ENERJİ TÜKETİMİ, ÇEVRE KALİTESİ VE FİNANSAL GELİŞME ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ: PANEL EŞANLI DENKLEMLER SİSTEMİ ANALİZİ
Yıl: 2023 Cilt: 21 Sayı: 50 Sayfa Aralığı: 1277 - 1294 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.35408/comuybd.1315304 İndeks Tarihi: 26-10-2023
ENERJİ TÜKETİMİ, ÇEVRE KALİTESİ VE FİNANSAL GELİŞME ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ: PANEL EŞANLI DENKLEMLER SİSTEMİ ANALİZİ
Öz: Finansal gelişme, finansal kurum yada kuruluşların, finansal piyasaların ve araçların gelişimi olarak ifade edilebilmektedir. Bu kavram tasarrufların artırılmasına ve finansal aracılık sürecine olumlu katkılar sağlamaktadır. Bu durum yatırımların miktar, kalite ve verimlilik düzeylerini artırabilmektedir. Çevresel kalite ise, doğada bulunan tüm doğal kaynakların gelecek nesillere bozulmadan aktarılabilmesi ve canlı popülasyonunun sürekliliğinin sağlanabilmesidir. Bu bakımdan çevre kalitesi oldukça önemlidir. Ekonomik faaliyetlerin artması birçok çevresel problemlere neden olmaktadır. Çevresel problemlerde ekonomik gelişmeyi ve ekonomideki diğer yapıları kötü yönde etkilemektedir. Çevresel kaynakların etkili kullanımı ekonomik gelişimin gerçekleştirilmesinde oldukça önemlidir. Literatürde Çevre kalitesi ve bunu belirleyen etmenler ciddi olarak tartışılmaktadır. Karbondioksit salınımı çevre kalitesinin belirlenmesinde en fazla kullanılan göstergedir. Bu çalışmanın amacı, BRICT ve MINT ekonomilerinde, enerji tüketimi, çevre kalitesi ve finansal gelişme arasındaki ilişkinin 1990-2014 dönemi için panel eşanlı denklemler sistemi analizi yöntemiyle İncelenmesidir. Kurulan eşanlı denklemler sistemiyle enerji tüketimi, çevre kalitesi ve finansal gelişme arasındaki karşılıklı ilişki ortaya konulmuştur. Yapılan ekonometrik uygulamada, enerji tüketimi, çevresel kalite ve finansal gelişmeye dair iki aşamalı en küçük kareler tahmin tekniğinde yararlanılmıştır. Analiz sonuçlarına göre çevre kalitesi, finansal gelişme ve şehirleşmede meydana gelen artış enerji tüketimi üzerinde pozitif olumlu bir etki meydana getirmiştir. Enerji tüketimi, finansal gelişme ve şehirleşmede meydana gelen artış çevre kalitesinin bozulmasına neden olmuştur. Çevresel kalitenin artması, dış ticaret ve gayri safi sermaye oluşumunun artması finansal gelişime olumlu katkı sağlarken enerji tüketimi ise negatif olumsuz bir etki yaratmıştır. Bu sonuçlardan yola çıkılarak ele alınan ülke grupları için, finansal gelişimin enerji alanında çevre dostu ve temiz teknolojilerin kullanımını mümkün kılmadığı, tam tersi çevresel problemlerin yaşanmasına neden olabilecek üretim faaliyetlerinin gerçekleştirildiğini belirtmektedir. Finans alanında meydana gelen gelişimlerin çevresel kalite üzerinde artırıcı bir etkisinin bulunmadığı söylenebilmektedir. Bu durumda ele alınan ülkeler için, finansal yapının güçlendirilmesi ve akabinde çevresel kalitenin artırılması önerilmektedir. Bu bakış açısıyla gerçekleştirilecek politikaların ulusal ve uluslararası seviyede çevresel kalitenin artırılmasında önemli rol oynaması mümkündür.
Anahtar Kelime: EXAMINING THE RELATIONSHIP BETWEEN ENERGY CONSUMPTION, ENVIRONMENTAL QUALITY AND FINANCIAL DEVELOPMENT: A PANEL SIMULTANEOUS EQUATIONS SYSTEM ANALYSIS
Öz: Financial development can be expressed as the development of financial institutions or organizations, financial markets and instruments. This concept makes positive contributions to increasing savings and the financial intermediation process. This can increase the quantity, quality and efficiency levels of investments. Environmental quality is the ability to transfer all natural resources in nature to future generations without deterioration and to ensure the continuity of the living population. In this respect, environmental quality is very important. The increase in economic activities causes many environmental problems. Environmental problems negatively affect economic development and other structures in the economy. Effective use of environmental resources is very important in achieving economic development. Environmental quality and the factors that determine it are seriously discussed in the literature. Carbon dioxide emission is the most used indicator in determining environmental quality. The aim of this study is to examine the relationship between energy consumption, environmental quality and financial development in BRICT and MINT economies using the panel simultaneous equations system analysis method for the period 1990-2014. With the established system of simultaneous equations, the mutual relationship between energy consumption, environmental quality and financial development has been revealed. In the econometric application, two-stage least squares estimation technique was used for energy consumption, environmental quality and financial development. According to the analysis results, the increase in environmental quality, financial development and urbanization has had a positive impact on energy consumption. The increase in energy consumption, financial development and urbanization has led to the deterioration of environmental quality.While the increase in environmental quality, foreign trade and gross capital formation made a positive contribution to financial development, energy consumption had a negative impact. Based on these results, it is stated that for the country groups considered, financial development does not enable the use of environmentally friendly and clean technologies in the field of energy, on the contrary, production activities that may cause environmental problems are carried out. It can be said that the developments in the field of finance do not have an increasing effect on environmental quality. In this case, it is recommended to strengthen the financial structure and subsequently increase the environmental quality for the countries considered. It is possible that policies implemented from this perspective will play an important role in increasing environmental quality at national and international levels.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akbostanci, E., Turut-Asik, S. ve Tunc, G. I. (2009). The Relationship Between İncome And Environment İn Turkey: İs There An Environmental Kuznets Curve?, Energy Policy, 37(3), 861-867. doi:10.1016/j.enpol.2008.09.088
- Akin, C. S. (2014). The İmpact Of Foreign Trade, Energy Consumption, And İncome On CO2 Emissions. Int J Energy Econ Policy, 4(3), 465-475.
- Al-Amin, S. C., Huda, N. ve Hamid, A. (2009). Trade, Economic Development And Environment: Malaysian Experience. Bangladesh Dev Stud., 32(3), 19-39.
- Al-Mulali, H. U., Saboori, B. ve Ozturk, I. (2015). Investigating The Environmental Kuznets Curve Hypothesis İn Vietnam. Energy Policy, 76, 123-131. doi:10.1016/j.enpol.2014.11.019
- Baltagi, B. H. ve Panicos, O. (2009). Demetriades, Siong Hook Law, Financial Development And Openness: Evidence From Panel Data. Journal of Development Economics, 89(2), 285-296, https://doi.org/10.1016/j.jdeveco.2008.06.006.
- Dar, J. A. ve Asif, M. (2018). Does Financial Development İmprove Environmental Quality İn Turkey? An Application Of Endogenous Structural Breaks Based Cointegration Approach. Management of Environmental Quality: An International Journal, 29(2), 368-384.
- Diallo, A., ve Masih, M. (2017). CO2 Emissions And Financial Development: Evidence From The United Arab Emirates Based On An ARDL Approach. MPRA, Paper No: 82054, 1-21.
- Göv, A. ve Yılancı, V. (2023). Ekonomik Büyüme, Enerji Tüketimi, Dış Ticaret Dengesi ve Finansal Gelişme İlişkisine Grafiksel Nedensellik Testi Yaklaşımı. İstanbul İktisat Dergisi, 73(1), 203-230, DOI: 10.26650/ISTJECON2022-1164588
- Gültekin, H. (2023). Finansal Gelişme, İnovasyon ve CO2 Emisyonları: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı. Econder International Academic Journal, 7 (1) , 25-39. DOI: 10.35342/econder.1269394
- Iorember, P. T., Goshit, G. G. ve Dabwor, D.T . (2020). Nijerya'da Yenilenebilir Enerji Tüketimi ve Çevre Kalitesi Arasındaki Bağın Test Edilmesi: Geniş Tabanlı Finansal Kalkınmanın Rolü. Afr Dev Rev, 32, 163 – 175. https://doi.org/10.1111/afdr.12425
- Jalil, A. ve Feridun, M. (2011). The İmpact Of Growth, Energy And Financial Development On The Environment İn China: A Cointegration Analysis. Energy Economics, 33(2), 284-291. doi:10.1016/j.eneco.2010.10.003
- Karanfil, F. (2009). How Many Times Again Will We Examine The Energy İncome Nexus Using A Limited Range Of Traditional Econometric Tools? Energy Policy, 37(4), 1191-1194, doi:10.1016/j.enpol.2008.11.029
- Koçak, E. (2017). Finansal Gelişme Çevresel Kaliteyi Etkiler Mi? Yükselen Piyasa Ekonomileri İçin Ampirik Kanıtlar. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 13(3):535-552.
- Li, S., Zhang, J. ve Ma, Y. (2015). Financial Development, Environmental Quality And Economic Growth. Sustainability, 7, 9395-9416, doi:10.3390/su7079395
- Munir, K. ve Riaz, N. (2019). Energy Consumption And Environmental Quality İn South Asia: Evidence From Panel Non-Linear ARDL. Environmental Science and Pollution Research, 26, 29307-29315. doi:10.1007/s11356-019-06116-8
- Meadows, D. H., Meadows, D. L., Randers, J. ve Behrens, W. W. (1972). The limits to growth. New York: Universe Books.
- Shahbaz, M., Syed, J. H. S., Nawaz, A. ve Shaista, A. (2016). Financial Development and Environmental Quality: The Way Forward. Energy Policy, 98, 353-364, https://doi.org/10.1016/j.enpol.2016.09.002.
- Shahbaz, M., Qazi, M. A. H., Aviral, K. T. ve Nuno, C. L. (2013). Economic Growth, Energy Consumption, Financial Development, İinternational Trade and CO2 Emissions in Indonesia, Renewable and Sustainable. Energy Reviews, 25, 109-121, https://doi.org/10.1016/j.rser.2013.04.009.
- Sadorsky, P. (2010). The İmpact of Financial Development on Energy Consumption in Emerging Economies. Energy Policy, 38(5) 2528-2535, https://doi.org/10.1016/j.enpol.2009.12.048.
- Sehrawat, M., Giri, A. K. ve Mohapatra, G. (2015). The İmpact Of Financial Development, Economic Growth And Energy Consumption On Environmental Degradation. Management of Environmental Quality: An International Journal, 26(5), 666-682. doi:10.1108/MEQ-05-2014-0063
- Sekali, J. ve Bouzahzah, M. (2019). Financial Development And Environmental Quality: Empirical Evidence For Morocco. International Journal of Energy Economics and Policy, 9(2), 67-74. doi:10.32479/ijeep.7266
- Tadesse, S. (2005). Financial Development and Technology. William Davidson Institute Working Paper, 749: 1-45.
- Tahir, T., Luni, T., Majeed, M.T. ve Zafar, A. (2021). The İmpact Of Financial Development And Globalization On Environmental Quality: Evidence From South Asian Economies. Environmental Science and Pollution Research, 28, 8088-8101, doi:10.1007/s11356-020-11198-w
- Tatoğlu, F. Y. (2016). İktisadi Büyüme ve Yabancı Sermaye Yatırımları Arasındaki İlişkinin Panel Eşanlı Denklemler Sistemi Yardımıyla İncelenmesi. Eurasian Academy of Sciences Eurasian Business&Economic Journal, (6): 15-24
- Temelli, F. ve Şahin, D. (2019). Yükselen Piyasa Ekonomilerinde Finansal Gelişme, Ekonomik Büyüme Ve Teknolojik Gelişmenin Çevresel Kalite Üzerine Etkisinin Analizi. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(2), 577-593. doi:10.14230/joiss706
- Tamazian, A., Chousa, J. ve Vadlamannati, K. (2009) Does Higher Economic and Financial Development Lead to Environmental Degradation: Evidence from BRIC Countries, Energy Policy, (37), 246–253
- Usman, M., Atif, J., Makhdum, M. S. A., Daniel, B. ve Adnan, B. (2022). How do Financial Development, Energy Consumption, Natural Resources, and Globalization Affect Arctic Countries' Economic Growth and Environmental Quality? An Advanced Panel Data Simulation. Energy, 241, https://doi.org/10.1016/j.energy.2021.122515.
- Usman, M., Yaseen, M. R. ve Kousar, R. (2021).Finansal Gelişme, Turizm, Enerji Tüketimi ve Çevresel Kalitenin Modellenmesi: Gelişmekte Olan ve Gelişmiş Ülkeler Arasında Herhangi Bir Farklılık Var Mı?. Çevre Bilim Kirliliği 28, https://doi.org/10.1007/s11356-021-14837-y
- World Bank (2023). Erişim: 1 Haziran 2023, https://data.worldbank.org/
- Yang, J., Zhang, Y. ve Meng, Y. (2015). Study On The İmpact Of Economic Growth And Financial Development On The Environment İn China. Journal of Systems Science and Information, 3(4), 334-347. doi: 10.1515/jssi-2015-0334
- Zafar, M.W., Saud, S. ve Hou, F. (2019). The İmpact Of Globalization And Financial Development On Environmental Quality: Evidence From Selected Countries İn The Organization For Economic Cooperation And Development (OECD). Environmental Science and Pollution Research, 26,13246-13262, doi:10.1007/s11356-019-04761-7
| APA | yağış o, TORUN M (2023). ENERJİ TÜKETİMİ, ÇEVRE KALİTESİ VE FİNANSAL GELİŞME ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ: PANEL EŞANLI DENKLEMLER SİSTEMİ ANALİZİ. , 1277 - 1294. 10.35408/comuybd.1315304 |
| Chicago | yağış onur,TORUN MUSTAFA ENERJİ TÜKETİMİ, ÇEVRE KALİTESİ VE FİNANSAL GELİŞME ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ: PANEL EŞANLI DENKLEMLER SİSTEMİ ANALİZİ. (2023): 1277 - 1294. 10.35408/comuybd.1315304 |
| MLA | yağış onur,TORUN MUSTAFA ENERJİ TÜKETİMİ, ÇEVRE KALİTESİ VE FİNANSAL GELİŞME ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ: PANEL EŞANLI DENKLEMLER SİSTEMİ ANALİZİ. , 2023, ss.1277 - 1294. 10.35408/comuybd.1315304 |
| AMA | yağış o,TORUN M ENERJİ TÜKETİMİ, ÇEVRE KALİTESİ VE FİNANSAL GELİŞME ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ: PANEL EŞANLI DENKLEMLER SİSTEMİ ANALİZİ. . 2023; 1277 - 1294. 10.35408/comuybd.1315304 |
| Vancouver | yağış o,TORUN M ENERJİ TÜKETİMİ, ÇEVRE KALİTESİ VE FİNANSAL GELİŞME ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ: PANEL EŞANLI DENKLEMLER SİSTEMİ ANALİZİ. . 2023; 1277 - 1294. 10.35408/comuybd.1315304 |
| IEEE | yağış o,TORUN M "ENERJİ TÜKETİMİ, ÇEVRE KALİTESİ VE FİNANSAL GELİŞME ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ: PANEL EŞANLI DENKLEMLER SİSTEMİ ANALİZİ." , ss.1277 - 1294, 2023. 10.35408/comuybd.1315304 |
| ISNAD | yağış, onur - TORUN, MUSTAFA. "ENERJİ TÜKETİMİ, ÇEVRE KALİTESİ VE FİNANSAL GELİŞME ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ: PANEL EŞANLI DENKLEMLER SİSTEMİ ANALİZİ". (2023), 1277-1294. https://doi.org/10.35408/comuybd.1315304 |
| APA | yağış o, TORUN M (2023). ENERJİ TÜKETİMİ, ÇEVRE KALİTESİ VE FİNANSAL GELİŞME ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ: PANEL EŞANLI DENKLEMLER SİSTEMİ ANALİZİ. Yönetim Bilimleri Dergisi, 21(50), 1277 - 1294. 10.35408/comuybd.1315304 |
| Chicago | yağış onur,TORUN MUSTAFA ENERJİ TÜKETİMİ, ÇEVRE KALİTESİ VE FİNANSAL GELİŞME ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ: PANEL EŞANLI DENKLEMLER SİSTEMİ ANALİZİ. Yönetim Bilimleri Dergisi 21, no.50 (2023): 1277 - 1294. 10.35408/comuybd.1315304 |
| MLA | yağış onur,TORUN MUSTAFA ENERJİ TÜKETİMİ, ÇEVRE KALİTESİ VE FİNANSAL GELİŞME ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ: PANEL EŞANLI DENKLEMLER SİSTEMİ ANALİZİ. Yönetim Bilimleri Dergisi, vol.21, no.50, 2023, ss.1277 - 1294. 10.35408/comuybd.1315304 |
| AMA | yağış o,TORUN M ENERJİ TÜKETİMİ, ÇEVRE KALİTESİ VE FİNANSAL GELİŞME ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ: PANEL EŞANLI DENKLEMLER SİSTEMİ ANALİZİ. Yönetim Bilimleri Dergisi. 2023; 21(50): 1277 - 1294. 10.35408/comuybd.1315304 |
| Vancouver | yağış o,TORUN M ENERJİ TÜKETİMİ, ÇEVRE KALİTESİ VE FİNANSAL GELİŞME ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ: PANEL EŞANLI DENKLEMLER SİSTEMİ ANALİZİ. Yönetim Bilimleri Dergisi. 2023; 21(50): 1277 - 1294. 10.35408/comuybd.1315304 |
| IEEE | yağış o,TORUN M "ENERJİ TÜKETİMİ, ÇEVRE KALİTESİ VE FİNANSAL GELİŞME ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ: PANEL EŞANLI DENKLEMLER SİSTEMİ ANALİZİ." Yönetim Bilimleri Dergisi, 21, ss.1277 - 1294, 2023. 10.35408/comuybd.1315304 |
| ISNAD | yağış, onur - TORUN, MUSTAFA. "ENERJİ TÜKETİMİ, ÇEVRE KALİTESİ VE FİNANSAL GELİŞME ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ: PANEL EŞANLI DENKLEMLER SİSTEMİ ANALİZİ". Yönetim Bilimleri Dergisi 21/50 (2023), 1277-1294. https://doi.org/10.35408/comuybd.1315304 |
