Mastektomi Olan Hastaların Öğrenim Gereksinimleri İle Kaygı Düzeyleri Arasındaki İlişki
Yıl: 2023 Cilt: 39 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 193 - 202 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.53490/egehemsire.1149013 İndeks Tarihi: 25-08-2023
Mastektomi Olan Hastaların Öğrenim Gereksinimleri İle Kaygı Düzeyleri Arasındaki İlişki
Öz: Amaç: Mastektomi olan hastalarının öğrenim gereksinimleri ile kaygı düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesidir. Yöntem: Kesitsel ve tanımlayıcı tipteki araştırma, 1 Ocak 2021 – 15 Mayıs 2022 tarihleri arasında yapılmıştır. Araştırmanın evrenini 118, örneklemini ise 98 hasta oluşturdu. Araştırma bir ilde mastektomi ameliyatı olan hastalar ile gerçekleştirilmiştir. Veriler hasta onamı alındıktan sonra Birey Tanıtım Formu, Hasta Öğrenim Gereksinimleri Ölçeği ve Durumluluk Kaygı Envanteri ile toplandı. Araştırma verilerinin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistikler, Kolmogorov-Smirnov testi, Mann Whitney U Testi, Kruskall Wallis Testi ve Pearson Korelasyon Analizi, Games Howell testi kullanıldı. Bulgular: Araştırma kapsamına alınan mastektomi olan hastaların Hasta Öğrenim Gereksinimleri Ölçeği puan ortalaması 205.10±17.37 olup ölçeğin en yüksek puan ortalaması Komplikasyonlar 37.09±4.92 alt boyutu olarak saptandı. Hastaların Durumsal Kaygı Ölçeği’nden ortalama 42.76±8.83 puan aldıkları belirlendi. Hastaların HÖGÖ ve alt boyutları ile DKÖ ortalama puanlar arasında İlaçlar alt boyutu negatif yönlü, çok zayıf ilişki bulunurken ve alt boyutlardan Yaşam Aktiviteleri, Tedavi ve Komplikasyonlar ve toplam Hasta Öğrenim Gereksinimleri Ölçeği puanları arasında negatif yönlü, zayıf ilişki olduğu belirlenmiştir. Sonuç: Hastaların mastektomi sonrasında orta düzeyde kaygıya sahip oldukları, öğrenim gereksinimlerinin yüksek olduğu ve kapsamlı taburculuk eğitimine gereksinim duydukları belirlendi. Yaş, cinsiyet, eğitim durumu gibi demografik verilerin hastaların bilgi gereksinimi ve kaygı düzeyini etkilemesi nedeni ile eğitim planlaması hastalara özel olarak tasarlanmalıdır. Hastaların öğrenim gereksinim ve kaygı düzeyleri arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir fark olmadığı sonucuna ulaşıldı.
Anahtar Kelime: The Relationship between Learning Needs and Anxiety Levels of Patients with Mastectomy
Öz: Objective: The aim of this study is to determine the relationship between the learning needs and anxiety levels of patients with mastectomy. Methods: The cross-sectional and descriptive study was conducted between 1 January 2021 and 15 May 2022. The population of the study consisted of 118 patients and the sample consisted of 98 patients. The research was carried out with patients who had mastectomy surgery in a city. The data were collected with the "Individual Identification Form", "Patient Learning Needs Scale (PLNS)" and "State Anxiety Inventory (SAS)" after obtaining patient consent. Descriptive statistics, Kolmogorov-Smirnov test, Mann Whitney U Test, Kruskall Wallis Test and Pearson Correlation Analysis, Games Howell test were used to evaluate the research data. Results: Results: The mean score of Patients' Patient Learning Needs Scale mean score was 205.10±17.37, and the highest mean score of the scale was determined as the complications sub- dimension (37.09±4.92 sub-dimension). It was determined that the patients scored an average of 42.76±8.83 on the Situational Anxiety Scale. Results: The mean score of the Patient Learning Needs Scale of the patients was 205.10±17.37, and the highest mean score of the scale was determined as the complications sub-dimension. It was determined that the patients scored an average of 42.76±8.83 on the Situational Anxiety Scale. While there was a negative and quite weak relationship between the patients' Patients' Patient Learning Needs Scale and its sub- dimensions and the mean scores of the SAS, there was a negative and weak relationship between the sub-dimensions Activities of Living, Treatment and Complications, and the total Patients' Patient Learning Needs Scale scale scores. Conclusion: It was determined that the patients had moderate anxiety after mastectomy, had high educational needs and needed extensive discharge education. Educational planning should be designed specifically for patients, since demographic data such as age, gender, and educational status affect the information needs and anxiety levels of the patients. It was concluded that there was no statistically significant difference between the education needs and anxiety levels of the patients.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akyolcu, N., Özhanlı, Y. Kandemir, D. (2019). Recent Developments in Breast Cancer. Journal of Health Science and Profession, 6(3), 583–594. https://doi.org/10.5152/hsp.2019.440012
- Bergenmar, M., Johansson, H., Sharp, L. (2014). Patients' perception of information after completion of adjuvant radiotherapy for breast cancer. European journal of oncology nursing: the official journal of European Oncology Nursing Society, 18(3), 305–309. https://doi.org/10.1016/j.ejon.2014.02.002
- Büyükakıncak, Ö., Akyol, Y., Özen, N., Ulus, Y., Cantürk, F., Tander, B., ... Kuru, Ö. (2014). Meme kanseri olan hastalarda cerrahi sonrası erken dönemde yaşam kalitesi: omuz ağrısı, el kavrama gücü, dizabilite ve emosyonel durum ile ilişkisi. Turkish Journal of Physical Medicine & Rehabilitation/Turkiye Fiziksel Tip ve Rehabilitasyon Dergisi, 60(1),1-6.
- Cheng, K.K., Darshini, D.R., Wong, W.H., Koh, C. (2014). Perceived symptoms and the supportive care needs of breast cancer survivors six months to five years post-treatment period. Eur J Oncol Nurs,18(1), 3–9.
- Çatal, E. Aklime, D.,(2008). Hasta öğrenim gereksinimleri ölçeği’nin Türkiye’de geçerlik ve güvenirlik çalışması. DEUHYOED, 1 (1), 19-32
- Çetinkaya, F., Duru Aşiret, G. (2017). Dahili ve cerrahi kliniklerindeki hastaların öğrenim gereksinimlerinin belirlenmesi. DEUHFED, 10(2), 93-99.
- Dağ, H., Dönmez, S., Güleç, D., Öztürk, R., Eminov, A., Saruhan, A. (2014). Jinekolojik operasyon geçiren kadınların taburculuk öncesi öğrenim gereksinimleri. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 30 (1), 49- 59.
- Deane, K. A., Degner, L. F. (1998). Information needs, uncertainty, and anxiety in women who had a breast biopsy with benign outcome. Cancer Nursing, 21(2), 117–126. https://doi.org/10.1097/00002820-199804000-00005
- DeSantis, C. E., Ma, J., Goding Sauer, A., Newman, L. A., Jemal, A. (2017). Breast cancer statistics, 2017, racial disparity in mortality by state. CA Cancer Journal for Clinicians, 67(6), 439-448.
- Dursun, H. B., ve Yılmaz, E. (2015). Batın cerrahisi yapılan hastaların öğrenim gereksinimleri. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2(3), 65-70.
- Eti, A.F., Özdemir, A.E.(2019). Meme kanserli hastalarda psikososyal sorunlar ve hemşirelik yaklaşımı. Uzun Ö.(Ed.) Meme kanseri ve hemşirelik bakımı içinde (s. 51.54). (1. Baskı) Ankara: Türkiye Klinikleri.
- Fanakidou, I., Zyga, S., Alikari, V., Tsironi, M., Stathoulis, J.,Theofilou, P. (2018). Mental health, loneliness, and illness perception outcomes in quality of life among young breast cancer patients after mastectomy: the role of breast reconstruction. Quality of Life Research, 27(2), 539-543.
- Fedai, T., Çetin, M., Teke, A. (2010). Tedavi sürecindeki gereksiz değişkenlerin pareto analizi ile değerlendirilmesi. Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 19(3), 184-190.
- Fındık, U. Y. (2017). The information needs of women who have undergone breast cancer surgery in the west of Turkey. Journal of Cancer Education, 32(3), 432-437.
- Franco, C. L., Santos, E. S., Ribeiro, C. J. N., Santos, K. O. C. A., da Silva Santos, M., Oliveira, M. I. N., ... de Oliveira Ribeiro, M.D.C. (2021). Métodos não farmacológicos no alívio da dor relacionada ao rastreamento e diagnóstico do câncer de mama: revisão de escopo. Research, Society and Development, 10(10), e446101019173-e446101019173.
- Hashemi, S. M., Rafiemanesh, H., Aghamohammadi, T., Badakhsh, M., Amirshahi, M., Sari, M., ... Roudini, K. (2020). Prevalence of anxiety among breast cancer patients: a systematic review and meta-analysis. Breast Cancer, 27(2), 166- 178.
- Haydaroğlu, A. (2015). Meme kanserinde epidemiyoloji, sınıflama ve evreleme. Turkiye Klinikleri J Radiat Oncol-Special Topics, 1(2), 1-6.
- Inhestern, L., Beierlein, V., Bultmann, J. C., Möller, B., Romer, G., Koch, U., Bergelt, C. (2017). Anxiety and depression in working-age cancer survivors: a register-based study. BMC cancer, 17(1), 1-8.
- GLOBOCAN (2021). International Ageccu for Research ON Cancer. Global Cancer Observatory. (Erişim Tarihi: 14.07.2022).https://gco.iarc.fr/tomorrow/en/dataviz/isotype?types=0&sexes=0&mode=population&group_populations=1 &multiple_populations=1&multiple_cancers=0&cancers=20&populations=792&single_unit=1000
- Kankaya, B., Büyükaşık, S., Kapan, S., Halil, A.L.I.Ş. (2019). Meme kanseri tedavisinde güncel yaklaşım. Tıp Fakültesi Klinikleri Dergisi, 2(1), 7-10.
- Kamińska, M., Ciszewski, T., Kukiełka-Budny, B., Kubiatowski, T., Baczewska, B., Makara-Studzińska, M., Starosławska, E., Bojar, I. (2015). Life quality of women with breast cancer after mastectomy or breast conserving therapy treated with adjuvant chemotherapy. Annals of agricultural and environmental medicine: AAEM, 22(4), 724–730.
- Karahan, E., Köstekli, S., Çelik, S., Yank, T. (2020). Meme cerrahisi uygulanan hastalarda taburculuk öncesi bilgi gereksinimleri. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 9(2), 230-243.
- Lei, C.P., Har, Y.C., Abdullah, K.L. (2011). Informational needs of breastcancer patients on chemotherapy: differences between patients’andnurses’perceptions. Asian Pac J Cancer Prev, 12(3),797–802
- Lovelace, D. L., McDaniel, L. R., Golden, D. (2019). Long-term effects of breast cancer surgery, treatment, and survivor care. Journal of Midwifery and Women’s Health, 64(6), 713–724. https://doi.org/10.1111/jmwh.13012
- Mustian, K.M., Sprod, L.K., Janelsins, M., Peppone, L.J, Mohile S. (2012). Exercise recommendations for cancer-related fatigue, cognitive impairment, sleep problems, depression, pain, anxiety, and physical dysfunction: a review. Oncol Hematol Rev, 8, 81–8.
- Naoum, G.E., Salama, L., Niemierko, A., Vieira, B.L., Belkacemi, Y., Colwell, A. S., ...Taghian, A.G. (2020). Single stage direct-to-implant breast reconstruction has lower complication rates than tissue expander and implant and comparable rates to autologous reconstruction in patients receiving postmastectomy radiation. International Journal of Radiation Oncology* Biology* Physics, 106(3), 514-524.
- Öner, N., Le Compte, A. (1983). Süreksiz durumluk/sürekli kaygı envanteri el kitabı. (s. 1-26). (1. Baskı) İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
- Özdelikara, A., Mehtap, T.A.N., Polat, H. (2013). Hasta öğrenim gereksinimlerinin belirlenmesi. Florence Nightingale Journal of Nursing, 21(1), 1-8.
- Özşaker, E., Akan, S., Dolgun, E., Candan Dönmez, Y. (2022). Cerrahi hastalarının öğrenim gereksinimleri ile anksiyeteleri arasındaki ilişkinin incelenmesi: Kesitsel çalışma. Turkiye Klinikleri Journal of Nursing Sciences, 14(1), 26-34.
- Pacian, A., Kulik, T. B., Pacian, J., Chruściel, P., Żołnierczuk-Kieliszek, D., & Jarosz, M. J. (2012). Psychosocial aspect of quality of life of Polish women with breast cancer. Annals of agricultural and environmental medicine: AAEM, 19(3), 509–512.
- Palmer, J.B., Lane, D., Mayo, D., Schluchter, M., Leeming, R.(2015). Effects of music therapy on anesthesia requirements and anxiety in women undergoing ambulatory breast surgery for cancer diagnosis and treatment: a randomized controlled trial. Journal of Clinical Oncology:Official Journal of The American Society of Clinical Oncology, 33(28), 3162–3168. https://doi.org/10.1200/JCO.2014.59.6049
- Pehlivan, S., Vatansever, N., Arslan, İ., Yildiz, A., Ersoy, A. (2019). Level of daily life activities and learning needs in renal transplant patients. Exp Clin Transplant, 1(1), 1-7.
- Polat, S., Celik, S., Erkan, H. A., Kasali, K. (2014). Identification of learning needs of patients hospitalized at a University Hospital. Pakistan Journal of Medical Sciences, 30(6), 1253-1258.
- Tan, M., Ozdelikara, A., Polat, H. (2013). Determination of patient learning needs. Journal of F.N. Nursing, 21(1), 1-8.
- Tariman, J. D., Doorenbos, A., Schepp, K.G., Singhal, S., Berry, D.L. (2014). Information needs priorities in patients diagnosed with cancer: a systematic review. Journal of the Advanced Practitioner in Oncology, 5(2), 115-122.
- Tsaras, K., Papathanasiou, I. V., Mitsi, D., Veneti, A., Kelesi, M., Zyga, S., Fradelos, E. C. (2018). Assessment of depression and anxiety in breast cancer patients: prevalence and associated factors. Asian Pacific Journal of Cancer Prevention: APJCP, 19(6), 1661-1699.
- Tola, Y.O., Chow, K.M., Liang, W.(2021). Effects of non-pharmacological interventions on preoperative anxiety and postoperative pain in patients undergoing breast cancer surgery: a systematic review. Journal of Clinical Nursing, 30(23- 24), 3369–3384. https://doi.org/10.1111/jocn.15827
- Tünel, M., Evlice, Y.E. (2011). Meme kanserli hastalarda cerrahi tedavi öncesi ve sonrası anksiyete ve depresyon düzeyi. (Uzmanlık Tezi). Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı Ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Adana.
- Topuz, A., Durna, Z., Temiz, G. (2021). Evaluation of training requirements in patients undergoing breast surgery. International Journal of Caring Sciences, 14(3), 1852-1870.
- Ünal E., Atik, D., Gözüyeşil, E. (2019). Meme kanseri ve aromaterapi. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi, 11(1), 1-9.
- Vermişli, S., Çukurova, İ., Baydur, H., Yılmaz, E. (2016). Kulak burun boğaz ve baş boyun cerrahisi kliniğinde cerrahi tedavi için yatan hastaların ameliyat öncesi hasta öğrenim gereksinimi ve kaygı arasındaki ilişki. The Turkish Journal of Ear Nose and Throat, 26(2), 79-91.
- Yi, M., Cho, J., Noh, D. Y., Song, M. R., Lee, J. L., Juon, H. S. (2007). Informational needs of Korean women with breast cancer: cross-cultural adaptation of the Toronto informational needs questionnaire of breast cancer. Asian Nursing Research, 1(3), 176-186.
- Williams, A.M., Khan, C.P., Heckler, C.E., Barton, D.L., Ontko, M., Geer, J. … Janelsins, M. C. (2021). Fatigue, anxiety, and quality of life in breast cancer patients compared to non-cancer controls: a nationwide longitudinal analysis. Breast Cancer Research And Treatment, 187(1), 275–285. https://doi.org/10.1007/s10549-020-06067-6
| APA | Orhan Ş, KOÇYİĞİT H, N (2023). Mastektomi Olan Hastaların Öğrenim Gereksinimleri İle Kaygı Düzeyleri Arasındaki İlişki. , 193 - 202. 10.53490/egehemsire.1149013 |
| Chicago | Orhan Şeyda,KOÇYİĞİT Hülya, NURAN Mastektomi Olan Hastaların Öğrenim Gereksinimleri İle Kaygı Düzeyleri Arasındaki İlişki. (2023): 193 - 202. 10.53490/egehemsire.1149013 |
| MLA | Orhan Şeyda,KOÇYİĞİT Hülya, NURAN Mastektomi Olan Hastaların Öğrenim Gereksinimleri İle Kaygı Düzeyleri Arasındaki İlişki. , 2023, ss.193 - 202. 10.53490/egehemsire.1149013 |
| AMA | Orhan Ş,KOÇYİĞİT H, N Mastektomi Olan Hastaların Öğrenim Gereksinimleri İle Kaygı Düzeyleri Arasındaki İlişki. . 2023; 193 - 202. 10.53490/egehemsire.1149013 |
| Vancouver | Orhan Ş,KOÇYİĞİT H, N Mastektomi Olan Hastaların Öğrenim Gereksinimleri İle Kaygı Düzeyleri Arasındaki İlişki. . 2023; 193 - 202. 10.53490/egehemsire.1149013 |
| IEEE | Orhan Ş,KOÇYİĞİT H, N "Mastektomi Olan Hastaların Öğrenim Gereksinimleri İle Kaygı Düzeyleri Arasındaki İlişki." , ss.193 - 202, 2023. 10.53490/egehemsire.1149013 |
| ISNAD | Orhan, Şeyda vd. "Mastektomi Olan Hastaların Öğrenim Gereksinimleri İle Kaygı Düzeyleri Arasındaki İlişki". (2023), 193-202. https://doi.org/10.53490/egehemsire.1149013 |
| APA | Orhan Ş, KOÇYİĞİT H, N (2023). Mastektomi Olan Hastaların Öğrenim Gereksinimleri İle Kaygı Düzeyleri Arasındaki İlişki. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 39(2), 193 - 202. 10.53490/egehemsire.1149013 |
| Chicago | Orhan Şeyda,KOÇYİĞİT Hülya, NURAN Mastektomi Olan Hastaların Öğrenim Gereksinimleri İle Kaygı Düzeyleri Arasındaki İlişki. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi 39, no.2 (2023): 193 - 202. 10.53490/egehemsire.1149013 |
| MLA | Orhan Şeyda,KOÇYİĞİT Hülya, NURAN Mastektomi Olan Hastaların Öğrenim Gereksinimleri İle Kaygı Düzeyleri Arasındaki İlişki. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, vol.39, no.2, 2023, ss.193 - 202. 10.53490/egehemsire.1149013 |
| AMA | Orhan Ş,KOÇYİĞİT H, N Mastektomi Olan Hastaların Öğrenim Gereksinimleri İle Kaygı Düzeyleri Arasındaki İlişki. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2023; 39(2): 193 - 202. 10.53490/egehemsire.1149013 |
| Vancouver | Orhan Ş,KOÇYİĞİT H, N Mastektomi Olan Hastaların Öğrenim Gereksinimleri İle Kaygı Düzeyleri Arasındaki İlişki. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2023; 39(2): 193 - 202. 10.53490/egehemsire.1149013 |
| IEEE | Orhan Ş,KOÇYİĞİT H, N "Mastektomi Olan Hastaların Öğrenim Gereksinimleri İle Kaygı Düzeyleri Arasındaki İlişki." Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 39, ss.193 - 202, 2023. 10.53490/egehemsire.1149013 |
| ISNAD | Orhan, Şeyda vd. "Mastektomi Olan Hastaların Öğrenim Gereksinimleri İle Kaygı Düzeyleri Arasındaki İlişki". Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi 39/2 (2023), 193-202. https://doi.org/10.53490/egehemsire.1149013 |
