Sivillerde ekstremite ateşli silah yaralanmalarında fiziksel ve ruhsal morbiditeyi etkileyen faktörler

MELTEM ATAY, İnci; Aslan, Ahmet; uysal, emin; ÖZMERİÇ, Ahmet

Sivillerde ekstremite ateşli silah yaralanmalarında fiziksel ve ruhsal morbiditeyi etkileyen faktörler

Ahmet ASLAN, (Afyonkarahisar Devlet Hastanesi, Ortopedi ve Travmatoloji Kliniği, Afyonkarahisar, Türkiye)

İnci MELTEM ATAY, (Süleyman Demirel Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı, Isparta, Türkiye)

Emin UYSAL, (Bağcılar Eğitim Araştırma Hastanesi, Acil servis Kliniği, İstanbul, Türkiye)

Ahmet ÖZMERİÇ (Sincan Devlet Hastanesi, Ortopedi ve Travmatoloji Kliniği, Ankara, Türkiye)

TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni

13 2

Yıl: 2012 Cilt: 11 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 389 - 396 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Sivillerde ekstremite ateşli silah yaralanmalarında fiziksel ve ruhsal morbiditeyi etkileyen faktörler

Öz:

Giriş ve Amaç: Ateşli silah yaralanmaları (ASY) ülkemizin en önemli sosyal ve tıbbi sorunlarından biridir. Ateşli silahlar, basit yumuşak doku lezyonlarından, büyük doku defektlerine kadar değişebilen çeşitlilikte yaralanmalara neden olabilir ve en sık yaralanan bölgeler ekstremitelerdir. Balistik ve klinik açıdan farklılıklarına rağmen, av tüfeği ve tabanca tipi ateşli silah yaralanmaları birlikte sınıflandırılmaktadırlar. Bu çalışmanın amacı, tabanca mermi yaralanmaları (TMY) ve av tüfeği saçma yaralanmalarında (ATY) kas-iskelet sistemi ve nörovasküler sistem yaralanmalarının sıklığını belirleyerek fiziksel ve psikiyatrik morbiditeye olan etkilerini değerlendirmektir. Hastalar ve metod: Ocak 2009- Ocak 2011 arasında ateşli silah yaralanmasıyla tedavi edilen ve bir yıl süresince izlenen 46 olgunun sonuçları değerlendirildi. Yaralanmalar Sherman sınıflamasına göre gruplandırıldı. Travma şiddeti yaralanma şiddeti skoru (ISS) ile değerlendirildi. Anksiyete ve depresyon skorları, hastane anksiyete ve depresyon (HAD) ölçeği ile belirlendi. Tüm hastaların yaşam kalitesi ve aktiviteleri günlük yaşam aktiviteleri (ADL) skoruyla değerlendirildi. Bulgular: Toplam 46 hastanın 27’sinde av tüfeği yaralanması (ATY), 19’ unda ise tabanca mermi yaralanması (TMY) mevcuttu. Hastaların ortalama yaşı 34.70±14.71 olup, çoğu erkeklerden (%82.6) ve en sık alt extremite (% 52.2) yaralanmalarından oluşuyordu. Hastaların çoğu (%58.7) av tüfeği ile yaralanmıştı ve tip 3 yaralanma (22/46) en sık yaralanma tipiydi. ISS, HAD ve ADL skorlarında ATY ve TMY grupları arasında yaş, cinsiyet, yaralanma tipi, morbidite, mortalite, komplikasyonlar, hastanede kalış süresi ve kemik kırığı bakımından anlamlı fark yoktu (p>0.05). Bununla birlikte yaralanma tipine göre HAD skorunda (p=0.412) anlamlı farklılık olmamasına rağmen ISS (p=0.016) ve ADL skorlarında (p=0.025) anlamlı fark vardı. Tartışma: Bu çalışmanın sonuçlarına göre farklı silahların etkileri ile yaralanma şiddeti açısından anlamlı bir fark saptanmadı. Özellikle tip 3 av tüfeği yaralanmalarının fonksiyonel sonuçları daha kötüydü. Sonuç olarak, silah tipinden ziyade yaralanma tipinin daha önemli olduğu belirlenmiş olup, ASY’nın fiziksel kısıtlılık ve ruhsal morbidite ile sonuçlanabildiğini vurgulamak isteriz.

Anahtar Kelime:

Konular: Tıbbi Araştırmalar Deneysel

Factors affecting physical and psychiatric morbidity in civilian extremity ınjuries of firearms

Öz:

Introduction and aim: Shoutgun injuries are one of the most important social and medical problems of our country. Shotguns produce a wide variety of injuries, ranging from minor pellet wounds to major blast injuries and the extremities are the most commonly injured areas. Although ballistic and clinical differences exist, shotgun injuries are generally classified together with pistol injuries. The aim of this study was to investigate the prevalence of musculoskeletal and neurovascular system injuries and to determine the the effects of physical and psychiatric morbidity in pistol bullet and shotgun pellet injuries. Patients and method: The records of 46 patients treated between January 2009-January 2011 with firearm injuries and who were followed for one year were reviewed. Injuries were classified according to the classification of Sherman. Trauma severity was evaluated with the severity of the injury score (ISS). Anxiety and depression scores were evaluated with Hospital Anxiety and Depression (HAD) scale. All patients were evaluated with Daily Living Activities (ADL) score in terms of quality of life and activities. Results: 27 of 46 patients had shotgun injuries and 19 of 46 had revolver injuries. The mean age was 34.70 ± 14.71, males (82.6%) were commonly injured and lower limb injuries (52.2%) were the most common injuries. Patients (58.7%) were commonly injured wih shotgun and type 3 was the most common injury type (22/46). ISS, HAD and ADL scores were not found significantly different between shotgun and pistol groups in terms of age, gender, type of injury, morbidity, mortality, complications, duration of hospitalization and bone fractures, (p> 0.05). However, there were not any significant difference in HAD scores according to the type of injury; ISS (p = 0.016) and ADL (p = 0.025) scores were significantly different between injury types. Discussion: This study revealed no significant difference between the effects of different weapons on injury severity. Functional outcomes were worse for type 3 shotgun injuries. As a result, we would like to emphasize that the type of injury was found more important than the gun type, gunshot injuries may result in physical disability and psychological morbidity.

Anahtar Kelime:

Konular: Tıbbi Araştırmalar Deneysel

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Beyaztaş FY, Can M, Bütün C. Ateşli Silah Yaralanmaları. Klinik Gelişim. 2009; 22(Özel Sayı): 44-47.
2. Uzar AI, Dakak M, Oner K, et al. Tabanca ve piyade tüfeği mermileri ile oluşturulan yumuşak doku ve kemik yaralanmalarının karşılaştırılması. Acta Orthop Traumatol Turc. 2003; 37(3): 261-267.
3. Özerdemoğlu RA, Yorgancıgil H, Durak K, Özkan Ş. Civilian shotgun wounds of the extremities. Turkish Journal of Bone and Joint Surgery. 1997; 3(1-2): 36-39.
4. Balcıoğlu İ. Adli psikiyatri ve silah. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2006; 7(ek1): 10-17.
5. Nance ML, Templeton JM, O'Neill JA. Socioeconomic impact of gunshot wounds in an urban pediatric population. J Pediatr Surg. 1994; 29(1): 39-43.
6. Dougherty PJ, Najibi S, Silverton C, Vaidya R. Gunshot wounds: epidemiology, wound ballistics, and soft-tissue treatment. Instr Course Lect. 2009; 58: 131-139.
7. Okçu G, Aktuğlu K. Management of shotgun induced open fractures of the humerus with Ilizarov external fixator. Ulusal Travma Dergisi. 2005; 11(1): 23-28.
8. Burg A, Nachum G, Salai M, Haviv B, Heller S, Velkes S, Dudkiewicz I. Treating civilian gunshot wounds to the extremities in a level 1 trauma center: our experience and recommendations. Isr Med Assoc J. 2009; 11(9): 546-551.
9. Lichte P, Oberbeck R, Binnebösel M, Wildenauer R, Pape HC, Kobbe P. A civilian perspective on ballistic trauma and gunshot injuries. Scand J Trauma Resusc Emerg Med. 2010; 18: 35.
10. Kobbe P, Frink M, Oberbeck R, et al. Treatment strategies for gunshot wounds of the extremities. Unfallchirurg. 2008; 111(4): 247-254.
11. Hoekstra SM, Bender JS, Levison MA. The management of large soft-tissue defects fallowing close-range shotgun injury. J Trauma. 1990; 130(12): 1489-1493.
12. Koç S, Şam B, Yılmaz R. Av Tüfeği Yaralanmalarının Adli Tıbbi Boyutu. Acta Turcıca. 2009; 1(1): 213-227.
13. Torun F, Torun SD, Yıldırım EA. Silah ruhsatı almak için başvuranlarda depresyon, öfke, aleksitimi ve kişilik özellikleri. Nobel Med. 2011; 7(1): 61-67.
14. Meyer JP. Lim LT, Schuler JJ. Et al. Peripheral vascular trauma from close-range snotgun injuries. Arch Surg. 1985; 120(10): 1126-1131.
15. Sherman RT, Parrish RA. Management of shotgun injuries: a review of 152 cases. J Trauma. 1963; (3): 76-86.
16. Clement ND, Tennant C, Muwanga C. Polytrauma in the elderly: predictors of the cause and time of death. Scand J Trauma Resusc Emerg Med. 2010; 18: 26.
17. Köksal Ö, Özdemir F, Bulut M, Aydın Ş, Almacıoğlu ML, Özgüç H. Comparison of trauma scoring systems for predicting mortality in firearm injuries. Ulus Travma Acil Cerrahi Derg. 2009; 15(6): 559-564.
18. Zigmund AS, Snaith RP. The Hospital Anxiety and Depression Scale. Acta Psychiatr Scand. 1983; 67: 361-370.
19. Karamustafalıoğlu O, Özcelik B, Bakım B, et al. İntiharı öngörebilecek bir araç: Hastane anksiyete ve depresyon ölçeği. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi. 2010; 23(3): 151-157.
20. Shelkey M, Wallace M. Katz Index of independence in activities of daily living. J Gerontol Nurs. 1999; 25(3): 8-9.
21. Şahbaz M, Tel H. Evde yaşayan 65 yaş ve üzeri bireylerin günlük yaşam aktivitelerindeki bağımlılık durumu ile ev kazaları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Turkish Journal of Geriatrics. 2006; 9(2): 85-93.
22. Büken B, Erkol Z, Bahçebaşı T, Büken E, Özdinçer Z, Ercan N. Ateşli Silahların Adolesans Döneminde Stres Yapıcı Faktör Olarak Etkisi. Türk Psikiyatri Dergisi. 2009; 20(3): 213-226.
23. Erkol Z, Çolak B, Yaycı N, İnanıcı MA. Kahramanmaraş’ta meydana gelen ateşli silah yaralanmasına bağlı ölümler. Adli Tıp Dergisi. 2011; 25(1): 1-9.
24. Dodge GG, Gogbill TH, Miller GJ, Landercasper J, Strutt PJ. Gunshot wounds: 10-year experience of a ru¬ral, referral trauma center. Am Surgeon. 1994; 60(6): 401-404.
25. Halanski MA, Corden TE. Wisconsin firearm deer hunting season: injuries at a level I trauma center, 1999-2004. WMJ. 2008; 107(1): 20-24.
26. Evans SA, Airey MC, Chell SM, Connelly JB, Rigby AS, Tennant A. Disability in young adults following major trauma: 5 year follow up of survivors. BMC Public Health. 2003; 3: 8.
27. Julie FP, Catherine MB. Assessment of the structure of the Hospital Anxiety and Depression Scale in musculoskeletal patients. Health Qual Life Outcomes. 2005; 3: 82.
28. Michaels AJ, Michaels CE, Smith JS, Moon CH, Peterson C, Long WB. Outcome from injury: general health, work status, and satisfaction 12 months after trauma. J Trauma. 2000; 48(5): 841-848.
29. Slovak K, Singer M. Gun violence exposure and trauma among rural youth. Violence Vict. 2001; 16(4): 389-400.
30. Greenspan AI, Kellermann AL. Physical and psychological outcomes 8 months after serious gunshot injury. J Trauma. 2002; 53(4): 709-716.
31. Harter M, Reuter K, Gross-Hardt K, Bengel J. Screening for anxiety, depressive and somatoform disorders in rehabilitation - validity of HADS and GHQ-12 in patients with musculoskeletal disease. Disabil Rehabil. 2001; 23: 737-744.
32. Raju S. Shotgun arterial injuries of the extremies. Am J Surg. 1979; 138(3): 421-425.
33. Ordog GJ, VVasserberger J, Balasubramanium S, Shoemaker W. Crvilian gunshot vvounds-Outpatient management. J Trauma. 1994; 36(1): 106-111.
34. Washington ER, Lee WA, Ross WA Jr. Gunshot wounds to the extremities in children and adolescents. Orthop Clin North Am. 1995; 26(1): 19-28.
35. Miller M, Azrael D, Hemenway D. Community firearms, community fear. Epidemiology. 2000; 11(6): 709-714.
36. Martin LC, McKenney MG, Sosa JL, et al. Management of lower extremity arterial trauma. J Trauma. 1994; 370: 591-598.
37. Esenkaya İ. Av tüfeği yaralanmalarında tapanın çıkarılması. Acta Orthop Traumatol Turc. 2002; 36: 236-241.
38. Necmioğlu NS, Subaşi M, Kayıkçı C. Ateşli silah yaralanması sonucu oluşan femur kırıklarının minimal invaziv plaklama tekniği ile tedavisi. Acta Orthop Traumatol Turc. 2005; 39(2): 142-149.

APA	Aslan A, MELTEM ATAY İ, uysal e, ÖZMERİÇ A (2012). Sivillerde ekstremite ateşli silah yaralanmalarında fiziksel ve ruhsal morbiditeyi etkileyen faktörler. , 389 - 396.
Chicago	Aslan Ahmet,MELTEM ATAY İnci,uysal emin,ÖZMERİÇ Ahmet Sivillerde ekstremite ateşli silah yaralanmalarında fiziksel ve ruhsal morbiditeyi etkileyen faktörler. (2012): 389 - 396.
MLA	Aslan Ahmet,MELTEM ATAY İnci,uysal emin,ÖZMERİÇ Ahmet Sivillerde ekstremite ateşli silah yaralanmalarında fiziksel ve ruhsal morbiditeyi etkileyen faktörler. , 2012, ss.389 - 396.
AMA	Aslan A,MELTEM ATAY İ,uysal e,ÖZMERİÇ A Sivillerde ekstremite ateşli silah yaralanmalarında fiziksel ve ruhsal morbiditeyi etkileyen faktörler. . 2012; 389 - 396.
Vancouver	Aslan A,MELTEM ATAY İ,uysal e,ÖZMERİÇ A Sivillerde ekstremite ateşli silah yaralanmalarında fiziksel ve ruhsal morbiditeyi etkileyen faktörler. . 2012; 389 - 396.
IEEE	Aslan A,MELTEM ATAY İ,uysal e,ÖZMERİÇ A "Sivillerde ekstremite ateşli silah yaralanmalarında fiziksel ve ruhsal morbiditeyi etkileyen faktörler." , ss.389 - 396, 2012.
ISNAD	Aslan, Ahmet vd. "Sivillerde ekstremite ateşli silah yaralanmalarında fiziksel ve ruhsal morbiditeyi etkileyen faktörler". (2012), 389-396.

APA	Aslan A, MELTEM ATAY İ, uysal e, ÖZMERİÇ A (2012). Sivillerde ekstremite ateşli silah yaralanmalarında fiziksel ve ruhsal morbiditeyi etkileyen faktörler. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 11(4), 389 - 396.
Chicago	Aslan Ahmet,MELTEM ATAY İnci,uysal emin,ÖZMERİÇ Ahmet Sivillerde ekstremite ateşli silah yaralanmalarında fiziksel ve ruhsal morbiditeyi etkileyen faktörler. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 11, no.4 (2012): 389 - 396.
MLA	Aslan Ahmet,MELTEM ATAY İnci,uysal emin,ÖZMERİÇ Ahmet Sivillerde ekstremite ateşli silah yaralanmalarında fiziksel ve ruhsal morbiditeyi etkileyen faktörler. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, vol.11, no.4, 2012, ss.389 - 396.
AMA	Aslan A,MELTEM ATAY İ,uysal e,ÖZMERİÇ A Sivillerde ekstremite ateşli silah yaralanmalarında fiziksel ve ruhsal morbiditeyi etkileyen faktörler. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 2012; 11(4): 389 - 396.
Vancouver	Aslan A,MELTEM ATAY İ,uysal e,ÖZMERİÇ A Sivillerde ekstremite ateşli silah yaralanmalarında fiziksel ve ruhsal morbiditeyi etkileyen faktörler. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 2012; 11(4): 389 - 396.
IEEE	Aslan A,MELTEM ATAY İ,uysal e,ÖZMERİÇ A "Sivillerde ekstremite ateşli silah yaralanmalarında fiziksel ve ruhsal morbiditeyi etkileyen faktörler." TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 11, ss.389 - 396, 2012.
ISNAD	Aslan, Ahmet vd. "Sivillerde ekstremite ateşli silah yaralanmalarında fiziksel ve ruhsal morbiditeyi etkileyen faktörler". TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 11/4 (2012), 389-396.