Farklı besi sistemlerinde besiye alınan karya kuzularda besi performansı, kesim ve karkas özellikleri

KARACA, Orhan; Yaralı, Engin

Farklı besi sistemlerinde besiye alınan karya kuzularda besi performansı, kesim ve karkas özellikleri

Engin YARALI, (Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Meslek Yüksek Okulu Aydın, Türkiye)

Orhan KARACA (Adnan Menderes Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Zootekni Bölümü, Aydın, Türkiye)

Hayvansal Üretim

3 1

Yıl: 2011 Cilt: 52 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 1 - 9 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Farklı besi sistemlerinde besiye alınan karya kuzularda besi performansı, kesim ve karkas özellikleri

Öz:

Bu araştırmada, mera, mera+ilave yemleme ve entansif koşullarda besiye alınan dişi ve erkek Karya kuzuların besi gücü, kesim ve karkas özelliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma, 2008 ve 2009 yıllarında yapılmış ve toplam 72 baş kuzu hayvan materyali olarak kullanılmıştır. Besi süresince canlı ağırlık artışı en yüksek entansif besi grubundaki kuzularda, en düşük değer ise mera besisi yapılan kuzularda belirlenmiştir. Randıman bakımından en düşük değeri (%44.94) mera grubundaki hayvanlar verirken, bu değerin dişilerde daha yüksek olduğu hesaplanmıştır. Karkas özelliklerinde, tüm parçalar bazında erkek ve dişi hayvanlar ve gruplar arasında istatistiki anlamda önemli bir fark bulunmamıştır. Ülkemizde, gerek yerli gerekse yeni koyun tiplerinin besi performansları ile kesim ve karkas özelliklerinin tanımlanması güncelliğini korumaktadır. Bu bağlamda, Aydın ve yöresinde yetiştiriciler tarafından benimsenen Karya genotipine ait bu parametrelerin ele alınarak analiz edilmesi önemlidir.

Anahtar Kelime: koyun ırkları meralar besi performansı canlı ağırlık artışı kesim ağırlığı hayvan kesimi Karya kuzu hayvan yemleme istatistiksel analizler karkas kalitesi

Konular: Biyoloji Ziraat Mühendisliği Entomoloji

The fattening performance, slaughtering and carcass merits of karya lambs fattened in different systems

Öz:

In this research, fattening performance, slaughter and carcasss properties are determined in male and female of Karya lambs in pasture, pasutre+feeding and intensive conditions. Research was conducted in 2008 and 2009 and total 72 lambs were used to be experimental materials. Live weight gain was obtained the highest in intensive group as for the lowest value was in pasture lambs during fattening. While the lowest dressing percentage (% 44.94) was found in the first group, this propertie was calculated more high in female lambs. On the basis of all carcass parts, between male and female and fattening groups were not significant for statistically. In Turkey, fattening performance, slaughtering and carcarss properties of both local and new genotyope of sheep are still up to date. The analysis of these propertis of Karya lambs adopted by breeders and the region of Aydın is important.

Anahtar Kelime: lambs animal feeding statistical analysis carcass quality sheep breeds pastures fattening performance liveweight gain slaughter weight slaughter Karya

Konular: Biyoloji Ziraat Mühendisliği Entomoloji

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akçapınar, H. 1981. Dağlıç, Akkaraman ve Kıvırcık Kuzuların farklı kesim ağırlıklarında karkas kompozisyonu ve kalitesi üzerinde karşılaştırmalı araştırmalar. Lalahan Zoot. Araş. Enst. Derg. 21(3-4): 80-99.
Akçapınar, H. 1994. Koyun Yetiştiriciliği. Medisan Yayın Serisi. No:8, Ankara. Akçapınar, H., Atasoy, F., Ünal, N., Aytaç, M., Aylanç, A. 2002. Bafra (Sakız X Karayaka G1) kuzularda besi ve karkas özelikleri. Lalahan Hay. Araşt. Enst. Derg. 42(2): 19 – 28.
Akgündüz, V., Ak, Ü., Filya, Ü., Karabulut, A., Deligözoğlu, F., Bayraktar, E. 1993. Etçi koyun ırkları ile Merinos melezi (F1) kuzuların besi performansı ve karkas özellikleri. TC. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Küçükbaş Hayvancılık Araştırma Projeleri Kesin Raporu. Koyunculuk Arş. Ens. Müd. Bandırma.
Altın, T., Karaca, O., Cemal, İ., 2003. Sütten kesim yaşının koyunlarda süt verimi ve kuzularda büyüme üzerine etkisi. Yüzüncü Yıl Ünv. Zir. Fak. Tarım Bilimleri Derg. 13(2): 103-111.
Altın, T., Karaca, O., Cemal, İ., Yılmaz, M., Yılmaz, O. 2005. Kıvırcık ve Karya Kuzularda Besi ve Karkas Özellikleri. Hayvansal Üretim 46(1): 19-29.
Aydoğan, M. 1985. Karayaka, Ile de France x Karayaka (F1) ve Sakız x Karayaka (F1) kuzuların büyüme, besi performansı ve karkas özelliklerinin karşılaştırılması. Atatürk Ünv. Vet. Fak. Derg. 32(3-4): 111-130.
Bayındır, S., Okuyan, M.R., Tuncel, E., Yıldırım, Z. 1986. Kıvırcık, Merinos, Merinos x Kıvırcık (F1), Ile de France x Kıvırcık (F1) ve Ile de France x Merinos (F1) melezlerinin entansif koşullardaki besi performansları ile kesim ve karkas özellikleri. Uludağ Üniv. Zir. Fak. Derg. 5: 119-126.
Ekiz, B., Altınel, A. 2005. Kıvırcık koyunlarından kaliteli kesim kuzuları elde etmek amacıyla alman siyah baslı etçi koyunu genotiplerinden yararlanma olanakları II.Kuzularda besi, kesim ve karkas özellikleri. İstanbul Ünv. Veteriner Fak. Derg. 31(2): 75-89.
Ekiz, B., Yılmaz, A., Özcan, M., Kaptan, C., Hanoğlu, H., Erdoğan, İ., Yalçıntan, H. 2009. Carcass measurements and meat quality of Turkish Merino, Ramlic, Kivircik, Chios and Imroz lambs raised under an intensive production system. Meat Science 82: 64–70.
Esen, F., Yıldız, N. 2000. Akkaraman, Sakız X Akkaraman Melez (F1) kuzularda verim özellikleri ıı. besi performansı, kesim ve karkas özellikleri. Turk. J. Vet. Anim. Sci. 24: 215–222.
Görgülü, M. 2002. Büyük ve küçükbaş hayvan besleme. Ç.Ü. Ziraat Fark. Genel yayın No: 224. Ders Kitapları yayın No: A-78. Adana.
Karaca, O., Vanlı, Y., Kaygısız, A., Altın, T., Demirel, M. 1991. Karakaş erkek kuzularının besi ve karkas özellikleri. Yüzüncü Yıl Ünv. Zir. Fak. Derg. 1(1): 147-164.
Karaca, O., Vanlı, Y., Demirel, M., Altın, T., Kaygısız, A. 1993. Karakaş erkek kuzularının besi gücü ve karkas özelliklerine kimi besi yöntemlerinin etkileri. Yüzüncü Yıl Ünv. Zir. Fak. Derg. 3(1-2): 41-56.
Karaca, O., T. Altın, M. Demirel. 1996. Meralama döneminde açık ve kapalı ortamda ek kesif yem uygulamasının karakaş erkek kuzularının besi ve karkas özelliklerine etkisi. I. Ulusal Zootekni Kongresi, 161-169, Antalya.
Karaca, O., Cemal, İ., 2002. Some parameter estimations on ovulation rate in synthetic Karya sheep. Proc. 7th World Congress on Genetics Applied to Livestock Production, August 19-23, Montpellier, France.
Karaca, O., Arık, İ.Z., Biçer, O., Cemal, İ., Yılmaz, O., Ulutaş, Z. 2009. Türkiye koyunculuğunda üretim sistemleri ve stratejik öneriler. Türkiye Koyunculuk Kongresi, Ege Üniv. Ziraat Fak. Zootekni Böl. Bildiriler Kitabı. s: 55-62.
Karaoğlu, M., Macit, M., Aksoy, A. 2001. Entansif besiye alınan Tuj kuzularının besi performansı üzerine bir araştırma. Turk. J. Vet. Anim. Sci. 25: 255-260.
Karim, S.A., Porwal, K., Kumar, S., Singh, V.K. 2007. Carcass traits of Khari lamb maintained on different system of feding management. Meat Sci. 76: 395-401.
Kaymakçı, M., Eliçin, A., Işın, F., Taşkın, T., Karaca, O., Tuncel, E., Ertuğrul, M., Özder, M., Güney, O., Gürsoy, O., Torun, O., Emsen, H., Seymen, S., Gören, H., Odabaşı, A., Sönmez, R. 2005. Türkiye küçükbaş hayvan yetiştiriciliği üzerine teknik ve ekonomik yaklaşımlar. Türkiye Ziraat Mühendisliği 6. Teknik Kongresi Bildirisi. 3-7 Ocak 2005. Ankara.
Kaymakçı, M., Özder, M., Karaca, O., Torun, O., Baş, S., Koşum, N. 2009. Türkiye koyun ıslah stratejisi. Türkiye Koyunculuk Kongresi, Ege Ünv. Ziraat Fak., Zootekni Böl. Bildiriler Kitabı. s:25-34.
Kor, A., Dağ, B., Kor, D. 2009. Türkiye’ de kuzu besi sistemleri. Türkiye Koyunculuk Kongresi, Ege Ünv. Ziraat Fak., Zootekni Böl. Bildiriler Kitabı. 93-105.
Köycü, E., Özder, M. 1994. Kıvırcık ve Hampshire Down x Kıvırcık (G1) melezi erkek kuzuların besi gücü ve karkas özellikleri. Trakya Ünv. Zir. Fak. Derg. 3(1-2): 269-275.
Küçük, M., Bayram, D., Yılmaz, O. 2002. Morkaraman ve Kıvırcık X Morkaraman (G1) melezi kuzularda büyüme, besi performansı, kesim ve karkas özelliklerinin araştırılması. Turk J. Vet. Anim. Sci. 26: 1321-1327.
Macit, M. 2002. Growth and carcass characteristics of male lambs of the Morkaraman breed. Small Ruminant Research (43): 191-194.
Özbey, O., Esen, F., Aysöndü, M.H. 2000. KıvırcıkX(Sakız X Morkaraman)F1 ve SakızX(KıvırcıkXMorkaraman)F1 melezi kuzularda verim özellikleri. II. Besi performansı ve karkas özellikleri. Yüzüncü Yıl Ünv. Vet. Fak. Derg. 11(2): 34-40.
Özcan, M, Altınel, A., Yılmaz, A., Akgündüz, V. 2001. Studies on the possibility of improving lamb production by two-way and three-way crossbreeding with German Black-headed mutton, Kıvırcık and Chios sheep breeds. 2. Fattening and carcass characteristics of lambs. Turk. J. Vet. Anim. Sci. 25: 695-702.
Santos-Silva, J., Mendes, I.A., Bessa, R.J.B. 2002a. The effects of genotype, feding system and salughter weight on the quality of light lambs. I. Growth, carcass composition and meat quality. Livestock Production Science 76: 17-25.
Santos-Silva, J., Bessa, R.J.B., Santos-Silva, F. 2002b. The effects of genotype, feding system and salughter weight on the quality of light lambs. I. Fatty acid composition of meat. Livestock Production Science 77: 187-194.
Sanudo, C., Sánchez, A. and Alfonso, M. 1998a. Small ruminants production systems and factors affecting lamb meat quality. Meat Science 49(Supp.1): 29-64.
Sanudo, C., Nute, G. R., Campo, M. M., Maria, G., Baker, A., Sierra, I., Enser, M. E., Wood, J. D. 1998b. Assessment of commercial lamb meat quality by British and Spanish taste panels. Meat Science 48: 91–100.
Yalçın, B.C. 1990. Koyun yetiştiriciliği. Koyun-keçi hastalıkları ve yetiştiriciliği. Tüm-Vet Hay. Hizmetleri Yayını. No: 2, Teknografik Matbası, 378-449, İstanbul.
Yılmaz, A., Altınel, A. 2003. Carcass characteristics at different ages of the three-way crossbred slaughter lambs produced by the use of German Black-headed mutton as a sire line. Assiut .Vet. Med. J. 49: 152-159.

APA	Yaralı E, KARACA O (2011). Farklı besi sistemlerinde besiye alınan karya kuzularda besi performansı, kesim ve karkas özellikleri. , 1 - 9.
Chicago	Yaralı Engin,KARACA Orhan Farklı besi sistemlerinde besiye alınan karya kuzularda besi performansı, kesim ve karkas özellikleri. (2011): 1 - 9.
MLA	Yaralı Engin,KARACA Orhan Farklı besi sistemlerinde besiye alınan karya kuzularda besi performansı, kesim ve karkas özellikleri. , 2011, ss.1 - 9.
AMA	Yaralı E,KARACA O Farklı besi sistemlerinde besiye alınan karya kuzularda besi performansı, kesim ve karkas özellikleri. . 2011; 1 - 9.
Vancouver	Yaralı E,KARACA O Farklı besi sistemlerinde besiye alınan karya kuzularda besi performansı, kesim ve karkas özellikleri. . 2011; 1 - 9.
IEEE	Yaralı E,KARACA O "Farklı besi sistemlerinde besiye alınan karya kuzularda besi performansı, kesim ve karkas özellikleri." , ss.1 - 9, 2011.
ISNAD	Yaralı, Engin - KARACA, Orhan. "Farklı besi sistemlerinde besiye alınan karya kuzularda besi performansı, kesim ve karkas özellikleri". (2011), 1-9.

APA	Yaralı E, KARACA O (2011). Farklı besi sistemlerinde besiye alınan karya kuzularda besi performansı, kesim ve karkas özellikleri. Hayvansal Üretim, 52(2), 1 - 9.
Chicago	Yaralı Engin,KARACA Orhan Farklı besi sistemlerinde besiye alınan karya kuzularda besi performansı, kesim ve karkas özellikleri. Hayvansal Üretim 52, no.2 (2011): 1 - 9.
MLA	Yaralı Engin,KARACA Orhan Farklı besi sistemlerinde besiye alınan karya kuzularda besi performansı, kesim ve karkas özellikleri. Hayvansal Üretim, vol.52, no.2, 2011, ss.1 - 9.
AMA	Yaralı E,KARACA O Farklı besi sistemlerinde besiye alınan karya kuzularda besi performansı, kesim ve karkas özellikleri. Hayvansal Üretim. 2011; 52(2): 1 - 9.
Vancouver	Yaralı E,KARACA O Farklı besi sistemlerinde besiye alınan karya kuzularda besi performansı, kesim ve karkas özellikleri. Hayvansal Üretim. 2011; 52(2): 1 - 9.
IEEE	Yaralı E,KARACA O "Farklı besi sistemlerinde besiye alınan karya kuzularda besi performansı, kesim ve karkas özellikleri." Hayvansal Üretim, 52, ss.1 - 9, 2011.
ISNAD	Yaralı, Engin - KARACA, Orhan. "Farklı besi sistemlerinde besiye alınan karya kuzularda besi performansı, kesim ve karkas özellikleri". Hayvansal Üretim 52/2 (2011), 1-9.