Yıl: 2021 Cilt: 26 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 746 - 758 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.37908/mkutbd.963061 İndeks Tarihi: 23-10-2023

Farklı anaçlar üzerinde yetiştirilen sofralık üzüm çeşitlerinin şanlıurfa ekolojik koşullarında etkili sıcaklık toplamı (EST) gereksinimlerinin belirlenmesi

Öz:
Amaç: Bu çalışmada, kuraklığa toleranslı iki Amerikan asma anacı üzerine aşılanmış altı sofralık üzüm çeşidinin, yarı-kurak iklim özelliklerine sahip Şanlıurfa ilinde etkili sıcaklık toplamı (EST) gereksinimleri incelenmiş ve gerek anaçlar gerekse çeşitler arasındaki farklılıklar belirlenmeye çalışılmıştır. Yöntem ve Bulgular: 1103 P ve 110 R anaçları üzerine aşılı, Red Globe, Trakya İlkeren, Ata Sarısı, Barış, Hatun Parmağı ve Horoz Karası çeşitlerinin, 2017-2018 yıllarında kışlık gözlerin uyanmasından üzümlerin hasat olgunluğuna kadar periyodik olarak fenolojik gözlemleri yapılmıştır. İnceleme yapılan bu periyotlara ait iklimsel veriler de aynı dönemde kayıt altına alınmıştır. Winkler indisi kullanılarak incelenen çeşitlerin uyanma-tam çiçeklenme, uyanma-ben düşme, uyanma-hasat, tam çiçeklenme-ben düşme ve ben düşme-hasat dönemleri arasında gereksinim duydukları etkili sıcaklık toplamı değerleri saptanmıştır. Hasat sonrasında ise tanelerin suda çözünebilir kuru madde içerikleri belirlenmiştir. Trakya İlkeren çeşidinin, tüm dönem aralıklarında incelenen çeşitler içerisinde en düşük EST gereksinim duyan çeşit olduğu belirlenmiştir. En yüksek EST gereksinim duyan çeşit ise incelenen dönem aralığına göre değişim göstermiştir. Anaç x çeşit interaksiyonunda yer alan gruplar arasında ise istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık saptanmamıştır. Anaçların ve inceleme yapılan yılların iklimsel özelliklerinin etkili sıcaklık toplamına etkileri yalnızca uyanma-tam çiçeklenme arasında anlamlı bulunmuş, buna karşın diğer fenolojik gelişme dönemlerine etkileri sınırlı kalmıştır. Genel Yorum: Üzüm çeşitlerinin EST istekleri üzerine ana etkenin anaçtan ziyade çeşidin genetik özelliği olduğu, bununla birlikte erkenci çeşitlerde tam çiçeklenme-ben düşme ve ben düşme-hasat arası dönemde gereksinim duyulan etkili sıcaklık toplamının, orta-geç ve geç dönemde olgunlaşanlara göre düşük olduğu belirlenmiştir. Üzüm çeşitlerinin hasat tarihlerinin yıllara göre değişim gösterebileceği ve bu değişimlerin yetiştiricilik yapılan yörenin iklimsel özelliklerine bağlı olduğu saptanmıştır.
Anahtar Kelime: Effective heat summation grape rootstocks phenology semi-arid climate table grapes

Determination of effective heat summation (EHS) requirements of table grape varieties grafted onto different rootstocks in şanlıurfa ecological condition

Öz:
Aims: In this study, six different table grape cultivars grafted on two drought-tolerant rootstocks in the province of Şanlıurfa, where has semi-arid climate characteristics, the effective heat summation (EHS) requirements were examined and the differences between both rootstocks and cultivars were tried to be determined.Methods and Results: Table grape varieties' (Red Globe, Trakya İlkeren, Ata Sarısı, Barış, Hatun Parmağı, and Horoz Karası), which grafted onto 1103 P and 110 R rootstocks, periodic phenological observations were made from the bud bursting to the harvest period in 2017-2018. The climatic data of these periods were also recorded. Using the Winkler index; the effective heat summation requirements of the examined cultivars were determined between the bud bursting-full blooming, bud bursting-veraison, bud bursting-harvest, full blooming-veraison, and veraison-harvest periods. After the harvest, the total soluble solids in the water content of the berries were determined. It was determined that the Trakya İlkeren cultivar was the cultivar with the lowest EHS requirement among the cultivars examined in all period intervals. The cultivar with the highest EHS requirement varied according to the examined period intervals. There was no statistically significant difference between the rootstock x variety interaction groups. The effects of rootstocks and the climatic characteristics of the years examined on the effective heat summation were found to be significant only between bud bursting and full flowering, whereas their effects on other phenological development periods were limited.Conclusions: It was determined that the main factor on the earliness of the grape cultivars was the genotype, in addition, the total effective heat required in the period between full bloom-veraison and veraison-harvest in the early-matured cultivars was lower than those in the mid-matured and the mid-late matured cultivars. It has been determined that the harvest dates of grape varieties can vary according to the years and these changes depend on the climatic characteristics of the region where the cultivation is made.Significance and Impact of the Study: It was determined that 1103 P rootstock can delay the time to reach different phenological development stages in grape varieties that grafted on it. If for any reason, it is desired that the grape varieties grown in a region reach the bud bursting, flowering, veraison, or harvest periods later, it is thought that grafting these varieties onto 1103 P rootstock will be beneficial.
Anahtar Kelime: Effective heat summation grape rootstocks phenology semi-arid climate table grapes

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
APA ODABAŞIOĞLU M, GÜRSOZ S (2021). Farklı anaçlar üzerinde yetiştirilen sofralık üzüm çeşitlerinin şanlıurfa ekolojik koşullarında etkili sıcaklık toplamı (EST) gereksinimlerinin belirlenmesi. , 746 - 758. 10.37908/mkutbd.963061
Chicago ODABAŞIOĞLU Mehmet İlhan,GÜRSOZ SADETTIN Farklı anaçlar üzerinde yetiştirilen sofralık üzüm çeşitlerinin şanlıurfa ekolojik koşullarında etkili sıcaklık toplamı (EST) gereksinimlerinin belirlenmesi. (2021): 746 - 758. 10.37908/mkutbd.963061
MLA ODABAŞIOĞLU Mehmet İlhan,GÜRSOZ SADETTIN Farklı anaçlar üzerinde yetiştirilen sofralık üzüm çeşitlerinin şanlıurfa ekolojik koşullarında etkili sıcaklık toplamı (EST) gereksinimlerinin belirlenmesi. , 2021, ss.746 - 758. 10.37908/mkutbd.963061
AMA ODABAŞIOĞLU M,GÜRSOZ S Farklı anaçlar üzerinde yetiştirilen sofralık üzüm çeşitlerinin şanlıurfa ekolojik koşullarında etkili sıcaklık toplamı (EST) gereksinimlerinin belirlenmesi. . 2021; 746 - 758. 10.37908/mkutbd.963061
Vancouver ODABAŞIOĞLU M,GÜRSOZ S Farklı anaçlar üzerinde yetiştirilen sofralık üzüm çeşitlerinin şanlıurfa ekolojik koşullarında etkili sıcaklık toplamı (EST) gereksinimlerinin belirlenmesi. . 2021; 746 - 758. 10.37908/mkutbd.963061
IEEE ODABAŞIOĞLU M,GÜRSOZ S "Farklı anaçlar üzerinde yetiştirilen sofralık üzüm çeşitlerinin şanlıurfa ekolojik koşullarında etkili sıcaklık toplamı (EST) gereksinimlerinin belirlenmesi." , ss.746 - 758, 2021. 10.37908/mkutbd.963061
ISNAD ODABAŞIOĞLU, Mehmet İlhan - GÜRSOZ, SADETTIN. "Farklı anaçlar üzerinde yetiştirilen sofralık üzüm çeşitlerinin şanlıurfa ekolojik koşullarında etkili sıcaklık toplamı (EST) gereksinimlerinin belirlenmesi". (2021), 746-758. https://doi.org/10.37908/mkutbd.963061
APA ODABAŞIOĞLU M, GÜRSOZ S (2021). Farklı anaçlar üzerinde yetiştirilen sofralık üzüm çeşitlerinin şanlıurfa ekolojik koşullarında etkili sıcaklık toplamı (EST) gereksinimlerinin belirlenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi tarım bilimleri dergisi (online), 26(3), 746 - 758. 10.37908/mkutbd.963061
Chicago ODABAŞIOĞLU Mehmet İlhan,GÜRSOZ SADETTIN Farklı anaçlar üzerinde yetiştirilen sofralık üzüm çeşitlerinin şanlıurfa ekolojik koşullarında etkili sıcaklık toplamı (EST) gereksinimlerinin belirlenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi tarım bilimleri dergisi (online) 26, no.3 (2021): 746 - 758. 10.37908/mkutbd.963061
MLA ODABAŞIOĞLU Mehmet İlhan,GÜRSOZ SADETTIN Farklı anaçlar üzerinde yetiştirilen sofralık üzüm çeşitlerinin şanlıurfa ekolojik koşullarında etkili sıcaklık toplamı (EST) gereksinimlerinin belirlenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi tarım bilimleri dergisi (online), vol.26, no.3, 2021, ss.746 - 758. 10.37908/mkutbd.963061
AMA ODABAŞIOĞLU M,GÜRSOZ S Farklı anaçlar üzerinde yetiştirilen sofralık üzüm çeşitlerinin şanlıurfa ekolojik koşullarında etkili sıcaklık toplamı (EST) gereksinimlerinin belirlenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi tarım bilimleri dergisi (online). 2021; 26(3): 746 - 758. 10.37908/mkutbd.963061
Vancouver ODABAŞIOĞLU M,GÜRSOZ S Farklı anaçlar üzerinde yetiştirilen sofralık üzüm çeşitlerinin şanlıurfa ekolojik koşullarında etkili sıcaklık toplamı (EST) gereksinimlerinin belirlenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi tarım bilimleri dergisi (online). 2021; 26(3): 746 - 758. 10.37908/mkutbd.963061
IEEE ODABAŞIOĞLU M,GÜRSOZ S "Farklı anaçlar üzerinde yetiştirilen sofralık üzüm çeşitlerinin şanlıurfa ekolojik koşullarında etkili sıcaklık toplamı (EST) gereksinimlerinin belirlenmesi." Mustafa Kemal Üniversitesi tarım bilimleri dergisi (online), 26, ss.746 - 758, 2021. 10.37908/mkutbd.963061
ISNAD ODABAŞIOĞLU, Mehmet İlhan - GÜRSOZ, SADETTIN. "Farklı anaçlar üzerinde yetiştirilen sofralık üzüm çeşitlerinin şanlıurfa ekolojik koşullarında etkili sıcaklık toplamı (EST) gereksinimlerinin belirlenmesi". Mustafa Kemal Üniversitesi tarım bilimleri dergisi (online) 26/3 (2021), 746-758. https://doi.org/10.37908/mkutbd.963061