Pediatrik Palyatif Bakımda Kanıta Dayalı Uygulamalar: Sistematik Bir Derleme
Yıl: 2023 Cilt: 10 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 279 - 287 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.34087/cbusbed.1239650 İndeks Tarihi: 09-10-2023
Pediatrik Palyatif Bakımda Kanıta Dayalı Uygulamalar: Sistematik Bir Derleme
Öz: Bu sistematik derlemenin amacı, pediatrik palyatif bakımda kullanılan kanıta dayalı uygulamalar ile ilgili yayımlanmış çalışmaların gözden geçirilerek elde edilen verilerin sistematik bir şekilde incelenmesidir. Google Scholar, Pubmed, Science Direct, Cochrane, EBSCOhost, Ovid, Tübitak Ulakbim, Cinahl veri tabanları 1 Ocak 2017- 31 Ekim 2022 yıl sınırlaması yapılarak taranmıştır. Bu sistematik derleme PRISMA akış şemasına uygun olarak hazırlanmıştır. İncelenen çalışmalar erişime açık veri tabanlarından örnekleme dâhil edildiğinden herhangi bir etik kurul iznine gerek duyulmamıştır. Sistematik derlemeye üçü randomize kontrollü ve beşi yarı deneysel olan toplamda altı çalışma dâhil edilmiştir. Derleme kapsamına alınan çalışmalarda; palyatif bakım eğitimi verilen ailelerin ve çocukların daha memnun kaldıkları, ev tabanlı palyatif bakım verilen çocukların daha iyi semptom kontrolü yaptıkları, aromaterapi uygulanan çocukların ağrı ve bulantı semptomlarında iyileşme, ruh hallerinde olumlu geri bildirim olduğu, reiki uygulanan çocuklardan da yine uygulanabilirlik açısından olumlu geri bildirim alındığı, semptom yönetiminin daha iyi olduğu, masaj terapi uygulanan çocuklarda ise çocukların semptom kontrolünün daha olumlu düzeyde olduğu saptanmıştır. Pediatrik palyatif bakımda yapılan bu kanıta dayalı uygulamalar olumlu sonuçlanmıştır fakat yeterli değildir. Pediatrik palyatif bakımda kanıta dayalı uygulamaların sayısı yapılan çalışmalar ile artırılmalıdır. Sadece yapılmış olan çalışmalar ışığında değil alternatif başka uygulamalar da çalışmalar ile desteklenmelidir.
Anahtar Kelime: Evıdence-Based Practıces In Pedıatrıc Pallıatıve Care: A Systematıc Revıew
Öz: The purpose of this systematic review is to review published studies on evidence-based practices used in pediatric palliative care and to systematically examine the data obtained from these studies. Google Scholar, Pubmed, Science Direct, Cochrane, EBSCOhost, Ovid, Tübitak Ulakbim, Cinahl databases were searched with a year limit of 1 January 2017- 31 October 2022. This systematic review was prepared and presented according to the PRISMA checklist. Since the studies examined were included in the sample from the databases open to access, no ethics committee approval was required. Six studies, three randomized controlled and five quasi-experimental, were included in the systematic review. In the studies included in the review; Families and children who received palliative care training were more satisfied, children who received home-based palliative care had better symptom control, children who received aromatherapy had improvement in their pain and nausea symptoms, positive feedback in their mood, and children who received reiki received positive feedback in terms of applicability. It was determined that symptom management was better and symptom control was more positive in children who received massage therapy. These evidence-based practices in pediatric palliative care have resulted in positive results but are not sufficient. The number of evidence-based practices for pediatric palliative care should be increased with studies. Not only in the light of the studies that have been done, but also other alternative applications should be supported by studies.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
- 1. Stayer, D, Pediatric palliative care: a conceptual analysis for pediatric nursing practice. Journal of Pediatric Nursing, 2012, 27(4), 350-6. https://doi.org/10.1016/j.pedn.2011.04.031
- 2. Abu-Saad, HH, Palliative care: An international view. Patient Education and Counseling, 2000, 41,15-22. https://doi.org/10.1016/S0738-3991(00)00111-7
- 3. Kantar, M, Pediatride palyatif bakım. Türkiye Klinikleri J Anest Reanim-Special Topics, 2017, 10(1), 42-4.
- 4. Akay, G, Özdemir, AA, Validity and reliability of the neonatal palliative care attitude scale in Turkey. Florence Nightingale Journal of Nursing, 2021, 29(2), 212. https://doi:10.5152/FNJN.2021.20041
- 5. Çakıcı, NI. Hekim ve hemşirelerin kanserli çocuklara yönelik palyatif bakım uygulamaları [Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul, Marmara Üniversitesi, 2010, 1-91.
- 6. Côté, A-J, Payot, A, Gaucher, N, Palliative care in the pediatric emergency department: findings from a qualitative study. Annals of Emergency Medicine, 2019, 74(4), 481-90. https://doi.org/10.1016/j.annemergmed.2019.03.008
- 7. Garten, L, Bührer, C, Pain and distress management in palliative neonatal care. Semin Fetal Neonatal Medicine, 2019, 24(4), 101008. https://doi.org/10.1016/j.siny.2019.04.008
- 8. Uthaya, S, Mancini, A, Beardsley, C, Wood, D, Ranmal, R, Modi, N, Managing palliation in the neonatal unit. Arch Dis Child Fetal Neonatal Ed, 2014, 99(5), F349-52. http://dx.doi.org/10.1136/archdischild-2013-305845
- 9. Bakitas, MA, Tosteson, TD, Li, Z, Lyons, KD, Hull, JG, Li, Z, et al., Early versus delayed initiation of concurrent palliative oncology care: patient outcomes in the enable ill randomized controlled trial. Journal of Clinical Oncology, 2015, 33(13), 1438-45. http://dx.doi.org/10.1200/JCO.2014.58.6362
- 10. Cassel, JB, Albrecht, TA, Emerging models of providing oncology palliative care. Seminars in Oncology Nursing, 2018, 34(3), 202-14. https://doi.org/10.1016/j.soncn.2018.06.002
- 11. Polit, DF, Beck, CT, Preliminary steps in the appraisal of evidence, Essentials of nursing research: Appraising evidence for nursing practice, 8th edt. Lippincott Williams & Wilkins, 2013. p. 33-61.
- 12. Andriastuti, M, Halim, PG, Tunjungsari, E, Widodo, DP, Home-based palliative ıntervention to ımprove quality of life in children with cancer: A randomized controlled trial. Asian Pacific Journal of Cancer Prevention, 2022, 23(9),3029-3034. https://doi.org/10.31557/APJCP.2022.23.9.3029
- 13. Thompkins, J. D., Needle, J., Baker, J. N., Briggs, L., Cheng, Y. I., Wang, J.,et. al. Pediatric advance care planning and families’ positive caregiving appraisals: an RCT. Pediatrics, 2021, 147(6). https://doi.org/10.1542/peds.2020-029330
- 14. Weaver, MS, Robinson, J, Wichman, C, Aromatherapy improves nausea, pain, and mood for patients receiving pediatric palliative care symptom-based consults: A pilot design trial. Palliative and Supportive Care, 2020, 18(2),158-163. https://doi.org/10.1017/S1478951519000555
- 15. Genik, LM, McMurtry, CM, Marshall, S, Rapoport, A, Stinson, J. Massage therapy for symptom reduction and improved quality of life in children with cancer in palliative care: A pilot study. Complementary Therapies in Medicine, 2020, 48, 102263. https://doi.org/10.1016/j.ctim.2019.102263
- 16. Thrane, SE, Maurer, SH, Ren, D, Danford, CA, Cohen, SM, Reiki therapy for symptom management in children receiving palliative care: A pilot study. American Journal of Hospice and Palliative Medicine, 2017, 34(4), 373-379. https://doi.org/10.1177/104990911663097
- 17. Thrane, SE, Grossoehme, DH, Tan, A, Shaner, V, Friebert, S, Feasibility and acceptability of a reiki ıntervention with very young children receiving palliative care. Nursing Research, 2021, 70(6), 469-474. https://doi.org/10.1097/NNR.0000000000000540
- 18. Thrane, SE, Maurer, SH, Danford, CA, Feasibility and acceptability of reiki therapy for children receiving palliative care in the home, Journal of Hospice and Palliative Nursing, 2021, 23(1), 52-58. https://doi.org/10.1097/NJH.0000000000000714.
- 19. Weekly, T, Riley, B, Wichman, C, Tibbits, M, Weaver, M, Impact of a massage therapy ıntervention for pediatric palliative care patients and their family caregivers. Journal of Palliative Care, 2019, 34(3), 164-167. https://doi.org/10.1177/0825859718810727.
- 20. Ott, KC, Vente TM, Lautz TB, Waldman ED, Pediatric palliative care and surgery. Annals of Palliative Medicine, 2022, 11(2), 918-926. https://10.21037/apm-20-2370.
- 21. Mollica, M. A, Litzelman, K, Rowland, J. H, Kent, H. H, The role of medical/nursing skills training in caregiver confidence and burden: A CanCORS study. Cancer, 2017, 123(22), 4481-4487. https://doi.org/10.1002/cncr.30875
- 22. Durme, T.V, Macq, J, Jeanmart, C, Gobert, M, Tools for measuring the impact of informal caregiving of the elderly: A literature review. International Journal of Nursing Studies, 2012, 49(4), 490- 504.
- 23. Ardahan, M, Yesilbalkan, O.U, Perceived family support of women with breast cancer and affecting factors in Turkey. Asian Pacific Journal of Cancer Prevention, 2010, 11, 1425-1429.
- 24. Woods, JD, Woods, BN, Palliative care’s role in austere medicine. Willderness&Enviromental Medicine. 2022, 33 (1): 102–108. https://doi.org/10.1016/j.wem.2021.12.001.
- 25. Henson, LA, Maddocks, M, Evans, C, Davidson, M, Hicks, S, Higginson, IJ. Palliative care and the management of common distressing symptoms in advanced cancer: pain, breathlessness, nausea and vomiting, and fatigue. Journal of Clinical Oncology, 2020, 38(9), 905–914. https://doi.org/10.1200/JCO.19.00470.
- 26. Ott MJ, TT, Bossi L, Colbath J. A pediatric perspective on energy therapies. In: Culbert Timothy P, Olness Karen, editors. Integrative pediatrics [electronic resource]. New York: Oxford University Press; 2010. p180- 203.
- 27. Misra SM, Kaplan RJ, Verissimo AM, Modalities of complementary and alternative medicine. In: Misra Sanghamitra M, Verissimo Anna Maria, editors. A guide to integrative pediatrics for the healthcare professional [electronic resource]. Switzerland: Springer, 2014. 53-69.
- 28. Yalçın, H, Işık, A, Çocuk eğitiminde reiki yöntemi. Turkish Studies- International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 2013, (8)6, 769-778.
- 29. WHPCA. Palliative Care Toolkit. (Last Modified:28.04.2015.), pp.2-5, London, UK, 2008.
- 30. WHPCA. Policy statement on defining palliative care. London, UK, 2013.
- 31. Weber, W. J, Hopp, D. C, National center for complementary and integrative health perspectives on clinical research involving natural products. Drug Metabolism and Disposition, 2020, 48(10), 963-965. https://doi.org/10.1124/dmd.120.000071.
- 32. Field, T, Diego, M, Hernandez-Reif, M, Massage therapy research. Developmental Review, 2007, 27(1), 75-89. https://doi.org/10.1016/j.dr.2005.12.002.
- 33. Field, T, Massage therapy research review. Complementary therapies in clinical practice, 2016, 24, 19-31. https://doi.org/10.1016/j.ctcp.2016.04.005.
| APA | AKAY G, Tiryaki E, kadiroglu t, GÜDÜCÜ TÜFEKCİ F (2023). Pediatrik Palyatif Bakımda Kanıta Dayalı Uygulamalar: Sistematik Bir Derleme. , 279 - 287. 10.34087/cbusbed.1239650 |
| Chicago | AKAY Gamze,Tiryaki Elif,kadiroglu turkan,GÜDÜCÜ TÜFEKCİ FATMA Pediatrik Palyatif Bakımda Kanıta Dayalı Uygulamalar: Sistematik Bir Derleme. (2023): 279 - 287. 10.34087/cbusbed.1239650 |
| MLA | AKAY Gamze,Tiryaki Elif,kadiroglu turkan,GÜDÜCÜ TÜFEKCİ FATMA Pediatrik Palyatif Bakımda Kanıta Dayalı Uygulamalar: Sistematik Bir Derleme. , 2023, ss.279 - 287. 10.34087/cbusbed.1239650 |
| AMA | AKAY G,Tiryaki E,kadiroglu t,GÜDÜCÜ TÜFEKCİ F Pediatrik Palyatif Bakımda Kanıta Dayalı Uygulamalar: Sistematik Bir Derleme. . 2023; 279 - 287. 10.34087/cbusbed.1239650 |
| Vancouver | AKAY G,Tiryaki E,kadiroglu t,GÜDÜCÜ TÜFEKCİ F Pediatrik Palyatif Bakımda Kanıta Dayalı Uygulamalar: Sistematik Bir Derleme. . 2023; 279 - 287. 10.34087/cbusbed.1239650 |
| IEEE | AKAY G,Tiryaki E,kadiroglu t,GÜDÜCÜ TÜFEKCİ F "Pediatrik Palyatif Bakımda Kanıta Dayalı Uygulamalar: Sistematik Bir Derleme." , ss.279 - 287, 2023. 10.34087/cbusbed.1239650 |
| ISNAD | AKAY, Gamze vd. "Pediatrik Palyatif Bakımda Kanıta Dayalı Uygulamalar: Sistematik Bir Derleme". (2023), 279-287. https://doi.org/10.34087/cbusbed.1239650 |
| APA | AKAY G, Tiryaki E, kadiroglu t, GÜDÜCÜ TÜFEKCİ F (2023). Pediatrik Palyatif Bakımda Kanıta Dayalı Uygulamalar: Sistematik Bir Derleme. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 10(3), 279 - 287. 10.34087/cbusbed.1239650 |
| Chicago | AKAY Gamze,Tiryaki Elif,kadiroglu turkan,GÜDÜCÜ TÜFEKCİ FATMA Pediatrik Palyatif Bakımda Kanıta Dayalı Uygulamalar: Sistematik Bir Derleme. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 10, no.3 (2023): 279 - 287. 10.34087/cbusbed.1239650 |
| MLA | AKAY Gamze,Tiryaki Elif,kadiroglu turkan,GÜDÜCÜ TÜFEKCİ FATMA Pediatrik Palyatif Bakımda Kanıta Dayalı Uygulamalar: Sistematik Bir Derleme. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, vol.10, no.3, 2023, ss.279 - 287. 10.34087/cbusbed.1239650 |
| AMA | AKAY G,Tiryaki E,kadiroglu t,GÜDÜCÜ TÜFEKCİ F Pediatrik Palyatif Bakımda Kanıta Dayalı Uygulamalar: Sistematik Bir Derleme. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2023; 10(3): 279 - 287. 10.34087/cbusbed.1239650 |
| Vancouver | AKAY G,Tiryaki E,kadiroglu t,GÜDÜCÜ TÜFEKCİ F Pediatrik Palyatif Bakımda Kanıta Dayalı Uygulamalar: Sistematik Bir Derleme. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2023; 10(3): 279 - 287. 10.34087/cbusbed.1239650 |
| IEEE | AKAY G,Tiryaki E,kadiroglu t,GÜDÜCÜ TÜFEKCİ F "Pediatrik Palyatif Bakımda Kanıta Dayalı Uygulamalar: Sistematik Bir Derleme." Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 10, ss.279 - 287, 2023. 10.34087/cbusbed.1239650 |
| ISNAD | AKAY, Gamze vd. "Pediatrik Palyatif Bakımda Kanıta Dayalı Uygulamalar: Sistematik Bir Derleme". Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 10/3 (2023), 279-287. https://doi.org/10.34087/cbusbed.1239650 |
