Ankara şartlarında akkaraman, ivesi ve kıvırcık ırklarında döl verimi, büyüme ve yaşama gücü

ÜNAL, Necmettin; DALCI, Muharrem Taşkın; YAKAN, Akın

Ankara şartlarında akkaraman, ivesi ve kıvırcık ırklarında döl verimi, büyüme ve yaşama gücü

Akın YAKAN, (Mustafa Kemal Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Zootekni Anabilim Dalı, Hatay, Türkiye)

Necmettin ÜNAL, (Ankara Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Zootekni Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye)

Muharrem Taşkın DALCI (Ankara Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Eğitim Araştırma ve Uygulama Çiftliği, Ankara, Türkiye)

Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi

5 1

Yıl: 2012 Cilt: 52 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 1 - 10 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Ankara şartlarında akkaraman, ivesi ve kıvırcık ırklarında döl verimi, büyüme ve yaşama gücü

Öz:

Bu araştırmada Ankara şartlarında Akkaraman, İvesi ve Kıvırcık koyunlarda döl verimi, kuzularda yaşama gücü ve büyüme özellikleri incelenmiştir. Araştırmada 42 Akkaraman, 28 İvesi ve 25 Kıvırcık koyun ve bunların kuzuları kullanılmıştır. Akkaraman, İvesi ve Kıvırcık koyunlarda doğum oranı ve bir doğuma kuzu sayısı sırasıyla % 85.71, 85.71 ve 80.00; 1.19, 1.13 ve 1.10 olmuştur. Akkaraman, İvesi ve Kıvırcık kuzularda sütten kesimde (90. gün) yaşama gücü sırasıyla % 97.67, 88.89 ve 90.91 bulunmuştur. Kuzularda doğum, sütten kesim ve 180. gün canlı ağırlıklara ait en küçük kareler ortalamaları aynı genotip sırasıyla 4.50, 4.40 ve 4.34 kg (P>0.05); 25.85, 25.19 ve 23.79 kg (P>0.05); 37.88, 36.65 ve 33.86 kg (P<0.01) olarak tespit edilmiştir. Sonuç olarak Ankara şartlarında yetiştirilen Akkaraman, İvesi ve Kıvırcık koyunlarda döl verimi ve kuzularda yaşama gücü bakımından ırkların genel olarak benzer olduğu; Kıvırcık kuzularda büyüme performansının Akkaraman ve İvesi kuzulardan daha düşük olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelime: Kıvırcık yaşayabilme yavru sayısı doğum ağırlığı doğum oranı üreme kuzu koyun sütten kesim ağırlığı büyüme oranı Akkaraman koyunlar İvesi

Konular: Veterinerlik

Reproductive traits, growth and survival rates of Akkaraman, Awassi and Kıvırcık sheep breeds in Ankara Conditions

Öz:

The current study was carried out to investigate the reproduction, survival rate and growth characteristics of Akkaraman, Awassi and Kıvırcık sheep breeds in Ankara, in central Anatolia, conditions. Akkaraman sheep breed is reared in central Anatolia while Awassi and Kıvırcık sheep breeds are reared at southeastern and western regions of Turkey, respectively. In the study, 42 Akkaraman, 28 Awasssi and 25 Kıvırcık ewes and those of lambs were used as animal material. The means of fertility results of Akkaraman, Awassi and Kıvırcık ewes were determined to be 85.71, 85.72 and 80.00 % for birth rates; 1.19, 1.13 and 1.10 for litter size, respectively. The survival rates of Akkaraman, Awassi and Kıvırcık lambs at weaning $(90^{th}$ days) 97.67, 88.89 and 90.91%, respectively. The least squares means obtained for Akkaraman, Awassi and Kivircik lambs were 4.50, 4.40 and 4.34 kg (P>0.05) for birth weight; 25.85, 25.19 and 23.79 kg (P>0.05) for weaning weight; 37.88,36.65 and 33.86 kg (P<0.01) for 180-day weight, respectively. The result of the study showed that reproduction traits and survival rate were similar among breeds while growth performance of Akkaraman and Awassi lambs was better than Kivircik lambs in Ankara, in Central Anatolia, conditions.

Anahtar Kelime: reproduction lambs sheep weaning weight growth rate Akkaraman ewes Awassi Kivircik survival litter size birth weight birth rate

Konular: Veterinerlik

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Akçapınar H (2000): Koyun Yetiştiriciliği. Genişletilmiş ikinci baskı, İsmat Matbaacılık, ISBN: 975-96978-1-5, Ankara.
2. Akçapınar H, Özbeyaz C (1999): Hayvan Yetiştiriciliği Temel Bilgileri. Kariyer Matbaacılık, ISBN: 975-96978-0-7, Ankara.
3. Akçapınar H, Özbeyaz C, Ünal N, Avcı M (2000): Kuzu eti üretiminde uygun ana ve baba hatlarının geliştirilmesinde Akkaraman, Sakız ve Kıvırcık koyun ırklarından yararlanma imkanları. I. Akkaraman koyunlarda döl verimi, Akkaraman, Sakız x Akkaraman F, ve Kıvırcık x Akkaraman F[ kuzularda yaşama gücü ve büyüme. Turk J. Vet. Anim. Sci., 24: 71-79.
4. Akçapınar H, Ünal N, Atasoy F, Özbeyaz C, Aytaç M (2002): Karayaka ve Bafra (Sakız x Karayaka $G_ı) koyunlarının Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü şartlarına uyum kabiliyeti. Lalahan Hay. Araşt. Enst. Derg., 42 (1): 11-24.
5. Altınel A, Evrim M, Özcan M, Başpınar H, Deligözoğlu F (1998): Sakız, Kıvırcık ve Alman Siyah Başlı koyun ırkları arasında melezlemeler ile kaliteli kesim kuzuları elde etme olanaklarının araştırılması. Turk J. Vet. Anim. Sci., 22: 257- 265.
6. Anonim (1993): SPSS Statistical Package in Social Sciences for Windows (Lisans no: 9869264). Statistical Innovations Inc., Chicago, USA.
7. Anonim (2010): Statistical databases. Erişim: http://www.fao.org, Erişim tarihi: 17.04.2010.
8. Anonim (2012): Hayvansal üretim. Erişim: http://www.tuik.gov.tr. Erişim Tarihi: 13.02.2012.
9. Bulmuş S, Demir H (1995): Hampshire Down x Kıvırcık melezlemesi yoluyla kaliteli kesim kuzuları elde edilmesi imkanları üzerinde araştırmalar. İstanbul Üniv. Vet. Fak. Derg., 21 (1): 99-116.
10. Çelik R (2006): İvesi ve Türk Merinosu x İvesi kuzuların bazı verim özellikleri üzerine araştırmalar. Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
11. Demir H, Ekiz B, Yılmaz A, Elmaz Ö (2002): Kıvırcık ve Sakız x Kıvırcık Fı koyunların döl verimi ve kuzuların yaşama gücü. İstanbul Üniv. Vet. Fak. Derg., 28 (1): 155-161.
12. Denk H (2002): Van bölgesinde halk elinde yetiştirilen Akkaraman koyunların çeşitli verim özelliklerinin araştırılması. Doktora Tezi. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
13. Esenbuğa N, Macit M, Karaoğlu M, Dayıoğlu H (2001): Ek konsantre yemle beslenen İvesi ve Morkaraman ırkı kuzuların erken yaşta damızlıkta kullanılma olanakları üzerine bir araştırma. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Derg., 32 (2): 157-162.
14. Evrim M, Demir H, Başpınar H (1992): Kıvırcık koyun ırkının yan-entansif koşullardaki verim performansı. I. Kuzularda büyüme ve yaşama gücü. İstanbul Ünv. Vet. Fak. Derg., 17(2): 1-12.
15. Goncagül T (1996): Akkaraman,Alman Siyah Başlı Etçi x Akkaraman melezi $F_1$ ve $G_1$ kuzuların büyüme, besi performansı, kesim ve karkas özellikleri. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
16. Kadak R, Akçapınar H, Tekin ME, Akmaz A, Mûftüoğlu Ş (1993): Alman Siyah Başlı Etçi x Akkaraman, Hampshire Down x Akkaraman, Akman Siyah Başlı Etçi x İvesi ve Hampshire Down x İvesi (Fı) kuzuların büyüme, besi ve karkas özellikleri. Hay. Araş. Derg., 3(1): 1-7.
17. Kul S (1998): İvesi ve Ost Friz x îvesi $(F_1)$ kuzularda verim özellikleri. Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
18. Odabaşıoğlu F, öztürk Y, Arslan M (1995): Akkaraman, Hampshire Down x Akkaraman (Fi), Corriedale x Akkaraman $(F_1)$ kuzularda yaşama gücü ve büyüme özelliklerinin araştırılması. Yüzüncü Yıl Üniv. Sağ. Bil. Derg., 2: 98-105.
19. Odabaşıoğlu F, Öztürk Y, Bayram D (1996): Akkaraman, Dorset Down x Akkaraman $(F_1)$ve Dorset Down x Hamdani $(F_1)$ kuzuların yaşama gücü ile büyüme özelliklerinin araştırılması. Yüzüncü Yıl Üniv. Vet. Fak. Derg., 7 (1-2); 18-25.
20. Özcan M, Yılmaz A, Akgündüz M (2002): Türk Merinosu, Sakız ve Kıvırcık ırkları arasındaki melezlemeler ile kesim kuzularının et verimlerinin artırılması olanaklarının araştırılması. I. Döl verimi, kuzularda yaşama gücü ve büyüme. Turk J. Vet. Anim. Sci., 26: 517-523.
21. Tekin ME, Gûrkan M, Karabulut O, Düzgün H (2001): Merinos, Akkaraman ve îvesi ırklarının bazı etçi ırklar ile melezlerinde (Hasmer, Hasak, Haşiv ve Linmer) performans test ve seleksiyon çalışmaları. I. Döl verimi ve yaşama gücü. Hay. Araş. Derg., 11 (2): 1-8.
22. Ünal N (2002): Akkaraman ve Sakız x Akkaraman F| kuzularda yaşama gücü, büyüme ve bazı vücut ölçüleri. Turk J. Vet. Anim. Sci., 26: 109-116.
23. Ünal N, Akçapınar H, Atasoy F, Aytaç M (2006): Some reproductive and growth traits of crossbred genotypes produced by crossing local sheep breeds of Kivircik x White Karaman and Chios x White Karaman in steppe conditions. Arch. Tierz., Dummerstorf, 49 (1): 55-63.
24. Ünal N, Aytaç M, Koçak S, Erol H (2006): Çeşitli yerli saf ve melez genotip koyunlarda bazı üreme özellikleri. Lalahan Hay. Araşt. Enst. Derg., 46 (1): 45-57.
25. Üstüner H (2007): îvesi koyun ırkının Orta Anadolu bölgesinde başlıca verim özellikleri ve adaptasyon kabiliyeti. Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Bursa.

APA	YAKAN A, ÜNAL N, DALCI M (2012). Ankara şartlarında akkaraman, ivesi ve kıvırcık ırklarında döl verimi, büyüme ve yaşama gücü. , 1 - 10.
Chicago	YAKAN Akın,ÜNAL Necmettin,DALCI Muharrem Taşkın Ankara şartlarında akkaraman, ivesi ve kıvırcık ırklarında döl verimi, büyüme ve yaşama gücü. (2012): 1 - 10.
MLA	YAKAN Akın,ÜNAL Necmettin,DALCI Muharrem Taşkın Ankara şartlarında akkaraman, ivesi ve kıvırcık ırklarında döl verimi, büyüme ve yaşama gücü. , 2012, ss.1 - 10.
AMA	YAKAN A,ÜNAL N,DALCI M Ankara şartlarında akkaraman, ivesi ve kıvırcık ırklarında döl verimi, büyüme ve yaşama gücü. . 2012; 1 - 10.
Vancouver	YAKAN A,ÜNAL N,DALCI M Ankara şartlarında akkaraman, ivesi ve kıvırcık ırklarında döl verimi, büyüme ve yaşama gücü. . 2012; 1 - 10.
IEEE	YAKAN A,ÜNAL N,DALCI M "Ankara şartlarında akkaraman, ivesi ve kıvırcık ırklarında döl verimi, büyüme ve yaşama gücü." , ss.1 - 10, 2012.
ISNAD	YAKAN, Akın vd. "Ankara şartlarında akkaraman, ivesi ve kıvırcık ırklarında döl verimi, büyüme ve yaşama gücü". (2012), 1-10.

APA	YAKAN A, ÜNAL N, DALCI M (2012). Ankara şartlarında akkaraman, ivesi ve kıvırcık ırklarında döl verimi, büyüme ve yaşama gücü. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 52(1), 1 - 10.
Chicago	YAKAN Akın,ÜNAL Necmettin,DALCI Muharrem Taşkın Ankara şartlarında akkaraman, ivesi ve kıvırcık ırklarında döl verimi, büyüme ve yaşama gücü. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi 52, no.1 (2012): 1 - 10.
MLA	YAKAN Akın,ÜNAL Necmettin,DALCI Muharrem Taşkın Ankara şartlarında akkaraman, ivesi ve kıvırcık ırklarında döl verimi, büyüme ve yaşama gücü. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, vol.52, no.1, 2012, ss.1 - 10.
AMA	YAKAN A,ÜNAL N,DALCI M Ankara şartlarında akkaraman, ivesi ve kıvırcık ırklarında döl verimi, büyüme ve yaşama gücü. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi. 2012; 52(1): 1 - 10.
Vancouver	YAKAN A,ÜNAL N,DALCI M Ankara şartlarında akkaraman, ivesi ve kıvırcık ırklarında döl verimi, büyüme ve yaşama gücü. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi. 2012; 52(1): 1 - 10.
IEEE	YAKAN A,ÜNAL N,DALCI M "Ankara şartlarında akkaraman, ivesi ve kıvırcık ırklarında döl verimi, büyüme ve yaşama gücü." Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 52, ss.1 - 10, 2012.
ISNAD	YAKAN, Akın vd. "Ankara şartlarında akkaraman, ivesi ve kıvırcık ırklarında döl verimi, büyüme ve yaşama gücü". Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi 52/1 (2012), 1-10.