TÜRK EDEBİYATINDA PARNASYEN ŞÂİRLERİN BESTELENMİŞ ŞİİRLERİNİN TÜRK MÛSİKÎSİNE YANSIMALARI

Yıl: 2023 Cilt: 16 Sayı: 43 Sayfa Aralığı: 1119 - 1144 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.12981/mahder.1266507 İndeks Tarihi: 26-09-2023

TÜRK EDEBİYATINDA PARNASYEN ŞÂİRLERİN BESTELENMİŞ ŞİİRLERİNİN TÜRK MÛSİKÎSİNE YANSIMALARI

Öz:
Türk edebiyatında Parnasyen şairlerin en çok kullanmış oldukları imgeler doğrultusunda mûsikî unsurlarının incelendiği bu çalışmamızda, ilk olarak Parnasizm akımı hakkında bilgiler verilmiş ve bu akımın tesiri altında kalmış Türk edebiyatındaki temsilcileri olan Yahya Kemal Beyatlı ve Tevfik Fikret hakkında genelden özele olacak şekilde bilgiler aktarılmıştır. Edebi ve mûsikî sanatların disiplinlerarası yapısından faydalanılarak oluşturulan bu çalışmanın veri toplama sürecinde nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Bu süreç akabinde literatür taraması yapılarak, ilgili makale, kitap, tez ve web kaynaklarından yararlanılmıştır. Elde edilen verilerin analiz süreci doğrultusunda Yahya Kemal Beyatlı’nın “deniz” imgesi kullandığı; Dün kahkahalar yükseliyorken evinizden, Perestij, Geçmiş Yaz, Ses, Mevsimler, İstinye, Gece, Kar Mûsikîleri, Sessiz, Gemi, Şu kopan fırtınalar ve Süleymâniye’de Bayram sabahı, Dalgın Geceler ve Çubuklu Gazeli adlı şiirlerinin, Tevfik Fikret’in ise Hân-ı Yağmâ, Haluk’un Sesi, Küçük Asker ve Çal Meleğim adlı bestelenmiş şiirlerinin mûsikîye yansıma biçimi ele alınmıştır. Elde edilen çıkarımlar ise sonuç kısmına aktarılmıştır.
Anahtar Kelime: Parnasizm Mûsikî Edebiyat Yahya Kemal Beyatlı Tevfik Fikret

REFLECTION OF COMPOSED POEMS OF PARNASIAN POET’S IN TURKİSH LITERATURE TO TURKISH MUSIC

Öz:
In this study, which examines the musical elements in line with the images most used by the Parnasian poets in Turkish literature, firstly, information about the Parnassism movement is given and information is given from general to specific about Yahya Kemal Beyatlı and Tevfik Fikret, the representatives of this movement in Turkish literature. Qualitative research method was used in the data collection process of this study, which was created by making use of the interdisciplinary structure of literary and musical arts. After this process, literature review was made and related articles, books, theses and web resources were used. In line with the analysis process of the data obtained, Yahya Kemal Beyatlı has the “sea” image most used by the parnasian movement; his poems “Dün kahkahalar yükseliyorken evinizden,Perestij, Geçmiş Yaz, Ses, Mevsimler, İstinye, Gece, Kar Mûsikîleri, Sessiz, Gemi, Şu kopan fırtınalar ve Süleymâniye’de Bayram sabahı, Dalgın Geceler, Çubuklu Gazeli,” and Tevfik Fikret's Hân-ı Yağmâ, Haluk’un Sesi, Küçük Asker and Çal Meleğim in this study, the reflection form of the poems, which were selected by the random sampling technique named "Special", on the music is discussed. By determining which tunes and by which composers the examined poems were used, the reflection form of the composed poems on the music was analyzed within the framework of composition and lyrics harmony, poet and composer mood harmony, it was aimed to gain new studies for both literature and music fields and to be a reference for interdisciplinary studies. . It has been determined that the composed works analyzed within the scope of the subject, as in the poems of the parnasian poets, are kept in the forefront of art, therefore, they have taken their place in the literature as Classical Turkish Music compositions in general. However, it was determined that the works were created correctly and in parallel with each other in terms of composition and lyrics, as well as poet and composer mood harmony.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Abacı, T. (2000). Yahya Kemal ve Ahmed Hamdi Tanpınar’da müzik. İstanbul: Pan
  • Abacı, T. (2013). Türk müziğinde bestelenmiş şiirler. İstanbul: İkaros
  • Akbay, F. (2020). Türk müziğinde besteden güfteye gitme yolunda prozodi. İstanbul: İnkılâp
  • Arel, H. S. (1952). Makamlardaki duygu unsuru III-Türk mûsikîsinde. Mûsikî Mecmuası, 49, 3-6.
  • Banarlı, N. S. (1983). Türk edebiyatı tarihi. C. 2, İstanbul: Milli Eğitim.
  • Ercilasun, B. (1989). Yahya Kemal Beyatlı. Büyük Türk Klasikleri, 9, 278, İstanbul: Ötüken
  • Ergun, S. N. (1935). Cenab Şehabettin. İstanbul: Güneş.
  • Gökşen, E. (2020). Tevfik Fikret toplu hikâyeleri. İstanbul: Türkiye İş Bankası
  • Kaplan, M. (1969). Şiir tahlilleri I: Tanzimat’dan Cumhuriyet’e kadar. İstanbul: Dergâh.
  • Kaplan, M. (1986). Tevfik Fikret. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı.
  • Kara, H. (2019). Milletleşme dönemi şâirinin icadı: Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Yahya Kemal monografisi. Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 2019, 2 (59), 315-332
  • Karabulut, M. (2009). Nedim ve Yahya Kemal’de şarkı. Adıyaman Üniversitesi Fen- Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü I. Ulusal Eski Türk Edebiyatı Sempozyumu, 9.
  • Okay, O.- Aktaş, Ş. (1992). Yahya Kemal Beyatlı. Büyük Türk Klasikleri, 11, 197-198, İstanbul: Ötüken.
  • Okay, M. O. (1992). Yahya Kemal Beyatlı. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, 6, 35-39, İstanbul: TDV Yayınları.
  • Okcu, S. (2023). Güftesi ve usulü aynı, makamları farklı ezgilerde duygu unsuru. Munzur 5. Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi Tam Metin Kitabı, 131-146.
  • Ömürlü, Y. (1999). Yahya Kemal’in bestelenmiş şiirleri. İstanbul: Özal.
  • Tanpınar, A. H. (2018). Yahya Kemal. İstanbul: Dergâh.
  • Yetkin, S. K. (1943). Edebi Meslekler. İstanbul: Remzi.
  • Yücebaş, H. (1958). Bütün cepheler ile Yahya Kemal. İstanbul: Dizerkonca
  • Uçman, A. (2012). Tevfik Fikret. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, 41, 9-13 İstanbul: TDV Yayınları.
  • Nayır, Y. N. (1995). Tevfik Fikret. İstanbul: Varlık.
  • URL-1: Tevfik Fikret. https://divanmakam.com/wiki/tevfik-fikret.6553/ (Erişim: 10.06.2023)
APA Okcu S (2023). TÜRK EDEBİYATINDA PARNASYEN ŞÂİRLERİN BESTELENMİŞ ŞİİRLERİNİN TÜRK MÛSİKÎSİNE YANSIMALARI. , 1119 - 1144. 10.12981/mahder.1266507
Chicago Okcu Semih TÜRK EDEBİYATINDA PARNASYEN ŞÂİRLERİN BESTELENMİŞ ŞİİRLERİNİN TÜRK MÛSİKÎSİNE YANSIMALARI. (2023): 1119 - 1144. 10.12981/mahder.1266507
MLA Okcu Semih TÜRK EDEBİYATINDA PARNASYEN ŞÂİRLERİN BESTELENMİŞ ŞİİRLERİNİN TÜRK MÛSİKÎSİNE YANSIMALARI. , 2023, ss.1119 - 1144. 10.12981/mahder.1266507
AMA Okcu S TÜRK EDEBİYATINDA PARNASYEN ŞÂİRLERİN BESTELENMİŞ ŞİİRLERİNİN TÜRK MÛSİKÎSİNE YANSIMALARI. . 2023; 1119 - 1144. 10.12981/mahder.1266507
Vancouver Okcu S TÜRK EDEBİYATINDA PARNASYEN ŞÂİRLERİN BESTELENMİŞ ŞİİRLERİNİN TÜRK MÛSİKÎSİNE YANSIMALARI. . 2023; 1119 - 1144. 10.12981/mahder.1266507
IEEE Okcu S "TÜRK EDEBİYATINDA PARNASYEN ŞÂİRLERİN BESTELENMİŞ ŞİİRLERİNİN TÜRK MÛSİKÎSİNE YANSIMALARI." , ss.1119 - 1144, 2023. 10.12981/mahder.1266507
ISNAD Okcu, Semih. "TÜRK EDEBİYATINDA PARNASYEN ŞÂİRLERİN BESTELENMİŞ ŞİİRLERİNİN TÜRK MÛSİKÎSİNE YANSIMALARI". (2023), 1119-1144. https://doi.org/10.12981/mahder.1266507
APA Okcu S (2023). TÜRK EDEBİYATINDA PARNASYEN ŞÂİRLERİN BESTELENMİŞ ŞİİRLERİNİN TÜRK MÛSİKÎSİNE YANSIMALARI. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 16(43), 1119 - 1144. 10.12981/mahder.1266507
Chicago Okcu Semih TÜRK EDEBİYATINDA PARNASYEN ŞÂİRLERİN BESTELENMİŞ ŞİİRLERİNİN TÜRK MÛSİKÎSİNE YANSIMALARI. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi 16, no.43 (2023): 1119 - 1144. 10.12981/mahder.1266507
MLA Okcu Semih TÜRK EDEBİYATINDA PARNASYEN ŞÂİRLERİN BESTELENMİŞ ŞİİRLERİNİN TÜRK MÛSİKÎSİNE YANSIMALARI. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, vol.16, no.43, 2023, ss.1119 - 1144. 10.12981/mahder.1266507
AMA Okcu S TÜRK EDEBİYATINDA PARNASYEN ŞÂİRLERİN BESTELENMİŞ ŞİİRLERİNİN TÜRK MÛSİKÎSİNE YANSIMALARI. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi. 2023; 16(43): 1119 - 1144. 10.12981/mahder.1266507
Vancouver Okcu S TÜRK EDEBİYATINDA PARNASYEN ŞÂİRLERİN BESTELENMİŞ ŞİİRLERİNİN TÜRK MÛSİKÎSİNE YANSIMALARI. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi. 2023; 16(43): 1119 - 1144. 10.12981/mahder.1266507
IEEE Okcu S "TÜRK EDEBİYATINDA PARNASYEN ŞÂİRLERİN BESTELENMİŞ ŞİİRLERİNİN TÜRK MÛSİKÎSİNE YANSIMALARI." Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 16, ss.1119 - 1144, 2023. 10.12981/mahder.1266507
ISNAD Okcu, Semih. "TÜRK EDEBİYATINDA PARNASYEN ŞÂİRLERİN BESTELENMİŞ ŞİİRLERİNİN TÜRK MÛSİKÎSİNE YANSIMALARI". Motif Akademi Halkbilimi Dergisi 16/43 (2023), 1119-1144. https://doi.org/10.12981/mahder.1266507