Okullarda Etkili Stratejik Plan Hazırlama Süreci: Bir Eylem Araştırması

KESER OZMANTAR, ZEHRA

Okullarda Etkili Stratejik Plan Hazırlama Süreci: Bir Eylem Araştırması

Zehra KESER ÖZMANTAR (Gaziantep Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Gaziantep, Türkiye)

Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi

22 3

Yıl: 2011 Cilt: 10 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 1389 - 1421 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Okullarda Etkili Stratejik Plan Hazırlama Süreci: Bir Eylem Araştırması

Öz:

Milli Eğitim Bakanlığı, 5018 sayılı Kanun gereğince tüm okullardan kendi stratejikplanlarını hazırlamalarını istemiştir. Bu doğrultuda çalışmanın amacı, stratejik planıtanıtmak, sürecin nasıl işlediğini açıklamak ve okullarında stratejik planhazırlayacak kişiler için somut bir örnek oluşturmaktır. Çalışma nitel bir araştırmaolup eylem araştırması yöntemi uygulanarak Gaziantep ilinde bir özel okuldagerçekleşmiştir. Çalışmada ilk önce stratejik planın ne olduğu, uygulandığı kurumafaydaları, tarihsel gelişim süreci ve Türkiye’deki yasal alt yapısı, eğitimkurumlarındaki yeri ve öneminden bahsedilmiştir. Daha sonra stratejik planoluşturma basamakları üzerinde durulmuş ve süreç açıklanmıştır. Çalışmasonucunda, kuramsal çerçevede bahsedilen stratejik planlama sürecininbasamaklarına uygun olarak bir okulun stratejik planı oluşturulmuştur. Planınbaşarıyla oluşturulması ve uygulanmasında okulun yönetsel yapısı ve desteği, okulçalışanlarının gerekli eğitimleri almaları, öğrenci ve velilerin de sürece dahilolmaları ve stratejik planlama ekibinin özverili çalışmaları büyük önemtaşımaktadır. Çalışmanın son bölümde ise, stratejik planın oluşturulması sırasındaetkili bir stratejik plan hazırlanırken dikkat edilmesi gereken noktalar üzerindedurulmuş ve okullarda stratejik planın hazırlanması ve uygulamasına yönelikönerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelime:

The Process of Effective Strategic Plan Development for Schools: An Action Research

Öz:

Ministry of National Education called for every school nationwide to prepare theirown strategic plan (SP) as a requirement of 5018 numbered law. In this regard, the aim of this paper is to detail the notion of SP, explain the process of strategicplanning and provide a concrete example for those who will prepare SP for theirown schools. This is a qualitative study which employed action research approachand conducted in a private school in Gaziantep. The study initially focuses on thebasis of SP, benefits of SP to the institutions where it is applied, historicaldevelopment of the notion of SP, and constitutional infrastructures of SP in Turkey,and the position and importance of SP in educational institutions. Then theformation process of a SP becomes the focus of attention and is described in detail.On the basis of the theoretical framework, the strategic planning of a school iscomposed. The SP is successfully achieved due to administrative structure of theschool and its support, required trainings given to the members of staff, participationof the students and their parents into the planning process and the remarkable effortsof the SP team. In the final section of the study, the issues to be considered for thepreparation of effective SP are discussed and certain suggestions are made for theformation and implementation of SP in schools.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akçay, A.(2009). Kamuda stratejik plan amaçlarının gerçekleştirilmesine yönelik değerlendirme ve denetim modeli, TÜBAV Bilim Dergisi, 2(1), 29-45.
Aksu, M. (2002). Eğitimde stratejik planlama ve toplam kalite yönetimi, Ankara: Anı Yayıncılık.
Allison, M.(2005). Strategic planning for nonprofit organizations. a practical guide and workbook (2nd Edition). New Jersey: John Wiley&Sons. Baştürk, R. (2009). Deneme modelleri. İçinde, A. Tanrıöğen (Ed.). Bilimsel araştırma yöntemleri (ss. 31–53), Ankara: Anı yayıncılık.
Blackerby, P. (1994). History of strategic planning, Armed Forces Comptroller Magazine, 39(1), 23-24.
Bryson, J. (1995). Strategic planning for public and nonprofit organizations. San Francisco: Jossey Publishers. Bryson, J. (2005). Creating and ımplementing your strategic plan. A workbook for public and non-profit organisations. Second Edition. San Francisco: Jossey Publishers. Bush, T. & Coleman, M.(2000). Leadership and strategic management in education. London: Paul Chapman Publishing Ltd. Cohen, L., Manion L. & Morrison K. (2005) Research methods in education. 5th edition. London and New York: RoutledgeFalmer.
Çalık, T. (2003). Eğitimde stratejik planlama ve okulların stratejik planlama açısından nitel değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 11(2), 251–268.
David, B. & Ellisison, L. (2003). New strategic direction and development of the school. Second edition. London: Routledge Falmer.
Doran, G., Miller, A. F. & Cunningham, J. A. (1981). There's a S.M.A.R.T. way to write managements's goals and objectives. Management Review, 70(11). 35- 36 DPT (2006a). Bilgi toplumu stratejisi eylem planı 2006-2010. Ankara: DPT. DPT (2006b). Kamu idareleri için stratejik planlama kılavuzu. Ankara: DPT. Drucker, P. (1994). Yönetim görevleri, sorumlulukları, uygulamaları. Çev: Fatoş Dilber. Ankara: ODTÜ Basım İşbirliği. Ekiz, D.(2009). Bilimsel araştırma yöntemleri, Ankara: Anı yayıncılık.
Ensari, H. (2003). 21. yüzyıl okulları için toplam kalite yönetimi. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
Ensari, H. (2005). 21. yüzyıl okulları için etkili bir yönetim aracı: Balanced scorecard. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
Erdoğan, İ. (2002). Eğitimde değişim yönetimi, Ankara: Pegema Yayıncılık. Fidler, B. (2002). Strategic management for school development leading your school’s ımprovement strategy. Paul Chapman Publishing. Fogg, D. (1994). Team-based strategic planning. A complete guide to structuring, facilitating, and implementing the process. American Management Association.
Gaziantep Üniversitesi (2009). Gaziantep’in Eğitim Sorunları ve Önceliklerimiz. Eğitim Çalıştayı. Gaziantep: GÜ. Genç, N. (2004).Yönetim ve organizasyon. Ankara: Seçkin yayıncılık.
Goodstein,L., Nolan, T. ve Pfeiffer, W. (1993). Applied strategic planning. A comprehensive guide. McGraw-Hill Inc. Gözlükaya, T. (2007). Yerel yönetimler ve stratejik planlama: Modeller ve uygulama örnekleri, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Pamukkale Üniversitesi, Denizli, Türkiye.
Hoy, W. & Miskel, C. (1996). Educational administration. Theory, research, and practice. 6th edition. New York: McGraw-Hill Inc. Hunger, D. & Wheelen, T. (1996). Strategic management. New York: Addison- Wesley Publishing Company. Işık, H. & Aypay, A. (2004). Eğitimde stratejik plan geliştirme sürecinde karşılaşılan sorunlar: Çanakkale ilinde yapılan bir inceleme. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(3), 349-363.
Jack, K. (1997). Strategic management in public and nonprofit organizations: Managing public concerns in an era of limits, Wesport: Greenwood Publishing Group. Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu (2003). Ankara: 25326 sayılı Resmi Gazete.
Konaklı, N. (2006). MEB’in stratejik plan hazırlama süreci üzerine söyleşi. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim. 7(79), 11-15.
Küçüksüleymanoğlu, R. (2004). İlköğretim okullarında stratejik planlama çalışması (Bursa ili Canaydın İlköğretim Okulu örneği), Yayımlanmamış doktora tezi. Anadolu Üniversitesi, Eskişehir, Türkiye.
Lewis, J. (1982). Long-range and short range planning for educational administrators. Massachusetts: Allyn And Bacon Inc.
Martinelli, F. (1999). Strategic planning in nonprofit and public sector organizations. Milwaukee: Learning Institute for Nonprofit Organizations.
Milli Eğitim Bakanlığı. (2002). Planlı okul gelişim modeli. “Okullarda stratejik yönetim” Ankara: MEB. Milli Eğitim Bakanlığı. (2007). Eğitimde stratejik planlama. Ankara: MEB. Niven, P. (2003). Balanced scorecard step- by- step for government and nonprofit agencies. New Jersey: John Wiley & Sons, Inc.
O’Brein, R. (2001). An overview of the methodological approach of action research. In Roberto Richardson (Ed.), Theory and Practice of Action Research. João Pessoa, Brazil: Universidade Federal da Paraíba. Available: http://www.web.ca/~robrien/papers/arfinal.html, 11/02/2010 tarihinde alındı.
Olsen, E. (2007). Strategic planning for dummies. Indiana: Wiley Publishing, Inc.
Özbek, O. (2003). Stratejik planlama ve yönetim. İçinde, C. Elma ve K. Demir (Ed.). Yönetimde çağdaş yaklaşımlar. Uygulamalar ve sorunlar (301-312), Ankara: Anı Yayıncılık.
Patton, M. (2001). Qualitative research & evaluation methods . 3rd edition. Sage Publications, Inc; Punch, K. (2005). Introduction to social research. Second Edition. Sage Publications SPH (2007) Strategic planning handbook. Available from http://www.sla.org/pdfs/sphand.pdf, 29/03/2009 tarihinde alındı.
Stahl, M. & Grigsby, C. (1992). Strategic management formulation and implementation. Boston: Kent Publishing Company.
Ünaldı, H. (2007). Zirvenin yol haritası bireyden aileye şirketlerden kurumlara stratejik planlama. İstanbul: Özal Matbaa.
ÜSPR (2002). Üniversitede Stratejik Planlama Rehberi, Bursa: Uludağ Üniversitesi Rektörlüğü Gelişim Planlama Kurulu Yayını, http://www20.uludag.edu.tr/~kurullar/GPK/SP_Guideline.htm sitesinden 08/02/2010 tarihinde alındı. Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, 5. baskı. Ankara: Seçkin Yayınevi.

APA	KESER OZMANTAR Z (2011). Okullarda Etkili Stratejik Plan Hazırlama Süreci: Bir Eylem Araştırması. , 1389 - 1421.
Chicago	KESER OZMANTAR ZEHRA Okullarda Etkili Stratejik Plan Hazırlama Süreci: Bir Eylem Araştırması. (2011): 1389 - 1421.
MLA	KESER OZMANTAR ZEHRA Okullarda Etkili Stratejik Plan Hazırlama Süreci: Bir Eylem Araştırması. , 2011, ss.1389 - 1421.
AMA	KESER OZMANTAR Z Okullarda Etkili Stratejik Plan Hazırlama Süreci: Bir Eylem Araştırması. . 2011; 1389 - 1421.
Vancouver	KESER OZMANTAR Z Okullarda Etkili Stratejik Plan Hazırlama Süreci: Bir Eylem Araştırması. . 2011; 1389 - 1421.
IEEE	KESER OZMANTAR Z "Okullarda Etkili Stratejik Plan Hazırlama Süreci: Bir Eylem Araştırması." , ss.1389 - 1421, 2011.
ISNAD	KESER OZMANTAR, ZEHRA. "Okullarda Etkili Stratejik Plan Hazırlama Süreci: Bir Eylem Araştırması". (2011), 1389-1421.

APA	KESER OZMANTAR Z (2011). Okullarda Etkili Stratejik Plan Hazırlama Süreci: Bir Eylem Araştırması. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(4), 1389 - 1421.
Chicago	KESER OZMANTAR ZEHRA Okullarda Etkili Stratejik Plan Hazırlama Süreci: Bir Eylem Araştırması. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 10, no.4 (2011): 1389 - 1421.
MLA	KESER OZMANTAR ZEHRA Okullarda Etkili Stratejik Plan Hazırlama Süreci: Bir Eylem Araştırması. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.10, no.4, 2011, ss.1389 - 1421.
AMA	KESER OZMANTAR Z Okullarda Etkili Stratejik Plan Hazırlama Süreci: Bir Eylem Araştırması. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2011; 10(4): 1389 - 1421.
Vancouver	KESER OZMANTAR Z Okullarda Etkili Stratejik Plan Hazırlama Süreci: Bir Eylem Araştırması. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2011; 10(4): 1389 - 1421.
IEEE	KESER OZMANTAR Z "Okullarda Etkili Stratejik Plan Hazırlama Süreci: Bir Eylem Araştırması." Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10, ss.1389 - 1421, 2011.
ISNAD	KESER OZMANTAR, ZEHRA. "Okullarda Etkili Stratejik Plan Hazırlama Süreci: Bir Eylem Araştırması". Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 10/4 (2011), 1389-1421.