Yıl: 2023 Cilt: 16 Sayı: 42 Sayfa Aralığı: 745 - 756 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.12981/mahder.1272505 İndeks Tarihi: 18-08-2023

HUBÂNNÂME VE ZENANNÂME’DE YER ALAN BİR MİNYATÜRDE İSTANBUL LÂVTASININ İZİNİ SÜRMEK

Öz:
Dünya sanat tarihine bakıldığında kullanılmış ya da hâlâ kullanılan pek çok lâvta çeşidi bulunmaktadır. Çalışmaya konu olan lâvta 18 ile 20. Yüzyıllar arası, İstanbul başta olmak üzere batı ege gibi bir bölgede daha çok halk şarkılarının/ezgilerinin icra edildiği bir çalgıdır. Osmanlı dönemi kültür ve sanat ortamı hakkında minyatürler ilk göze çarpan veri kaynakları olup araştırmacılara ve ilgililere pek çok konuda bilgi vermektedir. Bu araştırmada görsel materyal olarak, araştırmacı tarafından belirlenen Enderunlu Fâzıl’a ait 1793 yılına tarihlenen “Hubânnâme ve Zenannâme” isimli eserindeki bir minyatür ele alınacaktır. Araştırmada Ferdinand de Sassure (1857-1913)’un kuramsal çerçevesinden yola çıkılarak nitel araştırma yöntemlerinden semiyotik analiz yapılacaktır. Minyatür İstanbul lâvtası ve İstanbul kemençesinin birlikte resmedildiği bilinen ilk minyatür olma özelliğini taşımaktadır. Çalışmada, minyatürün içinde yer alan görsel ögelerin İstanbul lâvtası özelinde incelemesinin yapılması amaçlanmaktadır. Çalgı ile ilgili kaynakların azlığından dolayı geçmişe dönük çıkarımlar ve ihtimaller üzerinde durulmakta olduğu kabul edilirse, bu minyatür 18. Yüzyılda çalgının icra edildiği ortam/mekan ile ilgili bilgi veren önemli bir değer olarak karşımıza çıkmaktadır. Çalışmada, konuya disiplinlerarası bir bakış açısıyla yaklaşılması ile yapılacak olan diğer çalışmalara da katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Anahtar Kelime: Lâvta İstanbul Lâvtası Minyatür Türk Müziği Türk Müziği Çalgıları Göstergebilim

TRACKING THE ISTANBUL LUTE IN A MINIATURE IN THE HUBÂNNÂME AND ZENANNÂME

Öz:
There are a number of lute types used or are still in use in the global history of art. The lute under study is an instrument with which mostly folk songs/tunes were performed between the 18th and the 20th Centuries in a region such as the Western Aegean, especially in Istanbul. Miniatures are the first prominent data sources on the culture and art setting in the Ottoman period which provide information to authors and interested parties on many subjects. In this study, a miniature determined by the author, in the work titled “Hubânnâme ve Zenannâme” authored by Enderunlu Fâzıl, dated 1793, will be discussed as a visual material. In the study, semiotic analysis, a qualitative research method will be conducted based on the theoretical framework of Ferdinand de Sassure (1857-1913). This miniature is the first known miniature in which the Istanbul lute and the Istanbul kamancheh were depicted together. In the study, purpose is to examine the visual elements in the miniature in the context of the Istanbul lute. Considering retrospective inferences and possibilities are emphasized due to the scarcity of resources on the instrument, this miniature appears as a significant value providing information on the setting/space where the instrument was played in the 18th century. It is considered that adopting an interdisciplinary perspective in this study would contribute to further studies.
Anahtar Kelime: Lute Istanbul Lute Miniature Turkish Music Turkish Musical Instruments Semiotics

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
APA ÇAYLAK G, Sazak N (2023). HUBÂNNÂME VE ZENANNÂME’DE YER ALAN BİR MİNYATÜRDE İSTANBUL LÂVTASININ İZİNİ SÜRMEK. , 745 - 756. 10.12981/mahder.1272505
Chicago ÇAYLAK Gökhan,Sazak Nilgün HUBÂNNÂME VE ZENANNÂME’DE YER ALAN BİR MİNYATÜRDE İSTANBUL LÂVTASININ İZİNİ SÜRMEK. (2023): 745 - 756. 10.12981/mahder.1272505
MLA ÇAYLAK Gökhan,Sazak Nilgün HUBÂNNÂME VE ZENANNÂME’DE YER ALAN BİR MİNYATÜRDE İSTANBUL LÂVTASININ İZİNİ SÜRMEK. , 2023, ss.745 - 756. 10.12981/mahder.1272505
AMA ÇAYLAK G,Sazak N HUBÂNNÂME VE ZENANNÂME’DE YER ALAN BİR MİNYATÜRDE İSTANBUL LÂVTASININ İZİNİ SÜRMEK. . 2023; 745 - 756. 10.12981/mahder.1272505
Vancouver ÇAYLAK G,Sazak N HUBÂNNÂME VE ZENANNÂME’DE YER ALAN BİR MİNYATÜRDE İSTANBUL LÂVTASININ İZİNİ SÜRMEK. . 2023; 745 - 756. 10.12981/mahder.1272505
IEEE ÇAYLAK G,Sazak N "HUBÂNNÂME VE ZENANNÂME’DE YER ALAN BİR MİNYATÜRDE İSTANBUL LÂVTASININ İZİNİ SÜRMEK." , ss.745 - 756, 2023. 10.12981/mahder.1272505
ISNAD ÇAYLAK, Gökhan - Sazak, Nilgün. "HUBÂNNÂME VE ZENANNÂME’DE YER ALAN BİR MİNYATÜRDE İSTANBUL LÂVTASININ İZİNİ SÜRMEK". (2023), 745-756. https://doi.org/10.12981/mahder.1272505
APA ÇAYLAK G, Sazak N (2023). HUBÂNNÂME VE ZENANNÂME’DE YER ALAN BİR MİNYATÜRDE İSTANBUL LÂVTASININ İZİNİ SÜRMEK. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 16(42), 745 - 756. 10.12981/mahder.1272505
Chicago ÇAYLAK Gökhan,Sazak Nilgün HUBÂNNÂME VE ZENANNÂME’DE YER ALAN BİR MİNYATÜRDE İSTANBUL LÂVTASININ İZİNİ SÜRMEK. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi 16, no.42 (2023): 745 - 756. 10.12981/mahder.1272505
MLA ÇAYLAK Gökhan,Sazak Nilgün HUBÂNNÂME VE ZENANNÂME’DE YER ALAN BİR MİNYATÜRDE İSTANBUL LÂVTASININ İZİNİ SÜRMEK. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, vol.16, no.42, 2023, ss.745 - 756. 10.12981/mahder.1272505
AMA ÇAYLAK G,Sazak N HUBÂNNÂME VE ZENANNÂME’DE YER ALAN BİR MİNYATÜRDE İSTANBUL LÂVTASININ İZİNİ SÜRMEK. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi. 2023; 16(42): 745 - 756. 10.12981/mahder.1272505
Vancouver ÇAYLAK G,Sazak N HUBÂNNÂME VE ZENANNÂME’DE YER ALAN BİR MİNYATÜRDE İSTANBUL LÂVTASININ İZİNİ SÜRMEK. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi. 2023; 16(42): 745 - 756. 10.12981/mahder.1272505
IEEE ÇAYLAK G,Sazak N "HUBÂNNÂME VE ZENANNÂME’DE YER ALAN BİR MİNYATÜRDE İSTANBUL LÂVTASININ İZİNİ SÜRMEK." Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 16, ss.745 - 756, 2023. 10.12981/mahder.1272505
ISNAD ÇAYLAK, Gökhan - Sazak, Nilgün. "HUBÂNNÂME VE ZENANNÂME’DE YER ALAN BİR MİNYATÜRDE İSTANBUL LÂVTASININ İZİNİ SÜRMEK". Motif Akademi Halkbilimi Dergisi 16/42 (2023), 745-756. https://doi.org/10.12981/mahder.1272505