Turizm Alanındaki Dergi Editörlerinin Bilimsel Yayınların Kabul Sürecinde Yayın Etiğine Bakış Açısı

KONAK, SEHER; ÖZHASAR, Yunus

Turizm Alanındaki Dergi Editörlerinin Bilimsel Yayınların Kabul Sürecinde Yayın Etiğine Bakış Açısı

Seher KONAK, (Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Turizm Fakültesi, Turizm İşletmeciliği Bölümü, Eskişehir, Türkiye)

Yunus ÖZHASAR (Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Turizm Fakültesi, Turizm İşletmeciliği Bölümü, Eskişehir, Türkiye)

Turizm Akademik Dergisi

1 0

Yıl: 2022 Cilt: 9 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 363 - 378 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 14-12-2023

Turizm Alanındaki Dergi Editörlerinin Bilimsel Yayınların Kabul Sürecinde Yayın Etiğine Bakış Açısı

Öz:

Bu araştırmanın amacı, editör bakış açısıyla bilimsel bir dergiye gönderilen bir çalışmanın değerlendirme ve yayın sürecinde hangi etik kuralların talep edildiğini ortaya koymaktır. Bu amaçla, turizm alanında yer alan ulusal ve uluslararası statüde yer alan dergi editörleriyle çevrim içi ve yüz yüze yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Görüşmeler yapılırken kolayda örnekleme ve kartopu örneklem yöntemlerinden faydalanılmıştır. Görüşmelerden elde edilen veriler tema, alt tema ve kodlara ayrılarak nitel içerik analizine tabii tutulmuştur. Buna göre etik konusunun tüm katılımcılar için son derece önemli olduğu, etik ihlallerin önüne geçmek için benzerlik raporu kontrolü, kör hakem sistemi, atıf/kaynakça kontrolü, kara liste gibi uygulamaların olduğu; düzeltilemez bir etik ihlalin tespit edilmesi durumunda ise çalışmaların kesin olarak reddedildiği anlaşılmıştır. Öte yandan hakem önerisi, etik ihlali taşıyan yayınlara geribildirim gibi konularda fikir ayrılıklarının olduğu anlaşılmıştır. Turizm alanyazınında sıklıkla karşılaşılan etik ihlallerin atıf ile ilgili ihlaller, veri ile ilgili ihlaller ve çeşitli diğer ihlaller olduğu çalışmanın diğer bulgularındandır.

Anahtar Kelime: Etik Yayın Etiği Dergi Editörleri Bilimsel Yayın Turizm.

The Perspective of Journal Editor’s in the Field of Tourism on Publication Ethics in the Accepting Process of Scientific Publications

Öz:

The aim of this research is to reveal which ethical rules are required in the evaluation and publication process of a study sent to a scientific journal from the editor’s point of view. For this purpose, online and face-to-face semi-structured interviews were conducted with the editors of national and international journals in the field of tourism. While conducting the interviews, convenience sampling and snowball sampling methods were used. The data obtained from the interviews were divided into themes, sub-themes and codes and subjected to qualitative content analysis. Accordingly, the issue of ethics is extremely important for all participants and prevent ethical violations there are practices such as similarity report control, blind referee system, citation/bibliography control, blacklist, if there is a uncorrectable ethical violation these studies are definitively rejected. On the other hand, it has been understood that there are differences of opinion on issues such as referee suggestions and feedback to publications with ethical violations. It is one of the other findings of the study that the ethical violations frequently encountered in the tourism literature are attribution-related violations, data-related violations and various other violations.

Anahtar Kelime: Publication Ethics Journal Editors Scientific Publication Tourism

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Arda, B. (2003). Bilimsel Bilgi Üretiminde Yayın Etiği, Sağlık Bilimlerinde Süreli Yayıncılık Sempozyum Kitabı. (Ankara: TÜBİTAK Matbaası).
Baltacı, A. (2018). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme, Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 231-274.
Baltacı, A. (2019). Nitel araştırma süreci: nitel bir araştırma nasıl yapılır? Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 368-388.
Başkale, H. (2016). Nitel araştırmalarda geçerlik, güvenirlik ve örneklem büyüklüğünün belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 9(1), 23-28.
Benos, D. J., Fabres, J., Farmer, J., Gutierrez, J. P., Hennessy, K., Kosek, D., ... & Wang, K. (2005). Ethics and scientific publication. Advances in Physiology Education, 29(2), 59-74.
Bülbül, T. (2004). Bilimsel yayınlarda etik, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(15), 53-61.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, O. E., Karadeniz, S. & Demirel, F. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, (Ankara: Pegem Akademi). COPE Guide https://publicationethics.org/files/cope-ethics-toolkit-journal-editors-publishers.pdf (24.08.2022).
Çevirgen, A. & Üngüren, E. (2009). Konaklama İşletmelerinde Etik İklim ve İş Tatmini İlişkisi. 10. Ulusal Turizm Kongresi Bildiriler Kitabı, ss. 273-283. 21-24
Ekim, Mersin. Dörnyei, Z. (2007). Research Methods in Applied Linguistics: Quantitative Qualitative, and Mixed Methodologies. (Oxford: Oxford University Press).
Ekiz, D. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. (2. Baskı). (Ankara: Anı Yayıncılık). Emiroğlu, O.N. (2005). Bilim etiği ve sorumluluklar, Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 1(2): 5-25.
Erdoğan, İ. (2001). Sosyal bilimlerde pozitivist-ampirik akademik araştırmaların tasarım ve yöntem sorunları, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 12(1), 119-134.
Erdoğan Morçin, S. & Aşıroğlu, B. (2020). Türkiye’de yayımlanan turizm ve etik konulu makalelerin bibliyometrisi (2003-2019). Journal of Recreation and Tourism Research, 7 (4), 613-641.
Fennell, D.A. (2006). Tourism Ethics. (UK: Channel View). Fennell, D. A. & Malloy, D. C. (2007). Codes of Ethics in Tourism: Practice, Theory, Synthesis. (UK: Channel View).
Gören, N. (2002). Bilim etiği ve bilimde sahtekarlık, http://bilimsel.fateback.com Gül, H. (2021). Bilim ve araştırma etiği, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 42, Ö103-Ö120.
Hamilton, D.G., Fraser, H., Hoekstra, R. & Fidler, F. (2020). Meta-research: journal policies and editors’ opinions on peer review, Elife, 9, e62529.
Hojat, M., Gonnella, J. S., & Caelleigh, A. S. (2003). Impartial judgment by the "gatekeepers" of science: fallibility and accountability in the peer review process, Advances in Health Sciences Education, 8, 75-96.
İnci, O. (2015). Bilimsel yayın etiği, Türk Kütüphaneciliği, 29(2): 282-295.
Karataş, N. (2000). Hemşirelik araştırmalarında etik, Hemşirelik Araştırma Dergisi,1:5-8.
Krefting, L. (1991). Rigor in qualitative research: the assessment of trustworthiness. The American Journal of Occupational Therapy, 45 (3), 214-222.
Oğuz, N. Y. (1999). Bilimsel yayın etiği, Klinik Psikiyatri, 2,153-159.
Öner, A. I. ve Yıldız, K. (2021). Bilimsel araştırmalarda etik dışı davranışların nedenleri ve çözüm önerileri, İZÜ Eğitim Dergisi, 3(5): 1-14.
Patton, Q. M. (1987). How to Use Qualitative Methods in Evaluation. (Londra: Sage Pub).
Polat, E. & Şahin, B. (2016). Turizm yazınında etik: problemlerin tespiti ve çözüm önerileri üzerine pilot bir araştırma, Akademik Bakış Dergisi, 55, 604-629.
Ruacan, Ş. (2005). Bilimsel araştırma ve yayınlarda etik ilkeler, Gazi Tıp Dergisi, https://etikkurul.ksu.edu.tr/depo/duyuru_belge/KSU_EEM_DUYURU_149_140907_1506021320324359.pdf
Sandelowski, M. (1995). Sample size in qualitative research. Research in Nursing & Health, 18(2), 179–183.
Sarıışık, M., Akova, O. & Çontu, M. (2006). Otel yöneticilerinin etik politika ve yöntemlere yaklaşımları üzerine ampirik bir araştırma, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 17(1), 22-34.
Sert, S. (2015). Turizmin disipliner gelişiminde intihal engeli: turizm alanındaki lisansüstü tezlerde (2012-2014) yapılan atıflar üzerine bir araştırma. 15. Ulusal Turizm Kongresi Bildiriler Kitabı, ss.133-144. Ankara.
Smith, M. & Duffy, R. (2003). The Ethics of Tourism Development. Routledge. Sop, S. A. (2014). Bir makale yayım sürecinin yayın etiği açısından değerlendirilmesi, VII. Lisansüstü Turizm Araştırma Kongresi, (04-05 Nisan), Kuşadası, Aydın.
Şahinoğlu, A. & Bebek, G. (2018). Araştırma görevlilerinin bilimsel araştırma etiğine ilişkin algıları: nitel bir çalışma, Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 9 (1), 47-58.
Şener, S., Bahçeci, V., Doğru, H., Sel, Z. G., Ertaş, M., Songür, S., & Tütüncü, Ö. (2017). Turizm alanındaki nitel araştırmaların güvenirlik ve geçerlik ölçütleri kapsamında değerlendirilmesi. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 28(1), 7-26.
Tabancalı, E. (2004). Bilim ve yayın etiği. Süleyman Demirel Üniversitesi Burdur Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(8): 225-237.
Türkiye Turizm Dizini Dergiler. http://www.turizmdizini.com/p/dergiler.html (29.08.2022) Toplu, M. (2012). Bilim etiği: internetin bilim etiği üzerine etkileri, Türk Kütüphaneciliği, 26(4): 654-698.
Töreci, K. (2005). Yayın etiği, Akademik Gıda Dergisi, 3(5): 24-44.
Ülman, Y. I. (2006). Bilimsel yayın etiği (örneklerle bilimsel yanıltma türleri), Tıbbi Yayın Hazırlama ve Yayın Etiği, Ed. H. Yazıcı, M. Şenocak, İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri Sempozyum dizisi, No: 50, İstanbul, 49-62.
Wager, E., Fiack, S., Graf, C., Robinson, A., & Rowlands, I. (2009). Science journal editors’ views on publication ethics: results of an international survey. Journal of Medical Ethics, 35(6), 348-353.
Walker, D., & Myrick, F. (2006). Grounded theory: an exploration of process and procedure. Qualitative Health Research, 16(4), 547-559.
Weber, R. P. (1990). Basic Content Analysis. (Beverly Hills, CA: Sage).
Yaşar, A. & Ataç, A. (2001). Araştırma etiği üzerine, Veteriner Bilimleri Dergisi, 17(4), 43-48.
Yıldırım, K. (2010). Raising the quality in qualitative research. Elementary Education Online, 9(1).
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (9. Baskı). (Ankara: Seçkin Yayıncılık).

APA	KONAK S, ÖZHASAR Y (2022). Turizm Alanındaki Dergi Editörlerinin Bilimsel Yayınların Kabul Sürecinde Yayın Etiğine Bakış Açısı. , 363 - 378.
Chicago	KONAK SEHER,ÖZHASAR Yunus Turizm Alanındaki Dergi Editörlerinin Bilimsel Yayınların Kabul Sürecinde Yayın Etiğine Bakış Açısı. (2022): 363 - 378.
MLA	KONAK SEHER,ÖZHASAR Yunus Turizm Alanındaki Dergi Editörlerinin Bilimsel Yayınların Kabul Sürecinde Yayın Etiğine Bakış Açısı. , 2022, ss.363 - 378.
AMA	KONAK S,ÖZHASAR Y Turizm Alanındaki Dergi Editörlerinin Bilimsel Yayınların Kabul Sürecinde Yayın Etiğine Bakış Açısı. . 2022; 363 - 378.
Vancouver	KONAK S,ÖZHASAR Y Turizm Alanındaki Dergi Editörlerinin Bilimsel Yayınların Kabul Sürecinde Yayın Etiğine Bakış Açısı. . 2022; 363 - 378.
IEEE	KONAK S,ÖZHASAR Y "Turizm Alanındaki Dergi Editörlerinin Bilimsel Yayınların Kabul Sürecinde Yayın Etiğine Bakış Açısı." , ss.363 - 378, 2022.
ISNAD	KONAK, SEHER - ÖZHASAR, Yunus. "Turizm Alanındaki Dergi Editörlerinin Bilimsel Yayınların Kabul Sürecinde Yayın Etiğine Bakış Açısı". (2022), 363-378.

APA	KONAK S, ÖZHASAR Y (2022). Turizm Alanındaki Dergi Editörlerinin Bilimsel Yayınların Kabul Sürecinde Yayın Etiğine Bakış Açısı. Turizm Akademik Dergisi, 9(2), 363 - 378.
Chicago	KONAK SEHER,ÖZHASAR Yunus Turizm Alanındaki Dergi Editörlerinin Bilimsel Yayınların Kabul Sürecinde Yayın Etiğine Bakış Açısı. Turizm Akademik Dergisi 9, no.2 (2022): 363 - 378.
MLA	KONAK SEHER,ÖZHASAR Yunus Turizm Alanındaki Dergi Editörlerinin Bilimsel Yayınların Kabul Sürecinde Yayın Etiğine Bakış Açısı. Turizm Akademik Dergisi, vol.9, no.2, 2022, ss.363 - 378.
AMA	KONAK S,ÖZHASAR Y Turizm Alanındaki Dergi Editörlerinin Bilimsel Yayınların Kabul Sürecinde Yayın Etiğine Bakış Açısı. Turizm Akademik Dergisi. 2022; 9(2): 363 - 378.
Vancouver	KONAK S,ÖZHASAR Y Turizm Alanındaki Dergi Editörlerinin Bilimsel Yayınların Kabul Sürecinde Yayın Etiğine Bakış Açısı. Turizm Akademik Dergisi. 2022; 9(2): 363 - 378.
IEEE	KONAK S,ÖZHASAR Y "Turizm Alanındaki Dergi Editörlerinin Bilimsel Yayınların Kabul Sürecinde Yayın Etiğine Bakış Açısı." Turizm Akademik Dergisi, 9, ss.363 - 378, 2022.
ISNAD	KONAK, SEHER - ÖZHASAR, Yunus. "Turizm Alanındaki Dergi Editörlerinin Bilimsel Yayınların Kabul Sürecinde Yayın Etiğine Bakış Açısı". Turizm Akademik Dergisi 9/2 (2022), 363-378.