Bedensel hastalıkları olan bireylerde stres, kendilik algısı, kişilerarası tarz ve öfke ilişkisi

Durak Batıgün, Ayşegül; ŞAHİN HİSLİ, Nesrin; DEMİREL KARSLI, Esra

Bedensel hastalıkları olan bireylerde stres, kendilik algısı, kişilerarası tarz ve öfke ilişkisi

AYŞEGÜL DURAK BATIGÜN, (Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi, Psikoloji Bölümü, Ankara, Türkiye)

Nesrin ŞAHİN HİSLİ, (Başkent Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Psikoloji Bölümü, Ankara, Türkiye)

Esra DEMİREL KARSLI (Erzincan Üniversitesi, Yaşam Becerileri Merkezi, Erzincan, Türkiye)

Türk Psikiyatri Dergisi

16 2

Yıl: 2011 Cilt: 22 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 245 - 254 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Bedensel hastalıkları olan bireylerde stres, kendilik algısı, kişilerarası tarz ve öfke ilişkisi

Öz:

Amaç: Bu araştırmada, koroner arter hastalığı, mide hastalığı, cilt hastalığı ve şeker hastalığı türünden bedensel hastalıklara sahip bireylerdeki stres yaşantısında, kendilik algısı, kişilerarası tarz ve öfkenin rolü değerlendirilmeye çalışılmıştır.Yöntem: Araştırmanın örneklemini bedensel hastalığı olan bireyler (n=124) ile sağlıklı bireyler (n=209) oluşturmaktadır. Araştırmada stres yaşantısı (stresin fizyolojik ve psikolojik belirtileri) ‘Stres Belirtileri Ölçeği’ ile, kendilik algısı ‘Sosyal Karşılaştırma Ölçeği’ ile, kişilerarası ilişki tarzı ‘Kişilerarası Tarz Ölçeği’ ile, öfke yaşantıları ise ‘Çok Boyutlu Öfke Envanteri’ ile değerlendirilmiştir. Hasta grubunun yaşadığı stres belirtileri ile hasta olmayanların yaşadıkları stres belirtilerinde kendilik algısı, kişilerarası tarz ve öfkenin rolü kıyaslanmıştır. Bulgular: Yapılan analiz sonuçlarına göre bedensel hastalığı olan bireylerin, stres belirtilerinin yüksek, kendilik algılarının olumsuz, kişilerarası ilişkilerinin sorunlu, öfkelerinin de daha yoğun olduğu söylenebilir. Bu hastaların daha yüksek düzeydeki stres belirtileri ile herhangi bir hastalığı olmayan kişilerin daha hafif düzeydeki stres belirtilerinin yordayıcısı olarak ortaya çıkan ortak değişkenler ise olumsuz kendilik algısı, kişilerarası ilişkilerden duyulan memnuniyetsizlik yaşam memnuniyetsizliği ve saldırgan öfke davranışları olarak belirlenmiştir. Ortak olmayan değişkenler ise bedensel hastalığı olan hastalarda yaş, hastalığı olmayanlarda da cinsiyettir.Sonuç: Bedensel hastalıklar aynı zamanda “stres hastalıkları” olarak da düşünüldüğü için tedavi protokollerine iletişim becerileri, stres ve öfke yönetimi, kendilik algısını güçlendirmeye yönelik psikososyal müdahalelerin de eklenmesinin yararlı olabileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelime:

Konular: Psikoloji

Stress, self-perception and interpersonal style in patients with physical illnesses

Öz:

Objective: This study aimed to investigate the role of self-perception, interpersonal style, and anger in the context of stress in patients with physical illnesses, including coronary artery disease, gastrointestinal disorders, dermatological disorders, and diabetes.Materials and Methods: The study sample included patients with physical illnesses (n = 124) and healthy controls (n = 209). Symptoms of stress, self-perception, interpersonal style, and anger were evaluated using the Stress Symptoms Scale, Social Comparison Scale, Interpersonal Style Scale, and Multidimensional Anger Questionnaire, respectively. The role of self-perception, interpersonal style, and anger in stress experienced in the patients and controls was compared. Results: The patients had higher stress symptoms, perceived themselves more negatively, had more problematic interpersonal styles, and more intense anger than the controls. The higher stress symptoms in the patients and the lower symptoms in the controls was predicted by 4 common variables¾dissatisfaction with life, dissatisfaction with interpersonal relationships, negative self-perception, and aggressive expression of anger. Another predictive variable in the psychosomatic group was age, whereas in the control group gender and internalized anger were predictive variables.Conclusion: As the physical illnesses had by those in the patient group are stress-related, inclusion of psychosocial interventions in treatment protocols, such as communication skills, and stress and anger management training, and interventions aimed at increasing a positive self-perception might improve their QoL.

Anahtar Kelime:

Konular: Psikoloji

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Albayrak-Kaymak D (1994) Kişilerarası davranış biçimlerine dualist bir bakış: içselleştirme ve dışsallaştırma. Türk Psikoloji Dergisi, 9: 35-46.
Andersson AC, Jansson B, Archer T (2008) Influence of affective personality type and gender upon coping behavior, mood, and stress. Individual Differences Research, 6(3): 139-68.
Auerbach SM, Clore JN, Kiesler DJ ve ark. (2002) Relation of diabetic patients’ health-related control appraisals and psysicians-patient interpersonal impacts to patients’ metabolic control and satisfaction with treatment. J
Behav Med, 25: 17-31. Balkaya F, Şahin N (2003) Çok Boyutlu Öfke Ölçeği. Turk Psikiyatri Derg, 14: 192-202.
Begley TM (1994) Expressed and suppressed anger as predictors of health complaints. J Organ Behav, 15: 503-16.
Bleil ME, McCaffery JM, Muldoon MF ve ark. (2004) Anger-related personality traits and carotid artery artherosclerosis in untreated hypertensive men. Psychosom Med, 66: 633-39.
Broemer P, Blümle M (2003) Self-views in close relationships: the influence of attachment styles. Br J Soc Psychol, 42: 445-60.
Brufau, RM, Berna JC, Redondo CB ve ark. (2010) Personality styles in patients with psoriasis. Anales de Psicologia, 26: 335-40.
Carmody TP, Crossen JR, Wiens AN (1989) Hostility as a health risk factor: relationships with neuroticism, type a behavior, attentional focus, and interpersonal style. J Clin Psychol, 45: 754-62.
Cheng C, Hui W, Lam S (2000) Perceptual style and behavioral pattern of individuals with functional gastrointestinal disorders. Health Psychol, 19: 146-54.
Davidson K, Stuhr J, Dixon K ve ark. (2000) Constructive anger verbal behavior predicts blood pressure in a population-based sample. Health Psychol, 19: 55-64.
Day A (192) Üniversite öğrencilerinde stres algısı ve Stres Audit Ölçeği’nin geçerliği, güvenirliği. Yayınlanmamış tez İzmir: Ege Üniversitesi.
Engler B (1985) Harry Stack Sullivan: Interpersonal psychiatry. Personality theories: An introduction (2nd ed.) Boston: Houghton Mifflin Company, 135-39.
Ford ES, Mokdad AH, Li C ve ark. (2008) Gender differences in coronary heart disease and health-releated quality of life: Findings from 10 states from the 2004 behavioral risk factor surveillance system. J Women’s Health, 17: 757- 68.
Halford WK, Cuddhy S, Mortimer RH (1990) Psychological stress and blood glucose regulation in Type-I diabetic patients. Health Psychol, 9: 516-28.
Lawson VL, Bundy C, Belcher J ve ark. (2010) Mediation by illness perceptions of the effect of personality and health threat communication on coping with the diagnosis of diabetes. Br J Health Psychol, 15: 623-42.
Lazarus RS, Folkman S (1984) Stress, Appraisal, and Coping, New York: Springer.
Lehman CD, Rodin J, McEwen B ve ark. (1991) Impact of environmental stress on the expression of insulin-dependent diabetes mellitus. Behav Neurosci, 105: 241-45.
Lovallo WR (2005) Stress and Health: Biological and Psychological Interactions (2. Baskı), London: Sage Pub.
Martin R, Wan CK, David JP ve ark. (1999) Style of anger expression: relation to expressivity, personality, and health. Pers Soc Psychol B, 25: 1196-207.
Onbaşıoğlu M (2006) Psikosomatik bedensel ve ruhsal rahatsızlığa sahip bireylerin stres ile ilişkili değişkenler açısından incelenmesi. Tez, Ankara Üniversitesi.
Önsüz MF, Hıdıroğlu S, Gürbüz Y ve ark. (2008) Bir üniversite hastanesinde çalışan asistan doktorların örgütsel stres düzeylerinin değerlendirilmesi. Yeni Symposium, 46: 23-34.
Özbay MB, Örsel S, Akdemir A ve ark. (2002) Ergenlerde kendilik algısı ile psikopatoloji arasında bağıntı var mı? Turk Psikiyatri Derg, 13(3): 179-86.
Pielage SB, Luteijn F, Arrindell WA (2005) Adult attachment, intimacy and psychlogical distress in a clinical and community sample. Clin Psychol Psychot, 12: 455-64.
Rice PL (1999) Stress and Health (3. Baskı). New York: Brooks/Cole Publishing Company.
Sarandöl A (2003) Koroner arter hastalığı ve psikiyatri. Birinci Basamak İçin Psikiyatri, 2: 23-30.
Scharloo M, Kaptein AA, Weinman J ve ark. (1998) Illness perceptions, coping and functioning in patients with rheumatoid arthritis, chronic obstructive pulmonary disease and psoriasis. J Psychosom Res, 44: 573-85.
Schneiderman N, Ironson G, Siegel SD (2005) Stress and health: Psychological, behavioral, and biological determinants. Annu Rev Clin Psychol, 1: 607-28.
Schum JL, Jorgensen RS, Verhaegen P ve ark. (2003) Trait anger, anger expression, and ambulatory blood pressure: A meta-analytic review. J Behav Med, 26: 395-415.
Shaver PR, Miculincer M (2002) Attachment-related psychodynamics. Attachment & Human Development, 4: 133-61.
Smith TW, Glazer K, Ruiz JM ve ark. (2004) Hostility, anger, aggressiveness and coronary heart disease: An interpersonal perspective on personality, emotion and health. Journal of Personality, 72: 1217-270.
Stangier U, Gieler U, Ehlers A (2003) Measuring adjustment to chronic skin disorders: validation of a self-report measure. Psychol Asses, 15: 532-49.
Suarez EC (2006) Sex differences in the relation of depressive symptoms, hostality, and anger expression to indices of glucose metabolism in nondiabetic adults. Health Psychol, 25: 484-92.
Sukan M, Maner F (2006) Vitiligo ve kronik ürtiker hastalarında kendilik saygısı. Türkiye’de Psikiyatri, 2: 93-7.
Surwit RS, Williams PG (1996) Animal models provide insight into psychosomatic factors in diabetes. Psychosom Med, 58: 582-89.
Şahin NH, Batıgün AD (1997) Özel bir sağlık kuruluşunda iş doyumu ve stres. Türk Psikoloji Dergisi, 12: 57-71.
Şahin NH, Çeri Ö, Düzgün G ve ark. (2009) Kişilerarası Tarz Ölçeği: Geliştirilmesi ve Psikometrik Özellikleri. Türk Psikoloji Yazıları, (değerlendirme aşamasında).
Şahin NH, Durak A (1994) Occupational stres and job satisfaction: The case of banking personel. XXIII. International Congress of Aplied Psychology, Madrid.
Şahin NH, Şahin N (1992) Adolescent guilt, shame, and depression in relation to sociotropy and autonomy. The World Congress of Cognitive Therapy, Toronto.
Şahin NH (1998) Stresle başa çıkma olumlu bir yaklaşım. 3. Baskı. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
Taylor SE (2009) Health Psychology (7. Baskı), McGraw- Hill, New York, s. 326-70.
Tüzer TT (1997) Tıbbi sorunları etkileyen psikolojik faktörler. Tüzer V (ed.) Ankara: Compos Mentis Yayınları.
Vitaliano PP, Scanlan JM, Krenz C ve ark. (1996) Insulin and glucose: Relationships with hassles, anger, and hostilitiy in nondiabetic older adults. Psychosom Med, 58: 489-99.
Wiseman H, Metzl E, Barber JP (2006) Anger, guilt and intergenerational communication of trauma in the interpersonal narratives of second generation holocaust survivors. Am J Orthopsychiat, 76: 176-84.
Yarpuz-Yolaç A, Demirci SE, Şanlı EH ve ark. (2008) Akne vulgaris hastalarında sosyal kaygı düzeyi ve bunun klinik değişkenler ile ilişkisi. Turk Psikiyatri Derg, 19: 29-37.
Yousfi S, Matthews G, Amelang M ve ark. (2004) Personality and disease: Correlations of Multiple trait scores with various illnesses. J Health Psychol, 9: 627-47.

APA	Durak Batıgün A, ŞAHİN HİSLİ N, DEMİREL KARSLI E (2011). Bedensel hastalıkları olan bireylerde stres, kendilik algısı, kişilerarası tarz ve öfke ilişkisi. , 245 - 254.
Chicago	Durak Batıgün Ayşegül,ŞAHİN HİSLİ Nesrin,DEMİREL KARSLI Esra Bedensel hastalıkları olan bireylerde stres, kendilik algısı, kişilerarası tarz ve öfke ilişkisi. (2011): 245 - 254.
MLA	Durak Batıgün Ayşegül,ŞAHİN HİSLİ Nesrin,DEMİREL KARSLI Esra Bedensel hastalıkları olan bireylerde stres, kendilik algısı, kişilerarası tarz ve öfke ilişkisi. , 2011, ss.245 - 254.
AMA	Durak Batıgün A,ŞAHİN HİSLİ N,DEMİREL KARSLI E Bedensel hastalıkları olan bireylerde stres, kendilik algısı, kişilerarası tarz ve öfke ilişkisi. . 2011; 245 - 254.
Vancouver	Durak Batıgün A,ŞAHİN HİSLİ N,DEMİREL KARSLI E Bedensel hastalıkları olan bireylerde stres, kendilik algısı, kişilerarası tarz ve öfke ilişkisi. . 2011; 245 - 254.
IEEE	Durak Batıgün A,ŞAHİN HİSLİ N,DEMİREL KARSLI E "Bedensel hastalıkları olan bireylerde stres, kendilik algısı, kişilerarası tarz ve öfke ilişkisi." , ss.245 - 254, 2011.
ISNAD	Durak Batıgün, Ayşegül vd. "Bedensel hastalıkları olan bireylerde stres, kendilik algısı, kişilerarası tarz ve öfke ilişkisi". (2011), 245-254.

APA	Durak Batıgün A, ŞAHİN HİSLİ N, DEMİREL KARSLI E (2011). Bedensel hastalıkları olan bireylerde stres, kendilik algısı, kişilerarası tarz ve öfke ilişkisi. Türk Psikiyatri Dergisi, 22(4), 245 - 254.
Chicago	Durak Batıgün Ayşegül,ŞAHİN HİSLİ Nesrin,DEMİREL KARSLI Esra Bedensel hastalıkları olan bireylerde stres, kendilik algısı, kişilerarası tarz ve öfke ilişkisi. Türk Psikiyatri Dergisi 22, no.4 (2011): 245 - 254.
MLA	Durak Batıgün Ayşegül,ŞAHİN HİSLİ Nesrin,DEMİREL KARSLI Esra Bedensel hastalıkları olan bireylerde stres, kendilik algısı, kişilerarası tarz ve öfke ilişkisi. Türk Psikiyatri Dergisi, vol.22, no.4, 2011, ss.245 - 254.
AMA	Durak Batıgün A,ŞAHİN HİSLİ N,DEMİREL KARSLI E Bedensel hastalıkları olan bireylerde stres, kendilik algısı, kişilerarası tarz ve öfke ilişkisi. Türk Psikiyatri Dergisi. 2011; 22(4): 245 - 254.
Vancouver	Durak Batıgün A,ŞAHİN HİSLİ N,DEMİREL KARSLI E Bedensel hastalıkları olan bireylerde stres, kendilik algısı, kişilerarası tarz ve öfke ilişkisi. Türk Psikiyatri Dergisi. 2011; 22(4): 245 - 254.
IEEE	Durak Batıgün A,ŞAHİN HİSLİ N,DEMİREL KARSLI E "Bedensel hastalıkları olan bireylerde stres, kendilik algısı, kişilerarası tarz ve öfke ilişkisi." Türk Psikiyatri Dergisi, 22, ss.245 - 254, 2011.
ISNAD	Durak Batıgün, Ayşegül vd. "Bedensel hastalıkları olan bireylerde stres, kendilik algısı, kişilerarası tarz ve öfke ilişkisi". Türk Psikiyatri Dergisi 22/4 (2011), 245-254.