Öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeylerine yöneticilerinin etik liderlik ve örgütsel adalet davranışlarının etkisi

Yıl: 2011 Cilt: 2011 Sayı: 41 Sayfa Aralığı: 434 - 448 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeylerine yöneticilerinin etik liderlik ve örgütsel adalet davranışlarının etkisi

Öz:
Yönetici etik liderlik davranışı, örgütsel adalet ve örgütsel bağlılık örgütsel davranışın etkilediği değişkenlerdir. Bu üç kavram örgütlerin amaçlarını gerçekleştirmesi açısından önem taşımaktadır. Bu araştırmanın amacı ilköğretim okullarında çalışan öğretmenlerin örgütsel bağlılığına yöneticilerinin etik liderlik ve örgütsel adalet davranışlarının etkisini belirlemektir. Örnelclemi için, Hatay'daki her ilçede öğretmen sayısı 10'un üzerinde olan okullar tercih edilmiştir. Böylece 12 ilçede bulunan 635 ilköğretim okulundaki toplam 9004 öğretmen çalışma evrenini oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama araçları olarak, Etik Liderlik, Örgütsel Adalet ve Örgütsel Bağlılık ölçekleri kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde aritmetik ortalama, t testi, Mann Whitney U testi, Kruskal Wallish testi, varyans analizi, korelasyon katsayısı, basit ve çoklu regresyon analizi kullanılmıştır. Sonuç olarak, yönetici etik liderlik davranışı, okulların örgütsel adalet doğasına etki ederek öğretmenlerin okulları ile olan ilişkilerinde örgütsel bağlılık yaratmaktadır. Öğretmenlerin bağlılıklarının temelinde yöneticilerinin etik liderlik davranışları esnasında örgütsel adaleti sağlamaları yatmaktadır.
Anahtar Kelime:

Konular: İşletme Davranış Bilimleri

Effects of administrators' ethical leadership and organizational justice behavior on teachers' organizational commitment level

Öz:
Organizational behaviour affects many attitudes. In organization administrator's moral behavior, organizational justice and organizational commitment are the variables which are affected by the organizational behavior. These three concepts that affect each other are important from the point view of the organizations to realize their aims. To determine the sample of this research in schools that have more than ten teachers from each district in Hatay were preferred. As a result, 9004 teachers from 635 primary schools of 12 districts comprise the population of the study. It was made use of Pearson Moments Product Correlation Coefficient and simple and multiple regression analyze, mean, standard deviation, one-way anova Mann Whitney U, Kruskal Wallish, methods to compute the datas.The results revealed that administrative ethical leadership attitude creates organizational commitment in teachers for their relationships with their schools by effecting organizational justice nature of the schools. Organizational justice is accepted as an important guide variable between administrative ethical leadership attitude and organizational commitment. At the basic of the commitment of teachers the administrators are to show their administrative ethical leadership attitude by guaranteeing organizational justice.
Anahtar Kelime:

Konular: İşletme Davranış Bilimleri
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Ambrose, M., Hess, R.L., & Ganesen, S. (2007) The relationship between justice and attitudes: an examination of justice evects on event and system-related attitudes, Organizational Behavior and Human Decision Processes, (103)21-36
  • Aydın, İ.(2001) Yönetsel mesleki ve örgütsel etik. Ankara:Pegem yayıncılık.
  • Aydın, M. (1994) Eğitim yönetimi. Ankara: Hatiboğlu Yayınevi.
  • Balay, R. (2003) Örgüt ve çevre ilişkisi, yönetimde çağdaş yaklaşımlar uygulamalar ve sorunlar. Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Başaran, İ.E. (1991) Örgütsel davranış. Ankara: Gül yayınevi.
  • Bates, R. (2006) Educational administration and social justice. Education, Citizenship and Social Justice, 1,141.
  • Bayram, L.(2005) Yönetimde yeni bir paradigma: örgütsel bağlılık. Sayıştay Dergisi, 59, 135-139.
  • Bos, K. (2001) Fundamental research by means of laboratory experiments is essential for a better understanding of organizational justice. Journal of Vocational Behavior, (58) 254-259.
  • Brown, K.M. (2004) Leadership for social justice and equity:weaving a transformative framework and pedagogy. Educational Administration Quarterly, 40 (1) 77-108.
  • Brown, M.E. (2007) Misconceptions of ethical leadership: How to avoid potential pitfall, Organizational Dynamics, 36(2)140-155.
  • Brown, M.E. & Trevino, L.K. (2006) Ethical leadership: A review and future directions, The Leadership Quarterly, 17, 595-616.
  • Brown, M.E. &Trevino, L.K., Herrison, D. A., (2005) Ethical leadership: a social learning perspective for construct development and testing, Organizational Behavior and Human Decision Processes, 97, 117— 134.
  • Büyüköztürk, Ş. (2007) Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı, istatistik, araştırma deseni spss uygulamaları ve yorum. (8.Baskı) Ankara: Pegem A Yayıncılık.
  • Byrne, Z.S. (1999) How do procedural and interactional justice influence multiple levels of organizational outcomes? Presented as a panel presentation for the fourteenth annual conference of the Society for Industrial and Organizational Psychology in Atlanta.
  • Byrne, Z.B., Rupp, D.E. & Eurich, T. (2003) Effects of Discrete Emotions on Distributive, Procedural, and Interactional Justice. Poster at the 18th Annual Conference of the Society for Industrial and Organizational Psychology. April 11-13, 2003, Orlando, Florida.
  • Carlson, S.C. (2005) Ethical leadership: influences of ethical climate, perceived organizational support, and perceived leader integrity. Unpublished doctorate thesis, Nova Southeastern University.
  • Changeux, J.P.(2000) Etiğin doğal kökenleri. (N.Acar, Çev.). İstanbul: Mavi Ada Yayınevi.
  • Clark, J. A. (2006) Social justice, education and schooling. Some Philosophical Issues, 54 (3) 272-287.
  • Çelik, V. (1999) Eğitimsel liderlik. Ankara: Pegem Yayınları.
  • Dale, K., Fox, M.L. (2008) Leadership style and organizational commitment: mediating effect of role stres. Journal Of Managerial Issues, 20 (1) 109-130.
  • Değirmenci, T. (2007) Etik Liderlik. 21 Şubat 2008, www.genbilim.com/index.php
  • Doğan, H. (2002) İşgörenlerin adalet algılamalarında örgüt içi iletişim ve prosedürel bilgilendirmenin rolü, Ege Akademik Bakış Dergisi, 2 (2) 71-78
  • Eker, G. (2006) Örgütsel adalet algısı boyutları ve iş doyumu üzerindeki etkileri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
  • Erçetin, Ş.Ş.(1998) Lider Sarmalında Vizyon. Ankara: Önder Matbaacılık.
  • Fields, D., Pang, M. & Chiu, C. (2000) Distributive and procedural justice as predictors of employee outcomes in Hong Kong, Journal of Organizational Behavior, 21 (5) 547-562.
  • Frankfurt, H. (1997) Equality and respect, Social Research, 64 (1) 1-15.
  • Greenberg, J.(1996) The quest for justice on the job, essays and experiments, thousand oaks, Ca. Sage Publication.
  • Hunt, S.D., Wood, V.R., Chonco, L.B. (1989) Corporate ethical values and organizational commitment in marketing. Journal of Marketing, 53 (3) 79-90.
  • Hwang, K.K. (2001) Introducing human rights education in the Confucian society of Taiwan: its implications for ethical leadership in education. Int. J. Leadership In Education, 4 (4) 321-332.
  • Jacob, W.J. (2006) Social justice m Chinese higher education. Regional Issues Of Equity And Access, 52, 149-169.
  • Kaya, Y.K. (1993) Eğitim Yönetimi Kuram ve Türkiye 'deki Uygulama, Ankara: Set Ofset Matbaacılık.
  • Kuçuradi, i. (2006) Etik. Ankara: Meteksan.
  • Küçükkaraduman, E.(2006) İlköğretim okul müdürlerinin etik davranışlarının incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
  • Lee, C. & Forh, J.L. (1999) The effects of gender in organizational justice perception, Journal of Organizational Behavior, 20(1) 133-143.
  • Mele, D. (2007) Integrating ethics into management. Journal of Business Ethics, 78, 291-297.
  • Merson, S. & Bussey, L. (2007) Educational leadership for social justice: enhancing the ethical dimension of educational leadership. Cothocic Education, 11, 2.
  • Morrell, K. & Hortley, J. (2006) Ethics in leadership: the case of local politicians. Local Gowernmwnt Studies, 32 (1) 55-70.
  • Mullci, J.P., Jaramillo, J.F. & Locander, W.B., (2008) Effect of ethical climate on turnovermtention: linking attitudinal and stress theory, Journal of Business Ethics, 78, 559-574
  • Olkkonen, M.E. & Lipponen, J. (2006) Relationships between organizational justice, identification with organization and work unit, and group-related outcomes. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 100, 202-215.
  • Orpen, C. (1993) The effect of organizational commitment on the relationship between procedurel and distributive justice. The Journal Of Social Psychology, 134 (1) 135-136.
  • Özdemir, S.(1997) Okul kültürü ve yönetimi. Ankara: Pegem yayıncılık.
  • Özdevecioğlu, M. (2003) Algılanan örgütsel adaletin bireylerarası saldırgan davranışlar üzerindeki etkilerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21, 77-96.
  • Özmen, Ö.N.T.; Abraş, Y. ve Özer, P.S. (2007) Adalete verilen değerin adalet algıları üzerindeki etkisinin sorgulanmasına ilişkin bir araştırma, Ege Akademik Bakış Dergisi, 7 (1) 17-33.
  • Polat, S. (2007)0rtaögretim öğretmenlerinin örgütsel adalet algıları, örgütsel güven düzeyleri ile örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişki, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli.
  • Pillai, R.; Teri, A. S. & Ethlyn, A.W. (1999) Lidership and organizational justice, similarities and differences across cultures. Journal of international Business Studies, 30 (4) 763-779.
  • Robbins, S.(1994) Örgütsel davranışınt temelleri, (S. A. Öztürk, Çev.) Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
  • Sabuncuoğlu, E.T. (2007) Eğitim, örgütsel bagllık ve isten ayrılma niyeti arasındaki ilişkilerin incelenmesi, Ege Akademik Bakış Dergisi, 7 (2) 621-636.
  • Sağnak, M. (2005) The value congruence levels of principals and teachers at primary schools. Educational Sciences: Theory & Practice, 5 (1) 221-228.
  • Sarıdede, U. (2004) Eğitim örgütlerinde örgütsel bağlılığın işten ayrılma niyetine etkisi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli.
  • Saunders, M. N. K., & Thornhill, A. (2004). Trust and mistrust in organizations: an exploration using an organizational justice framework, European Journal Of Work And Organizational Psychology, 13 (4), 493-515.
  • Schappe, S. P. (1996) Bridging the gapbetween procedural knowledge and positive employee attitudes. Group & Organization Management, 21 (3) 337-364.
  • Skarclicki, D.P., Folger, R. (1997) Retaliation in the workplace: the roles of distributive, prosedural and interactional justice, Journal of Applied Psychology, 82 (3) 434-443.
  • Stefkovich, J., Begley, P.T. (2007) Ethical school leadership defining the best interests of students. Educational Management Administration & Leadership, 35 (2)205-224.
  • Svensson, G. & Wood, G. (2008) A model of business ethics. Journal ofBusines Ethics, 77, 303-322.
  • Şişman, M. ve Tufan, S. (2001) Eğitimde toplam kalite yönetim. Pegem A Yayıncılık, Ankara. Tok, N.T.(2007) İlköğretim müfettişlerinin iş doyumu ve örgütsel bağlılıkları.Ankara: Cem Ofset Matbaacılık.
  • Yazıcıoğlu, Y., Erdoğan, S. (2004) SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yönetmleri. Detay Yayıncılık, Ankara.
  • Yıldırım, F. (2002) Çalışma yaşamında örgüte bağlılık ve örgütsel adalet ilişkisi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
  • Zhu, W., May, D.R., Aolio, B.J. (2004) The impact of ethical roles of psyhcological empowerment and authenticity. Journal of Leadership Organizational Studies, 11 (1).
APA UĞURLU C, ÜSTÜNER M (2011). Öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeylerine yöneticilerinin etik liderlik ve örgütsel adalet davranışlarının etkisi. , 434 - 448.
Chicago UĞURLU Celal Teyyar,ÜSTÜNER Mehmet Öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeylerine yöneticilerinin etik liderlik ve örgütsel adalet davranışlarının etkisi. (2011): 434 - 448.
MLA UĞURLU Celal Teyyar,ÜSTÜNER Mehmet Öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeylerine yöneticilerinin etik liderlik ve örgütsel adalet davranışlarının etkisi. , 2011, ss.434 - 448.
AMA UĞURLU C,ÜSTÜNER M Öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeylerine yöneticilerinin etik liderlik ve örgütsel adalet davranışlarının etkisi. . 2011; 434 - 448.
Vancouver UĞURLU C,ÜSTÜNER M Öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeylerine yöneticilerinin etik liderlik ve örgütsel adalet davranışlarının etkisi. . 2011; 434 - 448.
IEEE UĞURLU C,ÜSTÜNER M "Öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeylerine yöneticilerinin etik liderlik ve örgütsel adalet davranışlarının etkisi." , ss.434 - 448, 2011.
ISNAD UĞURLU, Celal Teyyar - ÜSTÜNER, Mehmet. "Öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeylerine yöneticilerinin etik liderlik ve örgütsel adalet davranışlarının etkisi". (2011), 434-448.
APA UĞURLU C, ÜSTÜNER M (2011). Öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeylerine yöneticilerinin etik liderlik ve örgütsel adalet davranışlarının etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2011(41), 434 - 448.
Chicago UĞURLU Celal Teyyar,ÜSTÜNER Mehmet Öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeylerine yöneticilerinin etik liderlik ve örgütsel adalet davranışlarının etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2011, no.41 (2011): 434 - 448.
MLA UĞURLU Celal Teyyar,ÜSTÜNER Mehmet Öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeylerine yöneticilerinin etik liderlik ve örgütsel adalet davranışlarının etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.2011, no.41, 2011, ss.434 - 448.
AMA UĞURLU C,ÜSTÜNER M Öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeylerine yöneticilerinin etik liderlik ve örgütsel adalet davranışlarının etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2011; 2011(41): 434 - 448.
Vancouver UĞURLU C,ÜSTÜNER M Öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeylerine yöneticilerinin etik liderlik ve örgütsel adalet davranışlarının etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2011; 2011(41): 434 - 448.
IEEE UĞURLU C,ÜSTÜNER M "Öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeylerine yöneticilerinin etik liderlik ve örgütsel adalet davranışlarının etkisi." Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2011, ss.434 - 448, 2011.
ISNAD UĞURLU, Celal Teyyar - ÜSTÜNER, Mehmet. "Öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeylerine yöneticilerinin etik liderlik ve örgütsel adalet davranışlarının etkisi". Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2011/41 (2011), 434-448.