Ailesiyle yaşayan yaşlılarda nutluluk modeli

Ali ERYILMAZ, (Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı, Eskişehir, Türkiye)
Hasan ATAK (Kırıkkale Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Psikiyatri Bölümü, Kırıkkale, Türkiye)
Nöropsikiyatri Arşivi
7 4
Yıl: 2011 Cilt: 48 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 227 - 233 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Ailesiyle yaşayan yaşlılarda nutluluk modeli

Öz:
Amaç: Öznel iyi oluş diğer gelişim dönemlerindeki bireyler için önemli olduğu gibi, yaşlılık dönemindeki bireyler için de önemlidir. Bu çalışmanın amacı, yaşlılıkta kişilik özellikleri, yalnızlık ve algılanan kontrolle sınırlandırılmış bir öznel iyi oluş modeli geliştirmek ve bu modelin geçerliliğini sınamaktır.Yöntemler: Araştırmaya 108 kadın (%49.5) ve 110 erkek (%50.5) olmak üzere ailesinin yanında yaşayan toplam 218 yaşlı birey (Ort. yaş: 67.60; Ss: 6.43) katılmıştır. Verilerin toplanmasında, Sıfatlara Dayalı Kişilik Testi, Alan Genel Algılanan Kontrol Ölçeği, UCLA Yalnızlık Ölçeği, Yaşam Doyumu Ölçeği ve Pozitif-Negatif Duygu Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistikler ve gözlenen değişkenlerle yol (path) analizi yöntemi kullanılmış ve en az .05 anlamlılık düzeyi benimsenmiştir.Bulgular: Model analizi sonuçlarına göre, öznel iyi oluş ile bağımsız değişkenler arasındaki ilişkilerde, standartlaştırılmış katsayılar .10 ile .38 arasında değişmektedir (p<.01). Geliştirilen modele ilişkin iyilik uyum değerleri (RMSEA .052, X2/Sd ;3,84; p<.001) gözlenen verinin modele iyi uyum gösterdiğini ortaya koymuştur. Geliştirilen modelde kişilik özelliklerinin, algılanan kontrolün ve yalnızlığın yaşlılıkta öznel iyi oluş üzerindeki doğrudan, dolaylı ve toplam etkileri anlamlı bulunmuştur.Sonuç: Yaşlıların duygusal dengesizlik, sorumluluk ve yalnızlık düzeylerinin yükselmesine bağlı olarak öznel iyi oluş düzeyleri düşmektedir. Yaşlıların algılanan kontrol düzeylerinin yükselmesine paralel olarak öznel iyi oluş düzeylerinin yükseldiği ifade edilebilir. Yaşlıların öznel iyi oluş düzeylerini yükseltmek için klinik anlamda yaşlılara yardım sunan geriatri uzmanlığı, psikolojik danışmanlık, klinik psikoloji, psikiyatri, sosyal hizmet ve geriatri hemşireliği gibi meslek alanlarında çalışan uzmanların bu çalışmanın bulgularını uygulamalarında kullanmaları işlevsel olabilir.
Anahtar Kelime:

Konular: Nörolojik Bilimler Psikiyatri

A model of happiness for older adults living with their families

Öz:
O b jec ti ve: Subjective well-being is important not only for adolescents or adults but also for older people. This study aimed to develop and to test a path model which consists of personality traits, loneliness, and perceived control for elderly individuals living with their families. Methods: In this study, cross-sectional and causal-comparative research designs were used. A total of 218 older adults, 108 females (49,5%) and 110 males (50,5%), with a mean age of 67,60 years (Sd: 6,43) completed the Adjective-Based Personality Test, UCLA Loneliness Scale, Domain General Perceived Control Scale, Life Satisfaction Scale, and PANAS Scale. Path analysis method and descriptive statistics were used, and a p value of &#706;0.05 was considered statistically significant. Results: According to the results of the model analysis, standardized coefficients for the relationships between subjective well-being and independent variables were found between 0.10 and 0.38 (p<0.01). The values of fit index which related with the developed model (RMSEA .052, X2/Sd ;3,84; p <.001) indicate that the observed data fitted well to the developed model. Conclusion: The subjective well-being levels of the older adults decreased in parallel with the increase in the levels of loneliness, neuroticism and conscientiousness. On the other hand, the subjective well-being levels of elderly increased in parallel with the increment in the levels of perceived control. The model developed in this research may be useful for specialists such as psychiatrists, geriatricians, clinical psychologists, welfare workers, geriatrics nurses in order to increase subjective well-being levels of older adults. (Archives of Neuropsychiatry 2011;48: 227-33)
Anahtar Kelime:

Konular: Nörolojik Bilimler Psikiyatri
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • 1.Walker A, Deacon B. Economic globalisation and policies on aging. J Soc Pol 2003; 2:1-18.
  • 2.Diener E. Assessing subjective well-being: Progress and opportunities. Social Indicators Research 1994; 31:103-57.
  • 3.Page RM, Cole GE. Demographic predictors of self-reported loneliness in adults. Psychol Rep 1991; 68:939-45.
  • 4.Grob A. Subjective well-being and significiant life events across the life span. Swiss Journal of Psychology 1995; 54:3-18.
  • 5.Iwatsubo Y, Derriennic F, Cassou B, et al. Predictors of life satisfaction amongst retired people in paris. Int J Epidemiol 1996; 25:160-70.
  • 6.Skinner EA. Perceived control, motivation, & coping. Sage Publications, London, 1995, pp. 35-68.
  • 7.Skinner EA. A guide to consructs of control. J Pers Soc Psychol 1996; 71:549-70.
  • 8.Flammer A. Developmental analysis of control beliefs. In A. Bandura (Ed.), Self-efficacy in changing societies 1995: 69-113. New York: Cambridge University Press.
  • 9.Langer EJ, Rodin J. The The effects of choice and enhanced personal responsibility for the aged: a field experiment in an institutional setting. J Pers Soc Psychol 1976; 34:191-8.
  • 10.Eryılmaz A, Ercan L. Öznel iyi oluş ile algılanan kontrol arasındaki ilişkinin incelenmesi. İlköğretim Online 2010; 9:952-9.
  • 11. Penley JA, Tomaka J. Associations among the big-five, emotional responses, and coping with acute stress. Personality and Individual Differences 2002; 32:1215-28.
  • 12.Lyubommirsky S. Why are some people happier than others: the role of cognitive and motivational processes ın well-being. Am Psychol 2001; 56:239-49.
  • 13.Bacanlı H, İlhan T, Aslan S. Beş faktör kuramına dayalı bir kişilik ölçeğinin geliştirilmesi: Sıfatlara dayalı kişilik testi (SDTK). Türk Eğitim Bilimleri Dergisi 2009; 7:261-79.
  • 14.Russell D, Peplau LA, Cutrona CE. The revised UCLA Loneliness Scale: Concurrent and discriminant validity evidence. J Pers Soc Psychol 1980; 39:472-80.
  • 15.Demir A. UCLA Yalnızlık ölçeğinin geçerlik ve güvenilirliği. Psikoloji Dergisi 1989; 7:14-8. 16.Deiner E. Subjective well-being. Psychological Bulletin 1984; 95:542-75.
  • 17.Yetim Ü. Life satisfaction: A study based on the organization of personal projects. Soc Indic Res 1993; 29:277-89.
  • 18.Gençöz T. Pozitif ve negatif duygu ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikoloji Dergisi 2000; 15:19-26.
  • 19.Kline RB. Principles and practice of structural equation modeling. The Guilford Press, NewYork, 2005, pp 30-62.
  • 20.Kline RB. Principles and practice of structural equation modeling. The Guilford Press, NewYork, 1998, pp 157-212.
  • 21.Diener E, Oishi S, Lucas RE. Personality, culture, and subjective well-being: emotional and cognitive evaluations of life. Annu Rev Psychol 2003; 54:403-25.
  • 22. Goodwin RD, Friedman HS. Health status and the five-factor personality traits in a nationally representative sample. J Health Psychol 2006; 11:643-54.
  • 23.Booth-Kewley S, Vickers RR Jr. Associations between major domains of personality and health behaviour. J Pers 1994; 62:281-98.
  • 24.Diener E, Fujita F. Resources, personal strivings, and subjective well-being: A nomothetic and idiographic approach. J Pers Soc Psychol 1995; 68:926-35.
  • 25.Friedman HS, Tucker JS, Schwartz JE, et al. Childhood conscientiousness and longevity: Health behaviours and cause of death. J Pers Soc Psychol 1995; 68:696-703.
  • 26.Hudek-Knezević J, Kardum I. Five-factor personality dimensions and health-related personality constructs as predictors of health. Croat Med J 2009; 50:394-402.
  • 27.Lemos-Giraldez S, Fidalgo-Aliste AM. Personality dispositions and health- related habits and attitudes: A cross-sectional study. European Journal of Personality 1997; 11:197-209.
  • 28.Bowman DG, Stern M. Adjusment to occupational stres: the relationship of perceived control to effectiveness of coping strategies. Journal of Psychology 1995; 42, 246-256.
  • 29.Lazarus RS, Folkman S. Stress, Appraisal and Coping, Springer, New York 1984, pp 1-64.
  • 30.Emmons RA, Diener E. Personality correlates of subjective well-being. Pers Soc Psychol Bull 1985; 11:89-97.
  • 31.McCaul KD, Sandgren AK, O’Neill HK, et al. The value of the theory of planned behavior, perceived control, and self-efficacy expectations for predicting health protective behaviors. Basic and Applied Social Psychology 1993; 14:231-52.
  • 32.Ferguson E. Predictors of future behaviour: A review of the psychological literature on blood donation. British Journal of Health Psychology 1996; 1:287-308.
  • 33.Lyubomirsky S, Sheldon KM, Schkade D. Pursuing happiness: The architecture of sustainable change. Review of General Psychology 2005; 9:111-31.
  • 34.Bowling AP, Edelmann RJ, Leaver J, et al. Loneliness, mobility, well-being and social support in a sample of over 85-year-olds. Personality and Individual Differences 1989; 10:1189-92.
  • 35.DiTommaso E, Spinner B. The development and initial validation of the Social and Emotional Loneliness Scale for Adults (SELSA). Personality and Individual Differences 1993; 14:127-134.
  • 36.Cacioppo JT, Hughes ME, Waite LJ, et al. Loneliness as a specific risk factor for depressive symptoms in older adults: Cross-sectional and longitudinal analyses. Psychology and Aging 2006; 21:140-51.
  • 37.Ernst JM, Cacioppo JT. Lonely hearts: Psychological perspectives on loneliness. Applied & Preventive Psychology 1989; 8:1-22.
  • 38.Moore D, Schultz NR. Loneliness among the elderly: The role of perceived responsibility and control. Journal of SocialBehavior and Personality 1987; 2:215-224.
  • 39.Schumaker JF, Shea JD, Monfries MM, et al. Loneliness and life satis-faction in Japan and Australia. J Psychol 1992; 127:65-71.
  • 40.Marshall GN, Wortman CB, Vickers RR Jr, et al. The five-factor model of personality as a framework for personality-health research. J Pers Soc Psychol 1994; 67:278-86.
  • 41.Arnett JJ. Emerging adulthood: The winding road from the late teens through the twenties. Oxford University Press, NewYork, 2004, pp 1-32.
  • 42.McCrae RR, Costa PT. Personality in adulthood. The Guilford Press, New York, 2003: 48-63.
  • 43. Baltes PB, Balt
APA ERYILMAZ A, ATAK H (2011). Ailesiyle yaşayan yaşlılarda nutluluk modeli. , 227 - 233.
Chicago ERYILMAZ ALİ,ATAK Hasan Ailesiyle yaşayan yaşlılarda nutluluk modeli. (2011): 227 - 233.
MLA ERYILMAZ ALİ,ATAK Hasan Ailesiyle yaşayan yaşlılarda nutluluk modeli. , 2011, ss.227 - 233.
AMA ERYILMAZ A,ATAK H Ailesiyle yaşayan yaşlılarda nutluluk modeli. . 2011; 227 - 233.
Vancouver ERYILMAZ A,ATAK H Ailesiyle yaşayan yaşlılarda nutluluk modeli. . 2011; 227 - 233.
IEEE ERYILMAZ A,ATAK H "Ailesiyle yaşayan yaşlılarda nutluluk modeli." , ss.227 - 233, 2011.
ISNAD ERYILMAZ, ALİ - ATAK, Hasan. "Ailesiyle yaşayan yaşlılarda nutluluk modeli". (2011), 227-233.
APA ERYILMAZ A, ATAK H (2011). Ailesiyle yaşayan yaşlılarda nutluluk modeli. Nöropsikiyatri Arşivi, 48(4), 227 - 233.
Chicago ERYILMAZ ALİ,ATAK Hasan Ailesiyle yaşayan yaşlılarda nutluluk modeli. Nöropsikiyatri Arşivi 48, no.4 (2011): 227 - 233.
MLA ERYILMAZ ALİ,ATAK Hasan Ailesiyle yaşayan yaşlılarda nutluluk modeli. Nöropsikiyatri Arşivi, vol.48, no.4, 2011, ss.227 - 233.
AMA ERYILMAZ A,ATAK H Ailesiyle yaşayan yaşlılarda nutluluk modeli. Nöropsikiyatri Arşivi. 2011; 48(4): 227 - 233.
Vancouver ERYILMAZ A,ATAK H Ailesiyle yaşayan yaşlılarda nutluluk modeli. Nöropsikiyatri Arşivi. 2011; 48(4): 227 - 233.
IEEE ERYILMAZ A,ATAK H "Ailesiyle yaşayan yaşlılarda nutluluk modeli." Nöropsikiyatri Arşivi, 48, ss.227 - 233, 2011.
ISNAD ERYILMAZ, ALİ - ATAK, Hasan. "Ailesiyle yaşayan yaşlılarda nutluluk modeli". Nöropsikiyatri Arşivi 48/4 (2011), 227-233.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
22-04-2024 18:11

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları