Yıl: 2011 Cilt: 17 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 627 - 638 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Üniversite Yapısı İçerisinde Öğrenen Örgüt ve Örgütsel Bağlılık İlişkisi Üzerine Bir Araştırma

Öz:
Bu araştırmada, öğrenen örgüt ve boyutlarının örgütsel bağlılığı yordama gücünün belirlenmesi amaçlanmıştır. Nedensel desenle tasarlanan araştırmanın evrenini, 2009– 2010 akademik yılında gelişmiş bir üniversitede görev yapmakta olan 1814 öğretim elemanı; örneklemini ise ölçüt örnekleme tekniği kullanılarak belirlenen 305 öğretim elemanı oluşturmuştur. Araştırma verileri, ‘Öğrenen Örgüt Ölçeği’ ve ‘Örgütsel Bağlılık Ölçeği’ ile toplanmıştır. Öğrenen Örgüt Ölçeği, Tiltay (2009) tarafından geliştirilmiştir. Ölçek,[(i) bireysel yetkinlik, (ii) paylaşılan vizyon, (iii) takım halinde öğrenme, (iv) zihinsel modeller ve (v) örgütsel yapı]olmak üzere beş alt boyuttan ve toplam altmış (60) maddeden oluşmaktadır.Örgütsel Bağlılık Ölçeği ise Allen ve Meyer (1990) tarafından geliştirilmiş olup Yıldırım (2002) tarafından Türkçeye uyarlanmıştır. Ölçek beşli Likert skalasında olup üç alt boyuttan [(i) duygusal bağlılık, (ii) devam bağlılığı ve (iii) normatif bağlılık] ve toplam yirmi dört (24) maddeden oluşmaktadır. Araştırmada elde edilen verilerin çözümlenmesinde; Pearson çarpım momentler korelâsyon ve çoklu doğrusal regresyon analizleri kullanılmıştır. Araştırma bulguları, öğrenen örgüt boyutlarının birlikte örgütsel bağlılığın %32’sini istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yordadığını göstermektedir.
Anahtar Kelime: örgütsel bağlılık ölçeği yüksek öğretim örgütsel bağlılık örgütsel öğrenme

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Davranış Bilimleri

Relationship between Learning Organization and Organizational Commitment in a University Structure

Öz:
Background: Despite of many qualitative and quantitative studies, the definition of organizational learning remains elusive.However, from psychological perspective organizational learning is a kind of learning process which refers to organizational processes and outcomes. Some authors believe that organizational learning refers to “the process of improving actions through better knowledge and understanding” (Fiol and Lyles, 1985). According to Miller (1996), learning increases organizational learning. In some cases, large organizations use the concept to respond to changes and develop and build new systems (Kanter, 1989; Mogowan ve Madey, 1998; Peters ve Waterman, 1984; Senge, 1990).Some empirical studies in Turkish context indicate the significant relationship between organizational learning and different organizational variables (Günbayı and Akdeniz, 2007; Korkmaz, 2008; Özdayı and Özcan, 2005; Ünal, and Gürsel, 2007). In this study, the relationship between organizational learning and organizational commitment is examined in the Turkish higher education context. Purpose: In this study, how learning organization and its dimensions predict organizational commitment is aimed to be determined. In other words, the purpose of this study was to examine relationship between organizational learning and organizational commitment in a higher education institutionMethod: The population of this causal-comparative design study comprises 1814 lecturers studying at a large Turkish public university and sample of the study includes 305 lecturers selected through criterion sampling.The data of the study is gathered by ‘Learning Organization Scale (LOS)’ and ‘Organizational Commitment Scale (OCS).’ The LOS includes five subscales: Individual competence, shared vision, as a team learning, mental models, and organizational structure and OCS includes three subscales: affective commitment, continuance commitment, normative commitment. In order to analyze the collected data, Pearson product-moment correlation and multiple linear regression analyses are utilized.Findings and Results: Learning is a complex process. In this respect, it is difficult to determine what individuals learn in both inside and outside of the organization and its contribution both to organizational learning and organizational commitment. In this study, the results of study indicate that there is a significant relationship between organization learning and organizational commitment. Positive relationship between organizational learning and organizational commitment contribute the quality of organizational life and achievement of organizational goals in a more efficient way. In sum, the results of the study indicated that %32 of the variance in learning organization dimensions significantly contribute to the prediction of organizational commitment.
Anahtar Kelime: organizational commitment organizational learning organizational commitment scale higher education

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Davranış Bilimleri
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Aksal, F. A., Birol, C., & Silman, F. (2008). Comparative study: Distance education institutes as learning organizations in North Cyprus and UK. Eurasian Journal of Educational Research, 32, 1–20.
  • Allen, N. J., & Meyer, J. P. (1990). The measurement and antecedents of affective, continuance and normative commitment to organization. Journal of Occupational Psychology, 63, 1–18.
  • Basım, H. N., Şeşen, H., Sözen, C. ve Hazır, K. (2009). Çalışanların öğrenen örgüt algısının örgütsel vatandaşlık davranışlarına etkisi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22, 55–66.
  • Bateman, T. S., & Strasser, S. (1984). A longitutudinal antecedents of organizational commitment. Academy of Management Journal, 27(1), 95–112.
  • Bowles, M. L. (1993). The gods and goddesses: Personifying social life in the age of organization. Organization Studies, 14, 395–418.
  • Cohen, A. (1991). Career stage as a moderator of the relationships between organizational commitment and its outcomes: A meta-analysis. Journal of Occupational Psychology, 64, 253–268.
  • Cohen, A. (1993). Age and tenure in relation to organizational commitment: A meta-analysis. Basic and Applied Social Psychology, 14(2),143–159.
  • Çelik, V. (1997). Yükseköğretimde örgütsel öğrenme ve Fırat Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi örneği, Yükseköğretimde Sürekli Kalite İyileştirme Sempozyumu, 127–134. Ankara: Başkent Üniversitesi.
  • Dodgson, M. (1993). Organizational learning: A review of some literatures. Organization Studies, 14(3), 375–394.
  • Erdem, R. (2007). Örgüt kültürü tipleri ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişki: Elazığ il merkezindeki hastaneler üzerinde bir çalışma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2(2), 63–79.
  • Fiol, C. M., & Lyles, M. (1985). Organizational learning. Academy of Managemet Review, 10(4), 803-813.
  • Garratt, R. (1987). The learning organization. London: Fontana-Collins.
  • Gonzales, T. F., & Guillen, M. (2008). Organizational commitment: A proposal for a wider ethical conceptualization of 'normative commitment'. Journal of Business Ethics, 78(3), 401–414.
  • Grusky, O. (1966). Career mobility and organizational commitment. Administrative Science Quarterly, 10(4), 488–503.
  • Günbayı, İ. ve Akdeniz, C. (2007). İlköğretim okulu öğretmenlerinin öğrenen örgüt yaklaşımına ilişkin görüşleri üzerine bir araştırma. Milli Eğitim, 173, 173–192.
  • Hrebiniak, L.G., & Alutto, J. A. (1972). Personal and role-related factors in the development of organizational commitment. Administrative Science Quarterly, 17(4), 555–573.
  • Hsu, H. (2009). Organizational learning culture's influence on job satisfaction, organizational commitment, and turnover intention among RveD professionals in Taiwan during an economic downturn. Dissertation Submitted to the Facutlty of the Graduate School of the University of Minnesota, Minnesota.
  • Hunt, S. D., & Morgan, R. M. (1994). Organizational commitment: One of many commitments or key mediating construct?. The Academy of Management Journal, 37(6), 1568–1587.
  • Kanter, R. M. (1989). When giants learn to dance; mastering the challenges of strategy- management and careers in the 1990s. London: Routledge.
  • Koç, U. (2009).Örgütsel öğrenme: Tanımı, yakın terimler arasındaki kavramsal ayrımlar ve davranışsal yaklaşımlar. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisâdi ve İdarî Bilimler Dergisi, 11(1), 151–161.
  • Korkmaz, M. ( 2008). Okul müdürlerinin liderlik stilleri ile öğrenen örgüt özellikleri arasındaki ilişki üzerine nicel bir araştırma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 53, 75–98.
  • Krishna, V. (2008). Exploring organizational commitment from an organizational perspective: organizational learning as a determinant of affective commitment in Indian software firms. Basılmamış doktora tezi, George Washington University.
  • Mathieu, J. E., & D. M. Zajac (1990). A review and meta-analysis of the antecedents, correlates, and consequences of organizational commitment. Psychological Bulletin, 108(2), 171–194.
  • Mcgowan, M. K., & Madey, G. R. (1998). The Influence of Organization Structure and Organizational Learning Factors on the Extent of EDI Implementation in U.S. Firms. Information Resources Management Journal (IRMJ), 11(3), 17–27.
  • Miller, D. (1996). A preliminary typology of organizational learning: Synthesizing the literature. Journal of Management, 22(3), 485 - 505.
  • Mowday, R. T., Porter, L. W., & Steers, R. M. (1982). Employee-Organizational linkages: The psychologiy of commitment, absenteeism and turnover. NY: Academic Press.
  • Northcraft, G. B., & Neale, M. A. (1990). Organizational behavior: A management challenge. NY: The Dryden Press.
  • Oliver, N. (1990). Work rewards, work values and organizational commitment: Empirical evidence and theoretical development. Journal of Occupational Psychology, 43(6), 513–526.
  • Özdayı, N. ve Özcan, Ş. (2005). Teftiş sürecindeki geribildirimlere göre teftişin öğrenen örgüt kültürüne katkılarının öğretmen görüşleriyle değerlendirilmesi. Eğitim ve Bilim, 30(136), 39–51.
  • Peters, T. J., & Waterman, R. H. (1984). In search of excellence: Lessons from America’s best-run companies. NY: Harper ve Row.
  • Reichers, A. E. (1985). A review and reconceptualization of organizational commitment. Academy of Management Review, 10(3), 465-476.
  • Rootwell, R. (1992). The fifth organization innovation process. R & D Management, 22(3), 221-239.
  • Rose, R. C., Kumar, N., & Pak, O. G. (2009). The effect of organizational learning on organizational commitment, job satisfaction and work performance. Journal of Applied Business Research, 25(6), 55–65.
  • Senge, P. M. (1990). The fifth discipline: The art and practice of the learning organization. NY: Doubleday.
  • Tiltay, M. A. (2009). Anadolu Üniversitesi’nin öğrenen örgüt olma özelliklerine ilişkin öğretim elemanlarının görüşleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
  • Tseng, C. (2010). The effects of learning organization practices on organizational commitment and effectiveness for small and medium-sized enterprises in Taiwan. Basılmamış doktora tezi, University of Minnesota.
  • Ünal, A. ve Gürsel, M. (2007). İlköğretim denetçilerinin öğrenen organizasyon yaklaşımı açısından değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18, 557–566.
  • Womack, J., Jones, D., & Roos, D. (1990). The machine that challenged the world. NY: Rawson.
  • Wright, (1997). The effects of organizational and individual learning on job satisfaction and organizational commitment. Dissertation Abstract International (UMI, No, 9812178).
  • Yıldırım, F. (2002). Çalışma yaşamında örgüte bağlılık ve örgütsel adalet ilişkisi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
APA Turan S, KARADAG E, BEKTAŞ F (2011). Üniversite Yapısı İçerisinde Öğrenen Örgüt ve Örgütsel Bağlılık İlişkisi Üzerine Bir Araştırma. , 627 - 638.
Chicago Turan Selahattin,KARADAG ENGIN,BEKTAŞ FATİH Üniversite Yapısı İçerisinde Öğrenen Örgüt ve Örgütsel Bağlılık İlişkisi Üzerine Bir Araştırma. (2011): 627 - 638.
MLA Turan Selahattin,KARADAG ENGIN,BEKTAŞ FATİH Üniversite Yapısı İçerisinde Öğrenen Örgüt ve Örgütsel Bağlılık İlişkisi Üzerine Bir Araştırma. , 2011, ss.627 - 638.
AMA Turan S,KARADAG E,BEKTAŞ F Üniversite Yapısı İçerisinde Öğrenen Örgüt ve Örgütsel Bağlılık İlişkisi Üzerine Bir Araştırma. . 2011; 627 - 638.
Vancouver Turan S,KARADAG E,BEKTAŞ F Üniversite Yapısı İçerisinde Öğrenen Örgüt ve Örgütsel Bağlılık İlişkisi Üzerine Bir Araştırma. . 2011; 627 - 638.
IEEE Turan S,KARADAG E,BEKTAŞ F "Üniversite Yapısı İçerisinde Öğrenen Örgüt ve Örgütsel Bağlılık İlişkisi Üzerine Bir Araştırma." , ss.627 - 638, 2011.
ISNAD Turan, Selahattin vd. "Üniversite Yapısı İçerisinde Öğrenen Örgüt ve Örgütsel Bağlılık İlişkisi Üzerine Bir Araştırma". (2011), 627-638.
APA Turan S, KARADAG E, BEKTAŞ F (2011). Üniversite Yapısı İçerisinde Öğrenen Örgüt ve Örgütsel Bağlılık İlişkisi Üzerine Bir Araştırma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 17(4), 627 - 638.
Chicago Turan Selahattin,KARADAG ENGIN,BEKTAŞ FATİH Üniversite Yapısı İçerisinde Öğrenen Örgüt ve Örgütsel Bağlılık İlişkisi Üzerine Bir Araştırma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi 17, no.4 (2011): 627 - 638.
MLA Turan Selahattin,KARADAG ENGIN,BEKTAŞ FATİH Üniversite Yapısı İçerisinde Öğrenen Örgüt ve Örgütsel Bağlılık İlişkisi Üzerine Bir Araştırma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, vol.17, no.4, 2011, ss.627 - 638.
AMA Turan S,KARADAG E,BEKTAŞ F Üniversite Yapısı İçerisinde Öğrenen Örgüt ve Örgütsel Bağlılık İlişkisi Üzerine Bir Araştırma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 2011; 17(4): 627 - 638.
Vancouver Turan S,KARADAG E,BEKTAŞ F Üniversite Yapısı İçerisinde Öğrenen Örgüt ve Örgütsel Bağlılık İlişkisi Üzerine Bir Araştırma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 2011; 17(4): 627 - 638.
IEEE Turan S,KARADAG E,BEKTAŞ F "Üniversite Yapısı İçerisinde Öğrenen Örgüt ve Örgütsel Bağlılık İlişkisi Üzerine Bir Araştırma." Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 17, ss.627 - 638, 2011.
ISNAD Turan, Selahattin vd. "Üniversite Yapısı İçerisinde Öğrenen Örgüt ve Örgütsel Bağlılık İlişkisi Üzerine Bir Araştırma". Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi 17/4 (2011), 627-638.