Avrupa birliği’ne uyum sürecinde Türkiye’de kırsal kalkınma politikaları: Genel bir değerlendirme

IŞIK, NİHAT; BAYSAL KURT, DUYGU

Avrupa birliği’ne uyum sürecinde Türkiye’de kırsal kalkınma politikaları: Genel bir değerlendirme

Nihat IŞIK, (Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimleri Fakültesi, İktisat Bölümü, Karaman, Türkiye)

DUYGU BAYSAL KURT (Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimleri Fakültesi, İktisat Bölümü, Karaman, Türkiye)

Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi

12 4

Yıl: 2011 Cilt: 12 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 165 - 186 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Avrupa birliği’ne uyum sürecinde Türkiye’de kırsal kalkınma politikaları: Genel bir değerlendirme

Öz:

Dünyada kırsal kesimde yaşayan toplumların kentte yaşayanlara göre olanaklarının daha sınırlı olması nedeniyle, bu insanların hayat standardını yükseltmek ve gelirlerini artırmak ülkelerin en temel sorunlarından birini oluşturmuş ve kırsal kalkınmanın sağlanmasına dönük farklı politika arayışları gündeme gelmiştir. Bu arayış Avrupa Birliği (AB)’nde 1950’li yıllarda Ortak Tarım Politikası (OTP) ile başlamış ve aday ülkelere uyguladığı kırsal kalkınma programları ile devam etmiştir. Ülkemizde ise kırsal kalkınma politikaları beş yıllık kalkınma planları ile birlikte dikkat edilmesi gereken bir unsur olarak ortaya çıkmış olup, bu çerçevede son olarak 2007-2013 yılını kapsayan yedi yıllık kalkınma planında da konunun üzerinde ciddiyetle durulmaktadır. AB’ye tam üye olma amacıyla müzakereler yürüten ülkemizin AB’nin gelişmiş ülkeleri ile kıyaslandığında birçok diğer göstergede olduğu gibi, kırsal kalkınma göstergeleri açısından da oldukça gerilerde olduğu bir realitedir. Nitekim konuyla ilgili temel birkaç göstergeye ilişkin rakamlara göz atıldığında, 2008 yılı verilerine göre, çalışmada kullanılan AB ülkeleri içerisinde kırsal kesim nüfusunun toplam nüfusa oranının en fazla olduğu ülkenin %45,76 ile Romanya olduğu, bu ülkeyi %38,7 ile Polonya’nın izlediği görülmektedir. Ülkemiz ise %31,3 ile söz konusu gösterge açısından bu iki ülkeden sonra gelmektedir. Hollanda ile Fransa sırasıyla %18,2 ve %22,6 oranlarıyla ülkemize nazaran daha iyi konumdadırlar. 2008 yılında ülkemizde tarımsal katma değerin Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH)’ya oranı yaklaşık %8,64 iken, söz konusu oran tarım sektörünün gelişmiş olduğu Hollanda’da yaklaşık %1,7, Fransa’da ise yaklaşık %2’dir. 2008 yılı verilerine göre ülkemizde toplam istihdamın %26,2’si tarım sektöründe faaliyet gösterirken, bu oran Hollanda’da %2,7, Fransa’da ise %3’tür. Değinilen bu temel göstergeler, AB’nin gelişmiş ülkelerinin standardını yakalayabilmek için ülkemizin yapması gereken çok iş olduğunu açıkça ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelime:

Konular: Uluslararası İlişkiler

Rural development policies in Turkey during the cohesion process to the european union: A general evaluation

Öz:

Societies’ opportunities who live on rural regions are more restricted compared to people who live on provinces. Because of this case, raising living standards and their revenues of those who live in rural regions has become the main problem of countries and different policy researches to provide rural development has come up. This research had started in the European Union (EU) with the Common Agricultural Policy (CAP) in 1950s and continued with other rural development programs that the union implemented to its members. In our country rural development policies emerged with quinquennial development plans as an issue that is worth to work on carefully. In addition, in the seven year development program which contains 2007-2013, this issue is seriously examined. For our country that has negotiations with the EU, in terms of rural development indicators, it is a fact that Turkey’s position is quite worse as it is in lots of other indicators when there is a comparison between Turkey and developed countries of the EU. Likewise if it is necessary to give some examples related with the issue; according to the agricultural and rural population statistics 2008, Romania takes the first place with the ratio of 45,76 and Poland takes the second place with 38,7% in terms of the ratio of rural population to total population within the EU countries that is examined in the study. Our country is in the third place after those two countries with 31,3%. Holland and France have better positions compared to Turkey. For the same issue ratios are 18,2 and 22,6 in those countries respectively. In our country the ratio of agricultural added value to Gross Domestic Product (GDP) is about 8,64%; but in Holland that agriculture sector is developed this ratio is 1,7% and also in France it is about 2%. Considering the indicators of 2008, 26,2% of total employment works in agriculture sector in Turkey, in Holland this indicator is about 2,7% and in France it is 3%. Indicators mentioned above means that our country has a lot of things to do to reach the standards of the EU’s developed countries.

Anahtar Kelime:

Konular: Uluslararası İlişkiler

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

ACAR, Mustafa (2008), Kalkınma Ekonomisi içinde “Tarım ve Kalkınma”, ed. S.Taban ve M. Kar, Ekin Yayınları, Bursa; 159-184.
AKIN, Semiha ve Fatih Feramuz YILDIZ (2005), “Kırsal Kalkınma Sorunlarının Çözümünde IPARD Ajansı”, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Türktarım Dergisi, Sayı:166, 2005, Ankara; 42-47. İnternet Adresi: http://www.abuzmanlari.org.tr/web/docs/pdfs/makaleler/kirsal_kalkinma_sorunlarinin_coz umunde_ipard_ajansi.pdf, Erişim Tarihi: 25.04.2010.
BAKIRCI, Muzaffer (2007), Türkiye’de Kırsal Kalkınma Kavramlar- Politikalar- Uygulamalar, 1. Baskı, Nobel Yayınları, Ankara.
CAN, Metin (2007), “Avrupa Birliği Kırsal Kalkınma Programlarının Türkiye’nin Kırsal Kalkınması Açısından İncelenmesi: SAPARD ve IPARD Örneği”, İnternet Adresi:
www.aeri.org.tr/PDF/166.AB.K.K.P.TKK.SIO.pdf, Erişim Tarihi: 03.04.2010. http://www.cka.org.tr/index.php?option=com_content&task=view&id=188&Itemid=76, Erişim Tarihi: 01.07.2010.
COURTNEY, Paul; Gary HILL ve Deborah ROBERTS (2006), “The role of natural heritage in rural development: An analysis of economic linkages in Scotland”, Jounal of Rural Studies, 22 (2006); 469-484. İnternet Adresi: www.sciencedirect.com/science?_ob=MImg&_imagekey=B6VD9-4JKYTK4-1- V&_cdi=5977&_user=7391070&_pii=S0743016706000088&_orig=search&_cov erDate=10%2F31%2F2006&_sk=999779995&view=c&wchp=dGLzVzbzSkWA& md5=6cdd662a57d122554f9dae961fc5360c&ie=/sdarticle.pdf, Erişim Tarihi: 30.05.2010.
ÇOLAKOĞLU, Elif (2007), “Kırsal Kalkınma Problemine Bir Çözüm Arayışı Olarak Köy- Kent Projesi”, ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 3, Sayı 6, 2007; 187-202. İnternet Adresi: http://iibf.karaelmas.edu.tr/sbd/makaleler/1303- 9245/200703006187202.pdf, Erişim Tarihi: 23.05.2010.
http://data.worldbank.org/topic/agriculture-and-rural-development, Erişim Tarihi: 25.05.2010.
http://data.worldbank.org/topic/economic-policy-and-external-debt, Erişim Tarihi: 25.05.2010.
http://data.worldbank.org/topic/labor-and-social-protection, Erişim Tarihi: 25.05.2010.
DPT (2000a), “Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı Kırsal Kalkınma Özel İhtisas Komisyonu Raporu”, İnternet Adresi: http://www.dpt.gov.tr/DocObjects/Download/3137/oik538.pdf, Erişim Tarihi: 20.04.2010.
DPT (2000b), “Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı”, İnternet Adresi: http://ekutup.dpt.gov.tr/plan/viii/plan8.pdf, Erişim Tarihi: 25.04.2010.
DIRAOR, Burcu Miraç (2008), Katılım Öncesi AB Fonları ve Kırsal Kalkınma Fırsatlar, Sorunlar ve Türkiye İçin Öneriler, DPT Yayınları, Ankara.
EC (EUROPEAN COMMISSION) (2008), “The EU Rural Development Policy 2007- 2013”, İnternet Adresi:
http://ec.europa.eu/agriculture/publi/fact/rurdev2007/2007_en.pdf, Erişim Tarihi: 03.06.2010.
EEA (EUROPEAN ENVIRONMENT AGENCY) (1999), Environment in the European Union at the turn of the century içinde “Rural areas-our link to the land”, İnternet Adresi: www.eea.europa.eu/publications/92-9157-202-0/3.13.pdf, Erişim Tarihi: 20.05.2010.
EKİM, Recep Murat (2006), Avrupa Birliği Kırsal Kalkınma Politikaları ve Türkiye’nin Uyumu, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Avrupa Birliği Anabilim Dalı Avrupa Birliği Programı. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
http://faostat.fao.org/site/550/default.aspx#ancor, Erişim Tarihi: 25.05.2010. GÜLÇUBUK, Bülent (2005), “Önce Doğa Önce İnsan”, İnternet Adresi:
www.bugday.org/article.php?ID=758, Erişim Tarihi: 23.05.2010.
GÜLÇUBUK, Bülent (2002), “Kırsal Kalkınma Politikaları”, İnternet Adresi: www.kirsalcevre.org.tr/_html/tur/yayinlarimiz/dyayinlar/kirsal_kalkinma_politikal ari_bulentg.pdf, Erişim Tarihi: 13.04.2010.
GÜRLÜK, Serkan (2001), “Dünya’da ve Türkiye’de Kırsal Kalkınma Politikaları ve Sürdürülebilir Kalkınma”, Uludağ Üniversitesi İktisat Fakültesi Dergisi, Cilt:19, Sayı:4, Aralık 2001. İnternet Adresi:
http://homepage.uludag.edu.tr/~serkan/rural.pdf, Erişim Tarihi: 05.05.2010.
HAN, Ergül ve Ayten Ayşen KAYA (2008), Kalkınma Ekonomisi Teori ve Politika, 6. Baskı, Nobel Yayınları: Ankara.
http://www.izka.org.tr/destekler/tarim-ve-kirsal-kalkinma-mali-destek-programi-2/, Erişim Tarihi: 01.07.2010.
KAY, Cristóbal (2009), “Development strategies and rural development: exploring synergies, eradicating poverty”, The Journal of Peasant Studies, Vol.36, No.1, January 2009; 103-137. İnternet Adresi: http://www.informaworld.com/smpp/content~db=all~content=a911009729~frm=a bslink, Erişim Tarihi: 30.05.2010.
MARSDEN, Terry ve Roberta SONNINO (2008), “Rural development and the regional state: Denying multifunctional agriculture in the UK”, Journal of Rural Studies, 24(2008); 422-431. İnternet Adresi: www.sciencedirect.com/science?_ob=MImg&_imagekey=B6VD9-4T2RYTM-1- 1&_cdi=5977&_user=7391070&_pii=S0743016708000259&_orig=search&_cove rDate=10%2F31%2F2008&_sk=999759995&view=c&wchp=dGLzVtzzSkzk& md5=1934e02d33ebb1bcebcc21902dc07d48&ie=/sdarticle.pdf, Erişim Tarihi: 30.05.2010.
http://www.mevka.org.tr/Content/ViewArticle/kirsal_kalkinma?articleID=QHPO0oriA7M %3D, Erişim Tarihi: 01.07.2010.
RÂMNICEANU, Irina ve Robert ACKRILL (2007), “EU rural development policy in the new member states: Promoting multifunctionality?”, Journal of Rural Studies, 23(2007); 416-429. www.sciencedirect.com/science?_ob=MImg&_imagekey=B6VD9-4MFJTB5-1- 1&_cdi=5977&_user=7391070&_pii=S0743016706000702&_orig=search&_cove rDate=10%2F31%2F2007&_sk=999769995&view=c&wchp=dGLbVzbzSkWA& md5=a653905f0df36c7afd82c2e210fa933a&ie=/sdarticle.pdf, Erişim Tarihi: 30.05.2010.
RIZOV, Marian (2004), “Rural development and welfare implications of CAP reforms”, Journal of Policy Modeling 26(2004); 209-222. İnternet Adresi: www.sciencedirect.com/science?_ob=MImg&_imagekey=B6V82-4C7W5C0-5- 1X&_cdi=5858&_user=7391070&_pii=S0161893804000316&_orig=search&_co verDate=02%2F29%2F2004&_sk=999739997&view=c&wchp=dGLzVzbzSkzV& md5=7881d88b2b21f9339862baa03f9e35ba&ie=/sdarticle.pdf, Erişim Tarihi: 30.05.2010.
RIZOV, Marian (2006), “Rural Development Perspectives in Enlarging Europe: The Implications of CAP Reforms and Agricultural Transition in Accession Countries”, European Planning Studies, Vol.14, No.2, February 2006; 219-238. İnternet Adresi:
http://www.informaworld.com/smpp/content~db=all~content=a741647601~frm=a bslink, Erişim Tarihi: 30.05.2010.
TKB (TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI) (2009), “Kırsal Kalkınma Planı 2010-2013”, İnternet Adresi:
www.tarim.gov.tr/%5CFiles%5CZip_Rar%5CTaslak_kirsalkalkinmaplani_04012009.pdf, Erişim Tarihi: 03.05.2010.
UZUNPINAR, Adnan (2008), “Katılım Öncesi AB Kırsal Kalkınma Politikası ve Türkiye’de Uygulanacak IPARD Programı Kapsamında Proje Hazırlama, Değerlendirme ve Seçim Süreci”, İnternet Adresi:
http://diabk.tarim.gov.tr/Adnan_UZUNPINAR_AB_Uzmanl%C4%B1k_Tezi_200 8.pdf, Erişim Tarihi: 25.05.2010.
WORLD BANK (2007), “World Development Report 2008: Agriculture for Development”, İnternet Adresi:
http://econ.worldbank.org/WBSITE/EXTERNAL/EXTDEC/EXTRESEARCH/EX TWDRS/EXTWDR2008/0,,contentMDK:21410054~menuPK:3149676~pagePK:6 4167689~piPK:64167673~theSitePK:2795143,00.html, Erişim Tarihi: 30.05.2010.
YILMAZ, Hasan ve Ahmet TOLUNAY (2007), “Avrupa Birliği Kırsal Kalkınma Politikalarında Yeni Yönelimler ve Türkiye”, Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, Seri:A, Sayı:1, 2007; 107-122. İnternet Adresi: http://edergi.sdu.edu.tr/index.php/sduofd/article/viewFile/121/45, Erişim Tarihi: 10.05.2010.

APA	IŞIK N, BAYSAL KURT D (2011). Avrupa birliği’ne uyum sürecinde Türkiye’de kırsal kalkınma politikaları: Genel bir değerlendirme. , 165 - 186.
Chicago	IŞIK NİHAT,BAYSAL KURT DUYGU Avrupa birliği’ne uyum sürecinde Türkiye’de kırsal kalkınma politikaları: Genel bir değerlendirme. (2011): 165 - 186.
MLA	IŞIK NİHAT,BAYSAL KURT DUYGU Avrupa birliği’ne uyum sürecinde Türkiye’de kırsal kalkınma politikaları: Genel bir değerlendirme. , 2011, ss.165 - 186.
AMA	IŞIK N,BAYSAL KURT D Avrupa birliği’ne uyum sürecinde Türkiye’de kırsal kalkınma politikaları: Genel bir değerlendirme. . 2011; 165 - 186.
Vancouver	IŞIK N,BAYSAL KURT D Avrupa birliği’ne uyum sürecinde Türkiye’de kırsal kalkınma politikaları: Genel bir değerlendirme. . 2011; 165 - 186.
IEEE	IŞIK N,BAYSAL KURT D "Avrupa birliği’ne uyum sürecinde Türkiye’de kırsal kalkınma politikaları: Genel bir değerlendirme." , ss.165 - 186, 2011.
ISNAD	IŞIK, NİHAT - BAYSAL KURT, DUYGU. "Avrupa birliği’ne uyum sürecinde Türkiye’de kırsal kalkınma politikaları: Genel bir değerlendirme". (2011), 165-186.

APA	IŞIK N, BAYSAL KURT D (2011). Avrupa birliği’ne uyum sürecinde Türkiye’de kırsal kalkınma politikaları: Genel bir değerlendirme. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 12(1), 165 - 186.
Chicago	IŞIK NİHAT,BAYSAL KURT DUYGU Avrupa birliği’ne uyum sürecinde Türkiye’de kırsal kalkınma politikaları: Genel bir değerlendirme. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 12, no.1 (2011): 165 - 186.
MLA	IŞIK NİHAT,BAYSAL KURT DUYGU Avrupa birliği’ne uyum sürecinde Türkiye’de kırsal kalkınma politikaları: Genel bir değerlendirme. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, vol.12, no.1, 2011, ss.165 - 186.
AMA	IŞIK N,BAYSAL KURT D Avrupa birliği’ne uyum sürecinde Türkiye’de kırsal kalkınma politikaları: Genel bir değerlendirme. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 2011; 12(1): 165 - 186.
Vancouver	IŞIK N,BAYSAL KURT D Avrupa birliği’ne uyum sürecinde Türkiye’de kırsal kalkınma politikaları: Genel bir değerlendirme. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 2011; 12(1): 165 - 186.
IEEE	IŞIK N,BAYSAL KURT D "Avrupa birliği’ne uyum sürecinde Türkiye’de kırsal kalkınma politikaları: Genel bir değerlendirme." Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 12, ss.165 - 186, 2011.
ISNAD	IŞIK, NİHAT - BAYSAL KURT, DUYGU. "Avrupa birliği’ne uyum sürecinde Türkiye’de kırsal kalkınma politikaları: Genel bir değerlendirme". Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 12/1 (2011), 165-186.