek için tasarlanmıştır. Yöntem – Araştırmada ilişkisel tarama araştırma modeli kullanılmıştır. Çalışma Türkiye'de yaşayan 18 yaş ve üzeri bireyleri kapsamaktadır. Çalışmanın örneklemini ülkenin farklı bölgelerinde yaşayan toplam 528 katılımcı oluşturmaktadır. Veriler kartopu örnekleme yöntemi kullanılarak 15.11.2021-30.12.2021 tarihleri arasında çevrimiçi anket yoluyla toplanmıştır. Anket, formu ücretsiz Google Forms yazılımı kullanılarak uygulanmıştır. Bulgular – Bilinçli farkındalık ile azaltılmış tüketim davranışı arasında pozitif yönde, bilinçli farkındalık ile materyalizm eğilimi arasında negatif yönde ve azaltılmış tüketim davranışı ile materyalizm eğilimi arasında negatif yönde istatistiksel olarak anlamlı derecede bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Tartışma – Aşırı tüketimle ve materyalizmle başa çıkmak için iki sürdürülebilir tüketim stratejisine (bilinçli farkındalık ve azaltılmış tüketim) dayanarak, bilinçli farkındalık ile azaltılmış tüketim ilişkisi incelenmiş, sürdürülebilir tüketim davranışlarını geliştirmek ve sürdürülemez tüketim tarzlarını azaltmak için farkındalık açısından psikolojik bir yaklaşım sunulmuştur. Elde edilen sonuçlar, alan yazında yapılan diğer araştırmaların sonuçları ile benzerlik göstermektedir.
Anahtar Kelime:

Materialist Consumption or Reduced Consumption: An Evaluation from Mindfulness Perspective

Öz:
Purpose – This study has been designed to determine the relationship between conscious awareness in consumption, which is presented as a consumer attribute that mitigates the negative effects of overconsumption, and materialism, which is an approach focused on consumption and material values with reduced consumption behavior. Design/methodology/approach – A relational survey research model was employed in this study. The study encompasses individuals aged 18 and above residing in Turkey. The sample of this study consists of a total of 528 participants gathered from different regions of the country. Data was collected through an online survey using the snowball sampling method between November 15, 2021, and December 30, 2021. The survey was implemented using the free Google Forms software. Findings – It has been determined that there is a statistically significant relationship between mindfulness and reduced consumption behavior in the positive direction, between mindfulness and materialism tendency in the negative direction, and between reduced consumption behavior and materialism tendency in the negative direction. Discussion – In order to deal with overconsumption and materialism, this study based on two sustainable consumption styles which are reduced consumption and mindfulness. In addition, the relationship between mindfulness and reduced consumption is examined, and a psychological approach is presented in terms of awareness to develop sustainable consumption behaviors. This has also been introduced to reduce unsustainable consumption patterns. The results obtained are similar to the results that has been found in other studies in the literature.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Amel, E. L., Manning, C. M., ve Scott, B. A. (2009). Mindfulness and sustainable behavior: Pondering attention and awareness as means for increasing green behavior. Ecopsychology, 1(1), 14-25.
  • Armstrong, A. (2012). Mindfulness and Consumerism: A Social Psychological Investigation Doctoral dissertation, University of Surrey, United Kingdom.
  • Aslay, F., Ünal, S., ve Akbulut, Ö. (2013). Materyalizmin statü tüketimi üzerindeki etkisini belirlemeye yönelik bir araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 27(2), 43-62.
  • Bahl, S., Milne, G. R., Ross, S. M., Mick, D. G., Grier, S. A., Chugani, S. K., ve Boesen-Mariani, S. (2016). Mindfulness: Its transformative potential for consumer, societal, and environmental well-being. Journal of Public Policy & Marketing, 35(2), 198-210.
  • Belk, R. W. (1985). Materialism: Trait aspects of living in the material world. Journal of Consumer research, 12(3), 265-280.
  • Belk, R. (2010). Sharing. Journal of Consumer Research, 36, (5): 715-734.
  • Brown, K. W., ve Kasser, T. (2005). Are psychological and ecological well-being compatible? The role of values, mindfulness, and lifestyle. Social Indicators Research, 74(2), 349-368.
  • Brown, K. W., ve Ryan, R. M. (2003). The benefits of being present: mindfulness and its role in psychological well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 84(4), 822- 848.
  • Brown, K. W., Kasser, T., Ryan, R. M., Linley, P. A., ve Orzech, K. (2009). When what one has is enough: Mindfulness, financial desire discrepancy, and subjective well-being. Journal of Research in Personality, 43(5), 727-736.
  • Burroughs, J. E., ve Rindfleisch, A. (2002). Materialism and well-being: A conflicting values perspective. Journal of Consumer Research, 29(3), 348-370.
  • Chartrand, T. L. (2005). The role of conscious awareness in consumer behavior. Journal of Consumer Psychology, 15(3), 203-210.
  • De Young, R. (1988). Exploring the difference between recyclers and non-recyclers: The role of information. Journal of Environmental Systems. 18(4)341-351.
  • Dhandra, T. K. (2019). Achieving triple dividend through mindfulness: More sustainable consumption, less unsustainable consumption and more life satisfaction. Ecological Economics, 161, 83-90.
  • Ericson, T., Kjønstad, B. G., ve Barstad, A. (2014). Mindfulness and sustainability. Ecological Economics, 104, 73- 79.
  • Ersoy Quadir, S. E. (2012). Materyalist değer eğiliminin gelişiminde tüketici sosyalizasyonunun rolü. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, 3 (6), 31-50.
  • Etzioni, A. (1999). Essays in Socio-Economics, Heidelberg, Springer Berlin.
  • Fischer, D., Stanszus, L., Geiger, S., Grossman, P., ve Schrader, U. (2017). Mindfulness and sustainable consumption: A systematic literature review of research approaches and findings. Journal of Cleaner Production, 162, 544-558.
  • Flynn, L. R., Goldsmith, R. E., ve Pollitte, W. (2016). Materialism, status consumption, and market involved consumers. Psychology & Marketing, 33(9), 761-776.
  • Gupta, S., & Verma, H. V. (2020). Mindfulness, mindful consumption, and life satisfaction: an experiment with higher education students. Journal of Applied Research in Higher Education, 12(3), 456-474.
  • Hamilton, C. (2003). Downshifting in Britain. A sea-change in the pursuit of happines, Canberra, The Australia Institute.
  • Hausen, J. E. (2019). Minimalist life orientations as a dialogical tool for happiness. British Journal of Guidance & Counselling, 47(2), 168-179.
  • Huneke, M. E. (2005). The face of the un consumer: An empirical examination of the practice of voluntary simplicity in the United States. Psychology & Marketing, 22 (7), 527-550.
  • Hurst, M., Dittmar, H., Bond, R., ve Kasser, T. (2013). The relationship between materialistic values and environmental attitudes and behaviors: A meta-analysis. Journal of Environmental Psychology, 36, 257- 269.
  • İnci, B., ve Ergen, A. (2019). Bilinçli farkındalığın (mindfulness) sürdürülebilir tüketim bağlamında incelenmesi. PPAD Pazarlama Kongresi Bildiri Kitabı, 1(4), 546-567.
  • Kadel, L. (2021). Mindfulness for sustainable consumption behaviour-inisghts into consumer culture. Yüksek Lisans Tezi, Upsala Üniversitesi, İsveç. Karataş, A., ve Altunışık, R. (2016). Küresel Markalara yönelik tutumları etkileyen faktörler. İşletme Bilimi Dergisi, 4 (2), 143-168.
  • Kartalcıklar, E. (2022). Kişilerarası iletişim açısından bilinçli farkındalık ve benlik saygısı arasındaki ilişkinin incelenmesi : Z kuşağina yönelik bir araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: İzmir.
  • Kasser, T. (2017). Living both well and sustainably: a review of the literature, with some reflections on future research, interventions and policy. Philosophical Transactions of the Royal Society A: Mathematical, Physical and Engineering Sciences, 375(2095), 20160369.
  • Kaur, T., ve Luchs, M. G. (2022). Mindfulness enhances the values that promote sustainable consumption. Psychology & Marketing, 39(5), 990-1006.
  • Larsson, J. (2015). Downshifting. The Wiley Blackwell Encyclopedia of consumption and consumer studies, 1-2. Milne, G. R., Villarroel Ordenes, F., ve Kaplan, B. (2020). Mindful consumption: Three consumer segment views. Australasian Marketing Journal, 28(1), 3-10.
  • Naderifar, M., Goli, H., & Ghaljaie, F. (2017). Snowball sampling: A purposeful method of sampling in qualitative research. Strides in development of medical education, 14(3).
  • Nelson, M. R., Rademacher, M. A., ve Paek, H. J. (2007). Downshifting consumer= upshifting citizen? An examination of a local freecycle community. The Annals of the American Academy of Political and Social Science, 611(1), 141-156.
  • Neuman, W. L. (2006). Toplumsal Araştırma Yöntemleri Nitel ve Nicel Yaklaşımlar Cilt I, Çev. Sedef Özge, Yayın Odası, Ankara.
  • Nunnally, J. C. (1978). Psychometric Theory (2nd Ed.) New York, McGrawHill.
  • Öztürk, A., ve Nart, S.. (2016). Materyalizm-moda giyim ilgilenimi-plansız satına alma ilişkisi: Üniversite öğrencileri üzerine bir araştırma. Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2(3), 45-55.
  • Özyeşil, Z., Arslan, C., Kesici, Ş., ve Deniz, M. E. (2011). Bilinçli farkındalık ölçeği’ni Türkçeye uyarlama çalışması. Eğitim ve Bilim, 36(160), 224-235.
  • Pepper, M., Jackson, T., ve Uzzell, D. (2009). An examination of the values that motivate socially conscious and frugal consumer behaviours. International Journal of Consumer Studies, 33(2), 126-136.
  • Pereira, M. C., ve Coelho, F. (2019). Mindfulness, money attitudes, and credit. Journal of Consumer Affairs, 53(2), 424-454.
  • Richins, M. L., ve Dawson, S. (1992). A consumer values orientation for materialism and its measurement: Scale development and validation. Journal of Consumer Research, 19(3), 303-316.
  • Richins, M. L. (2004). The Material Values Scale: Measurement properties and development of a short form. Journal of Consumer Research, 31, (1), 209-219.
  • Rosenberg, E. L. (2004). Mindfulness and consumerism, Kasser, T. ve Kanner, A. D. (Eds.), Psychology and Consumer Culture: The Struggle For a Good Life In a Materialistic World. American Psychological Association, 107–125.
  • Ross, S. M. (2015). Whither simplicity? An exploratory study of the antecedents of voluntary simplicity,
  • Robinson, L (Ed.), Marketing Dynamism & Sustainability: Things Change, Things Stay the Same… Springer, Cham, 20-29.
  • Schor, J. B. (1998). The overspent American: Upscaling, downshifting, and the new consumer. New York, Basic books.
  • Schutte, N. S., ve Malouff, J. M. (2011). Emotional intelligence mediates the relationship between mindfulness and subjective well-being. Personality and Individual Differences, 50(7), 1116-1119.
  • Shaw, D., ve Newholm, T. (2002). Voluntary simplicity and the ethics of consumption. Psychology & Marketing, 19(2), 167-185.
  • Sheth, J. N., Sethia, N. K., ve Srinivas, S. (2011). Mindful consumption: a customer-centric approach to sustainability. Journal of the Academy of Marketing Science, 39(1), 21-39.
  • Stern, P. C. (2000). New environmental theories: toward a coherent theory of environmentally significant behavior. Journal of Social Issues, 56(3), 407-424.
  • Stillman, T. F., Fincham, F. D., Vohs, K. D., Lambert, N. M., & Phillips, C. A. (2012). The material and immaterial in conflict: Spirituality reduces conspicuous consumption. Journal of Economic Psychology, 33(1), 1-7.
  • Subramaniam, B. (2016). Living in Present to Nurture the Future: Investigating the Association Between Mindfulness and Sustainable Consumption Behaviors Using Individuals' Cognitive Personality, Values and Beliefs Variables. Doktora Tezi, The University of Arizona, Tucson.
  • Tansey, O. (2009). Process tracing and elite interviewing: a case for non-probability sampling. Pickel, S., Pickel, G., Lauth, H., J. ve Jahn, D. (Eds.), Methoden der vergleichenden Politik-und Sozialwissenschaft: Neue entwicklungen und anwendungen, 481-496.
  • Tatzel, M. (2003). The art of buying: Coming to terms with money and materialism. Journal of Happiness Studies, 4, 405-435.
  • TÜİK (2021). İstatistiklerle çocuk, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Cocuk-2021-45633 (Erişim tarihi: 23 Mayıs 2023).
  • Vergragt, P. J. ve Brown, H. S. (2008). James Gustave Speth, the bridge at the edge of the world: capitalism, the environment, and crossing from crisis to sustainability, Sustainability: Science, Practice, & Policy, 4(2), 38- 45.
  • Yücel Doğan, S. (2010). Materyalist eğilimlerin demografik özelliklere göre farklılaşmasına yönelik bir araştırma. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 11(1), 57-70.
  • Wang, G., Liu, L., Tan, X., ve Zheng, W. (2017). The moderating effect of dispositional mindfulness on the relationship between materialism and mental health. Personality and Individual Differences, 107, 131-136.
APA YÜKSEL S, Şener A (2023). Materyalist Tüketim veya Azaltılmış Tüketim: Bilinçli Farkındalık Bakış Açısıyla Bir Değerlendirme. , 1178 - 1195. 10.20491/isarder.2023.1643
Chicago YÜKSEL Sevde,Şener Arzu Materyalist Tüketim veya Azaltılmış Tüketim: Bilinçli Farkındalık Bakış Açısıyla Bir Değerlendirme. (2023): 1178 - 1195. 10.20491/isarder.2023.1643
MLA YÜKSEL Sevde,Şener Arzu Materyalist Tüketim veya Azaltılmış Tüketim: Bilinçli Farkındalık Bakış Açısıyla Bir Değerlendirme. , 2023, ss.1178 - 1195. 10.20491/isarder.2023.1643
AMA YÜKSEL S,Şener A Materyalist Tüketim veya Azaltılmış Tüketim: Bilinçli Farkındalık Bakış Açısıyla Bir Değerlendirme. . 2023; 1178 - 1195. 10.20491/isarder.2023.1643
Vancouver YÜKSEL S,Şener A Materyalist Tüketim veya Azaltılmış Tüketim: Bilinçli Farkındalık Bakış Açısıyla Bir Değerlendirme. . 2023; 1178 - 1195. 10.20491/isarder.2023.1643
IEEE YÜKSEL S,Şener A "Materyalist Tüketim veya Azaltılmış Tüketim: Bilinçli Farkındalık Bakış Açısıyla Bir Değerlendirme." , ss.1178 - 1195, 2023. 10.20491/isarder.2023.1643
ISNAD YÜKSEL, Sevde - Şener, Arzu. "Materyalist Tüketim veya Azaltılmış Tüketim: Bilinçli Farkındalık Bakış Açısıyla Bir Değerlendirme". (2023), 1178-1195. https://doi.org/10.20491/isarder.2023.1643
APA YÜKSEL S, Şener A (2023). Materyalist Tüketim veya Azaltılmış Tüketim: Bilinçli Farkındalık Bakış Açısıyla Bir Değerlendirme. İşletme Araştırmaları Dergisi, 15(2), 1178 - 1195. 10.20491/isarder.2023.1643
Chicago YÜKSEL Sevde,Şener Arzu Materyalist Tüketim veya Azaltılmış Tüketim: Bilinçli Farkındalık Bakış Açısıyla Bir Değerlendirme. İşletme Araştırmaları Dergisi 15, no.2 (2023): 1178 - 1195. 10.20491/isarder.2023.1643
MLA YÜKSEL Sevde,Şener Arzu Materyalist Tüketim veya Azaltılmış Tüketim: Bilinçli Farkındalık Bakış Açısıyla Bir Değerlendirme. İşletme Araştırmaları Dergisi, vol.15, no.2, 2023, ss.1178 - 1195. 10.20491/isarder.2023.1643
AMA YÜKSEL S,Şener A Materyalist Tüketim veya Azaltılmış Tüketim: Bilinçli Farkındalık Bakış Açısıyla Bir Değerlendirme. İşletme Araştırmaları Dergisi. 2023; 15(2): 1178 - 1195. 10.20491/isarder.2023.1643
Vancouver YÜKSEL S,Şener A Materyalist Tüketim veya Azaltılmış Tüketim: Bilinçli Farkındalık Bakış Açısıyla Bir Değerlendirme. İşletme Araştırmaları Dergisi. 2023; 15(2): 1178 - 1195. 10.20491/isarder.2023.1643
IEEE YÜKSEL S,Şener A "Materyalist Tüketim veya Azaltılmış Tüketim: Bilinçli Farkındalık Bakış Açısıyla Bir Değerlendirme." İşletme Araştırmaları Dergisi, 15, ss.1178 - 1195, 2023. 10.20491/isarder.2023.1643
ISNAD YÜKSEL, Sevde - Şener, Arzu. "Materyalist Tüketim veya Azaltılmış Tüketim: Bilinçli Farkındalık Bakış Açısıyla Bir Değerlendirme". İşletme Araştırmaları Dergisi 15/2 (2023), 1178-1195. https://doi.org/10.20491/isarder.2023.1643
Sayfa Oluşturulma Tarihi
24-04-2024 8:41

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları