A New Risk Analysis Model Proposal for Determining the Economic Effects of Occupational Accidents on Businesses
Yıl: 2023 Cilt: 58 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 1930 - 1944 Metin Dili: İngilizce DOI: 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.23.08.2071 İndeks Tarihi: 26-09-2023
A New Risk Analysis Model Proposal for Determining the Economic Effects of Occupational Accidents on Businesses
Öz: In addition to being an important social problem, occupational accidents also cause significant economic losses for businesses. Around 4% of the total economic resources in the world are lost due to work accidents and occupational diseases. The proposed method aims to determine the risk priorities of the departments with the TOPSIS method by using the "Risk Potential", "Accident Frequency Rate", "Accident Severity Rate" and "Average Cost Per Occupational Accident" parameters. In this direction, the proposed method creates a risk map according to the period covered by the department activities in the total workflow. Since expert decisions are effective in the evaluation of the "Risk Potential" parameter, a fuzzy approach was preferred in order to minimize subjectivity. Other methods applied are computationally independent of expert judgments. A sample application was carried out with the proposed method and the steps of the method were tested in practice. There is no analysis method in the literature that focuses on the economic effects of occupational accidents on businesses by focusing on the occurrence of accidents and the costs that will occur after the accident. In this direction, it is thought that the proposed model will fill an important gap in the literature.
Anahtar Kelime: İş Kazalarının İşletmelere Olan Ekonomik Etkilerinin Tespitine Yönelik Yeni Bir Risk Analiz Modeli Önerisi
Öz: İş kazaları önemli bir toplumsal sorun olmasının yanı sıra işletmeler için önemli ekonomik kayıplara da neden olmaktadır. İş kazalarının tazmini için Sosyal Güvenlik Kurumu ve dolayısıyla ülke ekonomisi önemli maliyetlerle karşı karşıya kalmaktadır. Dünyadaki toplam ekonomik kaynakların yaklaşık %4' ü iş kazaları ve meslek hastalıkları nedeniyle kaybolmaktadır. Önerilen yöntem, “Risk Potansiyeli”, “Kaza Sıklık Oranı”, “Kaza Ağırlık Oranı” ve “İş Kazası Başına Ortalama Maliyet” parametrelerini kullanarak bölümlerin risk önceliklerini TOPSIS yöntemi ile belirlemeyi amaçlamaktadır. Bu doğrultuda önerilen yöntem, departman faaliyetlerinin toplam iş akışı içerisinde kapsadığı alana göre bir risk haritası oluşturmaktadır. “Risk Potansiyeli” parametresinin değerlendirilmesinde uzman kararları etkili olduğu için sübjektifliği en aza indirgemek amacıyla bulanık bir yaklaşım tercih edilmiştir. Uygulanan diğer yöntemler, uzman kararlarından bağımsız hesaplamalardır. Önerilen yöntem ile örnek bir uygulama gerçekleştirilmiş ve yöntemin adımları uygulamalı olarak test edilmiştir. Literatürde kazaların meydana gelmesi ve kaza sonrasında oluşacak maliyetlere odaklanarak iş kazalarının işletmeler üzerindeki ekonomik etkilerine odaklanan bir analiz yöntemi bulunmamaktadır. Bu doğrultuda önerilen modelin literatürde önemli bir boşluğu dolduracağı düşünülmektedir. Ayrıca farklı parametreler eklenerek veya mevcut parametreler değiştirilerek modelin farklı uygulama alanlarına entegre edilebileceği ve bu yönüyle önerilen modelin yeni geliştirilecek modellere referans niteliğinde olacağı düşünülmektedir.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Arıtan, A. E., & Ataman, M. (2017). Kaza Oranları Hesaplamalarıyla İş Kazası Analizi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 17(1), 239-246.
- Bekar, İ., Oruç, D. & Bekar, E. (2017). İş Kazası ve Meslek Hastalıklarının Maliyeti (2005-2014). Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 3(3), 479-489.
- Boyle, T. (2002). Health and Safety: Risk Management. Taylor and Francis Group. London.
- Buckley, J. J. (1985). Ranking Alternatives Using Fuzzy Numbers. Fuzzy Sets Systems, 15(1), 21-31.
- Ceylan, H. (2011). Türkiye’deki İş Kazalarının Genel Görünümü ve Gelişmiş Ülkelerle Kıyaslanması. International Journal of Engineering Research and Development, 3(2), 18-24.
- Chen, S. J. & Hwang, C. L. (1992). Lecture Notes in Economics and Mathematical Systems: Fuzzy Multi Attribute Decision Making: Methods and Applications. Springer-Verlag. New York.
- Cinar, U. & Cebi, S. (2020). A Hybrid Risk Assessment Method for Mining Sector Based on QFD, Fuzzy Inference System, and AHP. Journal of Intelligent & Fuzzy Systems, 39(5), 6047-6058.
- Cinar, U. & Cebi, S. (2022). A Novel Approach to Assess Occupational Risks and Prevention of Hazards: The House of Safety & Prevention. Journal of Intelligent & Fuzzy Systems, 42(1), 517-528.
- Cinar, U. & Ugurlu, O. M. (2019). Cost Optimization of Risk Evaluation of Occupational Safety Risks. International Symposium On Occupational Health And Safety In Mining Proceeding Book. 17-27.
- Güllüoğlu, E. N. & Taçgın, E. (2018). Türkiye Tekstil Sektöründe İstihdam ve İş Kazalarının Analizi. Tekstil ve Mühendis, 25(112), 344-354.
- Hsieh, T. Y., Lu, S. T. & Tzeng, G. T. (2004). Fuzzy MCDM Approach for Planning and Design Tenders Selection in Public Office Buildings. International Journal of Project Management, 22, 573–584.
- Hwang, C. L., & Yoon, K. (1981). Multiple Attribute Decision Making: Methods and Applications. Springer. Berlin.
- ILO (1983). Encyclopaedia of Occupational Safety and Health. Geneva.
- Karamik, S. & Seker, U. (2016). İşletmelerde İş Güvenliğinin Verimlilik Üzerine Etkilerinin Değerlendirilmesi. Gazi University Journal of Science Part C: Design and Technology, 3(4), 575-584 .
- Özkılıç, Ö. (2005). İş Sağlığı ve Güvenliği, Yönetim Sistemleri ve Risk Değerlendirme Metodolojileri. TİSK Yayınları, İstanbul.
- Papathanasiou, J., & Ploskas, N. (2018). Topsis. In Multiple Criteria Decision Aid . Springer, Cham.
- Pavić, Z., & Novoselac, V. (2013). Notes on TOPSIS method. Int. J. Res. Eng. Sci, 1(2), 5-12.
- Rikhardsson, P. M. (2004). Accounting for the Cost of Occupational Accidents. Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 11(2), 63-70.
- Sa, W. (2013). The Mean Error Estimation of TOPSIS Method Using a Fuzzy Reference Models, J. Theor. Appl. Comput. Sci, 7(3), 40–50.
- Soltanzadeh, A., Mohammadfam, I., Moghimbeigi, A., Akbarzadeh, M., & Ghiasvand, R. (2016). Key Factors Contributing to Accident Severity Rate in Construction Industry in Iran: A Regression Modelling Approach. Arhiv Za Higijenu Rada I Toksikologiju, 67(1), 47-53.
- Ucan, R. & Ucan, A. (2021). Örneklerle İş Kazalarının İşverene Maliyeti. Efe Akademi Yayınları. İstanbul
- Unsar, A. S. (2004). İş Kazaları ve Örgütsel Verimlilik. Verimlilik Dergisi. 3, 89-101.
- Zulqarnain, R. M., Saeed, M., Ahmad, N., Dayan, F., & Ahmad, B. (2020). Application of TOPSIS method for decision making. International Journal of Scientific Research in Mathematical and Statistical Sciences, 7(2), 76-81.
| APA | çınar u (2023). A New Risk Analysis Model Proposal for Determining the Economic Effects of Occupational Accidents on Businesses. , 1930 - 1944. 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.23.08.2071 |
| Chicago | çınar ulaş A New Risk Analysis Model Proposal for Determining the Economic Effects of Occupational Accidents on Businesses. (2023): 1930 - 1944. 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.23.08.2071 |
| MLA | çınar ulaş A New Risk Analysis Model Proposal for Determining the Economic Effects of Occupational Accidents on Businesses. , 2023, ss.1930 - 1944. 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.23.08.2071 |
| AMA | çınar u A New Risk Analysis Model Proposal for Determining the Economic Effects of Occupational Accidents on Businesses. . 2023; 1930 - 1944. 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.23.08.2071 |
| Vancouver | çınar u A New Risk Analysis Model Proposal for Determining the Economic Effects of Occupational Accidents on Businesses. . 2023; 1930 - 1944. 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.23.08.2071 |
| IEEE | çınar u "A New Risk Analysis Model Proposal for Determining the Economic Effects of Occupational Accidents on Businesses." , ss.1930 - 1944, 2023. 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.23.08.2071 |
| ISNAD | çınar, ulaş. "A New Risk Analysis Model Proposal for Determining the Economic Effects of Occupational Accidents on Businesses". (2023), 1930-1944. https://doi.org/10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.23.08.2071 |
| APA | çınar u (2023). A New Risk Analysis Model Proposal for Determining the Economic Effects of Occupational Accidents on Businesses. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi, 58(3), 1930 - 1944. 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.23.08.2071 |
| Chicago | çınar ulaş A New Risk Analysis Model Proposal for Determining the Economic Effects of Occupational Accidents on Businesses. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi 58, no.3 (2023): 1930 - 1944. 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.23.08.2071 |
| MLA | çınar ulaş A New Risk Analysis Model Proposal for Determining the Economic Effects of Occupational Accidents on Businesses. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi, vol.58, no.3, 2023, ss.1930 - 1944. 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.23.08.2071 |
| AMA | çınar u A New Risk Analysis Model Proposal for Determining the Economic Effects of Occupational Accidents on Businesses. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi. 2023; 58(3): 1930 - 1944. 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.23.08.2071 |
| Vancouver | çınar u A New Risk Analysis Model Proposal for Determining the Economic Effects of Occupational Accidents on Businesses. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi. 2023; 58(3): 1930 - 1944. 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.23.08.2071 |
| IEEE | çınar u "A New Risk Analysis Model Proposal for Determining the Economic Effects of Occupational Accidents on Businesses." Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi, 58, ss.1930 - 1944, 2023. 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.23.08.2071 |
| ISNAD | çınar, ulaş. "A New Risk Analysis Model Proposal for Determining the Economic Effects of Occupational Accidents on Businesses". Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi 58/3 (2023), 1930-1944. https://doi.org/10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.23.08.2071 |
