Yıl: 2010 Cilt: 0 Sayı: 39 Sayfa Aralığı: 59 - 74 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Medya okuryazarlığı ve okul öncesi çocuk: Ebeveynlerin medya okuryazarlığı bilinci üzerine bir araştırma

Öz:
Günümüzde kitle iletişim araçlarının olumsuz etkilerinden korunabilmek ve bilinçli bir etkileşimin sağlanabilmesi ihtiyacı medya okuryazarlığı kavramını doğurmuştur. Medya okuryazarlığı, kitle iletişim araçlarıyla izleyici arasındaki iletişimin bilinçli ve sağlıklı bir etkinlik biçiminde gerçekleşmesini sağlamak amacını taşımaktadır. Televizyon, yaygınlığı ve görsel işitsel anlam aktarımı özelliğinden dolayı yetişkinler ve çocuklar üzerinde en etkili kitle iletişim aracıdır. Günümüzde çocukların da tüketimin hedef kitlesi olduğu ve onlara yönelik yayınların ağırlık kazandığı göz önüne alındığında ebeveynlerin çocuklarını televizyonun zararlarından koruyabilmeleri için medya okuryazarı olmaları önem taşımaktadır. Okul öncesi çocuklar televizyonun olumsuz etkilerine maruz kalmaya çok daha fazla açıktır. Bu nedenle okul öncesi çocuklarda televizyon izleme etkinliği, çocukların sağlıklı gelişimi açısından ebeveynlerin gözetimi altında olmalıdır. Bu araştırmada medya okuryazarlığı kavramından yola çıkarak okulöncesi çocuk ebeveynlerinin çocuğun televizyonla ilişkisinin belirleyicisi olarak bilinç düzeyleri sorgulanmıştır. Araştırmada nitel bir araştırma yöntemi olan yarı yapılandırılmış derinlemesine görüşme yöntemi kullanılmıştır. Görüşmelerde ebeveynlerin medya okuryazarlığı bilgisi, program içeriği, yaş özelliklerine uygunluğu ve izleme süreleri ölçütlerinden hangileri konusunda ne kadar bilinçli olduğu görülmeye çalışılmıştır. Görüşmelerin değerlendirmesine göre; deneklerin “medya okuryazarlığı” kavramı hakkında bilgi sahibi olmadığı görülmüştür. Ancak buna karşın çocuklarının izlediği programları seçme konusunda yönlendirici olma eğilimi göstermektedirler. Özellikle tematik çocuk kanallarını tercih ettikleri görülmüştür. Öte yandan kendileri televizyon izlerken çocuklarının pasif izleyici olmasını engelleme bilincine ise sahip değiller. Değerlendirmenin toplamında deneklerin medya okur yazarlığı bilincine sahip olmadıkları ve bu konuda eğitilmeleri gerektiği ortaya çıkmaktadır.
Anahtar Kelime: kitle iletişim araçları medya okuryazarlığı televizyon television izleme alışkanlığı ebeveynler okul öncesi çocuklar eleştirel medya okuryazarlığı yarı yapılandırılmış görüşme televizyon izleme ebeveyn tutumları

Konular: İletişim Eğitim, Eğitim Araştırmaları Film, Radyo, Televizyon Davranış Bilimleri

Media literacy and Pre-school children: A research of media literacy awareness

Öz:
The necessity of the protection from the adverse effects of the mass media and establishing a conscious interaction causes the concept of media literacy. Media literacy aims to found the communication between the audience and the mass media as a conscious and healthy activity. Television is the most effective mass communication tool on adults and also on children due to its characteristic of auditory and visual transmission of meaning and common usage. It's important the parents to be media literate to protect their children from the damage of television, considering that today children are also seen as a target group and television broadcasting intended for children has increased already. Pre-school children are much more likely to be exposed the negative effects of television. Therefore, preschool children's television watching activity must be under the supervision of parents in terms of healthy
Anahtar Kelime: semi-structured interview television viewing parental attitudes mass media media literacy television television viewing habit parents preschool children critical media literacy

Konular: İletişim Eğitim, Eğitim Araştırmaları Film, Radyo, Televizyon Davranış Bilimleri
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Aktaş C. (2007). İlköğretim Okullarında Medya Okuryazarlığı Eğitimi. 4. Uluslararası Çocuk ve İletişim Kongresi.Vol.1, İstanbul:22-24 Ekim 2007.
  • Binark M.& Bek M.G. (2007). Eleştirel Medya Okuryazarlığı: Kuramsal Yaklaşımlar ve Uygulamalar, İstanbul: Kalkedon Yayıncılık.
  • Bostancı, N. (2007). İlköğretim Medya Okuryazarlığı dersi Öğretmen El Kitabı, Nisan 8, 2010, http://www.medyaokuryazarligi.org.tr/4.html
  • Ertürk Y. D.& Gül A.A. (2006). Çocuğunuzu Televizyona Teslim Etmeyin: Televizyon Haberlerinin Çocuklar Üzerindeki Stres Etkileri ve Ailesel Haber İzleme Alışkanlıkları. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Hobbs R. (2004). Medya Okuryazarlığı Alanında Yedi Büyük Tartışma M. Türkan Bağlı (Translated by) Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, cilt. 37, sayı:1, Ankara: Ankara Üniversitesi Yayınları. (122-140).
  • İnal K. (2009). Medya Okuryazarlığı El Kitabı. Ankara: Ütopya Yayınevi.
  • Jols T.& Thoman E. (2008). 21. Yüzyıl Okuryazarlığı: Medya Okuryazarlığına Genel Bir Bakış ve Sınıfiçi Etkinlikler. Cevat Elma & Alper Kesken (Translated by) Ankara: Ekinoks Yayınevi.
  • Kellner, D. (2010). Medya Gösterisi, Zeynep Paşalı (Translated by). İstanbul: Açılım Kitap.(Original Book Published in 2003).
  • Morley, D. (2005). Etkin İzleyici Kuramı: Sarkaçlar ve Tuzaklar. Yiğit Yavuz (Translated by) Medya ve İzleyici:Bitmeyen Tartışma Şahinde Yavuz (Edited by). Ankara:Vadi Yayınları. (99-130).
  • Postman N. (1995). Çocukluğun Yokoluşu. Kemal İnal (Translated by) Ankara: İmge Yayınevi (Original Book Published in 1994).
  • Postman, N. (1994). Televizyon : Öldüren Eğlence. Osman Altınay (Translated by). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. (Original Book Published in 1985).
  • RTÜK (2010). Medya Okuryazarlığı. Mart 20, 2010, http://www.medyaokuryazarligi.org.tr/4.html
  • Şirin, M.R. (2006). Televizyon Çocuk ve Aile: Yeni Çocukluğun Televizyon Sarmalı. İstanbul:İz Yayıncılık.
  • Tallim J. (2010). What is Media Lteracy. Media Awareness Network. http//www.media-awareness.ca/english/teachers media_literacy.cfm. 10. 02. 2010.
  • Taşkıran, N.Ö. (2007). Medya Okuryazarlığına Giriş. İstanbul:Beta Yayınevi.
  • Yavuzer, H. (2004). Çocuğu Tanımak ve Anlamak. İstanbul: Remzi Kitabevi.
APA KALAN G (2010). Medya okuryazarlığı ve okul öncesi çocuk: Ebeveynlerin medya okuryazarlığı bilinci üzerine bir araştırma. , 59 - 74.
Chicago KALAN Gündüz Özlem Medya okuryazarlığı ve okul öncesi çocuk: Ebeveynlerin medya okuryazarlığı bilinci üzerine bir araştırma. (2010): 59 - 74.
MLA KALAN Gündüz Özlem Medya okuryazarlığı ve okul öncesi çocuk: Ebeveynlerin medya okuryazarlığı bilinci üzerine bir araştırma. , 2010, ss.59 - 74.
AMA KALAN G Medya okuryazarlığı ve okul öncesi çocuk: Ebeveynlerin medya okuryazarlığı bilinci üzerine bir araştırma. . 2010; 59 - 74.
Vancouver KALAN G Medya okuryazarlığı ve okul öncesi çocuk: Ebeveynlerin medya okuryazarlığı bilinci üzerine bir araştırma. . 2010; 59 - 74.
IEEE KALAN G "Medya okuryazarlığı ve okul öncesi çocuk: Ebeveynlerin medya okuryazarlığı bilinci üzerine bir araştırma." , ss.59 - 74, 2010.
ISNAD KALAN, Gündüz Özlem. "Medya okuryazarlığı ve okul öncesi çocuk: Ebeveynlerin medya okuryazarlığı bilinci üzerine bir araştırma". (2010), 59-74.
APA KALAN G (2010). Medya okuryazarlığı ve okul öncesi çocuk: Ebeveynlerin medya okuryazarlığı bilinci üzerine bir araştırma. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 0(39), 59 - 74.
Chicago KALAN Gündüz Özlem Medya okuryazarlığı ve okul öncesi çocuk: Ebeveynlerin medya okuryazarlığı bilinci üzerine bir araştırma. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi 0, no.39 (2010): 59 - 74.
MLA KALAN Gündüz Özlem Medya okuryazarlığı ve okul öncesi çocuk: Ebeveynlerin medya okuryazarlığı bilinci üzerine bir araştırma. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, vol.0, no.39, 2010, ss.59 - 74.
AMA KALAN G Medya okuryazarlığı ve okul öncesi çocuk: Ebeveynlerin medya okuryazarlığı bilinci üzerine bir araştırma. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi. 2010; 0(39): 59 - 74.
Vancouver KALAN G Medya okuryazarlığı ve okul öncesi çocuk: Ebeveynlerin medya okuryazarlığı bilinci üzerine bir araştırma. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi. 2010; 0(39): 59 - 74.
IEEE KALAN G "Medya okuryazarlığı ve okul öncesi çocuk: Ebeveynlerin medya okuryazarlığı bilinci üzerine bir araştırma." İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 0, ss.59 - 74, 2010.
ISNAD KALAN, Gündüz Özlem. "Medya okuryazarlığı ve okul öncesi çocuk: Ebeveynlerin medya okuryazarlığı bilinci üzerine bir araştırma". İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi 39 (2010), 59-74.