Türkiye'de Üzüm (Vitis spp.) Yetiştirmeye Uygun Potansiyel Alanların Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) Teknikleri Kullanılarak İklim ve Topoğrafya Faktörlerine Göre Belirlenmesi

Öz:

Öz Türkiye dünyada önemli tarımsal ürünlerden birisi olan üzümün (Vitis spp.) anavatanıdır. Ülkemiz doğal olarak bağcılık için elverişli iklim koşullarına ve dünya bağcılığı içerisinde önemli bir yere sahiptir. Bu çalışma ile iklim ve topoğrafya faktörleri göz önünde bulundurularak Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) teknikleri ile Türkiyede bağcılığın yapılabileceği potansiyel alanların belirlenmesi amaçlanmıştır. CBS konumsal verilerin alan kullanım planlamasına yönelik olarak üretilmesi ve düzenlenmesi olanağını sağlamaktadır. Yapılan araştırmada bağcılık açısından; sıcaklık, rakım, güneşlenme süresi, vejetasyon süresi, toplam yıllık yağış parametreleri incelenmiştir. Bu parametrelerin iklim yüzey haritaları elde edilerek, bağcılığın ekolojik istekleri açısından sınır değerleri belirlenmiştir. Bu çalışma sonucunda Türkiyede üzüm için ürün uygunluk alanları iki sınıflı olarak belirlenmiştir. Buna göre elde edilen uygunluk haritasında Türkiyenin %57,86sı üzüm yetiştirmeye uygun, %40,46sı uygun olmayan, %1.68i ise su yüzeyi olarak tespit edilmiştir. Bu gibi çalışmaların ürün destekleme çalışmaları için karar vericilere yardımcı olması beklenmektedir. Anahtar Kelimeler: Ürün uygunluk, üzüm (Vitis spp ), Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS), enterpolasyon

Anahtar Kelime:

Konular: Biyoloji Su Kaynakları Bahçe Bitkileri Yeşil, Sürdürülebilir Bilim ve Teknoloji Tarımsal Ekonomi ve Politika Görüntüleme Bilimi ve Fotoğraf Teknolojisi Endüstri Mühendisliği Çevre Çalışmaları Coğrafya Çevre Bilimleri Ekoloji Bilgisayar Bilimleri, Bilgi Sistemleri Ziraat Mühendisliği Bitki Bilimleri Çevre Mühendisliği Orman Mühendisliği Ziraat, Toprak Bilimi

Determination of Potential Grapevine (Vitis spp.) Cultivation Areas of Turkey Based on Topographic and Climatic Factors by Using Geographic Information Systems (GIS) Techniques Abstract

Öz:

Abstract Turkey is homeland of the grapevine (Vitis spp.), one of the most important agricultural products in the World. Our country, having the favorable climatic conditions for viticulture, has an important role among the viticulture farming countries of the World. The objective of this study is to determine potential growing areas of grape in Turkey by using Geographic Information Systems techniques based on topographic and climatic factors. It is important to efficiently use of our limited arable lands from the agricultural point of view. GIS tools provides an ability to process spatial data for the purpose of land use planning. As a result of the study, temperature, altitude, sunshine duration, vegetation period, total annual precipitation were found significant parameters for viticulture. Surface maps of these parameters were obtained by interpolation techniques and threshold values were determined for ecological requirements of viticulture. Potential vineyard areas map of Turkey with two classes was determined as a result of this study. According to suitability map obtained with this study; 57.86% of Turkey is suitable for grape growing, 40.46% is not appropriate and 1.68% of the area is water surfaces. It is expected that this kind of studies will be helpfull for decision makers for farmer subsidies. Keywords: : Crop suitability, grapes (Vitis spp.), Geographic Information Systems (GIS), interpolation

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Diğer Erişim Türü: Erişime Açık

Alsancak B. 2005. Gediz Havzasında İklim İsteklerine Göre Farklı Üzüm Çeşitlerinin Yetiştirilebileceği Alanların Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarımsal Yapılar ve Sulama Anabilim Dalı. acikarsiv.ankara.edu.tr/browse/3081/3932.pdf. (Erişim Tarihi: 21.03.2015)
Anonim 2013. http://tuikapp.tuik.gov.tr/bitkiselapp /bitkisel (Erişim tarihi: 17.04.2014)
Anonim 2014a. http://tuikapp.tuik.gov.tr/bitkiselapp /bitkisel (Erişim tarihi: 17.04.2014)
Anonim 2014b. 2013 Yılı Çekirdeksiz Kuru Üzüm raporu Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Kooperatifçilik Genel Müdürlüğü
Becker N. J., 1985. Site Selection for Viticulture in cooler climates using local climatic information. Oregon State Univ. Tech. Public. 7628, Corvallis, Or.: 20-34
Blautha D. A. and Ducatia, J. R., 2010. A Web-based system for vineyards management, relating inventory data, vectors and images, Computers and Electronics in Agriculture 71, 182-188
Cengiz T., Akbulak, C., Özcan H., Baytekin, H., 2013. Gökçeadada Optimal Arazi Kullanımının Belirlenmesi. Tarım Bilimleri Dergisi. 19. p: 148-162
Cools N., De Pauw, E., and Deckers J., 2003. "Towards an integration of conventional land evaluation methods and farmers soil suitability assessment: a case study in northwestern Syria." Agriculture, ecosystems & environment 95.1, p: 327-342
Çelik H., Ağaoğlu S., Fidan, Y., Marasalı, B. ve Söylemezoğlu, G., 1998. Asmanın Ekolojik İstekleri. Genel Bağcılık. Sunfidan A. Ş. Mesleki Kitaplar Serisi: 1. 13-28 s.
Dinić Z., Perović, V., Topisirović, G., & Čakmak, D. 2011. GIS application in evaluation of topographic and chemical parameters for suitability of growing grape vines. Пољопривредна техника (Serbia)
Eggenberger W., Koblet W., Mischler M., Schwarzenbach H. und Simon J. L., 1975. Weinbau. Verlag Huber and Co. A. G., Frauenfeld, 187s.
FAOSTAT 2014. http://faostat.fao.org/site/339/ default.aspx (Erişim tarihi: 17.04.2014)
Farr T. G. and Kobrick M., 2000. Shuttle radar topography mission produces a wealth of data, Eos Trans. AGU, 81(48), 583585
Gürdal V. 1994. Baraj Haznelerinin İklime Etkisi, Keban Barajı Örneği; Bayındırlık ve İs-kan Bakanlığı DSİ. Genel Müdürlüğü Su ve Toprak Kaynaklarının Geliştirilmesi Konferansı Bildirileri Cilt.1, Sayfa: 417-435. Ankara
Hutchinson M.F., 1995. Interpolating mean rainfall using thin plate smoothing splines. Int. J. Geogr. Info. (1995) Systems 9:385-403
Irimia L., Patriche, C. V. and T ârdea, C., 2009. "The use of GIS for the study of the local variation of the ecological factors in the Averes ̧ ti vine-growing centre-Hus ̧ i vineyard." Lucra ̆ ri S ̧ tiint ̧ ifice, Universitatea de S tiint ̧ e Agricole S i Medicina ̆ Veterinara ̆ " Ion Ionescu de la Brad" Ias ̧ i, Seria Horticultura ̆ 52 p:655-660
Işık H., 1993. Sofralık Üzüm Çeşitlerinin Seçimi ve Yetiştirilmesinde Önemli Biyoiklimsel Etmenler. TYUAP Bahçe Bitkileri Grubu ABAV Toplantısı, Bağcılık Konusunda Bildiriler. Manisa Bağcılık Araştırma Enstitüsü Yayınları, Manisa
Jones G. V., Snead, N., & Nelson, P., 2004. Geology and wine 8. Modeling viticultural landscapes: A GIS analysis of the terroir potential in the Umpqua Valley of Oregon. Geoscience Canada, 31(4)
Kader S., Işık H. ve Ilgın C., 2003. Güneydoğu Anadolu Bölgesi iklim verilerine göre yetiştirilebilecek sofralık üzüm çeşitlerinin belirlenmesi. GAP III. Tarım Kongresi. p: 9-13. Şanlıurfa
Lamb D.W., Weedon, M.M. and Bramley R.G.V., Sertel E., Sağlam, M., Özelkan, E., Yay, I., Gündüz, A., 2004. Using remote sensing to predict grape Demirel, H., Zafer, D., 2011. Tekirdağ İlindeki phenolics and colour at harvest in a Bağ Alanlarının Mekansal Dağılımının Uzaktan Cabernet Sauvignon vineyard: Timing observations against vine phenology and optimizing image resolution. Predicting grape phenolics and colour at harvest, Australian Journal Journal of Grape and Wine Research 10, 4654
Öztürk H., Işık, H. ve Kader S., 2001. Ege Bölgesinde Sofralık Üzüm Yetiştiriciliğine İlişkin Bioklimatik Araştırmalar. Manisa Bağcılık Araştırma Enstitüsü Yayınları. Yayın No:86. Proje Kod No: TAGEM/Iy-99-0604-016
Pertziger F. and De Pauw, E., 2002. CLIMAP. An Excel-based software for climate surface mapping. ICARDA, Aleppo, Syria
Scaglione G., Pasquarella, C., Federico, R., Bonfante, A., & Terrible, F., 2008. A multidisciplinary approach to grapevine zoning using GIS technology: an example of thermal data elaboration. VITIS-Journal of Grapevine Research, 47(2), 131
Sertel E., Sağlam, M., Özelkan, E., Yay, I., Gündüz, A., Demirel, H., Zafer, D., 2011. Tekirdağ İlindeki Bağ Alanlarının Mekansal Dağılımının Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Kullanarak Belirlenmesi TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası 13. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı 18-22 Nisan 2011, Ankara.
Vogt E. und Götz, B., 1977. Weinbau. Verlag Eugen Ulmer, Stuttgart, 452 s.
Yücel E., 2009. Ceyhan İlçesi Bağ Alanlarının Uzaktan Algılama Sistemleri Kullanılarak Saptanması ve Üzüm Çeşitlerinin Fenolojik ve Pomolojik Özelliklerinin İncelenmesi. Yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü. Adana

APA	SIRLI ALSANCAK B, PEŞKİROĞLU M, TORUNLAR H, ÖZAYDIN K, MERMER A, KADER S, Tuğaç M, AYDOĞMUŞ O, EMEKLİER Y, YILDIRIM Y, KODAL S (2015). Türkiye'de Üzüm (Vitis spp.) Yetiştirmeye Uygun Potansiyel Alanların Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) Teknikleri Kullanılarak İklim ve Topoğrafya Faktörlerine Göre Belirlenmesi. , 56 - 64.
Chicago	SIRLI ALSANCAK Belgin,PEŞKİROĞLU Meral,TORUNLAR Harun,ÖZAYDIN Kadir Aytaç,MERMER Ali,KADER Sumru,Tuğaç Murat Güven,AYDOĞMUŞ Osman,EMEKLİER Yavuz,YILDIRIM YUSUF ERSOY,KODAL SULEYMAN Türkiye'de Üzüm (Vitis spp.) Yetiştirmeye Uygun Potansiyel Alanların Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) Teknikleri Kullanılarak İklim ve Topoğrafya Faktörlerine Göre Belirlenmesi. (2015): 56 - 64.
MLA	SIRLI ALSANCAK Belgin,PEŞKİROĞLU Meral,TORUNLAR Harun,ÖZAYDIN Kadir Aytaç,MERMER Ali,KADER Sumru,Tuğaç Murat Güven,AYDOĞMUŞ Osman,EMEKLİER Yavuz,YILDIRIM YUSUF ERSOY,KODAL SULEYMAN Türkiye'de Üzüm (Vitis spp.) Yetiştirmeye Uygun Potansiyel Alanların Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) Teknikleri Kullanılarak İklim ve Topoğrafya Faktörlerine Göre Belirlenmesi. , 2015, ss.56 - 64.
AMA	SIRLI ALSANCAK B,PEŞKİROĞLU M,TORUNLAR H,ÖZAYDIN K,MERMER A,KADER S,Tuğaç M,AYDOĞMUŞ O,EMEKLİER Y,YILDIRIM Y,KODAL S Türkiye'de Üzüm (Vitis spp.) Yetiştirmeye Uygun Potansiyel Alanların Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) Teknikleri Kullanılarak İklim ve Topoğrafya Faktörlerine Göre Belirlenmesi. . 2015; 56 - 64.
Vancouver	SIRLI ALSANCAK B,PEŞKİROĞLU M,TORUNLAR H,ÖZAYDIN K,MERMER A,KADER S,Tuğaç M,AYDOĞMUŞ O,EMEKLİER Y,YILDIRIM Y,KODAL S Türkiye'de Üzüm (Vitis spp.) Yetiştirmeye Uygun Potansiyel Alanların Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) Teknikleri Kullanılarak İklim ve Topoğrafya Faktörlerine Göre Belirlenmesi. . 2015; 56 - 64.
IEEE	SIRLI ALSANCAK B,PEŞKİROĞLU M,TORUNLAR H,ÖZAYDIN K,MERMER A,KADER S,Tuğaç M,AYDOĞMUŞ O,EMEKLİER Y,YILDIRIM Y,KODAL S "Türkiye'de Üzüm (Vitis spp.) Yetiştirmeye Uygun Potansiyel Alanların Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) Teknikleri Kullanılarak İklim ve Topoğrafya Faktörlerine Göre Belirlenmesi." , ss.56 - 64, 2015.
ISNAD	SIRLI ALSANCAK, Belgin vd. "Türkiye'de Üzüm (Vitis spp.) Yetiştirmeye Uygun Potansiyel Alanların Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) Teknikleri Kullanılarak İklim ve Topoğrafya Faktörlerine Göre Belirlenmesi". (2015), 56-64.

APA	SIRLI ALSANCAK B, PEŞKİROĞLU M, TORUNLAR H, ÖZAYDIN K, MERMER A, KADER S, Tuğaç M, AYDOĞMUŞ O, EMEKLİER Y, YILDIRIM Y, KODAL S (2015). Türkiye'de Üzüm (Vitis spp.) Yetiştirmeye Uygun Potansiyel Alanların Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) Teknikleri Kullanılarak İklim ve Topoğrafya Faktörlerine Göre Belirlenmesi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 24(1), 56 - 64.
Chicago	SIRLI ALSANCAK Belgin,PEŞKİROĞLU Meral,TORUNLAR Harun,ÖZAYDIN Kadir Aytaç,MERMER Ali,KADER Sumru,Tuğaç Murat Güven,AYDOĞMUŞ Osman,EMEKLİER Yavuz,YILDIRIM YUSUF ERSOY,KODAL SULEYMAN Türkiye'de Üzüm (Vitis spp.) Yetiştirmeye Uygun Potansiyel Alanların Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) Teknikleri Kullanılarak İklim ve Topoğrafya Faktörlerine Göre Belirlenmesi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi 24, no.1 (2015): 56 - 64.
MLA	SIRLI ALSANCAK Belgin,PEŞKİROĞLU Meral,TORUNLAR Harun,ÖZAYDIN Kadir Aytaç,MERMER Ali,KADER Sumru,Tuğaç Murat Güven,AYDOĞMUŞ Osman,EMEKLİER Yavuz,YILDIRIM YUSUF ERSOY,KODAL SULEYMAN Türkiye'de Üzüm (Vitis spp.) Yetiştirmeye Uygun Potansiyel Alanların Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) Teknikleri Kullanılarak İklim ve Topoğrafya Faktörlerine Göre Belirlenmesi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, vol.24, no.1, 2015, ss.56 - 64.
AMA	SIRLI ALSANCAK B,PEŞKİROĞLU M,TORUNLAR H,ÖZAYDIN K,MERMER A,KADER S,Tuğaç M,AYDOĞMUŞ O,EMEKLİER Y,YILDIRIM Y,KODAL S Türkiye'de Üzüm (Vitis spp.) Yetiştirmeye Uygun Potansiyel Alanların Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) Teknikleri Kullanılarak İklim ve Topoğrafya Faktörlerine Göre Belirlenmesi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi. 2015; 24(1): 56 - 64.
Vancouver	SIRLI ALSANCAK B,PEŞKİROĞLU M,TORUNLAR H,ÖZAYDIN K,MERMER A,KADER S,Tuğaç M,AYDOĞMUŞ O,EMEKLİER Y,YILDIRIM Y,KODAL S Türkiye'de Üzüm (Vitis spp.) Yetiştirmeye Uygun Potansiyel Alanların Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) Teknikleri Kullanılarak İklim ve Topoğrafya Faktörlerine Göre Belirlenmesi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi. 2015; 24(1): 56 - 64.
IEEE	SIRLI ALSANCAK B,PEŞKİROĞLU M,TORUNLAR H,ÖZAYDIN K,MERMER A,KADER S,Tuğaç M,AYDOĞMUŞ O,EMEKLİER Y,YILDIRIM Y,KODAL S "Türkiye'de Üzüm (Vitis spp.) Yetiştirmeye Uygun Potansiyel Alanların Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) Teknikleri Kullanılarak İklim ve Topoğrafya Faktörlerine Göre Belirlenmesi." Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 24, ss.56 - 64, 2015.
ISNAD	SIRLI ALSANCAK, Belgin vd. "Türkiye'de Üzüm (Vitis spp.) Yetiştirmeye Uygun Potansiyel Alanların Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) Teknikleri Kullanılarak İklim ve Topoğrafya Faktörlerine Göre Belirlenmesi". Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi 24/1 (2015), 56-64.