Yıl: 2023 Cilt: 6 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 60 - 71 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.51120/NEUHFD.2023.69 İndeks Tarihi: 07-09-2023

Cumhuriyetin İlk Yıllarında Müftünün Medeni Hukuk Uygulamasına Katkısı

Öz:
Miras paylaşımında mirasbırakanın öldüğü zaman yürürlükte olan kuralların geçerli olması esası gereği, Osmanlı miras hukuku, Türk hukuk devrimi sonrasında önemini korumuştur. Uzmanlık gerektiren bu sahada, eski hukuk müktesebâtını iyi bilen kişilerden yararlanılmıştır. Bu kapsamda, müftülerin bilgi ve birikiminden de istifade edilmiştir. Bu çalışmada, Cumhuriyetin ilk yıllarında, müftülükler tarafından miras meselelerinin çözümü hakkında düzenlenen, bugün T.C. Cumhurbaşkanlığı Osmanlı ve Cumhuriyet Arşivlerinde bulunan, bazı belgelerden hareketle, eski hukuk geleneğimizden gelen önemli bir unsur olan müftünün Cumhuriyetin ilk yıllarında medeni hukuk uygulamasına olan katkısı tartışılacaktır. Bu sayede, yakın dönem Türk hukuk tarihine dair hem bazı yeni bilgilerin ortaya konulması hem de bundan sonra yapılacak çalışmaları besleyici birtakım tespitlerde bulunulması amaçlanmaktadır.
Anahtar Kelime: Türk hukuk devrimi Cumhuriyetin ilk yıllarında medeni hukuk uygulaması Osmanlı miras hukuku Müftü Fetva.

The Contribution of Mufti to Civil Law Practice in the Early Years of the Turkish Republic

Öz:
Per the principle that the rules regarding the time of death of the deceased are in effect in the partition of the inheritance, the Ottoman inheritance law maintained its importance, even after the Turkish legal revolution. In this subject, which requires expertise, people who knew old law well were used. The knowledge and experience of the muftis were also used in this context. In this paper, using some archival documents about inheritance issues, the contribution of the mufti, who is an important actor in old Turkish legal tradition, to the civil law practice in the early years of the Turkish Republic will be discussed. In this way, it is aimed to provide some new information about recent Turkish legal history and make some determinations for the next studies.
Anahtar Kelime: Turkish Legal Revolution Turkish Civil Law Ottoman Inheritance Law Mufti Fatwa.

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Cumhurbaşkanlığı Osmanlı Arşivi (BOA):
  • Evkaf Defterleri (EV.d.), 39417.
  • Cumhurbaşkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA):
  • Diyanet İşleri Reisliği (51-0-0-0), 2-5-1.
  • Diyanet İşleri Reisliği (51-0-0-0), 8-69-36.
  • Diyanet İşleri Reisliği (51-0-0-0), 9-79-1.
  • Diyanet İşleri Reisliği (51-0-0-0), 10-79-1.
  • Diyanet İşleri Reisliği (51-0-0-0), 14-117-2.
  • Diyanet İşleri Reisliği (51-0-0-0), 14-123-1.
  • Muamelat Genel Müdürlüğü (30-10-0-0), 21-121-6.
  • Arsebük, Ahmet Esat. “Mameleke İstinat Eden Şahsiyet: Vakıf”, Adliye Ceridesi, S. 12 (1937), s. 1130-1170.
  • Atar, Fahrettin. “Fetva”, DİA, Türkiye Diyanet Vakfı, İstanbul, 1995, c. XII, s. 486-496.
  • Ayiter, Nûşin. Miras Hukuku, 4. bs., Sevinç Matbaası, Ankara, 1978.
  • Ayiter, Nûşin; Kılıçoğlu, Ahmet M.. Miras Hukuku, Genişletilmiş 2. bs., Savaş Yayınları, Ankara, 1991.
  • Berki, Ali Himmet. Eski Hâdiselerde Tatbiki Lâzımgelen İrs ve İntikal, Hapisane Matbaası, Ankara, 1938.
  • Berki, Ali Himmet. Vakıflar, Cihan Kitaphanesi, İstanbul, 1940.
  • Berki, Ali Himmet. Miras ve Tatbikat: Feraiz-İntikal-Medenî Kanunda Miras-Tatbikat, Üçler Basımevi, İstanbul, 1947.
  • Berki, Şakir. “Ali Himmet Berki”, DİA, Türkiye Diyanet Vakfı, İstanbul, 1992, s. 509-510.
  • Birinci, Ali. “Ali Himmet Berki’nin Hayatı ve Eserleri”, Türk Yurdu, S. 356 (Nisan 2017), s. 65- 71.
  • Birinci, Ali. “Hukuk Tarihimizde Baba-Oğul ‘Berki’ler: Ali Himmet Berki ve Şakir Berki”, Türk Hukuk Tarihi Araştırmaları, S. 24 (2017 Güz), s. 5-24.
  • Bulut, Mehmet. “Başkanlıkla İlgili Yasal Düzenlemeler”, Diyanet Aylık Dergi, S. 239 (Eylül 2010), s. 44-47.
  • İmre, Zahit. Türk Miras Hukuku, 2. bs., Yenilik Basımevi, İstanbul, 1968.
  • İmre, Zahit. Türk Miras Hukuku, c. I, Sönmez Neşriyat ve Matbaacılık, İstanbul, 1960.
  • İmre, Zahit; Erman, Hasan. Miras Hukuku, 14. bs., Der Yayınları, İstanbul, 2018.
  • Kalıpçı, Mahmud Esad. “Sicill-i İftâ Defterleri Üzerinden Tokat’ta Hukuki Hayata Dair Bazı Tespitler (1916-1935)”, XXVI. Geleneksel Genç Hukuk Tarihçileri Konferansı 12-15 Ekim 2022 İstanbul-Türkiye, (Çevrimiçi) https://hukuktarihimerkezi.istanbul.edu.tr/tr/content/xxvi-aylh-turkish/program, 16 Kasım 2022.
  • Kavalalı, A. Mümin. Miras Hukuku, Mute Basımevi, Ankara, 1978.
  • Kut, Kemal Hakkı. “Adalet Huzursuzluğunun Amilleri Nelerdir?”, Adalet Dergisi, Y. 41, S. 9 (Eylül 1950), s. 1139-1151.
  • Kut, Kemal Hakkı . “Veraset Vesikası”, Adalet Dergisi, Y. 42, S. 9 (Eylül 1951), s. 1485-1497.
  • Oğuzman, M. Kemal. Miras Hukuku (Giriş-Kanunî Mirasçılar)-1961-1962 Ders Notları, Menteş Kitapevi, İstanbul, 1962.
  • Oğuzman, M. Kemal. Miras Hukuku Dersleri, 1. bs., İstanbul Üniversitesi Yayınları, 1972.
  • Oğuzman, M. Kemal. Miras Hukuku Dersleri, 2. bs., İstanbul Üniversitesi Yayınları, 1978.
  • Oğuzman, M. Kemal. Miras Hukuku, 4. bs., Filiz Kitabevi, İstanbul, 1990.
  • Oğuzman, M. Kemal. Miras Hukuku, 6. bs., Filiz Kitabevi, İstanbul, 1995.
  • Yücel, İrfan. “Diyanet İşleri Başkanlığı”, DİA, Türkiye Diyanet Vakfı, İstanbul, 1994, c. IX, s. 455-460.
  • https://kocaeli.diyanet.gov.tr/sayfalar/contentdetail.aspx?ContentId=90&MenuCategory=Kurum sal
  • https://kocaeli.diyanet.gov.tr/sayfalar/contentdetail.aspx?ContentId=92&MenuCategory=Kurum sal
  • https://www.resmigazete.gov.tr
APA KALIPÇI M (2023). Cumhuriyetin İlk Yıllarında Müftünün Medeni Hukuk Uygulamasına Katkısı. , 60 - 71. 10.51120/NEUHFD.2023.69
Chicago KALIPÇI MAHMUD ESAD Cumhuriyetin İlk Yıllarında Müftünün Medeni Hukuk Uygulamasına Katkısı. (2023): 60 - 71. 10.51120/NEUHFD.2023.69
MLA KALIPÇI MAHMUD ESAD Cumhuriyetin İlk Yıllarında Müftünün Medeni Hukuk Uygulamasına Katkısı. , 2023, ss.60 - 71. 10.51120/NEUHFD.2023.69
AMA KALIPÇI M Cumhuriyetin İlk Yıllarında Müftünün Medeni Hukuk Uygulamasına Katkısı. . 2023; 60 - 71. 10.51120/NEUHFD.2023.69
Vancouver KALIPÇI M Cumhuriyetin İlk Yıllarında Müftünün Medeni Hukuk Uygulamasına Katkısı. . 2023; 60 - 71. 10.51120/NEUHFD.2023.69
IEEE KALIPÇI M "Cumhuriyetin İlk Yıllarında Müftünün Medeni Hukuk Uygulamasına Katkısı." , ss.60 - 71, 2023. 10.51120/NEUHFD.2023.69
ISNAD KALIPÇI, MAHMUD ESAD. "Cumhuriyetin İlk Yıllarında Müftünün Medeni Hukuk Uygulamasına Katkısı". (2023), 60-71. https://doi.org/10.51120/NEUHFD.2023.69
APA KALIPÇI M (2023). Cumhuriyetin İlk Yıllarında Müftünün Medeni Hukuk Uygulamasına Katkısı. Necmettin Erbakan Üniversitesi hukuk fakültesi dergisi, 6(1), 60 - 71. 10.51120/NEUHFD.2023.69
Chicago KALIPÇI MAHMUD ESAD Cumhuriyetin İlk Yıllarında Müftünün Medeni Hukuk Uygulamasına Katkısı. Necmettin Erbakan Üniversitesi hukuk fakültesi dergisi 6, no.1 (2023): 60 - 71. 10.51120/NEUHFD.2023.69
MLA KALIPÇI MAHMUD ESAD Cumhuriyetin İlk Yıllarında Müftünün Medeni Hukuk Uygulamasına Katkısı. Necmettin Erbakan Üniversitesi hukuk fakültesi dergisi, vol.6, no.1, 2023, ss.60 - 71. 10.51120/NEUHFD.2023.69
AMA KALIPÇI M Cumhuriyetin İlk Yıllarında Müftünün Medeni Hukuk Uygulamasına Katkısı. Necmettin Erbakan Üniversitesi hukuk fakültesi dergisi. 2023; 6(1): 60 - 71. 10.51120/NEUHFD.2023.69
Vancouver KALIPÇI M Cumhuriyetin İlk Yıllarında Müftünün Medeni Hukuk Uygulamasına Katkısı. Necmettin Erbakan Üniversitesi hukuk fakültesi dergisi. 2023; 6(1): 60 - 71. 10.51120/NEUHFD.2023.69
IEEE KALIPÇI M "Cumhuriyetin İlk Yıllarında Müftünün Medeni Hukuk Uygulamasına Katkısı." Necmettin Erbakan Üniversitesi hukuk fakültesi dergisi, 6, ss.60 - 71, 2023. 10.51120/NEUHFD.2023.69
ISNAD KALIPÇI, MAHMUD ESAD. "Cumhuriyetin İlk Yıllarında Müftünün Medeni Hukuk Uygulamasına Katkısı". Necmettin Erbakan Üniversitesi hukuk fakültesi dergisi 6/1 (2023), 60-71. https://doi.org/10.51120/NEUHFD.2023.69